'Hier leer je pas echt om eten
niet meer zomaar weg te gooien'
Draaiorgelman Gieskes vakman
op gebied van draaiorgelboek
Ir
boussac
THUIS IN HET
LOKALE NIEUWS
n
Lingerie Diane
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
(Sardisettgi
deurloo
Schilders zetten in vier dagen Roemeens bejaardentehuis in de verf
Draaiorgelboek honderd jaar
Tulpenactie
voor opvang
BH's - Lingerie
Nachthemden - Pyama's - Dusters
2 halen - 1 betalen
IN DE ZEELANDHALLEN TE GOES
dfl Fl
FOTO VERSCHOORE
I—
dé krant van schouwen - duiveland!
-I
J
f
NIEUWSBODE E TRA
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1992
GRATIS HUIS AAN HUIS BLAD EDITIE SCHOUWEN-DUIVELAND
VITRAGE VRAAGT DE AANDACHT
DECORATION
DECORATION
Zierikzee - Havenplein 3
lel. 01110-15951
ZIERIKZEE - Het huis voor bejaarden in het Roe
meense dorp Slimnic, 15 kilometer van de stad Sibiu
in de Transsylvanische Alpen, staat in de verf. Al
thans aan de binnenkant; muren, plafonds, deuren,
kozijnen. Het vroor er 's nachts 20 graden. Ze schil
derden de voordeur ook aan de buitenkant, maar
echt drogen wilde dat niet.
En als ze het hier in Nederland
zo hadden opgeleverd dan was
het niet geaccepteerd. Daar
blijkt het een prachtig staaltje
vakmanschap. Vier dagen lang
werkten ze eraan, van 's och
tends zes tot 's avonds ze
ven. Met z'n achten klaarden ze
het. Een ongewone klus voor de
schilders uit Sint-Philipsland
en Schouwen-Duiveland om in
een arm Oosteuropees land het
plamuurmes en de kwast te
hanteren. Voor de meesten een
cultuurschok. Net terug van
een lange reis zijn ze er nog be
duusd van. "We hadden wel
een vermoeden van hoe het
daar zou zijn, maar het is erger
dan we dachten," legt schilder
Leen Geluk(34) uit Sint-Phi
lipsland uit.
Uniek iets
Geluk wilde als schildersbe
drijf 'iets doen' voor Polen of
Roemenië. Via de stichting
Tholen helpt Polen hoorde hij
over de nood in dat land. Geluk
sprak ook met zijn zwager die
betrokken is bij hulp aan Roe
menië. Daar zou het nog erger
zijn. Het was een kwestie van
een strootje trekken. De jon
gens hebben er een week va
kantie aan opgeofferd. Het was
een uniek iets."
Met één busje vertrokken de
schilders naar Sibiu: naast Ge
luk René van Duuren(18), Mar
co Neele(17) uit Sint-Philips
land, Kees Bosman(22), Arie
van de Meer(17) uit Bruinisse,
Patrick de Bruine(17) uit Oos-
terland, Richard van Heuke-
lom(17) uit Nieuwerkerk(17) en
Geluk's zwager Jan Bogerd uit
Leerdam(27).
Het materiaal was hen al voor
uit gegaan: 600 liter muurverf,
voorstrijkmiddel, grondverf,
lakverf, plamuur, kwasten,
schuurpapier, albastine en kit.
Het meeste gekregen van
Zeeuwse bedrijven. Het busje
werd beschikbaar gesteld door
een autogaragebedrijf uit
Steenbergen en Geluk zorgde
zelf voor nog eens 100 liter ex
tra verf die ze zelf meenamen.
Naast voedsel en een zakbij
beltje voor onderweg en het
verblijf in Roemenië, naast
pakketjes met levensmiddelen
zoals koffie, thee, suiker, en
snoep. Veel snoep.
De voorbereidingen werden
verricht door de gezamenlijke
diaconieën Giessenlanden e.o.
waarmee Geluk via zijn zwa
ger, die inhet bestuur zit, con
tact heeft. Hoewel Geluk zegt
dat de tóestand 'met geen pen
te beschrijven is' hielden de
vrijwilligers toch een dagboek
bij dat als titel kreeg: Verslag
werkbezoek Roemenië.
'Na 900 kilometer bijna onaf
gebroken gereden te hebben,
kwamen we aan bij de
grensplaats Passau. Vanaf de
grens zijn we in een ruk door
gereden tot 10 kilometer voor
bij Wenen waar we op een par
keerplaats het middagmaal
nuttigden in de vorm van cup a
soup en balletjes. We lazen uit
Galaten 6, van 1 tot vers 10.'
Geluk: "Het is het beste om
structurele hulp te geven via
bestaande organisaties. Als je
zoiets alleen moet doen dan
kom je bijna niet de grens over.
Nu was alles tot in de puntjes
geregeld, papieren, uitnodi
gingsbrieven, alles." Op het
busje werden twee bordjes 'Ro
mania Hilfe' aangebracht. Vol
gens Geluk doen die wonderen.
Aan de grens van Hongarije en
Roemenië stond een lange file.
"Als je over de goede papieren
beschikt valt het reuze mee
met het wachten. Je rijdt dan
de CD- baan op (Corps Diplo
matique - red.), dat schiet op.
Tenminste in het begin ."Aan de
grens vragen de mensen om
muziekcassettes, drank, siga
retten. Geluk: "Het wemelt er
van de grenswachten, maar ze
doen niks. Het duurde vrij
lang voordat we de visa kre-
gen. Ze zitten met vijf man in
een hokje en eentje regelt het.
Ze zijn toch wel gevoelig voor
hulp. Je krijgt je papieren,
maar de auto moest wel open
om bekeken te worden."
Medereiziger Kees Bosman:
"Ze vroegen: Have you guns?.
Aan de Roemeense kant zijn
het allemaal kindertjes die
met de auto meehollen en om
gummy, gummy, kauwgum roe
pen. We hebben toen al veel mi-
nimarsjes uitgedeeld. Er was
een ventje die stak het met pa
pier en al in zijn mond. Je
wordt er wel even stil van. Het
is er ontzettend armoedig."
De Nederlandse schilders hadden meer nodig dan tijd alleeninventiviteit was bijna net zo belang
rijk.
'Het is bijna niet op papier uit
te drukken. Bedelende zigeu
nerkinderen. We moesten ge
woon oppassen daar niet al ons
snoepgoed weg te geven. Straat
en straatarm zijn de mensen.
De wegen zijn bijna niet te be
rijden vanwege de diepe gaten
en kuilen. Auto's die je tegen
komt zijn bij ons rijp voor de
sloop.'
Geluk was uitgenodigd door de
baptistenkerk in Sibiu, onge
veer 380 kilometer van de Hon
gaarse grens. De gemeentele
den van die kerk ontvingen de
hulpverleners uit Sint-Philips
land. Koster Jimmy coördi
neerde de hulp en had tot taak
de bezoekers onder te brengen
in gastgezinnen.
Belevenis
Twee aan twee. Steeds werden
ze opgehaald door een gemeen
telid van de kerk. Op die ma
nier kwamen de stellen bij ver
schillende gezinnen terecht, de
een had wat meer te verteren
dan de ander. De gezinnen kre
gen pakketjes met zeep, koffie,
•snoep. De eerste zondag, een
dag na aankomst, bezochten de
schilders de kerkdienst.
'Echt een belevenis. Opstaan,
zitten, bidden, zingen, leren,
preken, enz., en dit duurt onge
veer tweeëneenhalf uur. Ieder
een in de kerk bidt hardop om
stebeurt. Het zingen is prach
tig. Van de preek konden we
niet veel verstaan maar het
ging in ieder geval over Jakob
die worstelde met God.'
Bij de gastgezinnen kregen de
vrijwilligers een beeld van het
leven in het land, dat lang on
der de dictatuur van Ceausescu
zuchtte. Geluk: "Je dacht niet
dat dat nog kon. Doorgetrapte
vloerkleedjes, doorgezakte
bank. Geen verf op de muren,-
kapotte kozijnen maar het eten
is erg meegevallen. Toch .moet
je rekenen dat, wanneer ie
mand een maandsalaris van 60
vervolg pagina 3
ZIERIKZEE - Iedereen kent hem wel, de draaiorgel
man van Zierikzee, M. A. Gieskes. Al jarenlang een
bekend figuur op Schouwen-Duiveland en iedere
donderdag- en zaterdagmiddag in Zierikzee te vin
den. Wat veel mensen niet weten is dat Gieskes zélf
zijn orgeldraaiboeken maakt. In verband met het
honderdjarig bestaan van het draaiorgelboek een
goede reden om eens een praatje te maken met deze
man.
Op heel jonge leeftijd was
Gieskes al weg van het draaior
gel. De liefde voor dit bijzonde
re muziekinstrument komt
waarschijnlijk voort uit het
feit dat zijn grootvader al or-
geldraaiman was in Zierikzee.
Door veel tijd door te brengen
bij zijn opa wist Gieskes al aar
dig wat kennis over het draai
orgel op te doen. Hoewel het ei
genlijk altijd een hobby bleef.
Tot vijftien jaar terug. Toen be
sloot hij de grote stap te zetten
en zelf een draaiorgel te kopen.
Zijn grootvader was niet meer
in leven, dus de twee mannen
zouden geen broodroof van el
kaar plegen.
Alanti
Sinds die tijd heeft hij een ei
gen orgel met de naam Alanti.
Met dit orgel bezoekt hij de
dorpen en smalsteden van heel
Schouwen-Duiveland, om met
het draaiorgel en de centenbak
zijn brood te verdienen. Niet
altijd een gemakkelijke taak,
maar een keuze die Gieskes
had gemaakt en die hij vol wil
de houden. ,,Het is een prach
tig beroep. Je ontmoet veel
mensen, en legt veel contacten.
Daarbij ben je ook veel buiten.
Hoewel, dat laatste punt kan
ook in je nadeel werken, na
tuurlijk. Als je op een hete zo
merdag een hele dag met die
zon op je hoofd staat te spelen
is dat niet echt prettig. Dat
geldt natuurlijk ook voor re
gen en kou", aldus de orgel-
draaiman.
Gieskes besloot om zelf orgel
draaiboeken te gaan maken
toen bleek dat deze op bestel
ling aanzienlijk wat geld kos
ten. „Driehonderd of driehon
derdvijftig gulden is niets voor
een orgeldraaiboek. Daarom
ben ik ze zelf gaan maken. Na
tuurlijk moet je de muziek wel
eerst kopen bij een arrangeur,
maar het 'uitkappen' van de
muzieknoten voor het draaior
gel doe ik zelf. Met een speciale
machine snijd ik de gaten in
het kaTton waar dan later de
tanden van het draaiorgel door
heen gaan". Met gebruik van
een speciaal plaatje waarop de
toonladders voor het draaior
gel opstaan controleert Gies
kes of het allemaal klopt wat
hij 'uitkapt'. Een speciaal soort
karton wordt eerst zodanig ge
vouwen dat het al op een draai
orgelboek lijkt. Hieruit wor
den de tonen gekapt, waarna er
met een speciaal soort lak,
schellak en spiritus, een ver
hardende laag wordt aange
bracht aan de rol, zodat deze
niet scheurt als het boek door
het draaiorgel gaat. De schel
lak is een poeder dat door de
spiritus vloeibaar wordt.
Doordat de spiritus vervliegt
blijft de lak achter en wordt
deze hard.
Gevoelig
De draaiorgelboeken blijven
echter van karton en zijn dus
erg gevoelig voor invloeden
van buitenaf. Vocht is hele
maal funest. „Als we ergens
staan en het gaat regenen is het
noodzaak om ervoor te zorgen
dat de draaiorgelboeken niet
nat worden. Want zodra het
karton nat wordt gaat het
scheuren en kun je zo'n boek
wel afschrijven. Wanneer we
van te voren verwachten dat
het gaat regenen gaan we ook
nooit weg. Tenzij we gehuurd
zijn voor een bepaalde gelegen
heid. Dan hebben we een groot
zeil over het draaiorgel, want
dat is ook gevoelig voor slecht
weer, en zorgen we ervoor dat
we zo veel mogelijk lange
draaiorgelboeken bij ons heb
ben, zodat we zo min mogelijk
hoeven te wisselen", aldus de
Zierikzeese draaiorgelman.
Gieskes vertelt dat hij zo'n
tweeduizend meter draaiorgel
boeken heeft. „Je praat bij dat
soort dingen nooit over het
aantal boeken, maar over het
aantal meters dat je hebt. Ik
M. A. Gieskes achter de machine waarmee hij de gewenste accoorden uitkapt in het karton.
Joop van Houdt).
(Foto:
heb van die tweeduizend meter
zo'n negentienhonderd vijf tig
meter met de hand gekapt".
Het repertoire van Alanti be
staat uit allerlei soorten mu
ziek. Veel oude nummers, maar
ook modernere muziek. ,,We
hebben van Rock around the
Clock tot Mooi was die tijd van
Corrie Konings. Zelf houd ik
het meest van de oude num
mers, er zijn er zelfs bij van
mijn grootvader. Die oude
nummers vallen ook het beste
bij het publiek", zo weet Gies
kes.
De draaiorgelman zegt zelf niet
snel tevreden te zijn over het
resultaat van een draaiorgel
boek. „Het gebeurt maar al te
vaak dat ik een stuk muziek
bij een arrangeur koop en dan
vindt dat er te weinig gebruik
wordt gemaakt van de moge
lijkheden van mijn draaiorgel.
Dan voeg ik er zelf nog een
paar noten aan toe. Dat is vaak
een heel gezoek, maar het ef
fect is veel beter. Ook hak ik de
meeste noten zo uit dat ze mooi
in elkaar overlopen. Dat is een
heel werk, want het moet na
tuurlijk ook niet te veel in el
kaar overlopen". Ook aan het
draaiorgelboek dat hij al kant
en klaar in zijn bezit kreeg als
cadeau van zijn schoonzoon en
dochter bracht hij nog nog en
kele verbeteringen aan. „Pas
als het naar mijn zin is draai ik
het".
Gieskes' leven wordt groten
deels gevuld door draaiorgels.
„Het is zelfs zo dat, wanneer ik
ergens een hele dag met het
draaiorgel heb gestaan, zodra
ik weer op weg ben naar huis,
ik een bandje met draaiorgel-
muziek op zet. Mijn kinderen
of mijn vrouw zeggen dan wel
eens: „Heb je nu nog niet ge
noeg draaiorgelmuziek ge
hoord?", maar ik vind het ge
woon het mooiste wat er is".
Hoewel Gieskes het leven als
draaiorgelman niet zou willen
missen, is het toch verre van
'alles rozegeur en maneschijn'.
„Mensen verromantiseren het
werk heel erg. Ze beseffen niet
dat jij je brood haalt uit het
spelen van het draaiorgel. Het
onderhoud van een draaiorgel
is peperduur. Ik probeer na
tuurlijk zo veel mogelijk zelf te
repareren, maar er zijn ook
dingen die ik niet kan en daar
moet dan een specialist voor
komen uit Oosterhout. Dezelf
de man die het orgel ook heeft
gebouwd".
Geen luxe
Een ander punt waaruit blijkt
dat Gieskes' leven er niet één is
van overvloed, is het feit dat
hij in éénendertig jaar huwe
lijk nog nooit op vakantie is
geweest. Alles gaat op aan de
eerste levenskosten en daar
naast het draaiorgel. „Mensen
denken dat je zoveel geld op
haalt met je draaiorgel dat je
er een luxe leven van kunt lei
den. En ook omdat er een Mer
cedes voor staat ben je gelijk
rijk. Wat mensen zich niet rea
liseren is dat je een hoop trek
kracht nodig hebt om zo'n
draaiorgel voort te bewegen.
En dan geeft een jaren oude
Mercedes een verkeerd beeld.'
Dat zijn wat je noemt de 'gehei
men van de orgelman' Tbch
blijft de draaiorgelman door
gaan. „Het is zelfs zo dat wan
neer ik ziek ben geweest en het
orgel een tijdje stil heeft
gestaan, ik eerst naar de gara
ge ga om het orgel een poosje te
laten spelen. Dan knap ik weer
helemaal op". Veel draaiorgels
worden tegenwoordig verkocht
aan het buitenland. Ook Gies
kes heeft een uiterst riant aan
bod gekregen voor zijn Alanti.
„Ik heb er ook wel een dag
hoofdpijn van gehad, maar uit
eindelijk heb ik toch gezegd
dat de koop niet door zou gaan.
Ik heb er ook geen spijt van,
zolang ik leef blijft dat orgel
hier. Wat daarna gebeurt zoe
ken ze dan maar uit".
Iedere vrije minuut wordt in
het orgel zelf of in de draaior
gelboeken gestoken. Hoewel
dat laatste tegenwoordig wat
minder is omdat Gieskes door
een ongeval zijn knie verbrij
zelde en niet lang kan zitten,
worden reparaties aan de boe
ken nog altijd door hem zelf ge
daan. „Het is een heel nauw
keurig en precies werk, dat
veel tijd vergt. Je moet het dan
ook heel graag doen, het moet
in je hart zitten". Ook me
vrouw Gieskes is altijd actief
betrokken bij het draaiorgel.
Hoewel zij het kappen van de
boeken liever aan haar man
overlaat. „Daar moet je vrese
lijk geduldig voor zijn en dat
ben ik niet. Dat mag hij dus
doen", zo verklaart zij. Dat het
hele gezin dan wordt geacht
stil te zijn omdat het uiterste
concentratie vergt wordt gewil
lig geaccepteerd. Want een
nieuw lied betekent weer meer
mogelijkheden om het publiek
te vermaken. En hoe men het
ook wendt of keert, naar het
draaiorgel wordt uitgekeken.
Gieskes: „Als we ergens een
week niet zijn geweest komen
er al vragen. Dat is leuk en
moeten we zo houden. Een
draaiorgel is iets waar men aan
gewend is. Als het er is is het
prima, maar zodra je een week
wegolijft missen ze je".
BURGH-HAAMSTEDE - Op
initiatief van leden van de
Christelijke Gereformeerde
Kerk wordt op zaterdag 22 fe
bruari een tulpenactie gehou
den in alle vier de kernen van
de gemeente Westerschouwen:
Serooskerke, Noordwelle, Re-
nesse en Burgh-Haamstede.
De bloemen worden door vrij
willigers tussen 9.30 en 12.00
uur huis-aan-huis aangeboden.
De opbrengst van de actie is be
doeld voor het bouwen van een
ruimte'voor kinderopvang bij
het kerkgebouw.
BREDA - De komende twee
vijf jaar wil een groot deel van
de Nederlandse bedrijven ge
bruik gaan maken van dien
sten van buitenlandse banken.
Ongeveer tien procent van de
bedrijven met meer dan tien
werknemers wil al binnen
twee jaar een relatie aankno
pen met een buitenlandse
bank. Binnen vijf jaar is dat
percentage vijftien a twintig.
Advertentie
Wonen
met een kast
van
Pastoe
Behr
Molteni
Castel/jn
Banz Bord
Hennie de Jong
Montana
Advertentie
Nu alle restanten
Het artikel met de hoogste prijs wordt berekend.
Dam 21 - Zierikzee
Advertentie
Donderdag 27 febr.
van 14.00 - 22.00 uur
Vrijdag 28 febr.
van 14.00 - 22.00 uur
Zaterdag 29 febr.
van 11.00 - 22.00 uur
Advertentie
FOTO
KLAAR
Ui KL
fotografie'Video
foto's in uur klaar
ZIERIKZEE - DAM 5 - TELEFOON 01110-12796
Blijf op de hoogte van al het nieuws op Schouwen-
Duiveland, met de Zierikzeesche Nieuwsbode.
JA, ik wil een
kwartaalabonnement f 47,50
kwartaalabonnement met autom. afschr. f 45,—
jaarabonnement f 179,
jaarabonnement met autom. afschr. f 169.—
en ontvang de Zierikzeesche Nieuwsbode de eerste twee
weken gratis.
Ik betaal nog niet, maar wacht eerst uw bericht af.
naam Dhr./mevr.
adres
postcode: plaats:
telefoon handtekening:
Bij automatische afschrijving uw
bank-/gironummer vermelden:
Zend de bon in open envelop zonder postzegel naar
Zierikzeesche Nieuwsbode abonnementenadministratie.
Antwoordnummer 12. 4300 VB Zierikzee.
