Mevrouw Veltman-Hack in de
ban van Ouwerkerks verleden
Eerste paal geslagen voor
clubgebouw WSV-Scharendijke
DE EERSTE TWEE
WEKEN GRATIS
Drie aanrijdingen op
Schouwen-Duiveland
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE» j
SAMAN BV
,'t Is een legkaart zonder rand
Door ere-lid A. M. van Dongen
4
6
Diefstal
dé krant van schouwen - duiveland!
MAANDAG 9 DECEMBER 1991 148e JAARGANG NR 25065 WAARIN OPGENOMEN DE ZIERIKZEESCHE COURANT 1797-1889
ZIERIKZEE - Geschiedbeoefening is meer dan enkel
en alleen het in het hoofd stampen van jaartallen,
belangrijke gebeurtenissen en namen van vorsten en
veldheren uit voorbije tijden. Geschiedenis heeft
immers ook een menselijk gezicht. Hoe en waarvan
leefden de mensen vroeger, hoe verhielden de ver
schillende klassen zich tot elkaar en welke politieke
rechten hadden de verschillende standen? Op die
vragen heeft mevrouw L. E. M. Veltman-Hack een
antwoord gezocht voor wat betreft de middenstand
in haar woonplaats Ouwerkerk. Haar bevindingen,
rijkelijk geïllustreerd met fotomateriaal zijn ver
werkt in het artikel Ouwerkerk, schets van een
eeuw middenstand (1980-1990). Een van de artikelen
uit de Kroniek, het jaarboek van Stad en Lande.
Mevrouw Veltman-Hack kan
uren smakelijk over het leven
van de vroegere Ouwerkerkers
vertellen zonder ook maar één
moment langdradig te worden.
Het verleden van het dorp aan
de Oosterschelde waar ze als
kind al zo graag kwam heeft
haar duidelijk in zijn greep. En
dat terwijl mevrouw Veltman
in haar jonge jaren naar haar
zeggen weinig „genegenheid"
voor het vak geschiedenis
koesterde. Voor haar twin
tigste vond ze geschiedenis
zelfs 'n afschuwelijk en onno
zel vak. ,,'n Kwestie van onvol
wassenheid denk ik" zegt ze
geamuseerd. Waarschijnlijk
speelde de manier waarop het
vak geschiedenis in die jaren
werd gegeven hierbij een rol
bij deze aversie voor het vak.
In die tijd bestond het geschie
denisonderwijs vooral uit het
leren van historische feiten en
jaartallen, zonder dat de sa
menhang van die feiten altijd
direct duidelijk was.
Verhalen
Door toedoen van haar ouders
werd mevrouw Veltman-Hack
als jong meisje ook geconfron
teerd met een andere vorm van
geschiedbeoefening, die van de
mondelinge overlevering (ook
wel oral history genoemd).
Ook toen haar ouders, die ras
echte Ouwerkerkers waren,
hun geboortedorp de rug toe
hadden gekeerd bleef het
steeds in hun gedachten en
werd menig verhaal uit en over
Ouwerkerk opgedist. Boven
dien bracht mevrouw Veltman
als kind vele vakanties door in
het dorp van haar ouders. Ze
leerde er het leven in een plat
telandsgemeente en de streek
taal kennen.
Door die logeerpartijen kregen
de verhalen van haar ouders
meer betekenis en groeide ge
leidelijk aan de belangstelling
voor dat verleden van de Ou
werkerkers. Een verleden van
voor- en tegenspoed, van men
selijk lief en leed. Tbch was dat
niet de directe aanleiding om
zich op de bestudering van de
plaatselijke geschiedenis te
werpen. De eerste aanzet daar
voor, zo herinnert mevrouw
Veltman-Hack zich vormde de
verjaardag van een oom, waar
voor haar gevraagd werd iets te
organiseren.
Het werd uiteindelijk een dia
serie over oud Ouwerkerk, die
veel succes had. Die diaserie
vormde in feite het begin van
een omvangrijke collectie dia's
van oude foto's van het vroege
re Ouwerkerk en zijn bewo
ners. Samen met Riet Kuiper
heeft mevrouw Veltman-Hack
die zich negen jaar geleden de
finitief in Ouwerkerk vestigde,
deze verzameling, die overi
gens nog steeds groeit, geor
dend en voorzien van de beno
digde gegevens. Dit met alle
medewerking van de bevol
king. Want, zo zegt ze ,,er is al
tijd wel iemand die je iets kan
en wil vertellen".
Wellicht aangespoord door de
ze afbeeldingen groeide bij me
vrouw Veltman-Hack het ver
langen om iets meer aan de
weet te komen over handel en
ambacht in oud Ouwerkerk.
Een oproep in het Aollegaertje
leverde een aardig resultaat
op: de een kwam met een aan
tal namen van neringdoenden
en ambachtslieden, de ander
diepte uit zijn geheugen nog
eens een aardig verhaal op.
Kortom, een ieder die wat te
vertellen wist over vroeger
droeg zijn steentje bij en zo ge
beurde het in september 1987
dat de uitgave ter gelegenheid
van het tienjarig bestaan van
het Aollegaertje maar liefst ze-
Mevrouw L. E. M. Veltman-Hack. (Foto: Marijke Folkertsma).
ventig pagina's dik was met
verhalen over Ouwerkerk zoals
het vroeger was. En al die her
inneringen waren voor zover
mogelijk via archiefonderzoek
gecontroleerd en waar nodig
met feiten onderbouwd. Tege
lijkertijd werd in het dorps
huis een tentoonstelling met
oude foto's en attributen geor
ganiseerd.
Uitnodiging
Die historische activiteiten die
de werkgroep Oud Ouwerkerk
(de dames Veltman, Kuiper en
de heer J. P. Dekker) in nauwe
samenwerking met de plaatse
lijke bevolking in Ouwerkerk
ontplooide, bleven bij de com
missie Jaarboek van de Vereni
ging Stad en Lande Schouwen-
Duiveland niet onopgemerkt.
Eind jaren tachtig nodigde de
commissie de amateur-histori
ca uit Ouwerkerk uit om voor
de Kroniek een verhandeling
te schrijven over de vroegere
middenstand in Ouwerkerk.
Mevrouw Veltman-Hack moest
over dat verzoek wel even goed
over nadenken. Een artikel
schrijven voor de Kroniek is
nog net iets anders dan een ver
haal voor 't Aollegaertje.
Bredere context
Ze besloot uiteindelijk op de
uitnodiging in te gaan en dook
opnieuw de geschiedenis in.
Het verhaal over de nering
doenden en ambachtslieden
die tussen 1890 en 1990 in
Ouwerkerk leefden moest, zo
wenste de commissie Jaarboek
in een wat bredere context wor
den geplaatst. Bestaat het ver
haal in 't Aollegaertje vooral
uit persoonlijke herinnerin
gen, het verhaal in de Kroniek
over honderd jaar midden
stand in Ouwerkerk geeft dan
een wat breder beeld van de
middenstand als geheel, de
plaats die deze stand innam
binnen de dorpsgemeenschap
en de veranderingen die zich in
de laatste honderd jaar hebben
voltrokken ten gevolge van ge
beurtenissen als de landbouw
crisis, de Wereldoorlog en de
Ramp. Kortom, de gebeurtenis
sen in Ouwerkerk krijgen in
het Kroniekverhaal een plaats
je in de algemene geschiedenis.
Vergelijking
De keuze voor de bestudering
van de periode tussen 1890 en
1990 lag voor mevrouw Velt-
vervolg pagina 2
SCHARENDIJKE - „Als dit gebouw klaar is, is het
niet alleen een aanwinst voor de jachthaven en voor
Scharendijke, maar voor de hele regio'Dat zei A. de
Bode, voorzitter van de Watersportvereniging Scha
rendijke, vrijdag in een toespraak ter gelegenheid
van het slaan van de eerste paal van het nieuwe club
gebouw van de WSV. Het ongeveer 1 miljoen gulden
kostende karwei wordt in juli 1992 afgerond.
De nieuwe jachthaven in Scha
rendijke werd in 1978 aange
legd. Met een capaciteit van
zo'n 600 ligplaatsen was het
meteen één van de grootste
jachthavens in Zeeland. Voor
de in 1972 opgerichte Water
sportvereniging Scharendijke
betekende dat een snelle groei
van het aantal leden. „In het
begin hadden we zo'n honderd
leden. Nu hebben we er onge
veer 700", aldus voorzitter De
Bode. WSV-Scharendijke is
daarmee één van de grootste
watersportverenigingen van
Zeeland.
Inwonend
Met de snelle stijging van het
aantal leden werd de behoefte
aan een centraal complex van
voorzieningen voor de leden
steeds sterker. „We. hadden een
clubruimte boven één van de
Langzaam maar zeker zakt de eerste paal de grond in. (Archieffoto).
loodsen", vertelt De Bode.
„Maar we wilden toch graag
wat meer ruimte voor onze ac
tiviteiten".
Het plan voor de bouw van een
compleet nieuw clubgebouw
werd in 1988 geboren. Met de
gemeente Middenschouwen
werd overeengekomen dat
jaarlijks 50.000,- opzij gelegd
zou worden. Dat geld moest
dan komen uit het overschot op
de exploitatie van de jachtha
ven. Men beschikte derhalve
over een behoorlijk spaarpotje
op basis waarvan men de stap
naar de bouw van het clubge
bouw wel durfde te zetten.
„Het wordt een clubgebouw
dat tegelijkertijd ook een goe
de slechtweervoorziening is",
stelt De Bode. Beneden wordt
een clubruimte gecreëerd en
komen voorzieningen als dou
ches, toiletten en een wasseret
te. Verder is voorzien in verga
derruimte. Boven komt een
café-restaurant dat behalve
voor de leden van de WSV-
Scharendijke ook voor anderen
toegankelijk is. „En als je bo
ven zit heb je uitzicht op de
Grevelingen", aldus De Bode.
Champagne
Feest dus vrijdag in Scharen
dijke toen de eerste paal voor
het clubgebouw geslagen werd.
Ere-lid A. M. van Dongen doop
te de eerste paal voor deze de
grond in werd geheid met een
fles champagne. Daarna begaf
het gezelschap van genodigden
zich naar gemeenschapscen
trum De Putmeet in Scharen
dijke:
Daar memoreerde De Bode in
een korte toespraak nog eens
de voorgeschiedenis van het
clubgebouw. Allereerst zette
hij echter ere-lid Van Dongen
in het zonnetje. Geheel in stijl
werd Van Dongen in een op
rijm gezet relaas lof toege
zwaaid voor zijn inspanningen.
Vervolgens schetste De Bode in
het kort de weg van het plan
van tekentafel naar werkelijk
heid.
Sommige leden van de WSV, zo
stelde De Bode, ging het alle
maal niet snel genoeg. „Maar
er moest nu eenmaal van alles
geregeld worden met de ge
meente en dat vergt tijd", aldus
De Bode. „Er moest heel wat
vergaderd worden maar die
vergaderingen hebben altijd in
een goede sfeer plaatsgevon
den".
Als voordeel van het feit dat er
de nodige tijd verstreken is
tussen het maken van het plan
en de uitvoering ervan noemde
De Bode het steeds verder ver
fijnen van het plan. „Het werd
steeds mooier en het is uitein
delijk een zeer goed doordacht
eindprodukt geworden".
Blij mee
Namens de gemeente Midden-
schouwen werd het woord ge
voerd door burgemeester W.
den Boer. Hij reageerde op de
woorden van De Bode met de
opmerking dat leden van de
WSV in het verleden weieens
geneigd waren om, als het om
de voortgang van het project
ging, de zwarte piet naar de ge
meente toe te schuiven. „Maar
je hebt nu eenmaal te maken
met zaken als erfpacht en
onder-erfpacht en dat zijn nu
eenmaal ingewikkelde zaken
die nogal wat tijd vergen".
De burgemeester tekende daar
meteen bij aan dat men ook
van de zijde van de gemeente
blij is met de start van de bouw
van het clubgebouw. Een en an
der past uitstekend in de re
creatieve ontwikkeling van de
gemeente Middenschouwen.
„Want er komen heel wat ont
wikkelingen op ons af", aldus
burgemeester Den Boer. „Vol
gend jaar wordt Plan De Bout
aan de gemeenteraad voorge
legd en daarbij gaat het om de
bouw van 200 recreatiewonin
gen en acht permanente wonin
gen".
Een groot verleden is een plicht voor de toekomst.
Wallis
Kouder
HET WEER
Wolkenvelden en droog. Minimum
temperatuur omstreeks -2 graden.
Middagtemperatuur rond het vries
punt. Zuidoostenwind, matig, rond
kracht 3.
EUROTOP
De Eurotop in Maastricht is vanochtend van start ge
gaan.
AMNESTY
Amnesty International bestaat dertig jaar.
ATELIER
Saskia Eggink is begonnen in een nieuw atelier annex
expositieruimte.
VOETBAL
Bruse Boys na nederlaag bij Yerseke weer in de pro
blemen.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
ZIERIKZEE/ BURGH HAAMSTEDE - Vrijdag en
zaterdag hebben zich in de regio (Zierikzee en
Burgh-Haamstede) drie aanrijdingen voorgedaan
waarbij in een geval sprake was van persoonlijk let
sel.
Vrijdagmiddag even na enen
deed zich in Burgh-Haamstede
een kop/staart-botsing voor op
de kruising van de Kray-
ensteinweg met de Weeldeweg.
H. M. uit Amstelveen kwam
evenals G. P. C. G. uit Zoute-
lande vanaf de Stormvloedke
ring over de Krayensteinweg
gereden. Then H. M. ter hoogte
van de Weeldeweg af wilde
slaan bemerkte G. P. C. G. die
in een vrachtwagen reed, dit
waarschijnlijk te laat, waar
door een ongewenste confron
tatie niet te voorkomen was.
In Zierikzee ging het zaterdag
tot twee keer toe fout. Op de
Gasthuisboomgaard botsten B.
D. uit Duiveland en W. I. C. M.
V. uit Westerschouwen op el
kaar. Dit gebeurde omdat B. D.
geen voorrang aan W. I. C. M. V.
zou hebben gegeven. Tfen gevol
ge van deze botsing liep een in
zittende van de auto van W. I.
C. M. V. een hersenschudding
op en moest de auto van de in
woners uit Westerschouwen
worden weggesleept. Op de
Lange Blokweg kwam C. L. V.
uit Zierikzee vermoedelijk
vanwege de gladheid ongewild
in aanraking met een verkeers
bord.
In de nacht van zaterdag op
zondag werd door de rijkspoli
tie gecontroleerd op alcoholge
bruik. Vijfendertig keer werd
iemand aan het blazen gezet,
waarbij een keer een glaasje te
veel werd geconstateerd.
BURGH-HAAMSTEDE/
BRUINISSE - In de nacht van
vrijdag op zaterdag werd inge
broken in de caravan van E. H.
F. uit Alsdorf. Deze stond op
een camping in Haamstede.
Uit de caravan werden kle
ding, radio-apparatuur, een fo
totoestel en een verrekijker
ontvreemd ter waarde van on
geveer 2500 DM.
In diezelfde nacht werd uit de
auto van R. M. L. uit Hendrik
Ido Ambacht die aan de Hage-
weg (Bruinisse) stond gepar
keerd audio-apparatuur ont
vreemd ter waarde van vier
honderd gulden.
Advertentie
Voor:
Centrale verwarming
Gaskachels
Constructeurs/
Installateurs
Julianastraat 40
4301 NC Zierikzee
Telefoon 01110-12647
Al het nieuws van Schouwen-Duiveland in de bus.
JA, ik wil een kwartaalabonnement 1 45,—
jaarabonnement f 169,—
en ontvang de Zierikzeesche Nieuwsbode de eerste twee
weken gratis.
Ik betaal nog niet, maar wacht eerst uw bericht af.
~~l
naam
adres
postcode
telefoon
plaats:
handtekening:
SB Zend de bon in open envelop zonder postzegel naar
Zierikzeesche Nieuwsbode abonnementenadministratie,
CO Antwoordnummer 12. 4300 VB Zierikzee