Supercomputer verdringt windtunnel bij ontwikkeling van vliegtuigen Lichtschip Texel wordt ter plekke gesloopt Juridische stappen tegen stofoverlast door Hoogovens Bouwondernemers verwachten verlies 10.000 banen in 92 Alternatief WAO-plan VVD Bestuurders willen metro ondergronds waterstanden agenda Lubbers in november langs EG- hoofdsteden 2 ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE WIJK AAN ZEE - Circa 200 inwoners van Wijk aan Zee hebben maandagavond tijdens een emotionele vergadering besloten juridische en andere stappen te ondernemen tegen de grafietregens van Hoog ovens. Raadsman P. Schiperus van de Dorpsraad Wijk aan Zee heeft opdracht gekregen, een kort ge ding of andere rechtsvorderingen voor te bereiden. De Dorpsraad en de vereniging Leefbaar Wijk aan Zee overwe gen in kort geding een verbod te eisen op het kiepen van ijzer- mengers, zolang de daarvoor gebruikte lokaties op het Hoogoventerrein niet zijn over dekt. Volgens de organisaties is er geen sprake meer van in cidenten", zoals Hoogovens stelt, en is men ,,de valse belof ten meer dan beu". De bewo ners van Wijk aan Zee maakten tijdens de vergadering ken baar de overlast van Hoog ovens na vier wolken grafiet en twee wolken ijzerstof onder geen beding nog langer te ac cepteren. Tijdens de bijeenkomst klon ken oprpepen om zonodig har de actie tegen het staalbedrijf te voeren. Hoewel twee direc tieleden van Hoogovens de ver gadering voorhielden, dat de overkapping van een aantal lo katies wordt voorbereid, na men de boze bewoners met dat vooruitzicht geen genoegen. Met name het circa 12 maanden vergende nader onderzoek en voorbereiding speelde bij die verwerping een rol. De beide belangenorganisaties zullen op 14 oktober met de provincie Noord-Holland de vergun ningsvoorwaarden van Hoog ovens bespreken. Daarbij zal de provincie om actieve steun tegen de stofoverlast worden gevraagd. Ook milieu-gedepu teerde G. de Boer heeft maan dag laten weten, de steeds te rugkerende stofwolken beu te zijn. Hij heeft medewerkers, na de zesde stofregen in het afge lopen weekeinde, opgedragen maatregelen tegen de emissies voor te bereiden. Hoogovens stelt in antwoord daarop, dat bij de stofincidenten alle wet telijke en vergunningsvoor schriften stipt in acht waren genomen. PETTEN - Een gespecialiseerd bedrijf begint woens dag aan de sloop van het op de Hondsbossche Zeewe ring bij Petten gestrande lichtschip Texel. Het in stukken snijden en branden van het vaartuig zal en kele weken vergen, zo heeft een woordvoerder van het Directoraat Generaal Scheepvaart en Maritieme Zaken (DGSM) woensdag meegedeeld. Dinsdag is de laatste appara tuur uit het schip gesloopt. Al le nog bruikbare hoogwaardi ge elektronica vertegenwoor digt een waarde van circa een miljoen gulden-. Daaronder is ook veel meteorologische en maritieme meetapparatuur welke in eigen beheer is ver vaardigd en vrijwel onvervang baar is. Met tankwagens is dinsdag circa 60 ton zeewater, vermengd met een kleine hoe veelheid olie uit de machineka mer van het lichtschip ge pompt. Uit de onbeschadigde bunkertank kon 35 ton gasolie worden opgezogen. Daarmee is volgens de woordvoerder alle resterende olie uit het wrak verwijderd en het gevaar van milieuvervuiling door lekkage geweken. De Stichting Nauti sche Monumenten in Den Hel der heeft DGSM gevraagd, de toren van het lichtschip in een museum te mogen plaatsen. De dienst heeft nog niet op het verzoek gereageerd. Het licht schip heeft sedert de stranding enkele duizenden toeschou wers getrokken. DEN HAAG - In de bouw zullen volgend jaar zo'n 10.000 arbeidsplaatsen verdwijnen. Dat komt door dat de overheid minder investeert in zowel wonin gen als andere bouwwerken. Dat verwacht H. Barth, voor zitter van het Algemeen Ver bond Bouwbedrijf (AVBB), de overkoepelende organisatie voor bouwondernemers. Een globaal onderzoek naar de or derportefeuilles van bouwbe drijven wijst volgens hem uit dat er sprake is van een „terug gang". ,,Dat is dus wat anders dan een lagere groei". De reces sie in de bouw zal, naar de AVBB-voorzitter vreest, lang durig van aard zijn. Barth ge looft niet dat de teruglopende investeringen van de rijksover heid zullen worden gecompen seerd door hogere uitgaven van de gemeenten, zoals in de mil joenennota wordt gesteld. Hij constateert dat de lagere over heden in de tussenbalans flink zijn gekort en geen geld meer hebben voor investeringen. Daarnaast houdt de AVBB- voorzitter rekening met „claims" van de bonden in ver band met de kabinetsvoorstel len voor en WAO en ziektewet. „De loonkosten zullen zeker niet beperkt blijven tot 3,75 procent, zoals het kabinet meent. De totale kosten in de bouw bestaan voor ongeveer 50 procent uit loonkosten. Tijden en standen volgens getijdetafel Hydro-meteocentrum Zeeland t.o.v. NAP ROOMPOT BUITEN Datum Hoogwater Laagwater tijd stand tijd stand 9 oktober 04.15 176 09.55 -120 16.25 173 22.20 -143 10 oktober 04.50 172 10.30 -124 17.00 176 22.55 -137 9 oktober 02.20 191 08.35 -124 14.40 188 20.55 -147 10 oktober 03.00 187 09.10 -127 15.15 191 21.40 -140 9 oktober 04.40 189 10.00 -131 16.55 182 22.20 -153 10 oktober 05.20 182 10.35 -134 17.30 182 22.55 -147 9 oktober 04.10 202 10.05 -136 16.20 201 22.25 -158 10 oktober 04.45 198 10.35 -139 17.00 203 23.05 -152 WEMELDINGE Springtij 10 oktober Actuele informatie over afwijkingen 06-91122353 DEN HAAG - Premier Lubbers maakt in november een rond reis langs de hoofdsteden van de lidstaten van de Europese Gemeenschap om te praten met zijn collega's en de Franse president Mitterrand. De pre mier heeft dat geantwoord op schriftelijke vragen van het VVD-Tweede-Kamerlid Weis glas over het echec van het Ne derlandse EG-voorzitterschap dat vorige week werd gedwon gen zijn voorstel over de Euro pese Politieke Unie in te trek ken. Het Nederlandse EG-voorzit terschap zal „zich voluit inzet ten" om op basis van de Luxemburgse voorstellen de onderhandelingen in Maas tricht - waar op 9 en 10 decem ber de EG-topconferentie wordt gehouden - tot een posi tief einde te brengen, aldus de premier. DEN HAAG - De VVD zal dinsdag tijdens het Ka merdebat over de begroting '92 een alternatief indie nen voor het WAO-plan van het kabinet. Dit voorziet in een herkeuring van alle WAO'ers, ook de oude ge vallen. Iedereen komt daardoor onder de verruimde regels te vallen van het begrip passende arbeid. De huidige WAO'ers van wie na de keuring komt vast te staan dat zij niet meer kunnen werken, worden niet gekort op hun uitkering. De VVD brengt in haar alter natief geen onderscheid aan tussen mensen boven en onder de 50 jaar. Die grens is volgens de VVD juridisch niet te trek ken en verhoogt de kans op fraude met de WAO. Voor de nieuwe gevallen wil de VVD de duur van de WAO-uitkering vaststellen op maximaal een jaar of vijf. 770 miljoen meer Uit een berekening van het Centraal Planbureau blijkt dat met het WD-voorstel in 1994 770 miljoen meer te bezuinigen is dan met het plan van het ka binet en op de lange termijn wellicht 4 miljard. Fractielei der Bolkesteip zei maandag avond bij de presentatie van het voorstel dat het VVD- alternatief tegemoet komt aan de bezwaren van vakbeweging en een deel van de PvdA tegen de plannen van het kabinet. „Wellicht zijn er zaken te doen". Het WAO-plan van de VVD maakt deel uit van een meer omvattend tegenvoorstel van de grootste oppositiepartij voor de begroting van het kabi net. Kernpunten daaruit zijn dat de lastenverzwaringen uit de kabinetsplannen ongedaan worden gemaakt door een ver laging van belastingen en pre mies. Hiertoe worden de over heidsuitgaven nog verder ver minderd dan het kabinet wil, met 6 miljard in 1994. Ambte naren volgen de loonstijging in de bedrijven. De inflatiecorrec tie wordt in het VVD-plan niet beperkt en het hoge BTW-tarief zou volgend jaar met een half procent omlaag gaan. Modaal Uit de berekeningen van het CPB blijkt dat vooral de beter betaalde ambtenaren en de mensen die twee keer modaal verdienen er in koopkracht op vooruitgaan ten opzichte van het kabinetsbeleid. Voor de overige groepen maakt het wei nig of geen verschil. De VVD wil de werkgelegenheid stimu leren door onder meer het mi nimumloon te verlagen met 30 procent. De CPB-berekeningen tonen volgens de WD aan dat met de VVD-voorstellen vol gend jaar 10.000 mensen meer aan een baan geholpen kunnen worden. Dat zouden er op ter mijn beduidend meer kunnen worden, aldus de WD. AMSTERDAM - Waarschijnlijk zullen onze klein kinderen ook nog vliegen met de straalverkeers- vliegtuigen zoals wij die kennen - alhoewel moder ner - maar beslist niet met vliegende schotels. De kennis over vliegtuigbouw neemt steeds minder snel toe, ,,de technologie-curve vlakt af", heet het in vakjargon. Maar aangezien stilstand achteruitgang is, zijn vliegtuigbouwers toch voortdurend op jacht naar nieuwe kennis. De vermindering van het brandstofverbruik in nieuwe ontwerpen is daarbij de voornaamste drijfveer. Daarvoor worden bij het ontwerpen steeds vaker enorm krachtige computers gebruikt. Nederland had tot voor enige jaren een achterstand op het gebied van deze supercompu ters. Maar die achterstand is nu goeddeels ingehaald met de in gebruikneming van dè NEC SX-3 (van Japanse makelij) bij het Nationaal Lucht- en Ruim tevaart Laboratorium (NLR) in de Noordoostpolder. Deze ma chine, waarvan er nu op de hele wereld zeventien zijn besteld, kost ongeveer 20 miljoen gul den. Hij verbruikt evenveel energie als 1.600 lampen van 100 watt, en kan in één uur uit rekenen waar de meest geavan ceerde personal computer 15 jaar lang continu, dat wil zeg gen 24 uur per dag, 365 dagen per jaar, over zou doen. Steeds langer mee Door de afvlakkende technolo gie-curve kunnen vliegtuigen steeds langer mee; het duurt steeds langer voordat de ken nis zoveel is toegenomen, dat dit de kostbare ontwikkeling rechtvaardigt van een heel nieuw vliegtuig. Ook is de af zetmarkt voor vliegtuigen steeds meer in beweging. Zo is het succes van de Fokker 100 gebaseerd op een goede mark tanalyse die een behoefte aan vliegtuigen met honderd stoe len blootlegde. Belangrijker nog dan dat is te zorgen dat vliegtuigen kunnen worden ge leverd als die behoefte er daad werkelijk is. „Supersnelle computers als de nu in gebruik genomen NEC SX-3 spelen daar een grote rol in, omdat ze helpen de tijd te verkorten tus sen het moment waarop markt onderzoek aantoont dat er be hoefte is. aan een bepaald soort vliegtuig en het moment waar op het vliegt", legt ingenieur W. Loeve, leider van de hoofd afdeling Informatica van het NLR uit. Brandstofverbruik Bovendien eisen klanten tegen woordig voordat er nog maar een nagel is geklonken dat het vliegtuig aan bepaalde specifi caties voldoet, met name waar het gaat om het brandstofver bruik. Alleen met uitputtende en nauwkeurige berekeningen kan een fabrikant zich indek ken tegen het risico dat het vliegtuig zwaarder is, meer weerstand heeft en meer brandstof verbruikt dan op ba sis waarvan het is verkocht „vanaf de tekentafel", aldus Loeve De computer kan de stroming berekenen rondom bijvoor beeld een vleugel, maar heeft daar dan toch wel gauw een dag voor nodig. Tbch is er dan nog maar een betrekkelijk sim pel, stilstaand „plaatje" be schikbaar van de luchtstro ming rond een bepaalde vorm bij een constante snelheid. Vliegtuigontwerpers zouden graag willen weten hoe lucht stroming rondom een nog niet bestaand vliegtuig wordt beïn vloed als de vorm van het vliegtuig verandert doordat het wielstel naar buiten komt, de landingskleppen worden uitgezet of de roeren bewegen. Maar dat kah zelfs deze super computer nog niet. In het ge heugen van de computer wordt een complete driedimensionale „windtunnel"' beschreven met daarin het model van een vlieg tuig. Dat model wordt op een beeldscherm zichtbaar als een rooster dat is opgebouwd uit elkaar kruisende lijnen. Op de snijpunten in dit „reken- rooster", dat zijn er al gauw 1,2 miljoen, berekent de computer de luchtdruk en daaruit ont staat een ruimtelijk beeld van de luchtstroming. 1 Technische grens Helaas stuiten vliegtuigont werpers ook daarbij weer op een grens in de vorm van een afvlakkende technologie- curve. De toename van de re kensnelheid en geheugencapa citeit van elke volgende gene ratie supercomputers wordt steeds kleiner vergeleken bij de toename die een voorgaande generatie computers nog wist te behalen. Ook uit chips be gint de rek te raken. In laatste instantie komt dat doordat de elektrische pulsen waarmee in de chips wordt gerekend niet sneller kunnen dan het licht. Wie had ooit gedacht dat deze „lichtbarrière", die voortvloeit uit Einsteins relativiteitstheo rie, nog een een groter pro bleem zou worden voor vlieg tuigontwerpers dan de geluids barrière! Door de beperkte re kencapaciteit van de huidige supercomputer moet het aantal snijpunten dan ook beperkt blijven. Tussen deze meetpun ten wordt dus niet gemeten. Kleine, maar belangrijke luchtwervelingen worden daardoor niet in kaart ge bracht. Stel dat het mogelijk is een computer te ontwikkelen die zo snel kan rekenen dat dit wel mogelijk wordt, dan is het, aldus ingenieur Loeve, „nog maar de vraag of wij intelli gent genoeg zijn om de wiskun dige sommetjes te definiëren die de computer daarvoor no dig heeft". Om de huidige supercomputer zijn betrekkelijk simpele mo mentopnamen van een vlie gend vliegtuigmodel te laten maken is niettemin een rekens nelheid nodig van een miljard bewerkingen per seconde. De rekenformules die de computer daarbij gebruikt, zijn ontleend aan het echte windtunnelon- derzoek. Uit de enorme brij ge gevens die uit de computer rolt, kunnen de wiskundigen van het NLR patronen herken nen die hen nopen tot het bijstellen of verfijnen van hun formules die zo nog ingewik kelder worden zodat er een nog snellere computer nodig is die nog meer data uitspuwt waar uit wder nieuwe verschijnselen naar voren komen, enzovoorts. Maar om de stroming echt vol ledig te berekenen zou de re kensnelheid een miljard maal groter moeten worden, dus een miljard maal een miljard be werkingen per seconde. Zo wordt bijvoorbeeld gespeurd naar „de volmaakte vleugel". Voor elke vleugel geldt dat de prijs van de draagkracht die zij levert, wordt uitgedrukt in weerstand. Elke vliegtuigbou wer streeft dus naar een vleu gel die zoveel mogelijk draag kracht levert bij een zo laag mogelijke weerstand. Dan ver bruikt het vliegtuig immers de minste brandstof, het beste verkoopargument vandaag de dag. Een vermindering van de weerstand met 10 procent van een vliegtuig als de Fokker 100 levert een besparing op van 2,5 miljoen gulden per jaar voor een bedrijf dat een vloot heeft van 10 van zulke vliegtuigen, zoals bijvoorbeeld Swissair. Dat kan oplopen tot 100 mil joen gulden of meer wanneer het gaat om vloten waarin hom- derden van dit soort vliegtui gen vliegen, men denke aan American Airlines of North west Airlines. Zelfs als het om procenten minder weerstand gaat, kan dat al doorslagge vend zijn voor de keuze van het ene vliegtuigtype boven het an dere; de winstmarges in de luchtvaart zijn bijzonder klein. Ontwerpen Fokker heeft altijd een geluk kige hand van ontwerpen ge had, een goede „sound engi neering judgement" zoals dat heet, die relatief zuinige en de gelijke vliegtuigen heeft opge leverd. Maar met de huidige astronomische kosten van vliegtuigontwikkelaar is het niet meer te verantwoorden om blind te varen op wat toch een soort wetenschappelijke intuï tie is. Voor het verder „uitknij pen" van de prestaties van een vliegtuig kan kennis daarom alleen nog per computer wor den verzameld. Slechts met een supercomputer is het mogelijk de verschillende facetten van het ontwerpen goed op elkaar af te stemmen. Vroeger begon de aerodynamicus met het be denken van een goede vorm en vervolgens gingen construc teurs een constructie bedenken binnen die vorm. Maar de vorm kan wel eens heel on gunstig zijn om er een goede en stevige constructie in onder te brengen. Dan wordt het vlieg tuig bijvoorbeeld zwaarder dan nodig of het wordt minder sterk dan wenselijk. Veel beter is het dan ook om alle vakdisci plines gelijk te laten optrek ken. Supercomputers stellen specialisten in staat te volgen Wat andere specialisten doen met het ontwerp en wat het ef fect is op het totale ontwerp. Er zijn immers voorbeelden be kend van vliegtuigen die een zeer degelijke constructie had den, een goede vleugelvorm hadden, maar als „totaalcon cept" een mislukking waren doordat de - vanuit elk afzon derlijk vakgebied voortreffe lijke eigenschappen - niet op elkaar waren afgestemd. Inwendige constructie Tfenslotte kunnen supercompu ters niet alleen de uiterlijke vorm van een vliegtuig in hun geheugen laden en het gedrag van de langsstromende lucht berekenen, zij kunnen ook het effect op de inwendige con structie van het vliegtuig bere kenen aan de hand van de krachten die de langsstromen de lucht op de buitenlant uitoe fenen. Een vleugel buigt bij voorbeeld door en verandert daardoor van vorm. Die vorm verandering is weer van in vloed op het vlieggedrag, enzo voorts en zo verder. De super computer verschaft de vlieg tuigontwerpers daarmee een extra dimensie die ontbreekt onderzoek aan massief houten of metalen schaalmodellen in windtunnels. Windtunnels, zo voorspelt het NLR, zullen ech ter blijven bestaan. Supercom puters zullen worden gebruikt bij het zoeken naar de juiste vorm. ROTTERDAM - Als er de komende tijd weer onge lukken gebeuren op het bovengrondse metrotraject in Rotterdam, weigeren de bestuurders daar nog te rijden. Zij willen hiermee de gemeente onder druk zetten om het bovengrondse traject Prins Alexander- polder-Ommoord te veranderen in een ondergrondse lijn. Een viaduct aanleggen kan ook een oplossing zijn om een veilige situatie te krijgen, zo heeft woordvoerder E. Hueting van verontruste metro bestuurders bij het Rotterdamse openbaar vervoerbedrijf RET maandagmiddag desgevraagd meegedeeld. plaatsen door middel van auto matische halve overslagbomen (ahobs), een voorstel dat de RET begin november bij de ge meente zal indienen, is volgens de bestuurders onhaalbaar. Verder 'eisen de bestuurders dat er een bedrijfspsycholoog wordt aangesteld. Dit om be stuurders die betrokken zijn geweest bij een ernstige aanrij ding desgewenst te helpen. Na dat vorige week voor de vierde keer dit jaar een dodelijk slachtoffer viel te betreuren op een gelijkvloerse metro-over steekplaats, is de maat vol bij de metro-bestuurders. Zij ver wijten de RET-directie nalatig heid in het nemen van veilig- heisdsmaatregelen en in de op vang van bestuurders die wa ren betrokken bij een metro ongeval. Beveiliging van ge vaarlijke metro-oversteek- „Elke anderhalve minuut komt er een metro langs, dus moet het andere verkeer con stant wachten. Dat keurt de ge meente toch niet goed", zo ver wacht Hueting. Volgens de be stuurders helpen de voorlopige maatregelen door de gemeente, zoals beveiliging van de over steekplaatsen door extra waar- schuwingslichten en politietoe zicht, niet. T/m 31 oktober Brouwershaven Tentoonstelling Brouwersha ven Berijmd; tentoonstelling Zeeuwse klederdrachten en Zeeuws houtsnijwerk. Mu seum De Vergulde Garnaal, Markt 5. Maandag t/m zater dag 9.00-12.00 uur en 13.15-14.15 uur. Tot en met 26 oktober Burgh-Haamstede Expositie Poppenhuizen. Be- waerschole. Dagelijks van 13.30 tot 16.30 uur. (Behalve zondags). Dinsdag 8 oktober Zierikzee Informatiemiddag Advies groep Woonbelangen Senioren Schouwen-Duiveland. 13.30 uur. Vergadering commissie finan ciën, volkshuisvesting en in formatiebeleid in raadzaal stadhuis. 19.30 uur. Kerkwerve Soosmiddag in 't Zuudènde. 14.30 uur. Bruinisse Bijeenkomst Hervormde vrou wengroep Helpt Elkander in Hervormd verenigingsgebouw. 19.30 uur. Woensdag 9 oktober Zierikzee Bijeenkomst NCVB. Neder lands Hervormd Kerkcentrum. 14.30 uur. Vergadering commissie open bare werken en milieu in raad zaal stadhuis. 19.30 uur. Nieuwerkerk Vergadering commissie alge mene zaken in het gemeente huis. 19.30 uur. Bruinisse Verkoping/rommelmarkt in In 't Opper. 14.00-17.00 uur en 18.30-20.00 uur. Donderdag 10 oktober Zierikzee Ideeënbeurs peuterspeelzalen en jeugdwerk. De Driehoek. 19.00 tot 22.30 uur. Borstvoedingsinformatie avond La Leche Leaugue. Schouwenbank 111. 20.00 uur. Vrijdag 11 oktober Zierikzee Theatersportwedstrijd Kiekie- res in Concertzaal. 20.00 uur. Bruinisse Vergadering Stichting Welzijn Ouderen in het dorpshuis. 14.00 uur. Zaterdag 12 oktober Zierikzee Open dag Streekarchivariaat Schouwen-Duiveland en Sint Philipsland. Stadhuis. 10.00- 17.00 uur. Muzikaal theaterstuk Chopin, een piano-genie. Concertzaal. 20.00 uur. Maandag 14 oktober Brouwershaven Tekenen samenwerkingsover eenkomst zorgorganisaties en HZO. Stadhuis. 14.30 uur. Dinsdag 15 oktober Zierikzee Vakantie bijbelclub. Christelij ke Gereformeerde kerk. 9.15 uur. Woensdag 16 oktober Zierikzee Vakantie bijbelclub. Christelij ke Gereformeerde kerk. 9.15 uur. Brouwershaven Hospitaalschip Henry Dunant bezoekt Brouwershaven. Los- wal. 14.00 uur. Donderdag 17 oktober Zierikzee Vakantie bijbelclub. Christelij ke Gereformeerde kerk. 9.15 uur. Vrijdag 18 oktober Zierikzee Poppentheater Don Gionvanni. Brogum. 20.00 uur. Optreden marionettenspeler Anton Anderle in jongerencen trum Brogum. 20.00 uur. Zaterdag 19 oktober Zierikzee Big Bam Boom Band. Brogum. 23.00 uur. Zondag 20 oktober Zierikzee Concert Rodi Dean. Café de Vlinder. 15.30 uur. Dinsdag 22 oktober Zierikzee Najaars-ledenvergadering ZOC. Mondragon. 20.00 uur. Kcrkwcrvc Soosmiddag 14.30 uur. Vergadering stuur in 't Zuudènde. Algemeen Be- Reinigingsdienst Schouwen-Duiveland. Kantoor Rint 10. 16.00 uur.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1991 | | pagina 2