wolken
I
Gemiddelde leeftijd gebruikers
bustaxi rond de vijftig jaar
Schrijnend gebrek aan ouderliefde
berichten
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Onderzoek naar gedrag
nonnetjes in de Witte Zee
Uitvaartverzorging
Schouwen-Duiveland
Volgens enquete onder reizigers in
Zeeuws-Vlaanderen
Vanderhave
zaden ziet
neerwaartse
druk op
marges
J. W de Keyzer
Telefoon 01116-1692
J. Rotte,
6
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
A, 1
ft ,'SIWS*
ZIERIKZEE - De gemiddelde leeftijd van dé gebrui
kers van de bustaxi in Zeeuwsch-Vlaanderen is 50
jaar. De meeste reizigers hebben geen auto of rijbe
wijs. Dat blijkt uit de enquête die in april is gehou
den onder de reizigers van het aanvullend openbaar
vervoer voor kleine kernen in de regio's kust West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, Hulst-Perkpolder en Axel-
Overslag.
In de regio's rijden op werkda
gen bustaxi's volgens een vaste
route en dienstregeling. In de
periode van 15 tot en met 26
april waren er 34 reizigers, die
gezamenlijk 104 ritten maak
ten. Er zijn passagiers die vijf
dagen per week meereizen,
maar ook die zich maar een
keer per jaar met de taxibus la
ten vervoeren. Van de 34 passa
giers bleken er 28 bereid aan
het onderzoek mee te doen: 16
vrouwen en 12 mannen. De
oudste gebruiker van de
bustaxi was 85, de jongste 20.
Woonwerkverkeer
8 reizigers gebruiken de
bustaxi voor woonwerkver
keer, 6 voor ziekenhuisbezoek
in Oostburg, 4 om te winkelen,
4 om op bezoek te gaan en 4 om
recreatieve doeleinden. Van de
28 ondervraagden maken er 16
steeds gebruik van de taxibus,
7 maken de rit ook wel met de
auto, 4 met de fiets en 1 met de
streekbus. 7 reizigers maakten
GRONINGEN - De werkgroep
Eemsmond van de Waddenve
reniging gaat bij de Raad van
State in beroep tegen de afgifte
van een vergunning aan het
olie-afwerkingsbedrijf North
Refinery in Delfzijl voor het lo
zen van afvalwater. De voorlo
pige vergunning is dinsdag
door Gedeputeerde Staten van
Groningen vastgesteld.
IJMUIDEN - Op ruim vijftig
kilometer uit de Noordhol
landse kust kruist sinds
woensdagavond een Russische
sleepboot die een 185 meter
lange Russische onderzeeër op
sleeptouw heeft.
gebruik van een aansluitende
streekbus, 1 van aansluiting op
de pont. De andere reizigers,
hadden reisdoelen op loopaf
stand. r
Het tarief (een of twee gulden,
afhankelijk van de lpngte van
de rit) vinden 23 reizigers rede-
lijk, 3 vinden het te goedkoop.
Vrijwel alle passagiers pleiten
voor meer ritten van de
bustaxi's.
Ip dezelfde periode in mei is
een representatieve telefoni
sche enquête gehouden via een
a-selecte steekproef uiit de te
lefoonaansluitingen in de drie
regio's.
Van de 223 respondenten zijn er
180 die wel eens een reis-
bestemming hebben die met de
taxibus kan worden bereikt,
maar ruim drie kwart van hen
gebruikt de auto. 137 van de
180 hadden wel van de vorm
van openbaar vervoer gehoord,
12 hadden er ook gebruik van
gemaakt: 4 uit Nieuwvliet, 4
uit Retranchement, 2 uit Over
slag, 1 uiit Ossenisse en 1 uit
Zuiddorp. De meeste telefo
nisch ondervraagden gaven
aan \;an de bustaxi gebruik te
gaan maken als zij geen auto
meer hebben of als gevolg van
ouderdom geen auto meer kun
nen rijden.
Beide enquêtes zijn uitgevoerd
door het bureau Goudappel
Coffeng bv in Deventer. Het
openbaar vervoerproject is een
initiatief van de provincie Zee
land in samenwerking met het
streekvervoer Zuid-West-
Nederland in Zierikzee en de
gemeenten in Zeeuwsch-
Vlaanderen. De bustaxi-lijnen
worden uitgevoerd door regio
nale taxibedrijven.
Aan de hand van het reizigers
aanbod tot nu toe en van de uit
komsten van "de enquêtes wor
den wijzigingen in de dienstre
geling voorbereid. Ritten die
niet of nauwelijks worden ge
bruikt vervallen of worden ge
reden op andere tijden dan tot
nu toe gebruikelijk was. Naar
het zich laat aanzien kan de
nieuwe dienstregeling 1 juli in
gaan.
BRUINISSE - Er komt een onderzoek naar het ge
drag van nonnetjes in de Witte Zee. Het onderzoek
wordt uitgevoerd door de man die daarvan zijn le
venswerk maakt, dr. H. Hummel van het DIHO te
Yerseke. Het gaat niet om meisjes die de kloosters
tot hun woonstee hebben gekozen maar om de twee
kleppige schelpdiertjes die enige gelijkenis verto
nen met de kokhaan of kokkel.
Deze nonnetjes zijn uiterst ge
voelig voor watervervuiling en
ze hebben een beperkt leefge
bied, van de Witte Zee in Rus
land tot de Gironde'in Frank
rijk. Na experimentele proeven
te hebben uitgevoerd'-bij Bor
deaux, het uiterst zuidelijke
leefgebied van het schelpdier
tje, stapte een team van het
Delta Instituut vooétlydro Bi
ologisch Onderzoek te Yerseke
over naar het uiterste noorden
van het leefgebied: de Witte
Zee in Sovjet Rusland.
Evenals in Frankrijk gaat men
daar proefondervindelijk on
derzoek verrichten (in juli-
augustus) samen met de au
tochtone wetenschappers. Ook
proeven met mosselen zullen
worden uitgevoerd. Al weet
men nu al dat de mossel veel
meer watervervuiling ver
draagt dan het nonnetje. De
proeven in de Witte Zee zijn zo
interessant omdat delen van
deze immense binnenzee sterk
vervuild zijn. Er is veel over
eenkomst met de streek van de
Gironde in Frankrijk. Een
vraag die men beantwoord wil
zien, is of de nonnetjes die door
stress zijn aangetast vanwege
opgenomen watervervuiling en
die door vogels en vissen wor
den gegeven, de verdere voed
selketen nadelig beïnvloeden.
Met andere woorden kunnen
opgeslagen metalen en pcb's,
via de nonnetjes in de magen
van vogels en vissen terecht ge
komen, nog een gevaar opleve
ren voor genoemde vogels en
vissen?
■tseiasjt'io ol
i Sit
Jeugdjaren van Andries Schraver (geb. 1754}
BROUWERSHAVEN - Het kleine Brouwershaven
heeft enkele grote mannen voortgebracht. Wie daar
over nadenkt herinnert zich al spoedig Jacob Cats
'de veelzijdige', die op de Markt van zijn geboorte
plaats met een fors standbeeld wordt geëerd. Veel
minder bekend, althans buiten Zeeland, is de even
eens te Brouwershaven geboren Andries Sfttyraver.
Deze zag op 27 februari 1754 het levenslicht als 'zoon
van geringe burgerlieden'.
Zijn loopbaan zou grillig verlo
pen: na een buitengewoon
moeilijke (beter gezegd zware)
beginperiode zou zijn ster als
een komeet omhoog schieten;
de laatste levensjaren zouden
moeizaam bijna triest zijn.
Als waterbouwkundige heeft
Andries Schraver een indruk
wekkende carrière opge
bouwd. In talrijke geschreven
en gedrukte uitgaven valt er
veel te lezen over zijn spectacu
laire loopbaan. Over zijn wei
nig zonnige jeugd wordt door
gaans gezwegen. Zijn moeder
stierf jong en „toen zijn vader
een tweede huwelijk aanging
vond hij in diens vrouw geene
moeder terug..." In tegendeel.
Uit gegevens die via zijn zoon
bekend zijn geworden kan wor
den afgeleid dat hij vooral van
de zijde van genoemde stief
moeder „eene harde behande
ling" moest ondergaan...
Het was een groot geluk voor
de jonge Andries dat de school
meester van Zonnemaire, een
zekere Barend Hokke, zich
•enigszins over hem ontfermde
omdat hij „in den jongen leer
gierigheid en vlugheid
bespeurde."
Aldus was er toch nog sprake
van enig onderwijs, „tot welks
bekostiging zijne ouders onver
mogend of ongezind waren."
Zo staat het in een levensbe
schrijving, die in 1840 ver
scheen onder de titel „Eenige
merkwaardigheden uit het le
ven van Andries Schraver."
Het water moet de jonge An
dries Schraver wel tot de lip
pen zijn gestegen toen hij als
veertienjarige besloot het
ouderlijk huis ongevraagd te
verlaten en de wijde wereld in
te trekken.
Voorshands eindigde die we
reld al heel erg dichtbij: „de
weggelopen knaap, na door be
kenden bij wie hij zijn dien
sten aanbood, afgewezen te
zijn, dwaalde eindelijk naar
Zierikzee af, waar destijds nog
de zeehandel bloeide."
Weesjongen...
De aanblik van een „zeilreelig-
genden koopvaarder" (het was
de Blijkzigt) deed Schraver be-
e'jqs A 1
sluiten om zijn gelult op dat
schip te beproeven. Onder
voorwendsel een weesjongen te
zijn wist hij kapitein Nicolaas
Lette te bewegen om hem als
„kajuitsjongen" aan boord te
nemen.
Aanvankelijk leek alles toch
nog mis te gaan want Schraver
senior was inmiddels ten tone
le verschenen. De kapitein
voelde zich uiteraard 'geno
men' maar liet tenslotte gevoel
voor verstand spreken nadat
Andries op welhaast aandoen
lijke wijze, waarschijnlijk met
enig gevoel voor dramatiek, de
woorden uitsprak: „Eigenlijk
ben ik een wees, daar mijn va
der geen vader voor mij is om
dat zijne vrouw mijne moeder
niet wil wezen."
Deze uitspraak bleek overtui
gend te zijn; Andries Schraver
mocht mee het zeegat uit!
De kapitein onderwees hem in
de stuurmanskunst. Spoedig
bleek Andries een heel vlugge
en intelligente leerling te zijn.
De wereld lag open. Vele avon
turen zouden volgen. Eerst op
zee later aan de vaste wal.
Men spreekt wel eens van een
glanzende carrière. Zonder
overdrijving zou men deze uit
spraak op Andries Schraver
van toepassing kunnen bren
gen. Een tijdlang heeft hij op
waterbouwkundig gebied op
eenzame hoogte gestaan. Grote
waterwerken en dijkverster
kingen kwamen onder zijn in
spirerende leiding tot stand.
Het vervolg van zijn levensloop
vraagt om een afzonderlijke
beschrijving. WIEBE KEIKES
■wriJiinuniinnmwi»mnin)mumi iriimminc
r ér af
Brouwershaven met omgeving ten tijde van Andries Schraver
(1754-1827). Fragment van een Duitstalige kaart van Schou
wen-Duiveland, in de Franse tijd uitgegeven.
KAPELLE - Suiker Unie
dochter Vanderhave Groep
voorziet na het weer goede
1990, dat de nettowinst in het
lopende jaar geen gelijke tred
zal kunnen houden met de
groei van de verkopen. Deze
groei wordt onder meer ver
oorzaakt door de overnemin
gen die in 1990 plaatsvonden.
Maar gelet op de moeilijke si
tuatie waarin de akkerbouw
ziqh thans bevindt, moet reke
ning worden gehouden met een
neerwaartse druk op de mar
ges. Verder speelt de voortzet
ting van de zeer omvangrijke
investeringen in de verede-
lingsprogramma's een rol. Dit
zegt de directie van het bedrijf
in het jaarverslag over 1990.
Vanderhave zag vorig jaar de
omzet stijgen van 267 miljoen
naar 300 miljoen. De netto
winst ging van 18,7 miljoen
naar 20,1 miljoen. De netto
investeringen namen toe van
12,3 miljoen naar 30,7 mil
joen. Deze stijging hield vooral
verband met de acquisities.
Vanderhave Stelt dat de auto
nome omzetgroei dit jaar be
perkter zal zijn dan in 1990. Er
zal worden voortgegaan met de
vernieuwing en uitbreiding
van het rassenpakket door de
continuering van de zeer om
vangrijke investeringen in de
plantennveredeling
Bij de groep werkten eind vo
rig jaar 933 mensen tegen 752
een jaar eerder. In het buiten
land trad een stijging op van
345 naar 369 mensen. Vander
have, die zich bezighoudt met
veredeling en levering van
land- en tuinbouwzaden en uit
gangsmateriaal voor de sier
teelt, heeft meer dan 40 vesti
gingen in Europa, Noord- en
Zuid-Amerika en Afrika.
14. Vleeskalveren le soort 5,25-
5,75, 2e soort 5,00-5,25 en 3e
soort 4,00-5,00. Handel traag en
prijzen lager. Nuchtere kalve
ren voor de mesterij, inklusief
BTW: Aanvoer roodbont 651.
Stierkalveren extra kwaliteit
750-875, le kwaliteit 550-750 en
2e kwaliteit 490-465. Handel
slecht en prijzen lager. Vaars
kalveren extra kwaliteit 480-
540 le kwaliteit 250-480, 2e
kwaliteit 200-250. Handel
slecht en prijzen lager. Aanvoer
zwartbont 542. Stierkalveren
extra kwaliteit 595-680, le
kwaliteit 410-545, 2e kwaliteit
240-360. Handel slecht en prij
zen lager. Vaarskalveren extra
kwaliteit 300-375, le kwaliteit
210-300 en 2e kwaliteit 150-210.
Handel slecht en prijzen lager.
Aanvoer vleesrassen 281.
Vleesrassen le kwaliteit 630-
880 en 2e kwaliteit 350-630.
Handel slecht en prijzen lager.
Slachtvarkens (per kg. levend
gewicht incl. btw). Aanvoer
421. Slachtvarkens 2,75-2,80,
zeugen extra kwal. 2,65-2,75, le
kwal. 2,55-2,65 en 2e kwal. 2,45-
2,55. Handel vlot ne prijzen la
ger. Slachtschapen en lamme
ren per kg. geslacht gewicht in
klusief BTW: Aanvoer 1954,
waarvan lammeren 1853.
Slachtschapen 2,00-4,00. Han
del traag en prijzen lager. Ooi
en en rammen geen notering.
Zuiglammeren 7,00-9,00. Han
del traag en prijzen lager.
Slachtschapen en lammeren
per stuk inklusief BTW:
Slachtschapen 100-1450. Han
del traag en prijzen lager. Ooi
en en rammen geen notering.
Zuiglammeren 105-155. Handel
traag en prijzen lager. Ge-
bruiksschapen en lammeren
per stuk inklusief BTW: Aan
voer 566 stuks. Weidelamme-
ren 70-100. Handel flauw en
prijzen lager. Geiten en bok
ken: Aanvoer 95 stuks. Prijzen
10-50. Handel rustig en prijzen
gelijk. Aanvoer totaal 6834
stuks.
Beursbericht Markt Goes
dinsdag 11 juni 1991
Aardappelen
Bintje, veldsgewas 40-60% 50
mm opw. fritesgeschikt (tarre
ring op rotte, hard groene en
kapotte knollen) 43 tot 45 cent
per kg; bintje 0 mm opw. 44 tot
46 cent per kg; voeraardappe-
len 7 cent per kg.
Notering Rotterdamse beurs
d.d. 10-06-91: 40-50 mm 38 tot 42
cent per kg. 50 mm opwaarts 52
tot 56 cent per kg.
Hooi en stro (excl. btw)
Weidehooi 180,- tot 210,- per
1000 kg.
Veemarkt Den Bosch
DEN BOSCH - Prijzen slacht-
runderen per kg geslacht ge
wicht zonder nier en slotvet,
inklusief BTW (Volgens PVV):
Aanvoer slachtrunderen 1310,
waarva*n mannelijk 182. Mann.
Super 8,50-9,40. Mann. extra
kwal. 8,00-8,50. Mann. le kwal.
7,05-8,00. Handel rustig en prij
zen iets lager. Mann. 2e kwal.
6,20-7,05. Mann. 3e kwal. 5,70-
7,10. Handel rustig en prijzen
iets lager. Vrouwelijk Super
8,60-11,00. Vrouwel. extra
kwal. 7,10-8,60. Vrouwel. le
kwal. 5,70-7,10. Handel rustig
en prijzen gelijk. Vrouwel. 2e
kwal. 4,90-5,70, Vrouwelijk 3e
kwal. 4,45-4,90 en worstkwali
teit 4,45-4,90. Handel rustig en
prijzen gelijk. Gebruiksrunde-
ren per stuk inklusief BTW:
Aanvoer gebruiksrunderen
1000, waarvan graskalveren
171. Melk- en kalfkoeien le
soort 1425-2350, 2e soort 950-
1425. Handel rustig en prijzen
gelijk. Melkvaarzen le soort
1300-1850 en 2e soort 900-1300.
Handel flauw e,n prijzen iets
lager. Kalfvaarzen le soort
1500-2400 en 2e soort 1150-1500.
Handel rustig en prijzen ge
lijk. Guste koeien le soort
1225-1875 en 2e soort 850-1225.
Handel flauw en prijzen iets
lager. Enterstieren 800-15500.
Handel traag en prijzen lager.
Pinken 600-1150. Handel rustig
en prijzen gelijk. Graskalveren
450-850. Handel rustig en prij
zen gelijk. Vleeskalveren per
kg levend gewicht inclusief
BTW: Aanvoer vleeskalveren
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Asperen: C. D.
Zonnenberg te Benschop; door
de generale synode tot pred.
voor buitengewone werkzaam
heden (redacteur theologische
uitgaven aan de Theologische
Hogeschool te Jakarta, Indone
sië): A. de Kuiper, pred. voor
buitengewone werkzaamheden
(coördinator mentoraat begin
nende pred.), wonende te Voor
schoten.
Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt
Bedankt voor Noordbergum: J.
Holtland te Steenwijk.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Ferwerd: C. H.
Wesdorp, Wijckel en Sloten; te
Putten (toez.): Chr. Hovius,
Katwijk aan Zee; te Kollum: D.
G. Wiersma, Wommels-Hij-
daard.
Geref. Kerken
Beroepen te Amsterdam (SOW)
(part-time): Mevr. drs. M. Rein-
ders, kandidaat aldaar die dit
beroep heeft aangenomen.
Aangenomen naar Drachten:
drs. M. S. Voet, Diever.
Beroepbaarstelling: mevr. M.
Reinders, kandidaat te Am
sterdam.
Geref. Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Kantens: R. W. J.
van Ommen, kand. te Zwolle;
te Spakenburg-Zuid voor de
miss. dienst te Zaire: G. J.
Bruijn, Voorthuizen-Barne-
veld; te Spakenburg-Zuid voor
de miss. dienst te Zaire: H. ten
Brinke, Doetinchem en Does
burg.
Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt
Beroepen te Groningen-Zuid:
P. Schelling te Leeuwarden; te
Assen-Zuid: J. de Gelder te
Groningen-Oost
Aangenomen naar De Bilt-Bilt-
hoven: H. J. Begemann te Zuid-
horn; naar Eemdijk: E. C.
Luth, kandidaat te Groningen,
die bedankte voor Blija-Hol-
werd, voor Ferwerd-Hallum,
voor Garrelsweer in combina
tie met Ten Post, voor Hoek,
voor Pernis en voor Zaamslag.
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Nunspeet voor het
zendingswerk in Nigeria (Izi-
gebied): M. J. van Gelder te
Tricht-Geldermalsen.
Hartelijk bedankt voor alle belangstelling, de vele
kaarten, bloemen, kado's en fruit die we mochten ont
vangen na de geboorte van MAARTJE.
MARIS en NELLIE VIERGEVER
Lieven, Janwillem
Zierikzee, juni 1991
1951 1991
Op D.V. zaterdag 22 juni 1991 hopen onze lieve ou-
ders en grootouders
A. VAN DER WEKKEN
A. J. VAN DER WEKKEN-VIERGEVER
de dag te gedenken dat ze 40 jaar geleden in het
huwelijk traden.
U kunt hen gelukwensen op 22 juni, van 14.30 tot J
1 16.30 uur in de zaal van de Chr. Ger. kerk, Zeven-
i getijstraat 11, Zierikzee.
TOM en EMMY
CORRIE en JOHAN
DANNIE en ANS
MAAIKE en ADRIE
LEO en MARTINA
HARRO
en kleinkinderen
Zevengetijstraat 9, 4301 EZ Zierikzee
Mede namens onze kinderen willen wij iedereen be
danken voor de vele kaarten, bloemen en cadeaus die
we op ons 25-jarig huwelijksfeest mochten ontvangen.
ADRIE en LENIE FIERENS
Noordgouwe, Hanenweg 19
Juni 1991
In plaats van kaarten
Heden overleed na een langdurige ziekte, de heer
CORNELIS JAN VAN SAS
in de leeftijd van 81 jaar.
Uit aller naam:
J. M. VAN SAS
Zierikzee, 10 juni 1991
B. Powellweg 8
Correspondentie-adres:
Dhr. J. M. van Sas, Kort Ambachtlaan 33, 3333 EJ
Zwijndrecht.
De crematie heeft in besloten kring plaatsgevon
den.
Hogezoom 144
4324 CM Renesse
Telefoon 01116-1692
Te ontbieden op geheel Schouwen-Duiveland
Uitvaartleider voor:
Kerkwerve - Noordgouwe en
omstreken
Wee/weg 14, Kerkwerve, tel. 01110-13738
Bij geen gehoor gelieve u te bellen 01116-1692.
Voor algehele begrafenissen en crematie
Begrafenis- en crematieverzekering
Vervoer binnen- en buitenland
Uw advertentieruimte voor gelukwens ter gelegenheid
van verjaardag, jubileum, huwelijk, examen, verloving
Pa en Ma/Opa en Oma Straijer
veel plezier a.s. zaterdag.
Brengen jullie de zon mee dan doen wij de rest.
GEEF UW ADVERTENTIE TIJDIG OP!
ONZE SLUITINGSTIJDEN ZIJN:
VOOR MAANDAGKRANT - VRIJDAG 13 00 UUR
VOOR DINSDAGKRANT -MAANDAG 11 30 UUR
VOOR DONDERDAGKRANT -WOENSDAG 11 30 UUR
VOOR VRIJDAGKRANT - DONDERDAG 11 30 UUR