Brochure 'Werken aan zee' moet
bedrijven naar Zeeland lokken
4 I
Reclassering Zeeland genoopt
tot kiezen voor jonge klanten
De aardappel BV
geeft richting aan
Cebeco-Zuidwest heeft
doelstelling gehaald
streeknieuws
Romantische beschrijvingen en harde cijfers
Meer kans op maatschappelijke integratie
Nivon
organiseert
wandeltocht
door natuur
Wee wat
anders
DINSDAG 28 JANUARI 1992 NR 25093
5
ZIERIKZEE - Veel niet-Zeeuwen weten nauwelijks
dat er iets van industrie in Zeeland is en als het aan
de provincie ligt komt daar verandering in. Onlangs
werd de brochure Werken aan zee uitgebracht en
middels deze kleurrijke brochure wil men proberen
interesse op te wekken voor bedrijfsvestigingen in
Zeeland. De brochure is een mengeling van romanti
sche omschrijvingen en zakelijke gegevens gewor
den.
Het boerenbedrijf is een belangrijke pijler. (Archieffoto).
Vergeleken met de rest van Ne
derland kent Zeeland betrek
kelijk weinig industrie. In het
kielzog van de Deltawerken
kwamen de recreatie en de in
dustrie, maar daarvoor was
Zeeland voornamelijk een pro
vincie van boeren en vissers.
Een gebied van waaruit veel
mensen weg trokken om elders
een toekomst te zoeken.
Laat
Nederland industrialiseerde
later dan de omringende lan
den, maar Zeeland was zelfs
voor Nederlandse begrippen
heel laat. Gevolg van die late
industrialisatie was dat de be
volking van Zeeland niet ex
plosief groeide en, in het ver
lengde daarvan, de groei van
het autobezit in Zeeland ach
terbleef bij de rest van Neder
land. Achteraf gezien is dat in
het vpor,deel yan Zeeland uit
gepakt- De eeuwenoude stad
jes zijn voor het merendeel veel
gaver bewaard gebleven dat
bijvoorbeeld in Holland. In de
brochure Werken aan zee wordt
Middelburg genoemd als spre
kend voorbeeld: ,,Er is geen
stad in Nederland waar op een
zo betrekkelijk klein gebied
een zo groot aantal monumen
ten staat".
Zeeland is met zijn ruim
357.000 inwoners nog steeds
een van de dunbevolkste pro
vincies van Nederland. In de
brochure wordt daar de volgen
de conclusie aan verbonden:
,,Het is uit het verleden ver
klaarbaar dat je Zeeland nu
een oase kunt noemen temid
den van de dichtstbevolkte ge
bieden van Europa: de Hand-
stad, Brabant en Limburg, het
Ruhrgebied en Belgisch- en
Frans-Vlaanderen'
Kleinschalig
De Zeeuwse economie heeft, zo
wordt gesjeld, in de brochure,
twee kenmerken: kleinschalig
heid op het land en grootscha
ligheid op het water. ,,De klei
nere bedrijven zijn in Zeeland
sterk vertegenwoordigd. Dat is
eenvoudig te verklaren. Van
oudsher zijn landbouw en vis
serij een sterke bedrijfstak",
aldus Werken aan zee. Men
koppelt daar meteen de opmer
king aan vast dat er in Zeeland
ook veel handels- en transport
bedrijven zijn en dat dankzij
het groeiend toerisme het aan
tal horeca-ondernemingen
groeit.
Het toerisme wordt in de bro
chure de derde pijler van de
Zeeuwse economie genoemd.
Op nummer een en twee staan
volgens de brochure landbouw
en visserij en de zeehavenin
dustrie. Voor wat betreft het
laatste ligt het economisch
zwaartepunt in het Sloegebied
en de Kanaalzone in Zeeuws-
Vlaanderen. Na de Nieuwe Wa
terweg is de Westerschelde de
drukst bevaren toegangsweg
naar havens in Europa.
Volgens de brochurec is het met
de werkgelegenheid in Zeeland
in verhouding tot de rest van
Nederland niet zo slecht ge
steld. In Zeeland zou in de af
gelopen tijd meer werk gescha
pen zijn dan in de rest van Ne
derland. Van de 728.000 gere
gistreerde werklozen in Neder
land in 1987 woonden er 13.000
in Zeeland. Het percentage
werkzoekenden in Zeeland lag
op dat tijdstip op 7,8 procent
van de afhankelijke beroepsbe
volking, in Nederland op 11,0
procent.
Nieuwe wegen
In de brochure wordt in het
kort opgesomd welke in
dustriële bedrijven er zoal in
Nederland te vinden zijn.
Naast die industriële bedrij
vigheid is er ook bedrijvigheid
die voortkomt uit wat traditio
neler middelen van bestaan:
landbouw en visserij. Verhou
dingsgewijs telt Zeeland vol
gens de brochure weinig be
drijven die agrarische produk-
ten verwerken of uit de agrari
sche sfeer voortkomen.
Hoewel het aantal boeren ook
in Zeeland terugloopt neemt de
produktie volgens de provin
ciale brochure niet af. Wel on
derkent men dat het boerenbe
drijf minder goede tijden door
maakt. ,,Het boerenbedrijf
staat sterk onder druk door de
overproduktie van een aantal
gewassen. Er wordt naarstig
gezocht naar nieuwe mogelijk
heden en produkten om het in
komen aan te vullen".
Als nieuw produkt wordt on
der meer de Teunisbloem ge
noemd. Verder wordt gesteld
dat vlas wellicht in de toe
komst weer een belangrijke rol
kan gaan spelen. Ook de expe
rimenten met het-telen van zee
groente als lamsoor en zee
kraal worden aangestipt, even
als het kamperen bij de boer.
,,De kampeerterreintjes op
boerderijen leveren ook een
aardige bijverdienste op. Het
leveren van boerenwindener-
gie is het nieuwste fenomeen",
aldus de brochure.
Seizoensverlenging
In een brochure over Zeeland
kan het toerisme en de recrea
tie uiteraard niet achterwege
blijven. In de laatste dertig
jaar heeft dat toerisme in Zee
land een stormachtige ontwik
keling doorgemaakt. Men
steekt niet onder stoelen of
banken dat de recreatie naast
voordelen ook nadelen met
zich meebrengt. ,,De provincie
probeert de overlast van auto's,
die dit massale bezoek met zich
meebrengt te beperken door in
zet van het openbaar vervoer te
stimuleren".
In de brochure wordt geconclu
deerd dat de groei van het toe
risme aan het afzwakken is.
„Het provinciaal beleid is erop
gericht de groei, te verleggen
naar voor- en naseizoen. Naar
schatting is de omzet in deze
sector een miljard gulden en
ligt het aantal b.anen rond de
8000, inclusief de, werkgelegen
heid uit toeleverende bedrij
ven.
Van het woon- en leefklimaat
in Zeeland wordt'in de brochu
re een wel erg gunstig beeld af
geschilderd. De prijzen voor
huur- en koophuizen zijn vol
gens de brochure in Zeeland
nog steeds een stuk lager dan
in de omliggende Nederlandse
provincies. „Zo is de vrijheid
om te gaan wonen waar je wilt
in Zeeland geen papieren vrij
heid, die ingeperkt wordt door
beperkt aanbod of hoge prij
zen".
Het strand blijft een belangrijke trekpleister van Zeeland. (Archieffoto).
ZIERIKZEE - De reclassering Zeeland moet met
minder geld meer resultaat behalen. Daarom ziet zij
zich gedwongen haar werk vooral te richten op jon
gere 'klanten'. Dat staat in het beleidsplan voor 1992
van de reclassering. „Wij kiezen voor de jongere
klanten omdat maatschappelijke integratie bij hen
niet alleen meer kans maar ook grotere betekenis
heeft", aldus de reclassering in haar beleidsplan.
Voor het eerst na jaren positief resultaat
ZIERIKZEE - De Coöperatieve Vereniging land- en
tuinbouwcoöperaties B.a. Cebeco-Zuidwest, heeft
dit jaar, voor het eerst na een aantal jaren, een posi
tief resultaat behaald uit haar kernactiviteiten. Dat
blijkt uit het jaarverslag over '90/'91 van Cebeco-
Zuidwest.
De taak van de reclassering is
om hen die in het verleden een
misstap hebben begaan, de wet
hebben overtreden, een zo goed
mogelijke kans te geven om
schoon schip te maken. Om af
te rekenen met het verleden en
weer gewoon mee te draaien in
de maatschappij. „Daarom
zijn maatschappelijke omstan
digheden van doorslaggevend
belang", aldus het beleidsplan.
Bezuiniging
Net zoals zoveel andere organi
saties en instanties heeft ook
de reclassering te maken met
bezuinigingen. Staatssecreta
ris Kosto wil op het landelijk
budget voor de reclassering et
telijke miljoenen bezuinigen.
Op een totaalbedrag van 110
miljoen gulden moet minstens
acht miljoen worden ingele
verd op het uitvoerend werk.
Bovendien moet justitie nog
eens 25 miljoen gulden vinden
voor beleidsombuigingen in de
sector jeugdbccherming en re
classering. In de praktijk
houdt dat in dat de reclasse
ring het met veel minder geld
zal moeten doen. „Tbch moet de
reclassering beschikbaar blij
ven voor ieder die met justitie
in aanraking is of kwam. We
kunnen niet anders dan priori
teiten stellen", aldus het be
leidsplan.
„De bezuiniging noopt tot con
centratie op klanten die de
hulp het hardste nodig hebben
en op activiteiten met aantoon
baar effect", aldus het beleids
plan. De reclassering hanteert
bij haar keuze twee duidelijke
criteria: leeftijd en delict.
„Hoe sterk het klantenbestand
zal veranderen ligt aan de mate
waarin onze middelen werke
lijk afnemen".
Jongeren
Zoals aangestipt kiest de re
classering voor voorrang voor
jongere klanten. Voor hen is
Vakantie
Het voorzieningenniveau in
Zeeland wordt in de brochure
als hoog omschreven. „Dat is
voor een groot deel te danken
aan het toerisme; de voorzie
ningen voor vakantiegangers
zijn evengoed voor de eigen be
volking". Men tekent daar met
een bij aan dat het voor win
kels, postkantoren en basis
scholen wel moeilijk is om zich
te handhaven. „Niettemin ken
nen de basisscholen nog steeds
een goede verdeling over de he
le provincie".
Een Zeeuw, zo leert de brochu
re, moet wel een gelukkig mens
zijn. De toerist kan alleen in de
vakantie genieten van alles
wat Zeeland te bieden heeft,
maar...„Voor de inwoners van
Zeeland liggen dezelfde heer
lijkheden te wachten, maar zij
kunnen op elk gewenst tijd
stip. Ze hoeven er niet voor in
de file te staan en ze hoeven er
ook niet allemaal voor in de
kuststrook bij elkaar te klit
ten. Vakantie hoeft voor de in
woners van Zeeland eigenlijk
niet meer. Ze hebben altijd va
kantie".
het erg belangrijk dat zij de
kans krijgen weer op een nor
male manier in de maatschap
pij mee te draaien. Zij hebben
immers hun hele leven nog
voor zich. Naast jongeren kiest
de reclassering voor hen die
ernstige delicten hebben ge
pleegd. „Hier is misschien niet
de kans op succes, maar wel de
maatschappelijke opdracht het
sterkst".
Daarbij wordt uiteraard reke
ning gehouden met bijzonde
ren omstandigheden zoals
psycho-sociale problemen, ver
slaving of detentie. „Verande
ring in het klantenbestand zal
leiden tot accentverschuiving
in de samenstellirtg van het ac
tiviteitenpakket. Zo'n ver
schuiving is geen vooropge
steld doel maar een uitvloeisel
van verandering in de vraag
naar hulp en diensten".
Een andere verandering voor
wat betreft het werk van de re
classering is dat men de klanf
anders tegemoet zal treden.
„De klant zal meer geprikkeld
worden tot het nemen van ini
tiatieven en verantwoordelijk
heid, hij zal meer begeleid wor
den met korte-termijn uitstap
jes waarbij vaker naar het re
sultaat wordt gekeken".
RENESSE - Op initiatief van
de afdeling Goes van het Ne
derlands Instituut voor Volks
ontwikkeling en Natuurvrien-
denwerk Nivon, wordt op zon
dag 2 februari in de omgeving
van Renesse een wandeltocht
gehouden.
Het Nivon organiseert elke eer
ste zondag van de maand een
activiteit voor haar leden. Aan
de wandeltocht in Renesse
kunnen ook andere belangstel
lenden deelnemen. De tocht
vindt plaats onder leiding van
een gids en begint om 13.45 uur
bij motel Zeeuwse Stromen
aan het Duinwekken 5. Na af
loop wordt gezamenlijk koffie
gedronken. Mensen die willen
deelnemen aan het evenement
dienen tijdig aanwezig te zijn
bij de Zeeuwse Stromen.
BROUWERSHAVEN
Oud papier
Op zaterdag een februari halen
leden van de ASV Brouwersha
ven weer oud papier op in de
kern Brouwershaven. De spor
ters rijden rond vanaf 9.30 uur.
Inwoners van de smalstad
wordt verzocht hun oude pa
pier en karton voor die tijd ge
bundeld aan de stoeprand ge
reed te zetten.
ZONNEMAIRE
Plattelandsvrouwen
Voorafgaand aan de Studiedag
van de agrarische commissie
van de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen op 17
maart in Westkapelle, wordt in
alle kringen voor agrarische
vrouwen een bijeenkomst ge
houden. Thema waarover ge
sproken wordt, is: Agrarische
vrouwen van nu; wat hadden
en hebben zij te maken met het
platteland? De avonden staan
onder leiding van Tineke Dees
uit Zaamslag. Voor de Platte
landsvrouwen Schouwen-
Duiveland is de bijeenkomst
op 6 februari in het dorpshuis
te Zonnemaire, aanvang 20.00
uur.
OOSTERLAND
Oud papier
Ten bate van de zending van de
Gereformeerde Gemeenten
wordt zaterdag 1 februari oud
papier en vodden opgehaald.
De actie start om 9.00 uur. Ver
zocht wordt het papier gebun
deld gereed te zetten.
BRUINISSE
Technische proefvaart
Bij scheepswerf Maaskant in
Stellendam wordt vandaag
(dinsdag) op het Haringvliet de
technische proefvaart gehou
den met de boomkorkotter HD
38 Pieter jr. De kotter vertrok
voor de kerstdagen vanuit
Bruinisse naar Stellendam
voor straal- en schilderwerk.
Bij Maaskant in Bruinisse
werd de moderne kotter volle
dig ingebouwd. Aanstaande za
terdag draagt directeur A.
Maaskant het vissersschip over
aan de reder P. Bais in Den
Helder.
MIDDELBURG
Cursus Stichting
Popmuziek
Op 18 februari gaat in het kan
toor van Servicebureau Zee
land aan de Roozenburglaan in
Middelburg de cursus Hoe
maak ik een CD en wordt er be
roemd mee van start. De cursus
is een initiatief van de Stich
ting Popmuziek Zeeland en is
bedoeld voor muzikanten en
managers van bands die een
plaat willen uitbrengen en
reeds een of meerdere platen
op hun naam hebben staan. In
ongeveer vier uur legt muziek-
journalist Fer Abrahams, on
der meer werkzaam voor Mu-
ziekkrant Oor, uit hoe je een
plaat opneemt, uitbrengt, pro
moot en verkoopt. De cusus is
sterk toegespitst op de indivi
duele behoeften van de cur
sisten. Hoe maak ik een CD en
wordt er beroemd mee is een
vervolg op de cursus Publici
teit voor Popgroepen. De cur
susavond begint om 19.00 uur.
voor meer informatie of opga
ve: Stichting Popmuziek Zee
land (01180-82650) of Fer Abra
hams (020-6427670)
Roze Film Maand
In samenwerking met de Stich-
Na een forse reorganisatie in
1990, waarbij vooral de aan
dacht was gevestigd op lagere
kosten, samenwerking binnen
de coöperatiekolom en omzet,
mag dit volgens Cebeco-
Zuidwest als geslaagd worden
beschouwd. De omzet van de
zogenaamde verordeningspeul
vruchten is ondergebracht bij
Pelmolen Holland BV.
De slapende leden, leden die
geen omzet meer leveren om
dat ze gestopt zijn met bedrijfs
activiteiten, zijn uitgeschre
ven. Bij de bestaande leden is,
zo blijkt uit het jaarverslag,
een duidelijke stijging van de
omzet te constateren. Ondanks
de landelijke daling van de om
zet in gewasbeschermingsmid
delen is door een wat groter
marktaandeel de omzet gelijk
gebleven.
Het afgelopen jaar is een goed
jaar geweest voor de. aardap
peltelers en voor hun organisa
tie. De omzet is gegroeid en de
prijzen waren redelijk, zo stelt
de aardappelafzetorganisatie
in een persbericht. De organi
satie stelt voor om tien procent
dividend uit te keren op het
door de aandeelhouders gestor
te kapitaal en de daarna over
blijvende winst toe te voegen
aan de reserves.
Meer geld, zo wordt gesteld in
het jaarverslag, is nodig om te
investeren in de afzet. Minder
geld zal worden besteed aan
sorteer- en opslagcapaciteit.
De vermogenspositie van de
aardappelafzetorganisatie is
goed. „Gestreefd wordt om
ting Filmtheaters in Middel
burg houdt de Nederlandse
Vereniging tot Integratie van
Homosexuelen (NVIH) COC
Midden-Zeeland een Roze Film
Maand. Elke donderdagavond
in februari zal er om 20.30 uur
in het Schuttershoftheater in
Middelburg een film worden
vertoond waarin de belevenis
sen van homosexuelen centraal
staan. De filmcyclus wordt ge
opend op 6 februari met de
film Long Time Companion,
waarin het leven van zes perso
nages wordt gevolgd en het the
ma aids de aandacht krijgt. Op
13 februari draait Looking For
Langston, een documentaire
over zwarte en blanke ho
mostri jd in een homovijandige
wereld. De film Desert Hearts,
een klassieker onder de lesbi
sche films, waarin een vrouw
in hevige twijfels komt als zij
verliefd wordt, draait op 20 fe
bruari. Tfenslotte kunnen be
zoekers op 27 februari kijken
naar Young Soul Rebels, de
succesfilm van het Lesbian
Gay filmfestival waarin twee
jongens een roerig bestaan vol
liefde en verdriet in heden
daags Londen leiden. Mensen
die hun COC-lidmaatschap to
nen krijgen korting op de toe
gangsprijs.
VLISSINGEN
Nautische informatiedag
Op zaterdag een februari vindt
in het Maritiem Instituut De
Ruyter te Vlissingen een nauti
sche informatiedag plaats.
Daarbij wordt informatie ge
geven over de opleidingen voor
de zeescheepvaart, met name
voor maritiem officier voor de
grote en kleine handelsvaart.
Het evenement wordt georga
niseerd omdat de vraag naar
afgestudeerden vah zeevaart
opleidingen sterk is toegeno
men. Op de nautische informa
tiedag zijn diverse gespeciali
seerde rederijen aanwezig. De
MBO- en HBO-sectoren van het
Maritiem Instituut verzorgen
het onderwijskundige gedeelte
van de dag. Het programma is
doorlopend van 10.00 tot 14.30
uur te zien. De informatiedag
kan door iedere belangstellen
de worden bezocht.
Veel aandacht wordt momen
teel besteed aan extra moge
lijkheden in het zuidwesten.
Het gaat daarbij onder meer
om de teelt van cichorei, groen
teteelt en de teelt van olievlas.
Verder wordt genoemd de in
tensieve veehouderij en gerich
te spuit- en strooitechniek.
„Ook zal dit lopende boekjaar
worden overwogen hoe wij met
het collectief eigen vermogen
van de coöperatie moeten om
gaan", aldus een persbericht
van Cebeco-Zuidwest. „Een
discussie hierover met de
bestuurscolleges en de leden is
inmiddels gestart. Kortom:
Cebeco-Zuidwest probeert in
deze moeilijke periode een goe
de functie te vervullen voor de
land- en tuinbouw in haar
werkgebied".
daar waar mogelijk en noodza
kelijk die investeringen bin
nen de Agrico-Holland te laten
plaatsvinden".
Leden en bestuur stemmen vol
gens het persbericht in met de
weg die de aardappelafzetorga
nisatie is ingeslagen. „De on
langs gehouden ledéhvergade-
ringen werd door 40 procent
van alle leden-telers bezocht.
Het saldo van de aardappel
teelt is van groot belang voor
het inkomen van de teler", al
dus'het persbericht. Veel be
langstelling was er dan ook
voor het reilen en zeilen van de
onderneming, maar nog groter
was de belangstelling voor de
besproken kwaliteit, teelt- en
afzetmogelijkheden.
Ze ao 't in Brouwersaeven vö
m'n kaore krehe 'n hoeije
weunvurm vö ouwere ménsen.
n Meniere van meunen wae
dje toch zaelfstandig kan blu-
ve weune, in atter wat op doet,
op ulpe kan rekene.
Noe zulle d'r vee plekken weze
wae atte ze dat aok zoue wille.
Dae binne op 't eiland
bejaerde- in verzurhienhsuzen,
mè dit is wee wat anders. Je ao
in de helehenheid wist om te
hae kieken, want 't ei open dag
wist.
Mè ja, bezwoeren binne d'r.
D'n overhang is vod'n enen be
ter te verwaerken dan vo d'n
anderen. Mê laete m'n toch
blie wezen dat 't d'r is. Ik weet
wê 'n méns hae nie zo makke
lijk van z'n eihe durp of. J'n
uusje wae d je lief in leed mee
m'n kaore deelt eit, in toch mö
je deu biete. Laeter zou je d'r
spiet van kunne ao, want at 't
vol is ei je zó 'n wachtlieste,
in dan bei je zó mê nie an de
b eurte.
Ik wier aok in de helehenheid
steld om bie de openienhe te
wezen, 'n Ele drukte was dat.
'k Zei tehen 'n man bei je 't d
hewend. Ja zeiten mê noe nie.
Ik zat ier d om twee ure, in om
drie ure behon 't. Oe at dat
kwam weet ik nie.
Je ontmoet bekende. Wullum
jie ei toch op Ziepe weunf. Ik
kwam dae bie tante. In ja oo,
dan ken je ze, als is 't jaeren
lee. 'n Andere vrouwe dae ei je
d'r man van kend. Dan komt
dat wee boven.
't Vaol aomae nie mee. Waerm
ete mó je zaelf vó zurhe. Kd je
dat nie mee kd je van taefeltje
dekje mee ete. Vó deze ménsen
is 't makkelijk, dje ier of dae
hebrek an eit of ulpe ei je dat
mê kenbaer te maeken.
Dae is aok 'n zaele an dae kd je
saeme komme. Aok andere die
atte nie in dat uus weune. Je ao
't in de krante aok wê leze.
Aol mee aol vö die ménsen 'n
hrote heruststelling datter 'n
alarmsysteem is.
Datte ze in Brouw slaegd bin
ne mee dat uus is zeker. Vó ve
le 'n uutkomst. in 'n felestaos-
je waerd. Bie dezen
WULLUM
Duidelijke trend ingezet
ZIERIKZEE - Als er ergens veel wijzigingen zijn in
de landbouw, dan is het wel in de teelt en afzet van
comsumptieaardappelen. De aardappelafzetorgani
satie voor Zuidwest-Nederland BV in Zierikzee
heeft een duidelijke trend ingezet met de teelt van
AM-rassen, tafelaardappelen, geregistreerde teelt,
pootgoedteelt en eco-teelt. Dat blijkt uit het jaar
verslag over '90/'9I van de aardappelafzetorganisa
tie.
