Scallywags, de noodlanding van de Glider 283 nabij Dreischor „Gevolgen voor inkomen veel erger dan blijkt uit berekeningen LEI" Getuigenverslag inwoners Resultaat oproep ZLM uit zorgen over Europese voorstellen in „brandbrief Aanrijding op sluis bij Bruinisse Kop/staart aanrijding bij Bru i OONOERDAG 8 AUGUSTUS 1991 NR 24994 DREISCHOR - Zondag 17 september 1944, de vlieg basis Down Anipney in Engeland, een uur of half- tien 's morgens. Manschappen van het 14e peloton van de 'D' Compagnie van het 7th (Galloway Battali on The Kings Own Scottish Borderers arriveren in vrachtwagens bij hun zweefvliegtuig. 'Scallywags'2) was er met grote witte letters op de romp van het zweefvliegtuig geschilderd naast 'chalknumber' 283. Het peloton telt 26 man, inclusief de pelotonscom- moandant Lieutenant W. G. 'Taffy' Beddoe en Ser geant Hogwood. Nog 25 minuten voor het vertrek. Het zweefvliegtuig, type HORSA, wordt nog gecon troleerd door de piloten, Staff Sergeant Lovett en zijn 2e piloot Sergeant Wilson, beiden van het 'E' Squadron The Glider Pilot Regiment. Tot de lading behoren tevens een handkar en een vouwfiets. Het doel voor zweefvliegtuig 283 is de landingszone 'S', het gebied ten noordwesten van de boerderij de Reijerscamp vlak bij Wolfheze. Het Operational Record Book van het 48e Squa dron RAF geeft aan dat de 23 vliegtuigen van dit squadron binnen 18 minuten opstegen, het eerste om 09.55 uur. Dakota KG 364 steeg op om 10.05 uur. de start van Flight Officer Tay lor's Dakota met z'n sleep HORSA 283 gaat perfect. Ttemidden van tientallen ande re sleepcombinaties wordt koers gezet richting Neder landse kust. Rond een uur of twaalf komt het deels onder water gelopen eiland Schou- wen-Duiveland in zicht. Nog geen tien minuten later schreeuwt Staff Sergeant Lo vett dat hij een noodlanding moet gaan maken. Dakota KG 364 kampt met problemen. Naast een motorstoring zijn er moeilijkheden met de radio verbindingen. Lovett moet nu snel handelen omdat grote delen van het ei land onder water staan. Begin 1944 hadden de Duitsers eerst het gebied geëvacueerd en daarna geïnundeerd. Na een maand of twee mochten de boe ren van wie de landerijen niet onder water waren gelopen te rug om het land te bewerken. Onder hen was de toen 31- jarige boer Langeraad: ,,Die zondag zag de lucht zwart van de vliegtuigen. Met het mooie weer zaten xve met dë boeren op de dijk voor onze boerderij en protïeerden we ze te tellen. Plotseling haakte er een af en cirkelde rond". Corporal Andrew Trotter rea geert gelaten op de melding van de zweefvliegtuigpiloot. De manschappen haken elkaar de armen en wachten op de klap van de landing. Staff Sergeant Lovett landt zijn HORSA zweefvliegtuig achter de boerderij van Lange raad, enkele kilometers ten zuidoosten van Dreischor. Lan ce Corporal Donald Heaton weet zich te herinneren: ,,Het eerste wat we zagen toen we uit de glider sprongen en dekking zochten langs een sloot was een boerderij en een paar meisjes die appels aan het plukken wa ren. Lieutenant Beddoe riep de piloten, sergeant Hogwood en de sectie-commandanten bij el kaar om de situatie te bespre ken". Kijken Intussen waren er meer Neder landers op de dijk komen kij ken, onder hen de toen 25- jarige Leen van der Werf en de toen 19-jarige A. P. Verjaal. Inmiddels had Lieutenant Bed doe de sectie van Andrew Trot ter op verkenning uitgestuurd in westelijke richting. De heer Langeraad: ,,We zagen de man nen uit het vliegtuig springen en dekking zoeken langs een sloot. Na een korte tijd ging een aantal op verkenning, an deren kwamen onze richting uit. De dreigende wapens ga ven ons wel te denken! Iemand kwam op het idee om met een witte zakdoek te zwaaien. In korte tijd waren ze bij ons. Hun eerste vraag was of er 'Germans' waren. Met een atlas konden we ze dui delijk maken dat er op een af stand van tien kilometer in Brouwershaven een" kleine groep Duitsers was. Het zou meer dan een uur duren alvo rens zij uit de richting van Dreischor 3) hier zouden kun nen zijn. Alleen de polderdij ken waren begaanbaar". Na een korte bespreking be sluit Lieutenant Beddoe met zijn peloton richting de boerde rij de Jannetje Jacobahoeve te gaan en zich daar in te graven. Andrew Trotter herinnert zich dat tijdens de verkenning die hij met zijn secite uitvoerde, er een gewapende politieman op hen toekwam. Na een kort be raad werd hij weggestuurd. ,,Wij dachten dt hij wel eens voor de Duitsers zou kunnen werken!" Inmiddels hebben de man schappen zich rond de boerde rij Jannetje Jacobahoeve inge graven. Andrew Trotter komt terug en meldt zich bij Lieute nant Beddoe en zegt dat hij Duitsers heeft gezien die een mortierstelling aan het graven zijn aan de noordzijde van de dijk. Lieutenant Beddoe stuurt alle Nederlanders weg in de richting van Dreischor. Van hieruit volgen de Nederlanders de gebeurtenissen. Opnieuw overleg over de situa tie; inmiddels is het een uur of vier. Aan de noordzijde de dijk en water, aan de oostzijde wa ter, evenals aan de zuid- en westzijde. Munitie voor een paar uur. Een beslissing is moeilijk te nemen. Dan naderen de Duitsers langs de noordzijde van de Zuiddijk. Er wordt op het zweefvliegtuig geschoten. De eerste Duitser die zijn hoofd boven de dijk uitsteekt sneuvelt direct; een tweede raakt gewond. Er volgt een vuurgevecht, waarbij nog een tweede Duitser sneuvelt. Het begint donker te worden en dan besluit Lieutenant Bed doe om nodeloos bloedvergie ten te voorkomen en zich over te geven. Sommigen accepteren direct zijn besluit, anderen ge ven slechts morrend toe. Donald Heaton: ,,We verniel den onze wapens, namen de grendels eruit en stopten ze on der de grond. Ik nam ook de te lescoop van mijn geweer en sloeg die kapot". Een jonge Nederlander, die was achtergebleven op de boer derij, vroeg om een geweer. Er was niemand gewond geraakt van het 14e peloton. De Duitersers namen het gehe le peloton gevangen en mar cheerden hen af in de richting Zierikzee, waar ze de nacht in een oude schuit moesten door brengen. De Duitsers gaven de heer Moermond, van een nabu rige boerderij, opdracht om de gesneuvelden af te voeren, het geen hij deed met een paard en wagen van een kennis van hem. Andrew Trotter herinnert zich dat ze, nadat ze krijgsgevangen waren gemaakt, een gewonde Duitser moesten meenemen. Ook zal hij nooit vergeten dat een oude vrouw hen appels aanbood onder het afmarche ren. In de loop van de volgende morgen gaat de heer Verjaal, met nog een man of zes, terug naar de Jannetje Jacobahoeve. Ze vinden er munitie en een vouwfiets. Door nieuwsgierig heid gedreven lopen ze naar het zweefvliegtuig. De heer Ver jaal: ,,We klommen in het zweefvliegtuig en ik ging ach ter de stuurkolom zitten op de plaats van de piloot. Lachend riep ik de anderen toe: ieder een betaald? Dan gaan we! Op hetzelfde moment schoten de Duitsers dwars door het zweef vliegtuig heen. We sprongen er direct uit met de handen om hoog. We moesten op een rij gaan staan. Ik dacht werkelijk dat ze ons dood zouden schie ten. We moesten onze papieren laten zien. Ik had ze niet bij mij en iemand anders moest ze gaan halen. Daarna mochten we weg". Na dit voorval hebben de Duit sers het zweefvliegtuig nog on derzocht en vervolgens in brand gestoken. Ondervraagd De gevangen genomen man schappen worden afgevoerd naar Amersfoort. Het is opval lend dat ze daar al op 19 sep tember aankomen. Lieutenant Beddoe wordt ge scheiden van z'n peloton en wordt regelmatig onder vraagd. Eenmaal wordt hij zelfs drie dagen in eenzaam heid opgesloteni Na verschil lende krijgsgevangenkampen moeten de gevangenen, omdat de Geallieerden naderen, in ko- lonne naar Moosberg in Beie ren marcheren. Het is dan half april. Na ongeveer een uur wordt de kolonne door Amerikaanse jachtvliegtuigen beschoten. Daarbij worden ongeveer zeven man dodelijk getroffen en vele anderen raken gewond. Nog steeds vraagt Beddoe zich af waarom de Amerikaanse pilo ten de kolonne gehavende krijgsgevangenen onder vuur namen. Uiteindelijk wordt Lieutenant TaffyBeddoe be vrijd door Patton's troepen. Na de oorlog emigreert hij naar Nieuw Zeeland. Corporal Andrew Trotter en Sergeant Hogwood worden naar Oostenrijk op transport gezet en Trotter 'viert' zijn twintigste verjaardag in een krijgsgevangenkamp vlakbij Innsbruck. Lance Corporal Donald Heaton komt uiteindelijk in Stalag IV D bij Halle terecht. Hij wordt bevrijd op 16 april 1945, wan neer onderdelen van het le Amerikaanse leger Leipzig be reiken. Van het 14 peloton overleed tij dens krijgsgevangenschap Pri vate Little. Hij werd begraven op het Berlin War Cemetery. ZIERIKZEE - Vorig jaar werd op verzoek van de auteur R. N. Sigmond een oproep in de Zierik- zeesche Nieuwsbode ge plaatst. Sigmond zocht en vond getuigen van de noodlanding van een Glider 283 nabij Drei schor. Bij deze dankt hij iedereen voor zijn mede werking. In bijgaand ar tikel is zijn speurtocht afgedrukt. 1) Het 7th (Galloway) Battalion The King's Own Scottish Bor derers vormde samen met het 1st Battalion The Border Regi ment en het 2nd Battalion The Soutj Staffordshire Regiment de 1st Airlanding Brigade, die op zijn beurt weer een onder deel vormde van de 1st (Bri tish) Airborne Division. 2) 'Scallywags'. Het best op z'n plaats is de omschrijving van Andrew Trotter: ,,We were a mixture of good, bad, caring, selfish, but in the main we we re the best platoon in 'D' Com pany, we looked after our own. Hence the name 'Scallywags'! 3) Op de Afdeling Voorlichting van de gemeente Renkum be vindt zich een klein glas-in- lood raam, dat werd geschon ken door de bevolking van Dreischor als dank voor de hulp van de gemeente Renkum tijdens de Watersnoodramp in 1953. Ook is er in Dreischor een Renkumstraat. Verantwoording Dit artikel kwam tot stand dankzij de hulp van velen, waarvoor mijn hartelijke dank! De gegevens van het zweefvliegtuig kreeg ik van Luuk Buist uit Oosterbeek. Via Engelse contacten lukte het enkele inzittenden te ach terhalen: Andrew Trotter en Donald Heaton, van wie ik de pelotonsfoto kreeg. 'Taffy' Beddoe correspondeer de met mij vanuit Nieuw Zee land. Een redactioneel stukje in de Zierikzeesche Nieuwsbode hielp mij bij het zoeken naar Nederlanders die de landing gezien hadden. Acht interviews volgden. Een speciaal woord van dank voor mevrouw Van der Zande, toen mejuffrouw Van der Linden. Van haar kreeg ik een origineel KOSB baret embleem dat zij op 18 september 1944 langs de Zuid- dijk had gevonden. Robert Voskuil hielp mij bij de interpretatie van de luchtfo to's. Die kreeg ik van de Uni versity of Keele in Engeland (4 november en 25 december 1944) en van de Topografische Dienst in Emmen (23 september 1944). R. N. Sigmond Het 14e Peleton DCompagnie 1 KOSB. Links bovenaan Cpl. A. Trotter. Voorste rij 2e van links L/Cpl D. Heaton, 5e van links Lt. Beddoe en rechts naast hem Sgt. Hogwood. Foto genomen in Scarbourough, 1943. (Collectie auteur). ZIERIKZEE - De ZLM stuurt een 'brandbrief' naar het KNIX! en het Landbouwschap waarin zij haar grote ongerustheid uitspreekt over de voorstellen van de Europese Commissie. De brief is bedoeld als ondersteuning en tevens als aanscherping van het voorlopige Landbouwschapscommentaar. Volgens ZLM-voorzitter H. C. van der Maas zet eventuele uit voering van deze plannen de gehele Europese land bouwsector op het spel. Hij zei dit tijdens de maan delijkse hoofdbestuusvergadering in motel Goes. Vanwege de verhuizing van de ZLM die dag kon noch in het oude noch in het nieuwe Landbouwhuis verga derd worden. Zoals bekend zullen de door MacSharry naar voren ge brachte voorstellen een radica le ommekeer in het Europese landbouwbeleid betekenen; van marktondersteuning naar inkomensondersteuning. Voor al de efficiënte bedrijven (noordelijke lidstaten) dreigen hiervan de dupe te worden. Als gevolg hiervan zal de bedrijfs ontwikkeling stagneren en de mondiale concurrentiekracht van de Europese landbou w ver zwakken. De Verenigde Staten van Amerika spinnen hier ga ren bij: ,,De VS zullen hun landbouw maximaal blijven ondersteunen en zullen de ga ten die de Europese landbouw laten vallen graag opvullen, terwijl bij letterlijke uitvoe ring van het MacSharry-plan de Europese agrarische sector volledig zal verpauperen. Het is onbegrijpelijk en onbe hoorlijk dat de Europese be leidsmakers met dit ondoor dachte „slag in de Iucht"-plan niet alleen het efficiënte voort bestaan van een produktieve Europese landbouw op het spel zetten, maar dat ze daarmee ook de toekomstige totale eco nomische spankracht van de EG op het spel zetten", aldus Van der Maas. Een ander bezwaar tegen de „MacSharryplannen" is het fi nanciële aspect. De Europese landbouwcommissaris meent met uitvoering van zijn „plat telandsbeleidsplan" budgetair voordeliger uit te zijn dan nu, doch de ZLM heeft daar ernsti ge twijfels over. De vrees be staat dat na enkele jaren de 'compensatiekraan' volledig dicht gedraaid wordt. Voorts maakt invoering van de plan nen een gigantisch controle systeem noodzakelijk op de uitvoeringsregels en toespa- sing daarvan. „In plaats van één ambtenaar per zes boeren gaan we dan naar op elk dam- hek een AID-er", zei de ZLM- voorzitter sarcartisch. Ervaring Hij gaf te kennen de ervring te hebben opgedaan dat uitvoe ring van en controle op Europe se maatregelen in sommige (zuidelijke) lidsta'tcn veel min der stringent is dan in Neder land, waardoor de concurren tiepositie van de Nederlandse landbouw in Europa ook nog eens verslechtert. De berekeningen van het LEI, zoals vorige week gepubliceerd in enkele landelijke agrarische bladen, zijn volgens Van der Maas nog veel te optimistisch. De gehanteerde percentages in komensdaling hebben alleen betrekking op de uitkomsten van de betreffende produkties en teelten. De bruto inkomens daling per bedrijf zal minstens twee keer zo hoog zijn. Voorts negeert het LEI het zgn. ver dringingseffect in de akker bouw, welk effect een zeer ne gatieve invloed kan hebben op de prijsvorming van de „vrije" produkten. Als kenmerkend „detail'Van een vergeten re kensom noemde hij ook nog dat door voorliggende commis sievoorstellen de teelt en pro- duktie van gedroogde groen- voeders (lucerne) totaal onmo gelijk gemaakt zal worden. Roodvlees De extensiveringsvoorwaarde van twee grootvee-eenheden per ha voor compensatie in de melkveehouderij en rundvlees sector plaatst deze sectoren in een extra ongunstige positie. Voor de gespecialiseerde Ne derlandse roodvleessector zal deze extensiveringsvoorwaar de de doodsteek betekenen, al dus de ZLM-voorzitter. Het ZLM-bestuur meent dat er een goed alternatief voor de plannen van de Europese Com missie ligt in de vorm van het voorstel van Copa; dat wil zeg gen het fundamenteel in stand houden van prijs- en markton- dersteuning met een produk- tiebeheersingssysteem, geba seerd op een tweeprijzensy steem, waartoe doeltreffend het instrument van medever antwoordelijkheidsheffing in gezet dient te worden, zowel voor de zuivel als voor graan (bij het laatste gekoppeld aan individueel vrijwillige braak en/of ethanolproduktie). In de brief dringt de ZLM er sterkt op aan in Brussel de aandacht op dit voorstel te vestigen. Verder vraagt de ZLM het Landbouwschap naar wegen te zoeken om de Neder landse politiek te doordringen van de ernstige dreiging die de Nederlandse landbouw en platteland boven het hoofd hangt. Het hoofdbestuur van de ZLM heeft in de vergadering beslui ten genomen over een aantal zaken, die tot de kerntaken van de organisatie kunnen worden gerekend en die betrekking hebben op vernieuwingen in produktie en vermarkting. In de provincie Noord-Brabant zijn door het provinciaal be stuur en het Landbouwschap voor gezamenlijke rekening in een 50/50 verhouding opge richt het Platform Agrarische Markt Innovatie (PAMI) en de Stuurgroep Landbouw en Mi lieu (LAMI). Elk op eigen ter rein zijn de inspanningen erop gericht om de agrarische secto ren te ondersteunen door ver nieuwende mogelijkheden te zoeken, zowel naar de markt toe als naar het milieu. Het hoofdbestuur is van oor deel dat de ZLM daarin een me deverantwoordelijkheid heeft en deze dient te nemen. Het voorstel van het dagelijks be stuur om daarvoor de financië le middelen beschikbaar te stellen bestaande uit 10% van het door het bedrijfsleven bij te dragen gedeelte gedurende 4 jaren wordt unaniem overgeno men. In Zeeland functioneert de Stichting Stimulering Plant aardige Produktie (SSPP). Daarin werken de drie Zeeuw se Landbouw Organisaties sa men en verleent het Provin ciaal Bestuur van Zeeland een aanvullende bijdrage van 50% in de kosten van de stichting. Wijzigingen in het personele vlak zullen een stijging van de kosten tot gevolg hebben. Het hoofdbestuur is van oordeel, dat het werk van de SSVp moet worden voortgezet en dat ook daarvoor een financieel aandeel moet worden opge bracht voor de tweede periode van drie jaren. Het hoofdbestuur bepleit na drukkelijk om initiatieven op deze terreinen zoveel mogelijk in samenwerkingsvorm tussen de landbouworganisaties ge stalte te geven. In verband daarmee is afgesproken dat de eerst aangesprokene in Noord- Brabant de daarmee belaste medewerker van de NCB zal zijn en in Zeeland zijn collega van de SSPP. Ifeneinde de bedrijfseconomi sche basis van de schapenhou derij te versterken is het Scha penproject West- en Midden- Nederland opgericht. Door de landbouworganisaties in het werkgebied wordt een startka pitaal verstrekt in de vorm van een rentedragende lening. In verband met het afhaken van enkele functionerende organi saties is gevraagd aan de overi ge organisaties de lening zoda nig te verhogen, dat het gat van de afhakende organisaties wordt gedicht. De ZLM zal de darvoor benodigde verhoging van de lening met 12.500,- ver strekken, zo heeft het hoofdbe stuur besloten. Door het Consulentschap Landbouw en de Gewestelijke Raad voor Noord Brabant van het Landbouwschap is het ini tiatief genomen om kavelruil projecten te stimuleren. Daar voor is een plan opgesteld waaraan provinciale overheid en de in Noord-Brabant functi onerende landbouworganisa ties op 50/50 basis in de finan ciering deelnemen. Op basis van verhouding van ledental len van de organisaties zal de ZLM 3.700,- per jaar bijdra gen gedurende 3 jaren. Onderwijs De gezamenlijke landbouwor ganisaties in Zuid-Nederland hebben overleg gevoerd om te komen tot één niet-vrijblij- vend samenwerkingsverband met betrekking tot het agra risch onderwijs. Afname van het aantal leerlingen en con currentie tussen de oplei dingsmogelijkheden maken een samenwerking meer dan wenselijk. Na bestuurlijke goedkeuring van de uit gangspunten kunnen verdere afspraken tussen de organisa ties in een convenant gestalte krijgen. Het hoofdbestuur meent dat deze eerste stap zeer positief moet worden beoor- deld. Er wordt groen licht ge geven voor het uitwerken van verdere voorstellen. Voor de coördinatie van het cursusonderwijs beschikt elke provincie over een Provinciaal Overleg Orgaan Cursusonder wijs, waaraan een coördinator is verbonden. Bezuinigingen bij het ministerie van Land bouw, Natuurbeheer en Visse rij voorzien in het vervallen van deze functie. In het geza menlijk overleg tussen de land bouworganisaties is afgespro ken om te trachten één coördi nator voor de drie zuidelijke provincies te handhaven, ter wijl de bestuurlijke POOC per provincie blijft bestaan. Het hoofdbestuur staat ook posi tief tegenover deze samenwer king en wacht belangstellend de resultaten van verder over leg af. Ondanks de distelverordening kan de akkerdistel zich over het algemeen naar hartelust vermeerderen. Met name op overheidsgronden wordt het met de bestrijding van distels niet zo nauw genomen. Als ar gumenten worden hiervoor ge bruikt het kostenaspect en in standhouding van bermflora en -fauna. Door opschuiving van het maaltijdstip komen bermen en dergelijke maar één keer per jaar voor klepelen in aanmerking. Voor de landbouw is het van groot belang dat distels af doende bestreden worden. Grondgebruikers zijn hiertoe ook verplicht, vanwege de dis telverordening. Deze geldt in zowel Zeeland als Noord- Brabant. Het distelprobleem is ook in het hoofdbestuur van de ZLM aan de orde gesteld. On der andere langs de A 59, de snelweg tussen Zevenbergen en Den Bosch (Maasroute) stikt het van de distels. Het hoofdbestuur roept de le den op om in voorkomende ge vallen de verantwoordelijke instanties te wijzen op hun plicht de distels te bestrijden, en tevens het secretariaat van de Gewestelijke Raad en zono dig de landbouworganisaties in kennis te stellen. BRUINISSE - Twee personen auto's werden aanzienlijk be schadigd bij een botsing die woensdagmiddag plaatsvond op de parallelweg van de rijks weg N-59 over de sluis bij Brui nisse. Het ongeluk gebeurde om on geveer 14.00 uur toen B. van L. uit Rotterdam en K. V. uit Ooltgensplaat beiden de ver smalling in de weg over de sluis vanuit een verschillende kant naderden. Van L. kwam vanuit de richting Bruinisse en zou de sluis zijn opgereden ter wijl hij eigenlijk voorrang had moeten verlenen aan de tege moet komende auto. Er volgde een frontale botsing waarbij beide personenauto's aanzien lijke materiele schade oplie pen. Desondanks werd geen van de inzittenden noemens waardig gewond. BRUINISSE - Woensdagmor gen reden op de Rijksweg N-59 vlak voor de sluis bij Bruinis se twee personenauto's op el kaar bij een kop/staartaanrij- ding. Het ongeluk gebeurde om on geveer 10.30 uur toen de brug over de sluis openging. De file auto's op de N-59 moest daar door tot stilstand komen. F. V. uit Ridderkerk had dat te Iaat in de gaten. Hij reed achterop zijn voorganger. Een personen auto bestuurd door F. R. uit Enschede. Door de koD/staart aanrijding ontstond behoorlij ke materiele schade Er waren geen gewonden. PESSE - Acht losgebroken paarden hebben in de nacht van woensdag op donderdag grote consternatie veroorzaakt in Drenthe.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1991 | | pagina 5