Bruinisse is ook van de partij
geweest bij de oude haringvangst
streeknieuws
Rolbrug bijna gereed
PBVE start cursussen
in Goes en Middelburg
Milieu
Herinneringen van 91-jarige Chris Knop
WÊÊmBÊËË
Bedrijfsauto
gestolen
Infobijeenkomst in Zierikzee
VRIJDAG 17 MEI 1991 NR 24948
3
Regelmatig staat de samenle
ving versteld van al weer een
klein of groot milieuschan
daal. In zekere zin is die verba
zing al lang niet meer terecht.
Anderen dan wijzelf nemen
het niet zo nauw met natuur en
milieu. Nu is er eindelijk een
Lokale Kontaktgroep Milieu
in de regio opgezet. Je kunt je
afvragen of zo'n groep bij
machte zal zijn om milieu
overtredingen sneller te signa
leren. Op een bepaald moment
heb je de hulp van derden no
dig. Lastig te controleren over
tredingen, laten zich niet zo ge
makkelijk aanpakken. Ieder
een zou zich bewust moet en
zijn van de ernst van de over
tredingen. Niet langer moet
het milieu door nog te veel
mensen en instanties te weinig
prioriteit gegeven worden.
Gaandeweg is er zeker sprake
van een mentaliteitsverande
ring. Tot die tijd heeft de Loka
le Kontaktgroep Milieu een
wezenlijke taak en moeten al
le betrokkenen deze groep
ruim baan geven. Alleen op die
manier zet het ingezette mi
lieubeleid zoden aan de dijk.
AvdW
Een zeldzame foto van een zeillogger op volle zee. (Bron: de Nederlandse visserij rond 1900).
ZIERIKZEE
EO
Vanuit de regio gaat er een bus
naar de EO-jongerendag in
Utrecht. Wie belangstelling
heeft kan bellen met 01110-
13172. Vorig jaar bleek, dat de
EO-jongerendag uit zijn voe
gen is gebarsten. Zelfs de
grootste overdekte zaal van Ne
derland, de Irenehal, biedt on
voldoende ruimte. Daarom is
de EO uitgeweken naar stadion
Galgenwaard in Utrecht. Om
dat het stadion niet geheel
overdekt is, is de jongerendag
dit jaar gepland op 1 juni. Het
thema van deze zeventiende
jongerendag is Verliezen om te
winnen. De presentatie is in
handen van Jan van den Bosch.
NCVB
De afdeling Zierikzee van de
NCVB heeft haar jaarlijkse
reisje ondernomen naar Am
sterdam en Haarzuilen. De reis
werd onderbroken in Ruygen
Hoek waar de koffie klaar
stond. In Amsterdam bezocht
een deel van de groep het impo
nerende Anne Frankhuis. An
deren liepen het Bijbels mu
seum binnen, dat gevestigd is
in een prachtige patriciërswo
ning aan de Heerengracht. De
NCVB-leden konden er onder
meer kennis maken met vele
oude bijbelvertalingen varië
rend van de oudste (1477) tot de
nieuwste (op cd). Na het cultu
rele gedeelte kon een rond
vaart over de grachten vanzelf
sprekend niet uitblijven. In
Haarzuilen werd een kasteel
bezocht. Een kasteel, dat een
maand per jaar nog bewoond
wordt door de eigenaar, de fa
milie Van Zuylen. Ter afslui
ting van het uitstapje werd de
maaltijd genuttigd in restau
rant de Vier Balken. De reis
stond onder leiding van oud
presidente mevrouw E. Tuit-
man-van der Maas.
BRUINISSE/ZIERIKZEE - Deze week was het weer
zover. In de nacht van 12 op 13 mei vertrokken de
daarvoor aangewezen schepen de Noordzee op om
naar haring te vissen. De Hollandse Nieuwe zal vol
gende week weer voorradig zijn. Ted de Braak zal
het eerste vaatje verkopen voor een goed doel. Hoe
wel altijd over mossels gesproken wordt, heeft Brui
nisse in het verleden ook haar aandeel in de haring
vangst gehad.
De haringvisserij is in Neder
land niet meer wat het geweest
is. Vroeger werd op school ge
zongen 'Daar komt de kiel met
goud belaan. Ze brengt ons de
eerste haring aan'. Was het wer
kelijk goud, dat de eerste ha
ring aanbracht of was het de
gezondheid, die het eten van
nieuwe haring met zich mee
bracht? Zeker is, dat men een
redelijk loon thuisbracht als
men als deelvisser op een log
ger had gevist. De vissers wa
ren enkele weken van huis,
maar dat namen ze voor lief.
Je bent jong en je wilt wat. Dat
was ook het geval bij een aan
tal jongens uit Bruinisse, dat
in de mosselvisserij geen toe
komst meer zag. Onder hen wa-
Advertentie
Voor aanleg
gas- en waterleiding
BEL 01110-14739
(ÓÓK S AVONDS EN IN HEI WEEKEND)
■I INSTALLATIEBEDRIJF D. OOMS M
^^^BHEÏDSIRAAT WlffllKZEE "TELEFOON OHIO 14739
ren in de jaren van voor de Eer
ste Wereldoorlog onder meer
Gert Kik, Flip Kik, Lauw
Knop, Johannes Knop, Chr.
Knop en Adr. Labeur. Vader
Willem Kik en vader Piet
Knap hadden ieder wel een ei
gen vaartuig, maar de besom
ming die ze uit België mee
brachten was uiterst karig. Als
je geen 'koopman' had, die we
kelijks mosselen bij je bestelde
of geen goede relatie had met
de visvrouwen op de markt,
dan moest je 'op de vliet varen'.
Pint
Er kwamen dan mensen, die
enkele kilo's mosselen bij het
schip kwamen kopen of vis
vrouwen die lang met je onder
handelden (onder het genot
van een door de schipper be
taalde pint). Perspectieven
voor kinderen uit de kinderrij
ke gezinnen was er dus niet,
maar ze hadden al wel de
kneepjes van het zeilen ge
leerd. Ook de loggers waar ze
op terecht kwamen waren zeil-
loggers. Als men nog heel jong
was kon men beginen als prik-
kenbijter of als reepschieter en
je mocht ook nog voor de koffie
zorgen.
Werd men aangenomen als
prikkenbijter, dan moest men
met zijn tanden een bepaald
visje dat aan het net bevestigd
werd om de haring te lokken,
een beet achter de kop geven.
Dikwijls werden de jongens
misselijk van dat karwei. De
verdiensten wisselden naarma
te de vangsten meevielen of de
prijzen die betaald werden ho
ger werden.
Het volgend verhaal van de ge
broeders Kik is historisch. Ze
legden bij hun thuiskomst zo
veel papiertjes van honderd,
vijfentwintig en tien gulden op
tafel, dat vader Willem er be
duusd naar keek en zijn ogen
niet kon geloven. Hij streek de
'bankjes' en spreidde ze over
de vloer. „Noe mok er is in
zwemme" zei hij tot de jon
gens. Hij ging op zijn buik op
de vloer liggen en maakte
zwembewegingen
Stoomfietsen
In de tijd dat de Bruenaars op
de haringschepen stapten,
kwamen ook de eerste stoom
fietsen. Een motorfiets werd
op het eiland wel een stoom-
fiets genoemd, maar in vis
sersplaatsen als Vlaardingen,
Katwijk en Scheveningen werd
een logger of vissersvaartuig,
waarmee men ter haringvangst
voer stoomfiets genoemd.
De Bruenaars, varensgezellen
als ze waren, bleven echter de
zeilvaartuigen trouw en die
waren toen ook nog in de meer
derheid. Er zullen er maar wei
nig meer zijn, die nog op een
zeillogger hebben gevaren.
Bruinisse heeft er nog één. De
bijna 9l-jarige Chris Knop Pz.
Hij kan smakelijk vertellen
over vroeger.
Op z'n tiende werd hij koeie-
wachter, evenals zoveel van
zijn makkers, waarmee hij op
groeide. Hij deed het werk met
tegenzin, maar moeder Maatje
Vaane kon de paar gulden, die
hij daarmee verdiende goed ge
bruiken. En als hij bij de boer
at, hoefde ze niet meer voor
hem te schaften. Alle kleine
beetjes hielpen.
Ideaal
Zijn ideaal was de haring
vangst en op z'n dertiende (in
1913) kreeg hij zijn kans. Hij
kon aanmonsteren in Vlaardin
gen op de VI 92 van rederij
Gebr. Pot. Zijn schipper was
Gilles Penning, die in de visse
rij bekend stond als een goede
schipper, maar ook als iemand
die wat over had voor zijn per
soneel. Een zeillogger telde
veertien bemanningsleden.
Het schip was ongeveer zeven
tien meter lang en kon zo'n
veertig ton vis laden.
Elke logger had ruim drie kilo
meter drijfwant (drijfnetten)
aan boord. Dat waren met el
kaar 120 netten van dertig me
ter lang, die zeven meter diep
in het water hingen. Ze waren
onderling verbonden met de
reep. Chris werd reepschieter,
de jongen die te zorgen had dat
bij het inhalen van het net en
bij het uitzetten daarvan de
reep geleidelijk aan in en uit
het water kwam, zonder een
kink in de kabel. Een verant
woordelijke taak.
In 1914 brak de oorlog uit. Ve
len haakten af, toen het te ge
vaarlijk werd op het water.
Duikboten en mijnen maakten
de Noordzee onveilig.
De haring zwemt, dat is be
kend, in scholen. Maar de ha
ring kon in oorlogstijd zwem
men, zonder voor de vissers be
reikbaar te zijn. Chris Knop
bleef varen van 1914 tot 1918.
Wel wisselde hij weieens van
schipper en logger. Zo kwam
hij ook op de VI 20 van schip
per W. Spanjesberg.'Niet meer
als reepschieter, maar als vol
waardig matroos. Vele loggers
en hun bemanning werden het
slachtoffer van die mijnen, die
als pepernoten door de Duit
sers en geallieerden werden
uitgestrooid.
Laatste reis
Knop had geluk. Hij maakte in
1918 zijn laatste reis met de VI
55 van schipper D. de Boer.
Tben stak moeder Knop-Vaane
er een stokje voor. Chris had
het verhaal gedaan over een
duikboot die vlak naast de vis
sende logger opdook, over een
Engelsman die hem in ruil
voor een maaltje vis sigaretten
aanbood en over een collega
die niet minder dan 38 mijnen
in zijn staande wand had opge
vangen.
Chris mocht niet meer naar
zee, hoe graag hij ook wilde.
Hij was wel overtuigd, dat zijn
moeder het beste met hem voor
had. Bruinisse leefde in die
tijd in een welvaartsroes, om
dat in ieder huis mosselen wer
den gekookt, die aan opkopers
werden verkocht. Chris kon
thuis dus ook best een boter
ham verdienen. Vader Piet
Knop kon door de verdiensten
van Chris zijn vaartuig afbeta
len.
Verwachting t/m dinsdag 21 mei
WEERSVOORUITZICHTEN
Zondag Zonneschijn 30%
Kans op neerslag 20%
Min.temp. 6 graden
Mid.temp. 16 graden
Windkracht west 3
Maandag Zonneschijn 30%
Kans op neerslag 10%
Min.temp. 7 graden
Mid.temp. 17 graden
Windkracht west 3
Dinsdag Zonneschijn 50%
Kans op neerslag 10%
Min.temp. 7 graden
Mid.temp. 18 graden
Windkracht west 3
ZON- EN MAANSTANDEN
18 mei Zon op 05.42, onder 21.31
Maan op 09.45, onder 01.27
19 mei Zon op 05.40, onder 21.32
Maan op 11.11, onder 01.56
20 mei Zon op 05.39, onder 21.34
Maan op 12.35, onder 02.19
21 mei Zon op 05.38, onder 21.35
Maan op 13.55, onder 02.36
Eerste Kwartier: 20 mei (21.46)
HET WEEROVERZICHT
I DE BILT - Het hogedrukgebied ten
westen van Ierland trekt zich nu wat
naar het zuidwesten terug. In het
hoge noorden bij IJsland op de
oceaan, ontstaat nu een krachtige
zuidwestelijke stroming. Deze snijdt
de kouaanvoer uit het noorden, die
al wekenlang veel te koud weer in
West-Europa veroorzaakte, af. Op
zaterdag is de wind in onze omge
ving nog noordelijk. Hiermee wor
den vanaf de Noordzee nog wolken
velden aangevoerd. Buien worden
daaruit vrijwel niet meer verwacht.
Wel blijven de temperaturen ook op
zaterdag met zo'n 13 graden veel te
laag voor de tijd van het jaar. Op de
pinksterdagen worden de tempera
turen enkele graden hoger, maar
dan drijft waarschijnlijk nog veel be
wolking over. Pas na de pinksterda
gen wordt het zonniger.
NIEUWERKERK - In de nacht
van woensdag op donderdag is
er in Nieuwerkerk een be
drijfsauto gestolen.
De auto is eigendom van Achil
les Autoverhuur en was in ge
bruik bij R. M. te Nieuwer
kerk De dieven zijn met de wa
gen naar het garagebedrijf van
D. in Nieuwerkerk gegaan en
haalden daar zestig autoban
den, twintig siervelgen, diver
se radio's en dergelijke. De ge
schatte waarde is 30.000 gul
den. Door de technische recher
che is een onderzoek ingesteld.
Getuïgeh worden verzocht te
béltên met de politie in Zierik
zee, OïUO-14055.
Eenmaal op de visgronden aangekomen, wordt aan boord van de
logger alles in gereedheid gebracht om de vleet te schieten
(Bron: de Nederlandse visserij rond 1900).
Omroep Zeeland
In het pinksterweekeinde han
teert Omroep Zeeland een
enigszins aangepaste program
mering. Op eerste pinksterdag
is er een speciale aflevering
van het wekelijkse muziekpro
gramma Op Deltahoogte tus
sen 11.00 en 13.00 uur. Er wor
den eigen opnamen ten gehore
gebracht van het literaire con
cert, dat vorige maand werd
gegeven bij de opening van de
tentoonstelling Zeeland op
Zicht in Galerie Esprit in Clin-
ge. Opgetreden werd daar door
mezzo-sopraan Jeanette de Ca-
luwé uit Hulst en de clavecinist
Jos Verpoorten uit Tferneuzen.
Verder zijn er opnamen te be
luisteren van het Zeeuws En
semble Bachatelle. Op eerste
pinksterdag is er geen afleve
ring van Omroep Zeeland
Sport. Op de tweede pinkster
dag is er een speciaal pinkster-
programma tussen 11.00 en
13.00 uur met daarin nieuws,
actualiteiten en toeristische in
formatie. Dit programma
wordt gepresenteerd door Re-
nate van Dessel. Na het nieuws
van 17.00 uur begint een extra
aflevering van Omroep Zee
land Sport met verslagen en
uitslagen van de belangrijkste
sportevenementen in het pink
sterweekeinde. Presentator is
Jan Parent.
BRUINISSE - Over ruim een week is de rolbrug over de Grevelingensluis in Bruinisse gereed. Dan
hoeven fietsen niet langer over de grote weg te gaan, hetgeen een verkeersonveilige situatie in
hield. De rolbrug sluit aan bij het plan voor de aanleg van een fietsroute vanaf de afslag Philips-
dam tot Bruinisse/Zierikzee. Ook voor de bewoners van het vakantiepark Aquadelta, die graag
naar het Grevelingenstrand aan de Bruse zijde willen, biedt de rolbrug uitkomst. De brug kost zo'n
650.000 gulden. Rijkswaterstaat heeft 80% van de kosten voor haar rekening genomen. De gemeen
te Bruinisse het restant, waarbij ze steun heeft gekregen van de provincie Zeeland. (Foto: Joop van
Houdt).
ZIERIKZEE - „Wie werk zoekt, kan het beste begin
nen met het leren van een goed vak", zegt Amandus
Boelens van de PBVE (Primaire Beroepsgerichte
Volwassen Educatie). „Je bent dan niet alleen verze
kerd van werk, maar een vakdiploma geeft je ook
nog de mogelijkheid om door te leren en op te klim
men". De PBVE start in september met acht ver
schillende opleidingen in Goes en Middelburg. De
PBVE nodigt werkzoekenden uit om eens vrijblij
vend te komen praten nu de studievoorwaarden zo
bijzonder gunstig zijn.
Wie dit jaar begint aan een
vakopleiding van één tot twee
jaar, geniet van verschillende
gunstige regelingen. Zo is er
een vergoeding voor reis
kosten, boeken zijn gratis en
wie kinderopvang nodig heeft,
krijgt dat ook vergoed. De ei
gen bijdrage bedraagt slechts
60,- voor een heel jaar. Wie
een uitkering heeft behoudt
die gedurende de opleiding.
Praktisch iedereen vindt direct
na of nog tijdens de opleiding
een baan.
Ook voor vrouwen die een
baan zoeken zijn de PBVE-
opleidingen geschikt. De oplei
ding Machinale Verspaning is
uitsluitend bedoeld voor vrou
wen. Vrouwen die na een jaar
het basisdiploma halen, krij
gen zelfs nog een premie Van
1000,-. Van dat geld kan ver
der worden geleerd, naast een
baan waarvan men verzekerd
is bij aanvang van deze oplei
ding.
Andere opleidingen zijn: be
jaardenverzorging, groenver
zorging, bouw, metaal/lassen,
elektrotechniek, installatie
techniek en schilderen.
De opleidingen worden georga
niseerd door de PBVE.in nauw
overleg met de Arbeidsbureaus
en de scholen voor beroepson
derwijs. Praktijk en theorie
gaan hand in hand. Bij de
meeste opleidingen hoort gen
stageplaats in een bedrijf. Het
komt vaak voor dat de stage
plaats het begin is vah een be
taalde baan bij dezelfde baas.
,,De opleidingen zijn best pit
tig en nemen vrijwel een volle
werkweek in beslag gedurende
één a twee jaar. Maar de bege
leiding is goed en het gaat om
erkende diploma's. Mensen die
via de PBVE willen beginnen,
hoeven geen vooropleiding te
hebben. We beginnen echt bij
het begin", aldus Amandus
Boelens.
Gesprek
De PBVE nodigt belangstellen
den uit om eens te komen pra
ten. De PBVE houdt daarvoor
zitting in het Arbeidsbureau in
Zierikzee op woensdag 22 mei
van 9.00-12.00 uur. Iedereen is
welkom. Wie niet kan en toch
informatie wil, kan bellen met
de PBVE: 01100-31170.
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Uitgever
B.V. Drukkerij v/h Lakenman
Ochtman te Zierikzee.
Directie
D. L. van 't Leven.
Hoofdredacteur
A. van der Wouden
Kantoor
Jannewekken 11, Zierikzee;
postbus 1, 4300 AA Zierik
zee;
telefoon: 01110-16551.
Telefax 01110-14315.
Lezersservice (bezorging).
De krant na 18.00 uur nog
niet ontvangen? Bel 01110-
17314. Bereikbaar maandag
t/m vrijdag van 8.00 uur tot
17.30 uur en van 18.00. tot
20.00 uur.
Woonhuisaansluitingen
Redactie (na 17.30 uur):
01110-15071, 01110-12449.
(niet voor bezorging)
Fotograaf (na 17.30 uur):
01112-1575
Abonnementen
Per 3 maanden
bij vooruitbetaling) f 45,00;
per jaar f 169,00;
losse nummers f 1,00.
Dè abonnementsprijzen zijn
inclusief 6% B.T.W.
Opzeggingen dienen een
maand, voor het einde van
de lopende abonnementspe
riode schriftelijk bij de Zierik-
zeesche Nieuwsbode ge
meld te worden.
Verschijnt maandag, dins
dag, donderdag en vrijdag.
Inlevertijden advertenties
Maandagkrant
vrijdag tot 13.00 uur
Dinsdagkrant
maandag tot 11.30 uur
Donderdagkrant
woensdag tot 11.30 uur
Vrijdagkrant
donderdag tot 11.30 uur
Advertentietarieven
Advertenties 01110-16551.
62 cent per mm; ,,succes-
jes" (t/m 4 regels) f 6,80.
Contracttarieven op aan
vraag.
De advertentieprijzen zijn
exclusief 6% B.T.W.
