ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vroeger was een kropje sla met Kerstmis echt een unicum rv JJu VRIJDAG 28 DECEMBER 1990 Culinair publiciste Hermy Brouwer: L i OIN V V Lr"i 7 '- -' - s/-|',1/\-/' *V iiSVJ"'-"/ v/-1 *v RENESSE - De laatste dagen van het jaar die kil en somber voorbijglijden blijken een ware inspiratiebron te zijn voor het botvieren van allerlei culinaire lusten. Ijverig worden allerlei recepten onder de loep genomen en volgt veelal een ware speurtocht langs de overdadig gevulde schappen van de supermarkt. De volgestouwde karretjes met allerhande voedingsmiddelen zijn er het gevolg van. Het lijkt wel of die behoefte aan culinaire hoogstandjes een compensatie is voor die sombere decemberdagen waarmee 1990 ten einde loopt. Beperkt die extra aandacht voor de gastronomie zich bij velen tot de laatste maand van het jaar, bij Hermy Brouwer uit Renesse duurt dié belangstelling voor voeding en alles wat daarmee samenhangt twaalf maanden per jaar. En dat al vele jaren lang. Aan het begin van de geschiedenis van de mensheid was voedsel uitsluitend een manier om in leven te blijven. De verzamelaars die zwervend en ronddolend hun voedsel (grassen, zaden en bessen) verzamelden en de jagers die in groepsverband joegen op wild kenden niet de luxe van het „gezellig tafelen". De hogere klassen van de volken in de Oudheid kenden die luxe wel. Bekend zijn immers de enorme en haast f S'M :*x. Vf Ji u weerzinwekkende schranspartijen waaraan de Romeinen zich in het keizerrijk overgaven. Deze uitputtende diners die rond drie uur 's middags begonnen eindigden nooit voor middernacht en waren vooral ook een manier om de rijkdom van de gastheer te tonen. Daarbij werden kosten noch moeite gespaard om indruk te maken met gerechten als flamingotongetjes en ooievaars vlees. Ook Lodewijk de XIV wist er wel weg mee. Ooit consumeerde hij tijdens een lunch maar liefst vier borden soep, een patrijs, een grote kom sla, twee dikke plakken ham, wat schapevlees en als toetje een bord met gebak, gevolgd door enkele stukjes fruit en een paar hardgekookte eieren. Waar-de 1.60 m k-leine vorst dit allemaal liet mag Joost weten maar dat hij met een dergelijk voedingspatroon zijn eigen (koninklijke) graf groef is duidelijk. Zo bont als de Romeinen en Lodewijk XIV maken we het tegenwoordig niet meer. Dat houdt echter niet in dat eten minder belangrijk zou zijn geworden. Culinaire arrangementen in hotels van allure zijn in en speciaalzaken voor kookbenodigdheden zoals onder andere La Cucina rijzen als paddestoelen uit de grootstedelijke grond. Ook in de media wordt aandacht aan het culinaire gebeuren besteed. Naast de speciale culinaire tijdschriften besteden immers ook andere tijdschriften en kranten aandacht aan het bereiden van allerlei lekkere gerechten. Hermy Brouwer uit Renesse is één van die keukenfanaten die de krant regelmatig van een lekker recept voorziet. Eenmaal per week stuurt ze haar culinaire bijdrage op naar het dagblad Trouw. Steevast op woensdag is er van haar één of ander recept in Trouw te vinden. Meestal is ~dat een recept waarin kruiden een belangrijke rol spelen. Daarvoor kan ze putten uit een schitterende kruidentuin naast haar huis. Een tuin die ze lange tijd in haar eentje onderhield. Sinds enige tijd echter helpt haar echtgenoot een handje mee en kan ze zich meer op het verwerken van de kruiden en groenten uit eigen tuin toeleggen. Trouw is overigens niét het enige medium waardoor Hermy Brouwer anderen laat meegenieten van haar culinaire ontdekkingen. Ook voor het blad De Moestuin, een vrijetijdsblad voor milieuvriendelijk tuinieren wil ze nog weieens met een lekker recept een tipje van de sluier van haar keukengeheimen oplichten. Koken is immers haar lust en haar leven en daar wil Hermy Brouwer ook anderen dan haat echtgenoot, met wie ze haar culinaire ontdekkingen altijd keurt, net zo goed van laten genieten. De liefde voor het koken (en tuinieren) heeft de culinair publiciste niet met de paplepel ingekregen. „Mijn moeder hield er niet zo van" vertelt ze. Aanvankelijk beperkte haar culinaire aspiraties zich tot een ananaspudding met de kerstdagen. Pas toen ze ging studeren en „op kamers" ging wonen werd de kookkunst Hermy Brouwer snijdt een heerlijk frisse pompoenentaart aan en gedraagt zich daarmee ,,'n beetje Ameri kaans". uitgebreid tot het dagelijkse potje. Weliswaar was en is ze. heel graag in de keuken bezig maar het koken als hobby is echter geleidelijk aan gegroeid. Met een drukke baan als lerares in het hoger beroepsonderwijs bleef er niet veel tijd over om achter het fornuis te kruipen om te experimenteren. Die mogelijkheid deed zich pas zo'n jaar of tien geleden voor toen Hermy Brouwer het onderwijs vaarwel zei en kort daarop naar Renesse verhuisde. De ruimte tuin werd onder handen genomen en ingericht als kruiden- en moestuin. ,,'t Begon met tuinieren maar toen rees de vraag wat doe je ermee?" herinnert Hermy Brouwer zich die beginjaren in Renesse. Eigenlijk was daar maar één antwoord op te geven: zelf verwerken. Een omvangrijke collectie kookboeken moest daarbij voor de nodige inspiratie zorgen. Die collectie, die bestaat uit de meest uiteenlopende kookboeken variërende van dikke pillen tot en met handzame pockets wordt nog steeds uitgebreid. Tijdens vakanties in den vreemde maakt Hermy Brouwer dankbaar van de gelegenheid gebruik om boekenzaken af te struinen naar (Engelstalige) kookboeken en ook tijdens de maaltijden in restaurants geeft ze haar ogen goed de kost. „Dan kijk ik zowat bij iedereen op z'n bord om te zien wat erop ligt" grinnikt ze. Ook uit contacten met anderen sproten soms aardige en bijna vergeten recepten voort. Zo zorgde de schilder voor een recept voor „pepoenepap". Hermy Brouwer: „Toen we een jaar of acht geleden naar Renesse kwamen groeiden er pompoenen in de tuin. Op een gegeven moment zag de schilder die pompoenen liggen en vroeg of daar ook pepoenepap van werd gemaakt. Een voor mij onbekend iets. Zijn moeder heeft toen het recept voor mij opgeschreven" herinnert de culinair publiciste zich. Met pompoenen valt echter meer te doen. Een heerlijk frisse maar ook kruidige pompoenentaart, naar Amerikaans recept vormt het overtuigende en smakelijke bewijs ervoor. Maar ook voor hartige gerechten lenen de pompoenen zich volgens Hermy Brouwer uitstekend. Zo dient zij haar gasten met Kerstmis altijd pompoenensoep op, da's immers bijna net zo'n traditie die bij Kerst hoort als de kerstboom. Ondanks de vele verwerkingsmogelijkheden die pompoenen hebben zijn deze in Nederland bijna vergeten en zo zijn er nog meer van die vroeger alom bekende groenten en vruchten die door de opmars van de exotische versprodukten in de vergetelheid zijn geraakt. Wie zet nog hopscheuten of schorseneren op tafel of wie gebruikt er voor z'n hutspot nog pastinaken? De „echte" Leidse hutspot was niet de bekende peen met ajuin maar een stamppot van pastinaken met ui en witte bonen. Deze produkten zijn waarschijnlijk alleen nog bij de oudere generatie bekend. Iets dat ook geldt voor meiraapjes. Ooit een „groente voor alledag" maar nu een delicatesse die alleen bij speciaalzaken te koop is. Door de verre vakantiebestemmingen, de komst van de buitenlandse arbeiders en de verbeterde communicatiemiddelen hebben Aardperen, wie kent ze nog. Culinair publiciste Hermy Brouwer diept er 'n paar op uit het hart pan Moedert ie. Aarde. de puur Nederlandse groenten en vruchten in toenemende mate concurrentie gekregen van hun buitenlandse (en vaak tropische) soortgenoten. Dit proces is zelfs al zo voortgeschreden dat een aantal van deze produkten zoals courgettes en paprika al niet meer tot de bijzondere soortén worden gerekend. Hermy Brouwer: Hier is de drukproef van een nieuw boekje Bijzondere groenten. Paprika, die hier een jaar of vijftien geleden bekend werd en courgettes zijn inmiddels zo bekend geworden dat ze van de uitgever niet in het nieuwe boekje opgenomen moesten worden. In het hoofdstuk over de bijzondere en bijna vergeten soorten, dat door Hermy Brouwer is geschreven wordt daarentegen wel aandacht besteed aan de topinamboer oftewel de aardperen. Een onbekende knol dat de culinair deskundige achter haar woning met enig schepwerk boven de grond haalt. Met in haar handen de grillig gevormde knolletjes vertelt ze dat die aardperen (ook wel Jeruzalemartisjokken genoemd) altijd in Europa zijn verbouwd. „De knollen schijnen rijk aan natuurlijk insuline te zijn". Deze aardperen, die niet te vergelijken zijn met aardappelen, lenen zich goed als basis voor een soep of als groente met daarbij een kaassausje bij voorbeeld. Hermy Brouwer: „Je moet ze gedurende twintig minuten in de schil koken, daarna kun je ze pureren of snijden." Het gebruik van allerlei buitenlandse eetwaren is één van de veranderingen in ons eetpatroon, dat steeds minder wordt beïnvloed door de seizoenen. Het gehele jaar liggen er komkommers, sla en tomaten bij de groenteboer en nu in december zie je hier en daar nog een doosje met aardbeien. Dit wordt tegenwoordig bijna als vanzelfsprekend ervaren. Vroeger was dat anders, herinnert Hermy Brouwer zich. „Een jaar of vijfentwintig geleden was er met Kerstmis voor het eerst sla en dat was echt een unicum". Daarnaast moet alles tegenwoordig „verantwoord" zijn. Bij dat verantwoord denkt Hermy Brouwer eerst en vooral aan natuurlijke produkten zonder smaak- cn kleurstoffen en conserveringsmiddelen. Anderzijds is ze echter realistisch genoeg om te wijzen op de kieskeurigheid van de huidige consumenten: „We willen allemaal dat alles er mooi en gaaf uitziet. Voor haarzelf geldt het probleem niet zo: met een eigen moes- en kruidentuin weet je immers precies wat je op tafel zet. Wat dat verantwoord eten aangaat plaatst ze bovendien nog een kanttekening. Dat wat als een verantwoord menu wordt voorgesteld behoeft niet voor iedereen goed te zijn. Een voorbeeld. Het eten van fruit wordt als gezond aangeraden. Door de hoeveelheid kalium die je hiermee binnenkrijgt is het voor sommige nierpatiënten helemaal niet goed om fruit te eten. „Wat dat verantwoord eten betreft ben ik heus geen missionaris hoor, 't mag ook best weieens gemakkelijk zijn" geeft Hermy Brouwer eerlijk toe. Een dampende pan snert op tweede kerstdag bij voorbeeld, dat vindt ze prima. In ieder geval bekoort het haar meer dan de omvangrijke menu's die rond deze tijd altijd worden aangeboden. Menu's met acht tot negen gangen zijn haar echt een beetje te veel van het goede. Hermy Brouwer: „Persoonlijk vind ik een diner met vier gangen meer dan voldoende" Ofschoon de vraag naar kant- en klaar maaltijden en gerechten van de traiteur toeneemt, vanwege onder ander het toenemend aantal buitenshuis werkende vrouwen stelt men in het algemeen meer belang in een verantwoorde en uitgebalanceerde voeding. In het huidige eetpatroon worden dan ook meer granen bij de maaltijden gebruikt en wordt het dagelijkse stukje vlees soms vervangen voor soja (tahoe en tempé). Salades met een kruidige dressing zijn daarbij een must en wie het helemaal volgens de laatste trend wil doen verwerkt in die salade bloemetjes, Hermy Brouwer: „Nieuw is het niet want ook mijn grootmoeder deed het al. Het is echter nu weer helemaal in". Behalve modieus kan het volgens haar ook best lekker zijn de blaadjes van bij voorbeeld witte madeliefjes, goudsbloemen of Oostindische kers in de salade te verwerken. „Op zich" meent Hermy Brouwer „is dit alles best leuk, alleen worden sommigen onzeker omdat ze niet weten wat ze ermee moeten. De mensen moeten echt niet denken dat wat van ver komt ook altijd smakelijker is. Wat de culinair publiciste uit Renesse wel spijtig vindt is dat door de opkomst van die buitenlandse groenten en vruchten andere oer Hollandse groenten naar de achtergrond hebben geschoven. „Dat vind ik echt een verarming" geeft ze te kennen. De traditionele pot is zeker de moeite waard en doet absoluut niet onder voor alle uitheemse produkten waarmee we worden overspoeld.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1990 | | pagina 1