Gemengde gevoelens bij Schouwse boeren over registratiesysteem 'We hebben een vinoloog, een notulist, een moppentapper en een voorzitter' Oormerken: Voor de een geen probleem, voor de ander een ramp Markt- commissie Brand door dekbed op de kachel Garage Kerkwerve Janny Quant en Tineke van de Zande stoppen na ruim 28 jaar met kookles voor mannen DONDERDAG 13 FEBRUARI 1992 NR 25102 3 ZIERIKZEE - Sinds 1 oktober van het vorige jaar is iedere veehouder verplicht zijn pasgeboren kali een oormerk in te doen. Dit nieuwe registratie- en identifi catiesysteem van vee blijkt in de praktijk in een aantal gevallen problemen op te leveren. Soms komt het voor dat het llalfde koe of de stier door de grote gele „oorbellen" een ontsteking aan het oor krijgt of dat het oor uitscheurt. Ook zien de dieren regelmatig kans het label uit het oor te krijgen. Een aantal Schouwse boeren heeft geen klachten van deze aard. Anderen zoals veehouder N. van der Have uit de gemeente Middenschouwen spreken van een ramp. Hij zegt: „Ik ben absoluut niet tegen een registratiesysteen, maar dit werkt niet!". Soms scheurt het oor uit door het oormerk. (Foto: Joop van Houdt). Voor de invoering van het oor merk werd het vee geregis treerd door middel van schet sen. De schakering van vlek ken die een koe op zijn huid heeft werden precies nagete kend waardoor ieder dier her kenbaar was. In tegenstelling tot de bonte koeien leverde de ze wijze van registreren echter problemen op bij effen dieren. 'Dit en de mogelijkheid om ge- Dat blijkt onder andere uit het feit dat wekelijks een van de heren (zogenaamd) jarig is en dus een tractatie meebrengt. Meestal in de vorm van een paar flessen wijn die worden opgedronken bij het- gezamen lijk opeten van de zelfgekookte gerechten. Dat blijkt ook uit de op rijm gemaakte notulen die wekelijks na afloop van de kookles onder het genot van een pilsje worden voorgelezen en de vele grapjes die worden gemaakt tijdens het bereiden van de menu's. Vroeger wer den een hele avond moppen ge tapt. Maar dat heb ik inge perkt. Tenslotte houdt niet ie dereen daarvan. Nu mag er el ke avond tijdens de maaltijd èèn mop worden verteld, wel een die door de beugel kan na tuurlijk", aldus de 65-jarige Janny Quant. Die mop wordt steevast verteld door de vaste moppentapper van het gezelschap; Cor Ver- kaart uit Zierikzee. Een man die al 16 jaar achter elkaar deelneemt aan de jaarlijks te rugkerende kooklessen. „Soms is het een heel probleem om er een te vinden die niet te flauw is en niet te schuin. Vroeger hoorde ik ze dagelijks op mijn werk, maar nu zit ik sinds twee jaar in de VUT. Dat is moeilij ker. Ik heb wel eens gepro beerd om ze uit een boekje te halen. Maar die kun je niet na vertellen. Daarom vraag ik te genwoordig aan iedereen die ik tegenkom of ze er nog een we ten". Ondanks deze taak vindt de heer Verkaart het jammer dat de dames Quant en Van de Zan- de hebben besloten om te stop pen met de kooklessen. „Ik doe er al jaren aan mee. Nu zal ik moeten teren op de stencils met recepten die we in de afgelopen jaren tijdens de kooklessen hebben gemaakt". De heer Ver- gevens sneller te registreren vormden voor het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij aanleiding om over te stappen op het systeem van de oormerken. Oorbel Door middel van een tang wordt het oormerk in het oor kaart heeft die via de computer allemaal geindexeerd en voor alle deelnemers een uitdraai gemaakt. Toen hij in 1976 voor het eerst met zijn zwager mee ging naar de kooklessen had hij nog nooit gekookt. „In het begin brandde het vlees wel eens aan". Maar nu zijn vooral van een pasgeboren kalfje aan gebracht. Om te voorkomen dat een kalf bij verlies van een oormerk niet meer te identifi ceren is, krijgt het in beide oren een „oorbel". Op het merk staat een nummer en een soort barcode. Nadat het plaatje is aangebracht wordt per tele foon het nummer doorgegeven aan een centraal computer systeem. Bij controle kan dus vleesgerechten de lievelings kostjes die de heer Verkaart klaarmaakt. Varkenshaas en worstebrood. „Sinds ik in de VUT zit, kook ik thuis elke dag". Janny Quant en Tineke van der Zande hebben in de afgelopen worden nagegaan of er geen vreemd vee op een boerderij aanwezig is. De oorsprong van het kalf kan worden terugge zocht en eventuele ziektes snel ler opgespoord. Een streek in de provincie Gel derland diende als proefgebied om te testen of er geen manke menten aan het systeem zijn verbonden. Blijkbaar had de proef een positieve uitslag want per 1 oktober van 1991 werd iedere boer verplicht over te schakelen op het nieuwe sy steem. Eerder, vanaf eind 1990, was dit op vrijwillige basis mogelijk. Vraagtekens Gezien de problemen die zich overal in het land hebben voor gedaan en nog steeds voor doen, plaatst veehouder Van der Have zijn vraagtekens bij de uitkomsten van de test. Om redenen dat er al flink was geïnvesteerd in het systeem denkt hij dat het plan ondanks de moeilijkheden toch door de overheid is doorgedrukt. Op zijn eigen bedrijf onder vindt hij wel degelijk grote problemen met het systeem. Bij meerdere kalveren heeft hij inmiddels ontstekingen aan de oren ontdekt. „Ik moet dan het antibiotica de bacterie te lijf gaan en ik denk niet dat dat de bedoeling is geweest. En dan net in een tijd dat er zo veel wordt gesproken over een schoon milieu en dierenwel zijn". Ook komt het regelmatig voor dat zijn runderen het oor merk verliezen. Iedere keer op nieuw moet dus op een andere plaats een label worden aange bracht. Tbt het moment dat het oor vol zit met gaatjes. Bij kalveren levert het aan brengen van een label meestal niet zoveel problemen op. Al is het volgens van der Have wel zo dat als ze eenmaal een oor merk hebben ingehad en dit verloren zijn ze niet zo snel meer bereid zijn een nieuwe tientallen jaren meerdere man nen zien veranderen van on handige stuntels in ware keu kenprinsen. „Toen we pas be gonnen waren er mannen die een lucifer bij een elektrische kookplaat hielden om hem aan te steken. Sommigen zetten de aardappelen op zonder water en we hebben het zelfs meege maakt dat een cursist vroeg hoelang de sla moest koken". Dat alles speelde zich nog af in het kooklokaal van de vroege re huishoudschool te Bruinis- se, waar indertijd de kookles sen voor mannen begonnen. „Er werden zo'n 28 jaar gele den in de school regelmatig kookcursussen voor dames ge organiseerd. Via een geintje tijdens een verjaardag kwa men we op het idee om ook oorbel aan te laten meten. Nog moeilijker ligt dat bij stieren. „Dat kun je vergeten, bij een stier van een paar jaar oud kom je niet eens in de buurt". De heer Van der Have ont kracht de bewering dat de pro blemen zich maar bij een klein aantal boeren voordoen. „Bij vergaderingen van de vereni ging van veehouders hoor je dat 99% van de boeren in meer of mindere mate problemen kent met het systeem", zo zegt hij. Ook in de landelijke vak bladen voor veehouders zijn de problemen met de oormerken een hot item. Laaiend wordt hij als hij ge confronteerd wordt met de vraag of de boeren niet zelf on zorgvuldig met het systeem omgaan. „De dieren zijn je ei gen boterham dus je zorgt heus wel dat je nauwkeurig te werk gaat. Wat heb je er aan als je dieren ziek worden", zo rea geert hij. Daarbij komt dat de kleine plaatjes die hij eerst ge bruikte nooit problemen ople verde. „Het kan natuurlijk toe val zijn, maar zelfs de Belgi sche oormerken die negentien uit België geïmporteerde die ren dragen, werken prima". Onleesbaar Buiten de ontstekingen en het verlies van de oormerken doet zich nog een ander probleem voor. Als het oormerk geruime tijd in een oor heeft gezeten, wordt het nummer onzicht baar. Ook de barcode die bij controle met een leespen moet worden afgelezen wordt vaag. Het uiteindelijke doel om een goede controle op de registra tie en identificatie van het vee te hebben, vervalt daarmee. Van der Have besluit met de mededeling dat boeren meestal gezagsgetrouwe personen zijn die wetten en maatregelen van de overheid gedienstig opvol gen. In de directe omgeving merkt hij al dat er met betrek king tot dit systeem steèds meer weerstand leeft. Zelf klinkt hij ook strijdvaardig: "Nog twee kalfjes met proble men en ik ben in staat om te stoppen". De heer Quist uit Zierikzee kent op zijn bedrijf soortgelij ke problemen. Bij enkele die ren zijn door de merken de oren uitgescheurd. Veel kalve- eens kooklessen aan mannen te gaan geven". De eerste cur sisten werden verzameld door het opbellen van mannelijke familieleden en kennissen. Een van de eerste deelnemers was de vroegere burgemeester van Bruinisse de heer Van der Lin de. „Die stond te koken samen met de Bruse postbode. Dat heb je bij mannen, die zijn zo gemoedelijk". In het begin vormden de kook lessen nog onderdeel van het lessenpakket dat vanuit de huishoudschool werd verzorgd. „We moesten een heel lesplan compleet met' de menu's naai de schoolinspectie sturen". Dat veranderde toen men later zelf standig het kooklokaal ging huren. „Tben werd het meer een club". Na de samenvoeging van de huishoudscholen in Bruinisse en Zierikzee ver plaatsten de kooklessen zich in 1981 naar Zierikzee. „Eerst za ten we in de noodbarakken aan de Schuurbeque Boeyestraat en later in het schoolgebouw van de Christelijke Scholenge meenschap aan de Caland- weg". Daar werden woensdagavond de laatste gerechten klaarge ren en stieren verliezen de mer ken doordat ze met hun kop te gen het prikkeldraad of de spijlen van de hokken schuren. Het aanbrengen van de oor merken doet volgens de vee houder wel degelijk pijn. „De eerste gaat nog wel, maar moet het tweede oor er aan geloven dan stribbelt het kalf toch vaak tegen". Ook hij heeft de ervaring dat het nummer en de barcode na verloop van tijd niet meer te lezen zijn. „Ze ge ven de boeren de schuld, maar ik denk dat ze het plan van ho gerhand gewoon willen door drukken". Hij onderkent dat een eventuele terugweg naar het oude systeem van schetsen ook moeilijk is. „We zijn al an derhalf jaar geleden met de oormerken begonnen. Willen ze nu nog schetsen dan moeten ze al de gemerkte koeien op nieuw natekenen". Probleemloos In tegenstelling tot eerderge noemde boeren heeft de heer de Ruijter uit Zierikzee geen nare ervaring met het systeem. „Een dag na de geboorte van het kalf prik ik de oormerken in de oren. Het kalf is dan nog erg rustig. Tot nu toe heeft pas één kalf een plaatje verloren", aldus De Ruijter. Ook bij het vee van de heer Boot hebben zich nog geen ont stekingen voorgedaan. Wel meent hij dat het geen gezicht is om een kalf met zo'n grote gele flap in zijn oren te zien lo pen. „Bij koeien ligt dat an ders want dan zijn de verhou dingen tussen de grootte van het dier en die van de flap be ter. Waar het aan ligt dat som mige boeren wel problemen hebben met het systeem weet hij niet. „Morgen kunnen ook wij tegen moeilijkheden aanlo pen", zo meent hij. Inmiddels heeft de Dierenbe scherming een kort geding aan gespannen tegen het ministerie dat verantwoordelijk is voor de oormerken. Door de sterfge vallen en ziektes die zich onder het vee in Nederland voordoen, meent de vereniging dat het ge bruik van het oormerk moet worden opgeschort. Nader on derzoek zou moeten uitwijzen of er geen betere alternatieven voor handen zijn om vee te identificeren en registreren. Op 27 maart dient het kort ge ding. maakt. „Ik vond dat ik_er,p.pn keer mee moest stoppen. Ik ben 65 jaar en werk al sinds mijn 58e niet meer als lerares omdat ik om gezondheidsrede nen ben afgekeurd. Het wordt ook steeds moeilijker nieuwe menus te verzinnen en over eni ge tijd wordt de Christelijke Scholengemeenschap opgehe ven". Tineke van de Zande stopt omdat ze het niet zo ziet zitten om in haar eentje de kooklessen voort te zetten. „Het is jammer dat dit op houdt, heel spijtig", aldus de vaste notulist van de kookles sen de 59-jarige Willem Gudde uit Zierikzee. Van een man met twee linkerhanden op kookge- bied werd hij een ware kok. „Ik heb thuis 160 kookboeken. Als ik er in de winkel een zie staan die ik nog niet heb koop ik het. Kookboeken zijn bed- lectuur voor mij. Die lees ik alsof het het romans zijn". Wil lem Gudde is ook een trouwe kijker naar de kookpro'gram- ma's op de Belgische televisie. „Ik kook thuis elke dag een warme maaltijd. Als ik niet warm heb gegeten is mijn dag niet goed". Voor Willem Gudde is het ge zelligheidsaspect van de koo kles heel belangrijk. „We heb ben hier al heel wat afgela- chen. Tben twee kooklustige dokters de spaghetti bij het af gieten door de gootsteen spoel den en toen het gourmetstel in brand vloog omdat iemand het met een balpen, die tevens aan steker was, wat harder wilde laten branden". De heer Gudde legde dat alles vast in zijn notulen op rijm. Daarin komen ook de opmer kingen voor van Adrie van de Welle, de vaste vinoloog van het gezelschap. En er staat te lezen dat voorzitter Lou de Ja ger vooral van rijst met bruine suiker en roomboter houdt. „Wij hebben een moppentap per, een notulist, een vinoloog, een voorzitter en twee hele lie ve dames die les geven. Wij mannen zijn met zijn allen de kookles, zij zijn de wegenwach ters". BRUINISSE - In het gemeente huis van Bruinisse wordt dins dag 18 februari een vergade ring gehouden van de markt- commissie. Op de agenda staat onder meer de verdeling van standplaatsen voor het komende zomersei zoen. De vergadering begint om 20.00 uur en is openbaar toegankelijk. Verwachting t/m maandag 17 febr. WEERSVOORUITZICHTEN Zaterdag Zonneschijn 10% Kans op neerslag 80 Min.temp. 6 graden Middagtemp. 9 graden Windkracht west 6 Zondag Zonneschijn 20% Kans op neerslag 80% Min.temp. 3 graden Middagtemp. 7 graden Windkracht west 6 Maandag Zonneschijn 30% Kans op neerslag 50% Min.temp. 1 graad Middagtemp. 6 graden Windkracht noordw. 5 ZON* EN MAANSTANDEN 14 febr. Zon op 07.58, onder 17.50 Maan op 12.52, onder 05.13 Volle Maan: 18 febr. (09.04) HET WEEROVERZICHT DE BILT - Tot in het komende week einde duurt het vrij zachte en wis selvallige weer voort. In de onsta biele lucht die met een stevige westelijke wind naar ons land wordt gevoerd, vallen vannacht nog bui en. Een enkele daarvan kan verge zeld gaan van onweer. Morgen over dag blijft het vrijwel droog. Bewolking en zon wisselen elkaar af en het kwik loopt op naar ongeveer 8 graden. In de loop van de dag draait de wind naar het zuidwesten. Boven land neemt hij later toe tot vrij krachtig en in de kustgebieden tot hard, windkracht 7. BURGH-HAAMSTEDE - De bluseenheid Haamstede van de brandweer Westerschouwen moest dinsdagmiddag in actie komen komen vanwege een brandje in de woning van de heer G. aan de Noordstraat te Haamstede. De brand onstond om ongeveer 15.45 uur doordat een dekbed dat over een gevelkachel was gehangen vlam vatte. Als ge volg daarvan begon ook een rolgordijn en wat kleding te branden. De brandweer had de zaak snel onder controle, maar desondanks was er veel rook schade en blusschade. Advertentie BOVAG lid Grote of kleine beurten. Uitlaten, banden, accu's tegen scherpe prijzen. Kerkweg 16, 4321 AB Kerkwerve Telefoon 01110-15210 ZIERIKZEESCHEISl NIEUWSBODES Uitgever Drukkérij Lakenman Ochtman bv te Zierikzee. Directie D. L. van 't Leven. Wnd. Chef redacteur P. Kleemans Kantoor Jannewekken 11, Zierikzee. Postbu§ 1, 4300 AA Zierikzee. Telefoon 01110-16551. Telefax 01110-14315. Lezersservice (bezorging) De krant na 18.00 uur nog niet ontvangen? Bel 01110-17314. Maandag t/m vrijdag van 8.00 uur tot 17.30 uur en van 18.00 tot 20.00 uur. Woonhuisaansluitingen Redactie (na 17.30 uur) 01110-12449 Fotograaf (na 17.30 uur) 01112-1575. Abonnementen Per kwartaal 47,50 Bij autom. afschr. f 45,00 Per jaar f 179,00 Bij autom. afschr. f 169,00 Losse nummers f 1,00. De abonnementsprijzen zijn inclusief 6% B.T.W. Opzeggingen dienen een maand, voor het einde van de lopende abonnements-periode schriftelijk bij de Zierikzeesche Nieuwsbode gemeld te worden. Inlevertijden advertenties Maandagkrant vrijdag tot 13.00 uur Dinsdagkrant maandag tot 11.30 uur Donderdagkrant woensdag tot 11.30 uur Vrijdagkrant donderdag tot 11.30 uur Voor fouten ontstaan door telefonische of onduidelijk geschreven opdrachten wordt door ons geen verantwoording gedragen. Advertentietarieven Losse mm prijs 64 cent. Kontrakttarieven op aanvraag, „succesjes" (t/m 4 regels) f 7,- De advertentieprijzen zijn exclusief 6% BTW. Mannen komen nog meer voor de gezelligheid naar kookles dan om er wat van te leren. (Foto: Joop van Houdt). ZIERIKZEE - Het begon ruim 28 jaar geleden als een grapje tijdens een verjaar dag en het eindigde woensdagavond met een diner dat in een drie sterren restau rant niet zou misstaan; de kooklessen voor mannen verzorgd door Janny Quant uit Zierikzee en Tineke van de Zande-Dekker uit Oosterland. Vele jaren lang stelden zij menu's samen, kochten grondstoffen in en huurden een kooklokaal om twee keer per jaar gedurende een aantal avonden de kookkunst bij te kun nen brengen aan zo'n 22 mannen. Een bijzondere bezigheid zo blijkt uit de reac ties van de voormalige directrice van de huishoudschool in Bruinisse en de lera res huishoudelijke vakken. „Mannen komen vooral voor de ontspanning naar de kookles. Het is voor hen net zo belangrijk om een verzetje te hebben dan om wat te leren".

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1992 | | pagina 3