Aversie tegen brug in korte tijd omgezet in uitkijken naar jubileum Zeelandbrug een onmisbare schakel voor bevolking Schouwen-Duiveland Zeelandbrug weer trots van Schouwen-Duiveland Tolheffing uitgangspunt bij bouw van Zeelandbrug ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag li december 1990 Nr. 24863 5 Hier worden de brugstukken aangebracht. De Zeelandbrug in wording.' ZIERIKZEE - Wie kon zich enkele maanden geleden nog voorstellen, dat het vijfen twintigjarig jubileum van de Zeelandbrug zo'n feest zou worden als het er nu naar uit ziet? Kritiek op het provinciebestuur van Zeeland was in de achterliggende periode niet van de lucht. De tolheffing moest een halt worden toegeroepen. Maar pas achten twintig jaar nadat de toenmalige koningin Juliana als eerste in de buidel tastte voor de tol, kan men zonder belemmering van Schouwen-Duiveland naar de Bevelanden en vice versa. t Als zaterdag 15 december de Stad Zierikzee van rederij Den Breejen met een groot aantal genodigden uit vaart, is het precies vijfentwintig jaar geleden dat een nog veel groter gezelschap getuige was van de inge bruikname van de brug. Middelpunt was koningin Juliana, die bereid was gevonden de officiële ingebruikname te verrichten. gedeputeerde en voorzitter van de Provinciale Zeeuwse Brug Maat schappij sprak over de allure van de brug. ,,Moge onze Oosterschelde- brug, tot welker bouw werd besloten in de overtuiging dat de toekomst van onze provincie en haar bevolking dit eiste, mede het symbool blijven van de mogelijkheden, welke open staan als de wil tot samenwerking en on derling vertrouwen, aanwezig zijn". Commissaris Van Aartsen was vooruitstrevend in zijn toespraak door de Westerschelde-oeververbin- ding aan te halen; de discussie van 1990. Hij noemde de Oosterschelde- brug een verbintenis van betekenis. Ze kon immers ook meteen een direc te verbinding vormen tussen Hol land-Zeeland enerzijds en West- en oost-Vlaanderen in België en het Noord-Westelijk gebied van Frank rijk anderzijds. ,,Ik weet, dat in die verbinding nog een vaste schakel ontbreekt - Zeeland kan het zelfs op een feestelijke dag als vandaag niet onvermeld laten - namelijk de vaste oeververbinding over of onder de Westerscheide. Het feestelijk karakter van deze dag zou schade lijden, indien Zeeland ook vandaag niet als haar overtuiging zou uitspreken dat ook die vaste oever verbinding tot stand zal komen, zal moéten komen. In dit verband wil ik nog slechts in herinnering roepen de grootse ontwikkeling die gaande is in de zogenaamde Kanaalzone in Zeeuwsch-Vlaanderen". Ir Snip geestelijke vader ZIERIKZEE - Geestelijke va der van de Zeelandbrug was de helaas voor de ingebruikname overleden ir J. G. Snip, hoofd ingenieur-directeur van de Pro vinciale Waterstaat van Zee land. Uitgangspunt in zijn planvorming was, dat er tol ge heven moest kunnen worden. Want iedereen was het er over eens, dat een brug zonder tol on betaalbaar zou zijn. De brug mocht zoveel kosten, dat men met een tolheffing tot 1978 (de weg over de Stormvloed kering had toen klaar moeten zijn) uit de kosten zou zijn. .Con structie en uitvoering dienden derhalve zodanig gekozen te worden, dat een voldoende ren tabiliteit gewaarborgd was", staat te lezen in een van de ver slagen uit die tijd. Dat er indertijd behoefte was aan een goede verbinding tussen Schouwen-Duiveland en de Be velanden (het was de doorgaan de weg naar Rotterdam) stond voor iedereen buiten kijf. Maar in eerste instantie werd gedacht aan het moderniseren van de be staande veei*dienst in de geest van Vlissingen-Breskens met 80- 100 meter lange veerboten met koplading. De plannen hiervoor werden inderdaad opgesteld, maar de berekeningen wezen uit dat een dergelijke moderne veer dienst zulke grote investeringen vereiste, dat ook andere oplos singen onder ogen gezien moes ten worden. Betonfabriek En zo werd besloten, dat er een brug moest komen. Het welva rende agrarische Noord-Beve land kon niet vermoeden dat er ooit een grote betonfabriek na bij Kats zou gaan draaien. En van een omvang, die zijn gelijke in de wereld niet kende. In de werkhaven van Kats werd op een werkterrein van ongeveer 7 hec tare een vijf kilometer lange brug aan de lopende band ver vaardigd. Zonder te veel in details te tre den, kan toch één voornaam pro bleem bij het ontwerp genoemd worden. De gebruikelijke pijler constructie in een stalendam- wandkuip was niet mogelijk, ge zien de diepte van soms 30 tot 35 meter. Gebaseerd op een eerder door de hoofdaannemer toege- past. systeem van paalfundering is de keuze gevallen op een pij lerconstructie bestaande uit drie holle betonpalen met een uit wendige diameter van 4,25 me ter, die met een speciaal daar voor ontworpen paalindrijfin- stallatie in de grond gebracht werden. De lengte van deze pa len varieert van 30 tot 50 meter. Isolement Met de brug kwam een defini tief einde aan het isolement van Schouwen-Duiveland, ondanks het feit dat de Grevelingendam er al iets eerder was. De Neder landse Spoorwegen hebben in vervlogen tijden een affiche uit gebracht met een van de stads poorten van Zierikzee erop. Zie rikzee zou echter nooit een spoorlijn krijgen. Schouwen- Duiveland zou een fase over moeten slaan. Pas toen de auto een definitieve plaats in de sa menleving in ging nemen (na WO 2) was er een stuwende kracht om goede verbindingen door te zetten. De behoefte aan een goe de verbinding met overig Zee land kreeg steeds meer vorm. De bouw van de Oosterscheldebrug heeft aan deze wens voldaan. Een van de sprekers tijdens de offi ciële ingebruikname was de toenma lige Commissaris van de Koningin in Zeeland, mr J. van Aartsen. Hij vroeg tijdens zijn toespraak begrip voor het heffen van de tol. Van Aartsen toen tot slot van zijn i'edevoering: ,,En rest mij nóg te ver melden, voor het geval U zulks nog niet mocht weten, dat tol geheven zal worden bij het gebruik van de brug. Immers de financiële lasten zullen moeten worden opgebracht. Ik zou ons artikel niet goed aanprijzen, in dien ik niet uitdrukkelijk zou stel len, dat het bedrag van de tol, zojuist door Uwe majesteit als eerste be taald, bepaald laag genoemd kan worden, in aanmerking genomen de grote verbetering in de verkeersver binding en de daardoor verkregen besparing in tijd en geld". Want daarover was iedereen het eens; de Zeelandbrug - of Ooster- scheldebrug zoals deze eerst ge noemd werd - zou een belangrijk ge geven zijn voor Zeeland. Van Aart sen: ,,Het zal U duidelijk zijn, in Zee land heerst grote vreugde over de tot standkoming van dit grote, bijzonde re project; en niet zonder enige mijns inziens gepaste trots gewaagt de pro vincie Zeeland van deze vijf kilome ter lange brug als van de grootste van Europa, tot stand gekomen op initia tief van en onder leiding van de pro vincie door de Aannemers combinatie van de Amsterdamsche Ballast Maatschappij en Van Hattum en Blankevoort nv". Ook M. J. van Poelje, toenmalige De Oosterscheldebrug van toen is vandaag de dag als Zeelandbrug onlosmakelijk verbonden met Schouwen-Duiveland. (Foto: Joop van Houdt). ZIERIKZEE - De Zeelandbrug, met zijn typische, door Zeeuwse instellingen nogal eens als beeldwerk gebruik te silhouet, bestaat binnenkort een kwart eeuw. Voor Schouwen-Duiveland was het een van de eerste - maar in middels onmisbare - ontsluitingen, met zowel econo misch als maatschappelijk belang. Voor dit stukje Zee land betekent de brug meer dan een praktische oversteek. We zijn hier vèrschrikkelijk rijk mee", stelt wethouder L. J. van Gas tel van de gemeente Zierikzee. ,,De Zeelandbrug heeft, evenals de andere ontsluitingen van Schouwen, de mo gelijkheid gebracht om te kunnen functioneren in de totale samenle ving. Economische invloed is nu uit wisselbaar en we kunnen meedraaien in het maatschappelijk gebeuren. Anders zouden we terzijde blijven". Schouwen-Duiveland was tot vijf entwintig jaar geleden letterlijk en figuurlijk een eiland, geïsoleerd door het water", voegt zijn collega P. de Rijke hieraan toe. Het jubileum van de Zeelandbrug is voor de twee Zierikzeese wethou ders aanleiding herinneringen op te halen aan de tijd van de pontjes, een tijdrovende en onpraktische verbin ding met 'de overkant'. ,,De spoor boot naar Kats ging, als ik het me goed herinner, vijf keer per dag", ver telt Van Gastel. ,,Je moest bovendien rekening houden met de mogelijk heid dat je een boot moest wachten, met als gevolg dat je soms uren te vroeg arriveerde". Aan de andere kant, voegen ze hier lachend aan toe, gaat de smoes om een vergadering aan de overkant te verkorten met het oog op de afvaarttijden, tegenwoor dig niet meer op. De bouw van de Zeelandbrug, bij de ingebruikname de langste brug in Europa, was destijds een initiatief van de provincie. Het provincie bestuur wilde niet wachten op de ver wezenlijking van de Oosterschelde- dam, een onderdeel van de Deltawer ken, als verbinding tussen twee stuk jes Zeeland. Een vooruitziende blik, zo bleek later. De weg over de Storm vloedkering werd niet zoals gepland in 1978, maar pas in 1987 voltooid. Koningin Juliana stelde op 15 decem ber 1985 de Zeelandbrug officieel in gebruik. Schouwen-Duiveland was een half jaar hiervoor al eiland-af, door de aanleg van de Grevelingendam aan de noordkant van het eiland. Volgens Van Gastel en De Rijke was de bevolking destijds niet echt huive rig voor de aanleg van de verbinding, die invloeden van buitenaf naar hun altijd geïsoleerde woonomgeving zouden brengen. „Niemand had ook maar een idee van wat dit voor de sa menleving tetoeeg zou brengen. Nie mand dacht toen aan de randver schijnselen". Van Gastel doelt hier mee op de gigantische toename van recreatie en toerisme op het voorma lige eiland en de criminaliteit die dit met zich meebrengt. De laatste jaren telt Schouwen honderdduizend gas ten op een vast inwonertal van dertig duizend mensen. Anderzijds leeft de bevolking van het voormalig eiland voornamelijk van het toerisme. „Het biedt een on voorstelbare werkgelegenheid", al dus Van Gastel, „en de bevolking pro fiteert ook van het voorzieningenni veau, dat niet in verhouding is met het vaste inwonertal". De Zeelandbrug is verder volgens de beide -wethouders van groot be lang voor de gezondheidszorg. De zie kenhuizen in Goes en Zierikzee kon den door deze vaste verbinding een fusie aangaan. Opheffing van een van de twee, door een te klein bedienings- gebied, werd hierdoor voorkomen. De ziekenhuizen kunneri nu gezamen lijk medische apparatuur en deskun digheid in huis halen. Voor de bevol king is dit van enorm belang, menen de Zierikzeese wethouders. „Als het zou moeten, staat een ambulance in twintig minuten aan de overkant. En bij opname in een ziekenhuis aan de andere kant kan het thuisfront ge makkelijk op bezoek komen". Ook voor beroeps- en hoger onder wijs is Schouwen-Duiveland aange wezen op scholen in de regio. Van Gastel: „Toen ik vroeger in Goes stu deerde was ik daar in de kost". Schouwen-Duiveland vaart wel door de aanleg van de Zeelandbrug en de andere drie ontsluitingen, de Greve lingendam, Brouwersdam en de Stormvloedkering. Het inwonertal zou anders volgens de twee wethou ders flink afgenomen zijn. Mensen die door de mechanisatie in de land bouw ander werk zochten, moesten in de meeste gevallen wel buiten het eiland aan de slag, maar konden fo rensen. Wel is er een trek van met na me jongeren naar elders. Daartegenover staat de komst van de „senioren". De gepensioneerden en vutters die hun oude dag op Schouwen slijten. Zonder de moge lijkheid om op elk gewenst tijdstip naar en van het eiland te kunnen zou den er nooit zoveel ouderen op Schou wen-Duiveland zijn gaan wonen, ver zekeren de twee Zierikzeese wethoudei's. Het economisch en maatschappe lijk belang van de Zeelandbrug en de door het provinciaal bestuur in het verleden gedane beloftes, waren voor de zes gemeenten op Schouwen-Dui veland en een aantal Zeeuwse organi saties uit het bedrijfsleven al gerui me tijd aanleiding te protesteren 'tegen de voortdurende tolheffing op de brug. Provinciale staten bleken vorige maand gevoelig voor hun argumen ten, in tegenstelling tot het voorstel van gedeputeerde staten besloten zij de tolheffing begin 1993 te beëindi gen. De directie van de NV Provinciale Zeeuwse Brug Maatschappij (PZBM), de eigenaar van de brug, heeft samen met de gemeentebesturen van Zierik zee en Kortgene een jubileumpro gramma voor een feest op en rond de Oosterschelde samengesteld, met on der meer activiteiten voor de bevol king en tentoonstellingen. Tijdens het jubileumweekeinde wordt de hele Zeelandbrug getooid met nationale vlaggen. De officiële jubileumviering vindt zaterdag 15 december plaats aan boord van de Stad Zierikzee. Ver schillende inleiders zullen spreken over De Zeelandbrug als belangrijke verbinding, toen, nu en straks.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1990 | | pagina 5