„AKO literatuurprijs
is mooi initiatief"
Schoolkinderen uit Schuddebeurs
berichten
Nootkroot
Nootzaken
JAARGANG 1 NO 18
HOOFDREDACTEUR: NICOLAAS NÖTENBAERD
STICHTING TER BEVORDERING VAN KOMISCHE EN KRITISCHE NOTEN
Waarde lezers
Mensen in noot
Notenkraker
Wonderlijk
einde van het
mosselseizoen
Schouwen-Duivelan
8
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
DINSDAG 23 APRIL 1991 I
AKO-filiaalhouder Robert van der Krieke met de genomineerde boeken voor de AKO literatuur
prijs 1991. (Foto: Joop van Houdt).
ZIERIKZEE - Door ook werken van minder bekende
auteurs te nomineren voor de AKO-literatuurprijs
draagt deze onderscheiding bij aan de bevordering
van de Nederlandstalige literatuur. Daarvan is Ro
bert van der Krieke, AKO-filiaalhouder in Zierikzee
stellig overtuigd. De AKO-literatuurprijs is volgens
Van der Krieke dan ook een mooi initiatief, te meer
omdat het de winnaar de gelegenheid geeft om een
jaar lang zonder financiële zorgen aan een boek te
kunnen werken.
'n Goed stuk proza is zeker een
prijs waard. Die gedachte leid
de in november '86 tot een
nieuw fenomeen binnen lite
rair Nederland: de AKO litera
tuurprijs. Een prijs waarmee
AKO (een dochteronderneming
van Audax Amsterdam) een
bijdrage wil leveren aan het
bevorderen van de interesse
voor Nederlandstalig proza.
Daarnaast biedt deze onder
scheiding de winnaar de moge
lijkheid om zich een jaar lang
te wijden aan zijn literaire
werkzaamheden. Dit zonder te
worden afgeleid door allerlei
financiële beslommeringen
waarmee auteurs net als ieder
ander worden geconfronteerd.
'n Mooi initiatief zo omschrijft
Robert van der Krieke, sinds
'89 AKO-filiaalhouder in Zie
rikzee deze literatuurprijs.
Vooral ook omdat deze onder
scheiding relatief onbekende
auteurs de mogelijkheid biedt
om in brede kring bekendheid
te krijgen. De jury, die elk jaar
van samenstelling wisselt laat
zich bij het vaststellen van de
zes genomineerde auteurs im
mers niet leiden door naamsbe
kendheid van de schrijvers
maar alleen door de kwaliteit
van het boek, is de mening van
Van der Krieke.
Wie de lijsten van genomineer
den van de afgelopen vier jaar
naast elkaar legt constateert
dat er op die lijsten zowel be
kende als minder bekende na
men voorkomen. Namen als
Inez van Dullemen, Remco
Campert, Gerrit Komrij en
Willem Frederik Hermans
worden afgewisseld met min
der bekende namen als Tip Ma-
rugg, Pointl en Joost Niemöl-
ler. En lang niet altijd bleek de
afgelopen jaren het werk van
de meer bekende auteur als
beste te worden beoordeeld.
Nominatie
Ook dit jaar weer heeft een vijf
man sterke jury menig uurtje
lezend doorgebracht om uit de
in totaal 197 inzendingen zes ti
tels te selecteren die in aan
merking komen voor de AKO
literatuurprijs '91. Een hele
klus, niet alleen vanwege het
behoorlijke aantal inzendin
gen maar ook door de relatief
hoge kwaliteit van de inzen
dingen.
De jury, bestaande uit WD-
voorman én auteur mr drs F.
Bolkestein, Louis Ferron (au
teur en prijswinnaar van de
AKO-literatuurprijs '90), pro
fessor dr M. Janssens, dr W. A.
M. de Moor en dr J. J. Peere
boom - stuk voor stuk litera
tuur-experts - heeft uit die
massa inzendingen uiteinde
lijk zes auteurs genomineerd.
Daarbij werden criteria gehan
teerd als vorm, stijl en visie op
de werkelijkheid. Dit „uitver
koren" sextet dat in aanmer
king komt voor de AKO-litera
tuurprijs '91 wordt gevormd
door Adriaan van Dis (het Be
loofde Land), Patricia de Mar-
telaere (Littekens), Geerten
Meijsing (Altijd de vrouw), Mi
chel van der Plas (Mijnheer Ge-
zelle), P. F. Thomése (Zuidland)
en Anne Vegter met het kinder
boek Verse Bekken.
Commotie
Die keuze heeft inmiddels de
nodige commotie veroorzaakt
omdat bepaalde auteurs van
eveneens goed werk niet wer
den genomineerd. Ook het feit
dat voor het eerst een kinder
boek (van Anne Vegter) op de
lijst van mogelijke winnaars
werd gezet veroorzaakte een
storm van verbazing. Robert
van der Krieke relativeert die
commotie door te stellen dat er
uit al die inzendingen slechts
zes werken konden worden ge
selecteerd. Dit betekent echter
nog niet dat de niet genomi
neerde boeken niet goed zou
den zijn.
De door de jury gemaakte keu
ze krijgt dan ook de goedkeu
ring van Van der .Krieke en
vooral het feit dat er voor het
eerst een kinderboek is geno
mineerd juicht de Zierikzeese
AKO-filiaalhouder toe. „Ook
een kinderboek kan literatuur
zijn" is de mening van Van der
Krieke.
Die door de jury bepaalde lijst
van genomineerden vertoont
bovendien een grote verschei
denheid Van werken. Behalve
het eerder genoemde jeugd
boek Verse Bekken van Anne
Vegter heeft de jury verder
twee romans, een biografie
(Mijnheer Gezelle van Michel
van der Plas), een verhalen
bundel en een reisverslag
(Zuidland van P. F. Thomése)
als kandidaten voor de AKO-
literatuurprijs '91 aangewezen.
Deze boeken liggen keurig uit
gestald in de winkel van Van
der Krieke. Voorzien van een
sticker met opschrift AKO lite
ratuurprijs '91 en op een boe-
kenstandaard met hetzelfde
opschrift. Wie dat nog gaat
worden wordt bij de kassa als
nog op kandidaten voor de
AKO literatuurprijs geatten
deerd door een vuurrode flap
met de genomineerden.
Publiciteit
Dit alles moet de genomineer
de werken onder de aandacht
brengen van de Zierikzeeëna-
ren die bij AKO binnenstap
pen. Dat dat niet altijd overbo
dig is blijkt uit de woorden van
Van der Krieke. De nog vrij
jonge AKO literatuurprijs die
in '87 voor het eerst werd uitge
reikt blijkt nog niet bij alle Ne
derlanders bekend te zijn.
Met de publiciteit die door de
media (NOS Laat en verschil
lende kranten) sinds vorig jaar
aan deze literaire onderschei
ding is gegeven komt daar ech
ter verandering in. Ook dit
jaar besteden NOS Laat en Lo
pend Vuur aandacht aan de
prijsuitreiking die 21 mei in
hotel Krasnapolsky in Amster
dam wordt gehouden. Dit ge
beurt bij NOS Laat in een
rechtstreekse uitzending tus
sen 22.30 en 23.15 uur (Neder
land 3). Eerder die avond (tus
sen 20.30 en 21.00 uur) komt de
ze AKO literatuurprijs ter
sprake in het programma Lo
pend Vuur.
Dat deze publiciteit ook in
vloed heeft op het koopgedrag
van de winkelbezoekers staat
vast. Vorig jaar toen Louis Fer
ron de AKO literatuurprijs
kreeg voor zijn Karelische
nachten bleek menigeen dit
boek aan te willen schaffen. De
stapel Karelische nachten die
bij de kassa was neergelegd
was dan ook snel aanmerkelijk
uitgedund en momenteel blijkt
ook het genomineerde boek
Het Beloofde Land van
Adriaan van Dis goed in de
markt te liggen. Ook de andere
genomineerde boeken doen het
volgens Van der Krieke goed.
DEN BOSCH - Alleen een
daadwerkelijke gebiedsuit
breiding kan op de lange ter
mijn het grote tekort aan ruim
te voor woningbouw en be
drijfsterreinen in Den Bosch
opheffen. Voor het behoud en
een goede invulling van de re
gionale centrumfunctie zijn
aanzienlijke grenscorrecties
onontkoombaar. Een eventuele
gemeentelijke herindeling
moet niet worden uitgesloten.
AMSTERDAM - Een kwart van
de Nederlandse bevolking on
dervindt „in vrij ernstige ma
te" overlast van omwonenden.
In de helft van de gevallen gaat
het daarbij om geluidsoverlast.
Een zesde van de klachten
heeft betrekking op rommel en
vervuiling. Ook stank, crimi
naliteit, vandalisme en schade
aan persoonlijke eigendom
men scoren hoog.
DEN HAAG - De jongere kie
zers zijn bij de verkiezingen
van Provinciale Staten in
maart vooral thuis gebleven
omdat de politiek ze steeds
minder interesseert of omdat
ze absoluut niet wisten welke
partij te kiezen. De oudere kie
zers bleven vooral thuis omdat
ze geen vertrouwen hadden in
de huidige politieke leiders.
Dat blijkt uit onderzoek dat
het NIPO,
ZIERIKZEE - Onder spijbelen wordt verstaan ,,het
moedwillig schoolverzuim plegen." Dit euvel, ook
tegenwoordig vooral in de grote steden weer hand
over hand toenemend, is van alle tijden. Met name
op het platteland bleven kinderen vaak wekenlang,
soms maandenlang van school weg.
Hun aanwezigheid was dan el
ders gewenst als hulp in huis of
bij werkzaamheden op de ak
ker. Wanneer de ouders als
veldarbeiders lange dagen
maakten moest er dikwijls
thuis op kleine kinderen wor
den gepast; van kinderopvang
had nog niemand gehoord.
In de hiervoor geschetste om
standigheden was er dus duide
lijk sprake van overmacht.
Ook kwam het voor dat dorps
kinderen, die wèl naar school
wilden en ook mochten, door
de slechte verbindingen en on
begaanbare wegen vaak ver
stek moesten laten gaan.
In dat opzicht waren sommige
kinderen van meer gegoede ou
ders, die in Schuddebeurs
woonden, er beter aan toe. Een
fraai plaatje uit oude tijden
toont ons paard-en-wagen voor
Heesterlust, klaar om met en
kele kinderen naar school in
Zierikzee te vertrekken. De
kinderjuffrouw ziet toe of alles
goed gaat....
Schoolmeesters in dorps- en
stadsscholen moesten zich
vaak met een mager loon tevre
den stellen. Geen wonder dat
alle soorten van bijbaantjes
welkom waren. Menig school
meester was voorzanger, orga
nist en/of klokluider. Boven
dien was hij binnen de dorps
gemeenschap voor tallozen een
veel geraadpleegde vraagbaak.
Een lijst van School-Onderwij-
zers ten Platten Lande uit de
eerste helft van de negentiende
eeuw laat er geen twijfel over
bestaan dat zelfs in kleine dor
pen toch een schoolmeester
woonachtig was: behalve in
Brouw, Bruinisse, Haamstede
en Renesse ontmoeten we
schooldienaars te Burgh (J. A.
M. van der Jagt), te Dreischor
(C. Monté), te Eikerzee (W.
Handpoote), te Ellemeet (A.
Rooze), te Kerkwerve (J.
Blom), te Nieuwerkerk (J. van
der Have), te Rengerskerke (G.
de Vos), te Nieuwerkerk-
Duiveland (P. Louw Lzn.), te
Noordgouwe (C. Steur), te
Noordwelle (L. Hoogerland), te
Oosterland (A. Dooge), te Sir-
jansland (E. Dooge), te Ouwer-
kerk (H. Schoo), te Seroosker-
ke (eveneens A. Dooge) en te
Zonnemaire (A. Snijders).
Het waren' in de steden vaak
predikanten, die vervolgonder
wijs gaven aan enkele kinde
ren die van de lagere school af
kwamen. Zij gaven aan de La
tijnse School les in klassieke
talen en andere vakken die van
pas konden komen bij even
tueel universitair onderwijs in
Leiden....
Schoolkinderen uit Schudde
beurs en andere kleine platte-
landslokaties hadden evenals
tegenwoordig bij het volgen
van onderwijs een extra handi
cap. Dit alles in aanmerking
genomen wekt het vaak verba
zing hoeveel talent er ook in
die weinig comfortabele tijd
van vroeger in stad en op het
platteland tot wasdom is geko
men. Zeeman uit Zonnemaire
is een afgezaagd maar niette
min overduidelijk voorbeeld...
WIEBE KEIKES
Kinderen uit Schuddebeurs, gereed om naar school in Zierikzee te vertrekken. (Foto kort na negen
tienhonderd).
en allen die met ons in de noot
verbonden zijn.
De grootste uitvinding voor
muziekleraren is de compact
disc. Sinds deze ontdekking
heb ik alle platen en banden
vaarwel gezegd en loop ik in
de klas met mijn afstandsbe
diening en kaats via diverse
muren mijn geheime signalen
naar de CD-speler die op mijn
bevel speelt, herhaalt en nog
eens herhaalt.
Helaas moet je alle muziek op
nieuw aanschaffen en zo
kwam het dat ik zaterdag met
de Hochzeitsmars van Men
delssohn thuiskwam (u weet
wel van de Honeymoon-quiz).
Deze huwelijksmars is bij de
schoolgaande jeugd dankzij
Ron Brandsteder ongelooflijk
populair en het behandelen
van de klassieke versie is na
tuurlijk een fluitje van een
cent. Toen ik op maandag de
les begon zette ik dan ook m'n
beste beentje voor om er een
perfecte les van te maken.
Van zacht fluisterend tot luid
keels roepend voerde ik de
spanning op. Ik liep door de
klas, gebaarde, wees naar
links, begon sneller te spreken
om bij een onverwachte pauze
de klas de adem te laten inhou
den. We naderden het hoogte
punt. Ik nam de CD-hoes in de
handen 'En hier hebben we
dan de gloednieuwe CD met
daarop de weergaloze muziek
van Felix Mendelssohn Bar-
tholyd'.
De klas keek toe. Om de span
ning nog meer op te voeren
maakte ik het doosje tergend
langzaam open. Het was ver
bijsterend. Het doosje was
Beste Meerpalers uit Bru
Deze week heeft meneer No-
tenbaerd een bezoekje ge
bracht aan jullie juf Nelleke.
Jullie weten natuurlijk allang
dat juf Nelleke de Leeuw heel
muzikaal is.
Zij zingt, zij speelt blokfluit,
maar zij speelt ook viool. Hoe
wel ze de viool niet vaak naar
school meeneemt treedt ze toch
vaak op, niet alleen, maar met
een groepje dat heet 'Speel
goed'. Een groepje met zo'n
naam moet natuurlijk wel heel
leuk zijn. Wist je dat jullie juf
Teeg. Een homerisch gelach
steeg op. Het BOE-geroep was
niet van de lucht.
Met schaamrood op de kaken
zeeg ik op m'n stoel neer. Ik
wist waar-ie was. Thuis in de
CD-speler. De les was geflopt.
Het huwelijk mislukt.
De CD is de grootste uitvin
ding sinds jaren. Het is alleen
lastig dat je aan de buitenkant
nooit kunt zien of voelen of het
doosje al dan niet gevuld is.
Dat was vroeger anders...
NÖTENBAERD
dan helemaal verkleed gaat in
oude kleren die de mensen
vroeger ook droegen? Ze gaan
in kleuren uit de middel
eeuwen, want de groep van juf
Nelleke speelt middeleeuwse
muziek. En dat klinkt heel
grappig, vooral als ze een oud
dans-of drinklied spelen en
zingen. Via het Zeeuws Jeugd
orkest en het kamerorkest De
Drieklank kwam juf Nelleke
bij de groep Speelgoed en daar
heeft ze het best naar haar zin.
Ik heb gevraagd of ze niet met
een tijdmachine van Willy Wor
tel meewilde om in de Middel
eeuwen te gaan leven, maar dat
wilde ze toch liever niet. Ze
vindt de muziek uit die tijd
wel leuk, maar de Middel
eeuwen waren volgens juf Nel
leke te ruw en daarom blijft ze
liever bij de brave kinderen
van de Meerpaal. Hebben jul
lie juf Nelleke wel eens zien op
treden? Nou, dan heb je de
kans van je leven op Koningin
nedag. In Zierikzee 's avonds in
de Nieuwe Kerk (19.30 uur)
wordt er een vrolijk
Koninginnedag-concert gege
ven en als laatste treedt daar
het ensemble 'Speelgoed' op.
P.S. wisten jullie dat Juf Nelle
ke een hommel in haar kamer
heeft? Het is geen dier, maar
het maakt wel geluid. Vraag
het maar eens.
Hallo mr. Notebaerd,
Here is Streefchurch out Sie-
riksae who tried to losse up
your kwestions in de dinsday-
paper. Therefore I trok myself
terug in our special room. The
so called 'nutcrackers-suite'.
En ik beeldde myself in that
for route 1 I made a trip by
train. Ik kwam voorbij the fol
lowing places: Cockermouth,
Exeter, Andover, London, Edin-
burch, York. Componist name:
Cealey. Never van gehoord.
Will dus wel mistaken zijn.
Route 2: Bristol, Oxford, York,
Carlisle, Edinburch, componist
name: Boyce. Route 3. Bir
mingham, York, Ramsgate, Do
ver. Componist name: Byrd.
When jumping around in Scot
land, kwam I terecht op de He-
briden. I have done my best to
satisfy you, so I say good dag to
you until the volgende nutcrac
ker.
P. F. Streefkerk
Raveste'inhof 19, Zierikzee
Hallo mr. Streefchurch
You did it verry hard sticke
best. Maar by your first route
you did not nam the good train.
The name of the componist was
not Cealey, but Wesley, now
yes, a smalligheidje. You have
no price. But we wish you veel
pleasure in your nutecracker-
suite. Bye!
N. Notebeard
Ging het reisje van de Nieuws
bode naar Oost-Duitsland, de
reis van de Notenkraker ging
naar Engeland en verschillen
de eilandbewoners hebben de
reis meegemaakt. De antwoor
den vindt u in de rubriek
'Nootkreet'. De prijs gaat dit
keer naar niemand minder dan
A. L. Padmos, Caustraat 30,
Zierikzee. Congratulations.
De verborgen dirigent(e).
In de nieuwe opgave zit een di
rigent of dirigente van een van
onze eigen eilandelijke koren
hem of haar te vinden dient
men de namen van onze
Schouwse koren en orkesten
die van voor naar achter, van
achter naar voor (muzikaal) ge
sproken: in kreeftgang), van
hoog naar laag of van laag naar
hoog weg te strepen. Daarna
leest u vanzelf de verborgen
naam. We roepen alle koor- en
orkestleden zo snel mogelijk
deze puzzel op te lossen, zodat
uw dirigent bevrijd kan wor
den. Stuur even een kaartje of
briefje naar Jannewekken 9
(binnen een week) en wie weet
wint u dankzij.... een leuke
of
orkesten
verborgen.
Om
muziekbon!
E
P
O
H
E
Z
N
O
S
I
M
A
A
N
N
E
E
E
L
M
M
J
S
U
D
R
O
R
B
I
L
L
I
W
R
A
0
O
O
R
I
R
E
E
N
E
T
S
N
U
K
A
U
L
0
M
A
E
c
O
N
A
M
0
R
E
N
T
T
S
L
L
J
F
N
E
V
E
L
W
U
E
I
N
J
N
D
0
A
O
O
J
O
Y
E
A
W
K
I
T
A
H
A
E
P
J
M
J
B
D
E
L
O
F
S
T
E
M
L
C
O
A
S
I
S
E
K
T
S
E
O
R
T
S
U
R
Jeugd-spelers: opgelet
Heeft er wel eens een foto van
jou in de krant gestaan? Als
dat niet zo is heb je een grote
kans dat het de volgende keer
gaat gebeuren. Luister maar. In
der die in het begin van 1700
leefde. Jammergenoég is hij
jong gestorven en wel hier in
de buurt. In 1711 verdronk hij
bij het oversteken van de Moer
dijk. Johan Willem Friso (er is
nog steeds een orkest naar hem
genoemd) was heel muzikaal.
Er is een mars van hem be
waard gebleven: de mars van
de jonge prins van Friesland.
De muziek zie je hierbij afge
drukt. Tbr gelegenheid van Ko
ninginnedag hebben we het
volgende idee. Iedereen tot een
jaar of twaalf, dertien mag het
op zijn instrument (maakt niet
uit welk) spelen. Je neemt je
zelf op een bandje op en je
stuurt dat naar Jannewekken 9
Zierikzee (De Nieuwsbode).
Dat bandje krijg je in ieder ge
val terug, maar... je maakt een
flinke kans om in de Nieuws
bode in het zonnetje te worden
gezet. Doe je best en..-, mis
schien zie je jezelf terug in de
Nieuwsbode. Inzenden voor 1
mei.
Inzenden, muzikanten.
Slotno^^S
het vorige Nootverband heeft
er een stukje gestaan over En
gelse koningen die vroeger zelf
ook muziek schreven. Deze
week vroeg er iemand of Ne
derlandse vorsten ook zo muzi
kaal waren. Ik heb eens ge
zocht en tararara! Ik vond een
stukje van...Johan Willem Fri
so, een prins en Friese stadhou-
- naats rooK snijtnazyB
sthcertU iem 3: adnega wu ni
u tfeeH?
- Het ensemble van Willie Bil
is op zoek naar bassen, anders
wordt het ensemble opge
doekt.
Kan het Vokaal Ensemble dan
niet zonder bassen zingen?
Alleen even de naam verande
ren:
1. Vokaal ensemble - bas
Vokal enemle
2. Een tweede mogelijkheid:
gewoon Kaal Ensemble
3. De beste is wel: geen top
less, maar het Bass-lees En
semble.
Aardappelbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 22
Consumptie-aardappelen,
verladen af bedrijf, in guld
per 100 kg, excl. btw.
Klei-aardappelen: Bintje 40/
mm 18,00-19,50, Bintje 40/
mm 20,00-21,00, Bintje 50 rr
opw. 20,00-21,00, Bintje 50 m
opw. (frites) 21,50-22,50, Eige
heimer 40 mm opw., in zakk
geen notering.
Zand-aardappelen: Bint
40/50 mm 16,00-17,00, Bintje
mm opw. (frites) 18,00-19,00.
Export-aardappelen: Bint
klei 45 mm opw. 21,50-23,00.
Voeraardappelen: 4,00-5,50.
Blankschillige rassen 40 m
opw. (in zakken): Geen not
ring.
Stemming: kalm.
BRUINISSE - In de week va
15 tot 19 april eindigde he
mosselseizoen 1990-1991, ee
sluiting die al maanden van t
voren bekend was en die iede
jaar omtrent dezelfde tij
plaats vindt, omdat de mosse
zich dan gereed maakt om zij
vocht, waaruit het mosselzaa
zal ontstaan, af te geven. D
mossels melken luidt de vak
term, als de witte substanti
wordt afgescheiden en voor d
moedermossel beduidt dat eei
sterke achteruitgang van d
kwaliteit.
Het „melken" van de mossel i.
vroeg dit jaar, gevolg van d<
hoge temperaturen in maart
maar deze hoge temperaturer
hadden dit jaar nog een ande:
gevolg. Zoals reeds eerder ge
meld waren de extreem hoge
temperaturen in februari er
maart oraak dat de vraag naai
mossel verminderde en dc
markt stortte in.
Geen herstel
De hoop dat er nog wel enig
herstel, dus een aanwakkeren
de vraag zou komen, werd niet
vervuld. Het gevolg daarvan is,
dat nu het seizoen is afgelopen,
diverse handelaren nog aan
zienlijke voorraden op de „ver-
waterplaatsen" voorradig heb-;
ben, die ze niet meer kwijt
kunnen. Normaal eindigt een
seizoen, met een verhandelen
van de voorradige mpsseln on
der de handelaren zelf. Wat de
ene handelaar aan het einde
van het seizoen te kort komt,
wordt door een andere hande-
r/iÜ Bovenstaande foto wei
•ndoorlog gemaakt aan het Sc
d7vmet strohoed op is HendrikU
e Verrenieuwstraat. De foto we 1
ré o9? uit Zierikzee gemaakt
ft Belgische vluchtelingen uit A
e voet naar de duinen en keerde
■vrouwspersonen" zijn de dameM
alia Constantino en Paulina i
an J,Dam in Zierikzee. Dat is het
nnii ^at 'oter woonhuis va
atiri rtz flad °P deze plaats een
Were zusters Rosalia en ConsU
arne custumières en zij bleve
aama zij uiteindelijk toch weer
y0^erk°chten toen het woon-
'-'Jtrcspondentie over deze rubrii
4300 AA Zierikzee. Tel. (01110) 12
