'Toenemende wet- en regelgeving
knelpunt bij aanpassing bedrijf'
ZLM spreekt zich uit tegen
de heffingen op kunstmest
ZLM schrikt van forse daling
inkomens voor de akkerbouw
Sport
chool Attila neemt deel
aan landelijke gezondheidsactie
Jaarverslag Sociaal Economische Voorlichtingsdienst ZLM:
Vertekend beeld in media
Aanscherping beleid gevreesd
Wandelen
in Haamstede
ZLM stoort
zich aan
aanpak distels
Politiebond
wil meer
opening
van zaken
Milieu
organisaties
in beroep
tegen
baggerstort
Voor iedeie kilo een gulden naar goed doel
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1991 NR 25012
S
ZIERIKZEE - Wie wil er vandaag de dag nog boer
worden? Dat is vrij vertaald, dé vraag die in de land-
bouwwereld keer op keer gesteld wordt. Een vraag
waar steeds vaker, meer dan men lief is, een negatief
antwoord op volgt. Dat blijkt uit het jaarverslag
'90/'91 van de Sociaal Economische Voorlichtings
dienst (SEV) van de Zuidelijke Landbouw Maat
schappij (ZLM). Naast alle problemen waar de land
bouw nu al mee kampt dreigt er nog een categorie
problemen bij te komen. De wet- en regelgeving
wordt steeds ingewikkelder en dat wreekt zich.
bij aan dat de vooruitzichten
voor bedrijfsovername, en dat
geldt dan niet alleen in de ak
kerbouw, nogal somber zijn.
Wil bedrijfsopvolging kans van
slagen hebben dan dient het
bedrijf in de regel aangepast te
worden. Om de opvolger vol
doende tijd te geven het bedrijf
over te nemen wordt vaak de
Het doel van de SEV is het ge
ven van voorlichting aan be-
drijfshoofden en hun gezinnen
zodat onder sociaal aanvaard
bare leef- en werkomstandig
heden uit het bedrijf een maat
schappelijk verantwoord be
staan verworven en behouden
kan worden. Het SEV-werk be
staat uit sociale en economi
sche aspecten. De economische
belangen spelen een steeds gro
tere rol, zo blijkt uit het jaar
verslag
Bedrijfsopvolging
De bedrijfsopvolging is nog
steeds een belangrijk thema in
het voorlichtingswerk van de
SEV. Vroeger was het een van
zelfsprekende zaak -dat een
boerenzoon uiteindelijk het be
drijf van zijn vader overnam.
Nu het met name in de akker
bouw steeds moeilijker wordt
het "hoofd boven water te hou
den neemt de animo om boer te
worden hoe langer hoe meer af.
Volgens de SEV is er echter on
danks alle malaise een weer
wat toenemende belangstel
ling voor bedrijfsopvolging
waarneembaar. Het feit dat de
laatste paar jaar in akkerbouw
en fruitteelt redelijk zijn ge
weest speelt daarbij volgens de
SEV een rol. „Tevens is er de
verwachting bij veel opvolgers
dat de verpachte waarde in de
komende jaren zal stijgen. Om
die reden wil men nu grond
overnemen".
voor keur gegeven aan geleide
lijke overdracht.
Knelpunt
De bedrijfsaanpassing heeft,
zo blijkt uit het jaarverslag, de
SEV veel werk bezorgd. ,,De
structurele problematiek in de
akkerbouw heeft velen aan het
denken gezet over de toekomst
van het bedrijf. De oudere on
dernemers zonder opvolger
denken dat het hun tijd nog
wel zal duren terwijl de jonge
re ondernemers met een opvol
ger vooruit willen", aldus de
SEV.
,,Ten opzichte van vorig jaar is
het bewustwordingsproces be
hoorlijk gevorderd", aldus de
SEV. ,,Men is ervan overtuigd
dat er in veel gevallen iets
moet gebeuren". De SEV bena
drukt dat het erg belangrijk is
om de zaken goed te regelen als
men bijvoorbeeld besluit tot
het aangaan van een samen
werkingsverband. „Om later
problemen met betrekking tot
onduidelijkheid over gemaak
te afspraken, te voorkomen".
Knelpunt bij de aanpassing
van een bedrijf is volgens de
SEV de toenemende wet- en re
gelgeving. Men doelt daarbij
vooral op de verscherpte richt
lijnen ten aanzien van het mi
lieu. De mestregelgeving is be
hoorlijk ingewikkeld en dat
maakt het er allemaal niet
makkelijker op. Bij bedrijven
die een meer intensieve teelt
wensen is het betaalbare ar-
beidsaaanbod voor de land
bouw een blijvend probleem.
Voor wat betreft de bedrijfs-
Men tekent daar wel meteen Het wordt voor de boer steeds moeilijker een opvolger te vinden. (Archieffoto).
beëindiging is volgais de SEV
een stabilisatie en n sommige
gebieden zelfs een Lchte daling
te constateren. „H(t aantal be
drijven dat echt on financiële
redenen moet steppen is zeer
beperkt", aldus de SEV.
„Meestal ziet mtn dit van te
voren aan komel en verkoopt
men het bedrijf bijtijds. In de
gevallen dat gee) opvolger aan
wezig is kan mjn meestal toch
redelijk goed stoppen, door
middel van overdracht van on
roerend goeden/of produktie-
rechten".
Grondprijjen te hoog
Om een betfre toekomst te ver
werven is vergroting van een
bedrijf vaak ook een mogelijk
heid. Knelpunt daarbij is de
grondprij». ,,De grondprijzen
blijven tt hoog voor een ver-
antwoorce bedrijfs vergro
ting", aldus de SEV. „Dit be
moeilijkt in veel gevallen de
bedrijfsopvolging".
Verder blijft de regeling voor
gelegenheidsarbeid veel aan
dacht vragen en levert volgens
de SEV grote problemen op.
„Niet alleen ten aanzien van de
verzekeringsplicht, maar voor
al ook over de Iconbelasting.
De grote bedragen die hier ach
teraf mee gemoeil zijn maken
veel ondernemers radeloos".
Werkplan
Voor de SEV ligt nog veel
werk. In het wertplan mei' 91
tot en met april 92 wordt een
beeld geschetst van de toe
komstplannen. Jaast indivi
duele voorlichting met betrek
king tot de bedrijsvoering ko
men er ook een ^ntal groeps
gerichte activiteiten. Zo wil
men onder m^r aandacht
schenken aan hjt steeds be
langrijker worcende thema
milieu. Doel is oij zowel actue
le als achtergraidinformatie
over recente milieu-maatrege
len te besprekeni
Verder in het vjrkplan aan
dacht voor bedijfsopvolging
en bedrijfsaanpasing. Ook het
thema part-timepoeren komt
aan de orde. Vn dit thema
wordt een brochire samenge
steld. Daarin korjt naast de re
latie deeltijdbedijf en inko
men ook het inbmen van de
gezinsleden en 4 bedrijfsop
volging aan de ode.
ZIERIKZEE - De perspublikaties over de LEI-cijfers
met betrekking tot het inkomen van de boeren in
1990/1991 geven naar de mening van de ZLM een ver
tekend beeld. Aan de hand van de gegevens van het
LEI is in veel nieuwsmedia de indruk gewekt dat in
de land- en tuinbouw riante inkomens worden ver
diend, ook al is er sprake van een forse daling ten
opzichte van het seizoen 1989/1990.
gulden), in de intensieve vee
houderij op 65.000 gulden
(90.000 gulden), in de glastuin
bouw op 76.000 gulden (74.000
gulden) en in de fruitteelt op
59.000 gulden (43.000 gulden).
Niets is echter minder waar, al
dus de ZLM. Met name in de
akkerbouw zijn de gemiddelde
inkomens zo ver gedaald, dat
men aan het interen is op het
eigen vermogen. Het LEI
maakte deze week de geraam
de inkornenscijfers van de di
verse sectoren in de land- en
tuinbouw wereldkundig. In de
akkerbouw wordt het onderne
mersinkomen in 1990/1991 ge
raamd op 47.000 gulden tegen
77.000 gulden in het vooraf
gaande seizoen.
In de melkveehouderij komt
men op een ondernemersinko
men van 50.000 gulden (76.000
In de twee laatstgenoemde sec
toren is dus sprake van een stij
ging, in de fruitteelt zelfs een
forse.
Ondernemersinkomen
De ZLM tekent bij deze cijfers
aan dat het in de LEI-cijfers
gaat om het zogenaamde on
dernemersinkomen. Dat inko
men bestaat uit het netto
bedrijfsresultaat, vermeerderd
met de berekende vergoeding
voor eigen arbeid en de bere
kende rente op het eigen ver
mogen. In de media wordt er
gegoocheld met verschillende
inkomenbegrippen, waardoor
een onjuist beeld is ontstaan.
Gaat men echter uit van de bo
vengenoemde samenstelling
van het ondernemersinkomen,
dan is een gemiddelde van
47.000 gulden bepaald niet
hoog te nomen.
Inkomenspositie wankel
Dit met name gelet op het ge
lukkig gemiddeld (nog) hoge
eigen vermogen, waarvan dus
de rente bij het inkomen wordt
geteld. Het komt er op neer dat
op veel bedrijven ingeteerd
moet worden op het eigen ver
mogen. Daarmee wordt nog
een bevestigd dat de inko
menspositie van de gemiddel
de Nederlandse akkerbouwer
structureel gezien uiterst wan
kel en in feite negatief is. De
forse daling van het geraamde
ondernemersinkomen in de ak
kerbouw, zoals door het LEI
gepubliceerd, is volgens de
ZLM groter dan was verwacht.
Het jaar 1990 leverde namelijk
een goede oogst op, zij het min
der goed dan het topjaar 1989.
Vooral de aardappel- en bieten
opbrengsten waren in 1990 over
het algemeen redelijk tot goed.
Nu blijkt dat de gemiddelde in
komens desondanks fors ge
daald zijn, bevestigt dit nog
eens dat het niet goed gaat met
de Nederlandse,akkerbouw.
Zorgvuldige
publikatie
In het verleden heeft de ZLM er
voor gepleit, dat het LEI
uiterst zorgvuldig zou moeten
omgaan met cijfers over inko
mens in de land- en tuinbouw.
Uit de kranteberichten van de
ze week blijkt hoe gemakke
lijk een verkeerde indruk kan
worden gewekt. Daarom is de
ZLM van mening dat het LEI er
beter aan doet de publikatie
van inkomensramingen achter
wege te laten dan wel in een zo
danige vorm te gieten, dat er
geen misverstanden in de me
dia kunnen ontstaan.
ZIERIKZEE - Het hoofdbestuur van de ZLM vreest
dat het mestbeleid van de Nederlandse overheid zal
worden aangescherpt. Het is bepaald niet gerust op
de afloop van het gesprek tussen het Landbouw
schap en de ministers Bukman (landbouw) en Al
ders (milieu), dat op 12 september plaatsvindt.
dan bij toediening van dierlij
ke mest. Kunstmest verdient
uit milieu-oogpunt dan ook de
voorkeur. De ZLM zal een en
ander landelijk inbrengen.
De ZLM is vooral beducht op
de invoering van een heffing op
kunstmest. Het hoofdbestuur
heeft zich in zijn vergadering
van jl. maandag - de eerste in
het nieuwe Landbouwhuis aan
de Cereshof in Goes - vierkant
uitgesproken tegen een kunst
mestheffing. De ZLM heeft
daar twee redenen voor. Ten
eerste zou het principieel on
juist zijn het ene middel
(kunstmest) duurder te maken
om het andere middel (dierlij
ke mest) in grotere hoeveelhe
den te kunnen afzetten.
Deze koppeling wordt door de
ZLM principieel afgewezen. In
de tweede plaats is bij gebruik
van kunstmest een veel nauw
keurigere dosering mogelijk
Grenzen
Het hoofdbestuur van de ZLM
is van mening dat de per 1 sep
tember van kracht zijnde uit-
rijbepalingen en gebruiksnor
men, waardoor onder meer
bouwplanbemesting niet meer
mogelijk is, en de aanwijging
van „voor uitspoeling van ni
traat gevoelige gebieden"
(zandkaarten) reeds het uiter
ste vragen van het incasse
ringsvermogen van de boeren.
Dit nog afgezien van bijvoor
beeld de eisen van het Meerja
renplan Gewasbescherming.
Als de overheid daarbovenop
nog scherpere maatregelen
gaat treffen, worden er grenzen
overschreden. Het stoort de
ZLM met name, dat er bij het
nemen van milieumaatregelen
zo weinig rekening wordt ge
houden met de regionale ver
schillen. Veehouders in Zee
land bijvoorbeeld worden over
een kam geschoren met be-
drijfsgenoten elders in het
land, terwijl in Zeeland geen
mestprobleem bestaat. Het
hoofdbestuur van de ZLM
vindt dat bedrijven in niet-
overschotgebieden dezelfde fa
ciliteiten moeten hebben als
bedrijven in overschotgebie-
den.
Zo is het stimuleren van
mestopslag op het eigen be
drijf met overheidssubsidie
een goede zaak, maar de ZLM
zou graag zien dat ook bedrij
ven in nict-overschotgebieden
met afzetcontracten in de na
bije omgeving van deze subsi
die kunnen profiteren. D^t
vooral als gevolg van de sinds 1
september bestaande uitrijbe-
perkingen in de akkerbouw,
waardoor opslagcapaciteit
voor 9 a 10 maanden noodzake
lijk is.
Spanningen
Algemeen voorzitter H. C. van
der Maas zei in de bestuursver
gadering dat de acceptatie
grens van de landbouw ten
aanzien van het mestbeleid is
bereikt. Hij signaleerde sterk
oplopende spanningen in de
praktijk van het boerenbe
drijf. „We groeien naar een cli
max. De komende weken wor
den beslissend. Ik hoor steeds
meer geluiden, waaruit blijkt
dat er nu al geen draagvlak
meer is voor wat de overheid
van de landbouw vraagt.
Iviest men toch voor aanscher
ping van het beleid, dan zijn de
gevolgen naar mijn mening
niet te ovczien".
Na het gesprek van het Land
bouwschap met dc ministers
Alders en Bukman op 12 sep
tember a.s. volgt er op 14 sep
tember a.s. breed CLO-ovcrleg.
In dat overleg zal het Land
bouwschap rapport uitbren
gen. Namens dc ZLM zullen
hierbij in ieder geval aanwezig
zijn dc algemeen voorzitter, de
heer Van der Maas, en de alge
meen secretaris, mr. J. Oggel.
BURGH-HAAMSTEDE - Op 9,
10,11 en 12 septerber vindt in
Burgh-Haamstedi de DFS-
avond wandel vieraagse
plaats.
Ook deze keer zijide routes zo
uitgezet dat alle 1 ndschapsas-
hoek te zien
pecten van de We:
zijn; het polderg^ied, dijken.
duinen en bos. D
start is om
18.30 uur vanaf lit sportpark
van Zuyen aan di
weg te Burgh. I^i
mogelijk vanaf
Leliëndale-
ichrijven is
8.00 uur.
ZIERIKZEE - Opnieuw heeft
het hoofdbestuur van de ZLM
zijn ergernis uitgesproken
over de ongelimiteerde distel-
groei. Op steeds meer plaatsen
blijkt de overheid zich niet aan
de provinciale distelverorde
ning te houden.
Vooral op landbouwpercelen
die in de buurt van natuurge
bieden en taluds van snelwe
gen liggen is de overlast groot.
Een doordachte en selectieve
bestrijding met chemische
middelen zou de beste oplos
sing zijn, aldus het hoofdbe
stuur van de ZLM. De frustra
ties onder de boeren nemen
toe. Terwijl juridische procedu
res eindeloos duren (zie Mar-
kiezaat) breidt de distelvegeta
tie zich maar uit. Blijkbaar
staan natuurgebieden boven de
wet. Overigens doet het hoofd
bestuur van de ZLM ook een
beroep op de boeren zelf om
distels op eigen terrein tijdig
en resoluut aan te pakken.
AMSTERDAM - De Amster
damse afdeling van de Neder
landse Politiebond vindt dat
de korpsleiding van de Am
sterdamse politie de onrust die
is ontstaan door geruchten
over infiltraties door de Suri
naamse drugswereld, onvol
doende uit de wereld heeft ge
holpen.
Dit verklaarde de voorzitter
van de bond, B. Wolven, don
derdagavond. In een brief aan
de korpsleiding dringt de Poli
tiebond er op aan zoveel moge
lijk en zo spoedig mogelijk
opening van zaken te geven
over de mogelijke infiltraties,
of de onderzoeken die daar
naar zijn ingesteld. De publici
teit over de infiltraties kan, al
dus Wolven, een verkeerd beeld
geven. Een beeld dat de
korpsleiding tijdens de pers
conferentie van deze week niet
voldoende heeft kunnen
bijstellen.
„De korpsleiding moet hard-
grondiger ontkennen dat de
twee overplaatsingen binnen
het korps iets met de infiltra
ties te maken hebben", aldus
Wolven, die zegt er vooralsnog
van uit te gaan dat de geuite
verdenkingen onterecht zijn.
De Politiebond zegt er begrip
voor te hebben als in het be
lang van het onderzoek niet di
rect alle duidelijkheid kan
worden verschaft maar dringt
wel aan op spoed, ,,in het be
lang van de goede naam van
het korps en onze Surinaamse
collega's". Wolven verwacht
voor het weekeinde een reactie
van de korpsleiding te krijgen,
,,en anders klop ik volgende
week zelf bij ze aan".
DEN HAAG - De Zeeuwse Mi
lieufederatie en de Stichting
Natuur en Milieu willen dat
een gedoogvergunning aan
België voor de stort van ver
ontreinigde baggerspecie in de
Westersehelde wordt vernie
tigd.
Aan de afdeling geschillen van
bestuur van de Raad van State
is donderdag gevraagd de ver
gunning die is verleend door
Rijkswaterstaat te schorsen.
België baggert geregeld -de
vaargeul van de Westersehelde
uit ten behoeve van de scheep
vaart voor de havens, met na
me van Antwerpen. De vervuil
de specie in de klassen 1 en 2
wordt, buiten de vaargeul, in
de Westersehelde teruggestort.
De milieu-organisaties menen
dat de stort van bagger met
klasse 2 organismen aantast en
daarom gecontroleerd moet
worden. „De giftigheid van de
onderwaterbodem neemt
stroomopwaarts toe. Tussen
Hans weert en Zandvliet, het
gebied dat is aangemerkt als
klasse 2, ligt de overlevings
kans tussen de 30 en 70 pro
cent," aldus T. van Mierlo van
de Milieufederatie.
Daarnaast wordt het verlenen
van de gedoogbeschikking
aangevochten. Deze gaf Rijks
waterstaat nadat de Raad van
State eerder dit jaar de wvo-
vergunning voor de bag
gerstort op formele gronden
vernietigde. Volgens de milieu
organisaties stelt de Belgische
overheid te weinig in het werk
om de waterkwaliteit te verbe
teren, zoals het ministerie des
tijds heeft voorgeschreven.
Ook wordt volgens hen te lang
gewacht met het afgeven van
een nieuwe, definitieve vergun
ning. Rijkswaterstaat ver
wacht dat deze begin november
kan worden afgegeven, zo
bleek op de zitting. Een verbod
op storten van bagger in klasse
2 ziet men als een kosmetische
maatregel, omdat bij het bag-
gerproces de meer vervuilde
specie gescheiden zou worden
en er voornamelijk specie in
klasse 1 overblijft om te stor
ten. De milieu-organisaties be
twijfelen dit sterk.
Vertegenwoordigers van de
Belgische overheid voerden
aan dat er inmiddels maat rege
len als het opleggen van heffin
gen aan bedrijven, zijn geno
men waardoor de vervuiling
moet afnemen. Resultaat daar
van is pas over circa 25 jaar te
merken, vanwege het na-
ijleffect van de vervuiling.
Rijkswaterstaat vreest dat bij
stopzetten van de baggerwerk-
zamheden België de Neder
landse Staat aansprakelijk
stelt vanwege de financieel-
economische schade, die op
treedt als grote schepen niet
meer door de vaargeul naar de
havens kunnen. Nederland is
vanwege internationale ver
dragen verplicht de vaargeul
vrij te houden, benadrukte een
Belgische vertegenwoordiger.
ZIERIKZEE - fiiim 120 Body Trend Club Sportscho
len waaronder ittila te Zierikzee gaan gezamenlijk
proberen om ntt behulp van het trainingsprogram
ma Body Conaur vóór 1 januari 1992 tenminste
10.000 kilo vette verliezen. Niet alleen uit gezond-
heidsoverwegiijr, maar bovendien voor een goed
doel: voor de Stichting Colombine, die dankzij het
bezielende voorzitterschap van Herman van Veen,
zich inspant vior een hetere verdeling, een beter
evenwicht in di wereld.
Met de actie Een bdm voor het
leven bijvoorbeeldjzamelt Co
lombine geld in vór verschil
lende Unicef-projeten, zoals
een intentingsprojramma of
een regenwoudprojet. De bo
men worden door Colombine
zelf gekweekt, en kinnen door
particulieren of «fganisaties
worden gekocht en ;eplant. De
opbrengst van dit Bts van Mor
gen wordt door hetministerie
van ontwikkelingsamenwer
king verdubbeld. C& deze ma
nier plant Colombiie een bos
in onze wereld en werkt het
rechtstreeks aan Ie natuur
waar we dagelijks iee te ma
ken hebben. Dat gbft ons te
vens de verplichtingilie bomen
te laten groeien, ci er goed
voor te zorgen. We allen voor
vruchtbare grond nbeten zor
gen. We zullen zowjl van die
bomen moeten gaan jouden als
van de ruimte waarii ze staan.
Twens wordt er ge'rl ingeza
meld voor het Colorrfcine-huis:
een centrum dat een opvang-
mogelijkheid en geborgenheid
wil bieden voor kinieren die
zijn afgemat door ziikte, ver
waarlozing of mishandeling.
Eventueel met hun oiners kun
nen zij hier tijdelijkjrust vin
den. Maar tevens vvkrden ze
gestimuleerd om alft kanten
van het leven onder ogen te
zien en aan te pakken.
In het kader van de actie Geef
Gewicht voor Evenwicht
schenkt iedere Body Trend
Club Sportschool voor iedere
kilo die een Body Contour
cursist af zal vallen 1,- aan de
Stichting Colombine.
In Nederland zijn zo'n 1800
sportscholen. Niet zo verwon
derlijk daar iedereen in Neder
land zonder papieren of oplei
ding zomaar een sportschool
kan beginnen. Dat de kwaliteit
in veel gevallen bedroevend is.
was een doorn in het oog van
wèl professioneel ingestelde
sportscholen, die hun leraren
regelmatig laten opleiden en
bijscholen volgens dc laatste
inzichten en ontwikkelingen
op het gebied van Aerobic
Fitness. Ruim 120 van deze
sportscholen hebben zich vere
nigd in dc Body Trend Club.
Body Contour is een trai
ningsprogramma van 10 weken
dat de afgelopen 6 jaar bewe
zen heeft dat een zorgvuldig af
gewogen combinatie van bewe
ging en voeding, onder deskun
dige begeleiding leidt tot zeer
bevredigende resultaten, op
korte, maar ook zeker op lan
gere termijn.
Het programma bestaat uit:
Low Impact Aerobic oefenin
gen, spierversterkende oefe
ningen voor de borst, bil en
buikspieren, een speciaal Body
Contour huiswerkprogramma,
voeding en dieetadviezen van
het Voorlichtingsbureau voor
de Voeding, controle- en voor
tgangsmetingen op het gebied
van de conditie, het vetpercen
tage en de omvangsmaten.
Controlemetingen gaven in de
testgroep van 4000 mensen die
Body Contour in april gevolgd
hebben uitstekende resultaten:
gemiddeld gewichtsverlies 2-10
kilo, een duidelijke conditie
toename bij alle deelnemers,
een afname van het lichaams
vetpercentage van 4-87r, een af
name van de omvangsmaten
van 3-8 cm op de heupen, de
taille en de bovenbenen.
Uit Amerikaanse onderzoeken
(o.a. van Weltman en Zutti,
Golding) blijkt dat men bij het
volgen van enkel een dieet ge
middeld 25% spierweefsel ver
liest. De combinatie van bewe
gen en een gezond voedingspa
troon volgens de richtlijnen
van het VoprJichtingsbureau
voor de Voeding, zorgt ervoor
dat men géén spierweefsel,
maar uitsluitend vet verliest.
Ook Herman van Veen sympa
thiseert met de gedachte dat
een combinatie van beweging
en voeding een veel natuurlij
ker manier van gezond leven is
dan het volgen van strenge voe
dingsprogramma's, of, nog er
ger, alle vormen van pillen,
poeders, zalfjes, theeën en ove
rige veelbelovende maar wei
nig presterende wonderprepa-
raten.
