Boomgaarden buiten
de oude veste
DE ZAKENMAN VAN DE FAMILIE zit representatief in het pak, is op
merkelijk comfortabel en voorzien van veel luxe. Bovendien ontleent hij
extra goodwill aan z'n geavanceerde 16-kleppen techniek en ruimbemeten
kofferbak van liefst 490 liter inhoud. U rijdt hem al vanaf
26.395
NISSAN
Thuiskraamzorg streeft naar
onbezorgde kraamperiode
DE NIEUWE SUNNY 4-DEURS
E3 NISSAN
Nieuwerkerk, Autobedrijf van Dijke en Zn. CV, Kerkring 37, tel. 01114-1364.
Zierikzeese plantages99
Provinciale Kraamzorg Zeeland
DONDERDAG 16 MEI 1991 NR 24947
van 7 keiharde garanties, waaronder 3 jaar of
100.000 km algemene garantie en 6 jaar carrosserie
garantie!). De nieuwe Nissan Sunny, logisch ver
volg op het Primera-succes! I
Sunny 3-deurs v.a. 22.695,-; 5-deurs v.a. 26.695,-, Wagon v.a. 29.595,-, 100 NX v.a. 32.795,-. Prijzen ind. BTW, ex cl.' afléve'ringskosten. Wijzigingen voorbehouden. Nissan is ook de maker van de Micra, Prairie, Primera, Maxima, 200 5X, 300 ZX, Terrano, King'Cab,'Patrol, Vanetté, Urvan, CabsfTr'en Trade.
T Uw Nissan dealer geeft u graag deskundige informatie oyer de financiermgs- of Ieasemogelijkheden. Hij maakt ter plekke, via de unieke computer on-line verbinding met Nissan Finance, een financiering of leasevoorstel op maat voor uVt
spanningsprogramma met bin
go. Het bestuur heeft de leden
gevraagd zelf een klein prijsje
mee te brengen.
OUDE-TONGE
Lesmarathon
De afdeling KMBO van het
MBO-college in Oude-Tonge
houdt woensdag 22 mei een
lesmarathon, waarbij geld in
gezameld wordt voor de slacht
offers van Bangladesh. Vanaf
08.30 uur tot de volgende dag
08.30 uur wordt door de leerlin
gen een groot aantal lessen ge
volgd. Zo wordt er les gegeven
over ontwikkelingsssamen-
werking. Rond middernacht is
er nog een les lichamelijke oe
fening. Wie het project finan
cieel wil ondersteunen kan bel
len met de school: 01874-1611.
centrum voldoet aan alle nor
men om een goede en verant
woorde kraamzorg te verlenen.
De kraamverzorgsters in
dienst bij dit centrum zijn op
geleid en getraind in deze spe
ciale zorg, die zich uitstrekt op
gebieden als: de assistentie bij
bevalling; het gedrag en ritme
van de baby; het tijdig herken
nen van mogelijke afwijkin
gen; de verzorging en begelei
ding, van de kraamvrouw; het
verloop van de borstvoeding of
flesvoeding; het vermijden van
infecties; de zorg om het huis
houden en het gezin.
Er wordt tegenwoordig heel
wat kennis en kunde vereist
van de kraamverzorgende. Niet
alleen de baby maar zeker ook
de kraamvrouw heeft recht op
deskundige hulp.
Een onbezorgde kraamperiode
is in ieders belang. Dit is niet
zo vreemd want iedereen wil
een gezellige kraamtijd.
Er is iets fantastisch gebeurd
en dat wil je uitdragen. Er
komt vaak veel visite. Dat is
een kant van de zaak. Aan de
andere kant h^eft bij zowel de
kraamvrouw als bij haar gezin
een ingrijpende gebeurtenis
plaatsgevonden, waarvan men
tevoren niet altijd alle gevol
gen kan overzien.
Maar door de deskundigheid
van een goed opgeleide kraam
verzorgende kan toch een groot
aantal risico's worden beperkt.
Dat was zo'n honderd jaar gele
den wel anders.
Voor aanvullende informatie
kunt u terecht in Goes, telefoon
01100-49280.
Korte karakterschets van de diverse familieleden:
de zakenman van de familie heeft
een 1.4 ofl.6 benzinemotormet 5-bak en geregelde
3-weg katalysator met lambdasonde öf een 2.0 liter
diesel. De vrijbuiter van de familie is de nieuwe
Sunny 3-deurs. Vlot van styling, leverbaar in 9
verschillende typen, waaronder 2
automaten. Soepele en zuinige benzinemotoren
met 16 kleppen drijven de voorwielen aan. Er is
keus uit een 1.4,1.6 en 2.0 liter (GTi). De diesel
versie kent'n snelle en stille 2,0 liter krachtbron.
De gentleman van de familie is de populaire
5-deprs Sunny. Hetzelfde moto
renprogramma als de 4-deurs, eveneens in twee
luxe-niveaus. De grootste klep van de familie
is de Wa^on. De ruimte van 'n - j-, i)
stationwagon met het comfort van een limousine.
Met 1.6 liter benzinemotor of 2.0 liter dieselmotor.
Of ga compleet uit je dak met de 100 NX, de play
boyvan de familie. Een sportieve coupé mètT-bar.
Met 1.6 liter, 16-kleppen Twin-
Cam motor of als 2.0 liter GTi. De sterke familie
eigenschappen worden onderstreept door duur
zaamheid en degelijkheid (elke Nissan is voorzien
OOSTERLAND
't Kraaiennest
ZIERIKZEE - Binnen en buiten de bolwerken van
het oude Zierikzee heeft men in de loop der eeuwen
verschillende boomgaarden aangeplant. Het ging
dan niet om een beperkt aantal vruchtbomen in min
of meer grote tuinen maar om aanmerkelijk grotere
oppervlakten. Dergelijke terreinen waren bestemd
voor regelmatig verspreid geplante hoogstam- of
halfstamvruchtbomen, meestal voor de kweek van
appels, peren en pruimen.
De voor deze „plantages" ge
bruikte grond kon dubbel wor
den benut; op de beschaduwde
weide(n) liet men vee grazen.
Bovendien leverde het gemaai
de gras een hoeveelheid hooi
op. Historische plattegronden
van Zierikzee (Blaeu en Vis-
scher Roman, beide uit de 17de
eeuw) zijn niet alleen interes
sant vanwege de ingetekende
gebouwen en behuizingen
maar evenzeer vanwege de over
het algemeen tamelijk zorgvul
dig aangegeven beplantingen.
Bij Blaeu vindt men op de ge
graveerde kaart alleen boom
gaarden en tuinen binnen de
Zierikzeese veste, bij Visscher
Roman (1660) ook enkele boom
gaarden buiten de veste.
Laatstgenoemde kaart is
slechts in één handgetekend
exemplaar aanwezig. (Univer
siteitsbibliotheek Leiden).
Boomgaard of bongerd (in het
Zeeuws: böögerd) is op de oude
manuscriptkaart consequent
gespeld als „bogaert". Niet ver
van de Noordhavenpoort waar
tegenwoordig de Grachtweg
loopt, ontdekt men al twee gro
te boomgaarden, respectieve
lijk „Jan Comelis vander Man
de bogaert" en de „Leprosen-
bogaert".
De eerstgenoemde bongerd
was particulier eigendom, de
tweede behoorde kennelijk bij
het leprozenhuis.
Een dergelijk complex was
steeds buiten de stadspoorten
gelegen vanwege het besmet
tingsgevaar dat „de melaatsen
ten platten lande" konden
opleveren. Alvorens lepralij
ders door het stadsbestuur een
plaats toegewezen kregen in
het leprozenhuis moesten zij
een onderzoek ondergaan, aan
vankelijk slechts door pries
ters, later door een doctor me-
dicinae en een chirurgijn, (vgl.
dr. Van Hoorn, Levinus Lemni-
us, p. 238).
Het paste geheel bij de selfsup-
oorting van een gesticht voor
lijders aan besmettelijke ziek
ten dat men op eigen lokatie
buiten het stadsdomein fruit
bomen teelde en vee liet gra
zen.
Hoewel zeker niet alle bon-
gerdjes in het buitengebied
van Zierikzee „vernoemd" zijn
blijken er toch enkele met na
me aangeduid: „Heer Hoffer
bogaert" (even buiten de No-
belpoort), ,,'t Paradijs" (buiten
de Westpoort) en Heer Van der
Haucks bogaert met lanthuys"
(buiten de Zuidhavenpoort).
De naam Bogaardstraat in
Malta zou men gemakkelijk
abusievelijk in verband kun
nen brengen met een voormali
ge boomgaard of „bogaert". De
werkelijkheid is anders. Deze
naamgeving is ontleend aan de
vroegere Zierikzeese burge
meester Jan Jacob Bogaard
(1738-1791). Zierikzee heeft ook
nog de Nieuwe Bogerdstraat
tussen Nieuwe Haven en Kre-
pelstraat. Bij de behandeling
van de herkomst van genoem
de straatnamen heeft Uil er al
op gewezen dat er door die si
tuatie „wel eens vergissingen,
ontstaan".
Wiebe Keikes
Boomgaarden buiten de Zierikzeese veste (1660): Leprosen bo
gaert: Jan Comelis van der Mande bogaert.
GEMAKKELIJK BETALEN VIA HET NISSAN PROFIJTPLAN
Sunny 1.4 4-d LX 340,-p.m.* finance
BURGH-HAAMSTEDE
Studiedag
De afdeling Zeeland van de
Confessionele Vereniging in de
Nederlandse Hervormde kerk
houdt woensdag 5 juni een stu
diedag in de Hervormde kerk
te Haamstede. Dr C. Vermeu
len uit Valkenburg houdt een
inleiding met als onderwerp
New Age, nieuwe mensen op
weg naar een nieuwe toe
komst? Na de koffiemaaltijd
(omstreeks 18.30 uur) houdt ds
N. de Boo een referaat over
Zondag 34 uit de Heidelberger;
Wat gebiedt God in het eerste
gebod? De bijeenkomst begint
om 15.00 uur.
Bloedplasma-avond
Het Rode Kruis in de Westhoek
heeft er een geslaagde
bloedplasma-avond opzitten.
Maar liefst 159 mensen hebben
bloed gegeven. Dat waren er
vorig jaar 117. Voor de eerste
keer is het Rode Kruis in de
brandweergarage gaan zitten
en dat is prima bevallen. In no
vember is er weer een
bloedplasma-avond
Peuterspeelzaal 't Kraaiennest
in Oosterland houdt zaterdag
25 mei een bazar in de Ooster
hof. De openingstijden zijn van
10.00-15.00 uur. Er is onder
meer een optreden van Mario
de Goochelaar. Verder is er een
uitgebreide rommelmarkt.
BRUINISSE
Helpt Elkander
De Hervormde vrouwengroep
Helpt Elkander in Bruinisse
komt dinsdag 21 mei weer bij
een in het plaatselijke Her
vormd verenigingsgebouw. De
bijeenkomst begint om 19.30
uur. Na de pauze is er een ont-
ZIERIKZEE - Honderd jaar geleden waren zwanger
schap en bevalling in ons land nog een groot risico
voor moeder en kind. Door slechte hygiënische om
standigheden en ondeskundige zorgverlening ging
in die tijd nog één op de tien kinderen dood bij de ge
boorte. Ook kraamvrouwenkoorts was zeer berucht
en kostte veel vrouwen het leven.
Dit was de aanleiding tot het
oprichten van de eerste kraam-
centra in ons land. De deskun
digheid deed haar intrede en in
honderd jaar zijn de kraamcen-
tra Uitgegroeid tot zeer profes
sionele organisaties. Uw moe
der, grootmoeder en ook over
grootmoeder hebben hier in to
taal al meer dan een eeuw erva
ring mee.
In deze tijd is een baby krijgen,
normaal gesproken, een in
drukwekkende en feestelijke
gebeurtenis. Bij de een is er
misschien een wat ongemakke
lijke tijd aan vooraf gegaan;
terwijl bij de ander de zwan
gerschap probleemloos en zon
der zorgen is verlopen.
Als aanstaande ouders is het
niet alleen leuk maar ook
noodzakelijk om je voor te be
reiden op de bevalling en het
ouderschap.
De kraamtijd zelf is hierin een
heel belangrijke periode, waar
op je je leven lang terug kijkt.
Een goede voorbereiding hier
op is dan ook op haar plaats.
Narigheid tijdens de kraampe
riode had wellicht voorkomen
kunnen worden.
Wanneer men zwanger is krijgt
men al snel te maken met prak
tische vragen als: Zijn er moge
lijkheden om thuis te bevallen,
of moet het in het ziekenhuis
gebeuren? Welke hulp heb ik
hierbij nodig? Wanneer moet ik
het kraamcentrum inschake
len? Hoe gaat dat in zijn werk?
En wat kan ik verwachten?
Welke hulp wordt verleend?
Laten we op deze laatste vraag
eens ingaan.
Takenpakket
De Stichting voor de Provin
ciale Kraamzorg Zeeland, goed
voor zo'n 3500 verzorgingen per
jaar, is een door het ministerie
van welzijn, volksgezondheid
en cultuur erkend centrum.
Dat betekent dat er door de Ge
neeskundige Hoofdinspectie
toezicht wordt uitgeoefend op
de verrichte taken. Dat wil ook
zeggen dat een erkend kraam-
De lening wordt verstrekt door Nissan Finance onderde gebruikelijke voorwaar
den van een huurkoopovereenkomst. De effectieve rente bedraagt 17,7'Wien is fis
caal aftrekbaar. Maandbedrag is een voorbeeld en is afhankelijk van aanbetaling,
looptijd en restsom. Informeer bij uw Nissan dealer naar alle bijzonderheden.
