Fotowedstrijd voor scholieren
Speurtocht naar brieven
Nederlandse emigranten
Meer mensen slikken
dagelijks vitaminen
De geheimen van de Compact Disc
Gebruik glasbak
blijft toenemen
Een kijkje in de technische keuken
NIEUWSBODE EXTRA 2! november mo
17
ZIERIKZEE - De historicus prof. dr. H. J. Brinks uit
het Amerikaanse Grand Rapids is opnieuw een intensie
ve speurtocht begonnen naar brieven die Nederlandse
emigranten in de Verenigde Staten en Canada naar het
oude moederland hebben gezonden. Hij heeft in samen
werking met een aantal historische instituten in Neder
land een grootscheepse campagne opgezet, om zoveel mo
gelijk van deze persoonlijke documenten te verzamelen.
De brieven zijn van grote betekenis voor het onderzoek
naar de emigratie van Nederlanders naar de Nieuw We
reld. Een selectie uit de binnengekomen brieven ver
schijnt in een boek en de collectie wordt zowel in Neder
land als in Amerika in archieven bewaard.
multi-ethnische sociale leven in Ca
nada en de Verenigde Staten. Boven
dien vermelden ze gegevens omtrent
het beeld dat de immigranten van
hun oude vaderland hadden, maar
ook over de verandering in die beeld
vorming door de tijd.
Ook komt tot uiting hoe de land
verhuizers zich aanpasten in de Nieu
we Wereld, wat voor ideeën zij had
den over kerken, scholen, fabrieken
en hoe zij hun naaste omgeving za
gen. Eveneens krijgt men een indruk
van hun gezichtspunten ten aanzien
van normen en waarden in hun nieu
we vaderland. Brieven van emigran
ten kunnen ontwikkelingen van
Amerika weergeven op een manier
zoals weinig andere bronnen dat kun
nen. Het behoeft nauwelijks extra
vermelding dat de landverhuizers-
brieven een schat aan biografische in
formatie bevatten over de families
die in Amerika neergestreken zijn.
Nederlandse emigranten in Ameri
ka hebben miljoenen brieven ge
schreven naar familieleden en vrien
den in Nederland. Vooral in de
periode na 1847 toen grote groepen
naar Amerika vertrokken, kan men
spreken van een intensieve briefwis
seling tussen landverhuizers en ach
terblijvers. Gedurende het tijdvak
1820-1925 emigreerden ongeveer
300.000 Nederlanders naar de Ver
enigde Staten, terwijl na de Tweede
Wereldoorlog- nog eens 80.000 hen
volgden.
Vanaf de eeuwwisseling belandden
eveneens 150.000 landverhuizers uit
Nederland in Canada. Derhalve
kwam het totaal van Nederlandse
emigranten naar Noord-Amerika
sinds 1820 op meer dan een half mil
joen. Bijna allen zonden brieven naar
hun geboorteland en dus moeten er
naar schatting tussen 1820 en 1960
tenminste twee miljoen brieven zijn
gepost. Haast iedere volwassen im
migrant schreef meestal wel een brief
om de al of niet veilige aankomst te
melden en verslag te doen van de reis.
Om de correspondentie van deze
Amerika-gangers te vinden en te be
waren, heeft de historicus prof.
Brinks uit Michigan in samenwer
king met Nederlandse universiteiten
en andere belanghebbende institu
ten, het 'Project Brieven van Ameri
kaanse Emigranten' opgezet. Tijdens
eerdere pogingen zijn er reeds 3000
brieven verzameld. Hoewel dit een
flink aantal is, betekent het toch dat
slechts 1,5% van de geschatte twee
miljoen brieven kon worden opge
spoord. Vanzelfsprekend zijn er vele
brieven verloren gegaan, maar een
groter opsporingspercentage moet ze
ker tot de mogelijkheden behoren.
Het moge daarom duidelijk zijn
dat het noodzakelijk is om deze ver
zameling uit te breiden met als doel
een meer representatief overzicht te
verkrijgen. ..Amerika-Brieven" kun
nen van grote waarde zijn voor de
bestudering van de Amerikaanse sa
menleving, omdat ze ontegenzegge
lijk informatie bevatten over het
DEN HAAG - Het gebruik van de
glasbak neemt nog steeds sterk toe.
Dit jaar zal tweederde van al het een
malige verpakkingsglas, of wel
280.000 ton op een totaal van 420.000
ton, in zo'n bak verdwijnen. Vorig
jaar werd 20 procent minder ingeza
meld, of wel 55 procent van al het
eenmalige verpsikkingsglas. Minis
ter Alders (milieu) heeft dit vanmid
dag, dinsdag, bekendgemaakt toen
hij op het Binnenhof in Den Haag de
15.000e glasbak in gebruik nam.
Per hoofd van de bevolking stijgt
de hoeveelheid ingezameld glas van
16,6 kilo vorig jaar naar 19,5 kilo dit
jaar. Ons land is daarmee koploper in
de wereld.
De eerste glasbak werd 12,5 jaar ge
leden in Den Bosch in gebruik geno
men door de toenmalige minister
Ginjaar. Toen bestond nog 13,7 pro
cent van ons huisvuil uit glazen voor
werpen. Inmiddels is dat terugge
bracht tot 4,6 procent.
Het opnieuw verwerken van glas
spaart niet alleen het milieu, maar
ook de portemonnee. De 280.000 ton
glas die dit jaar in de bakken ver
dwijnt scheelt 35 miljoen gulden aan
gemeentelijke stort- en verbran
dingstarieven.
Dat bedrag kan nog flink oplopen.
Volgens het Nationaal Milieubeleids
plan streeft de overheid naar een her
gebruik van 80 procent van alle gla
zen en potten in 1995. In het jaar 2000
moet dat 95 procent zijn. De komende
vijf jaar zal het aantal glasbakken
verhoogd worden van 15.000 tot
25.000. Het ligt in de bedoeling het af-
valglas in de toekomst naar kleur in
te zamelen.
ZIERIKZEE - Gezondheid speelt een grote rol in het le
ven van de Nederlanders. Niet alleen topsporters of har
de werkers besteden veel aandacht aan hun conditie.
Ook druk bezette managers, studenten en ouderen letten
vaker op hun geestelijk en lichamelijk welzijn. Dat is
niet zo verwonderlijk want een goede gezondheid gaat
tenslotte boven alles.
In kranten, tijdschriften en op de
TV wordt regelmatig aandacht be
steed aan een gezonde leefwijze. Met
smakelijke en voedzame recepten, re
portages over de trimsport of tips
voor een verantwoorde zelfmedicatie.
Dankzij deze informatie staat ook
het gebruik van voedingssupplemen
ten en vitaminen weer in het middel
punt van de belangstelling. Zo ge
bruikt bijna 25van alle Nederlan
ders wel eens een vitaminepreparaat.
Veel mensen komen ondanks een
gezonde leefwijze (w.o. niet roken,
matig drinken, verantwoord eten en
regelmatig sporten/trimmep) op het
spreekuur bij hun huisarts, omdat ze
zich niet helemaal gezoold voelen.
Vaak met klachten als slapeloos
heid, prikkelbaarheid, lusteloosheid,
hoofdpijn, rugpijn, zuurbranden,
weinig eetlust en/of een verminderde
weerstand, waardoor men bijvoor
beeld snel verkouden is. Deze klach
ten worden tegenwoordig vaak in ver
band gebracht met 'stressvolle' mo
menten in iemands leven.
Relatie-problemen, examenangst,
ruzie met de afdelingschef of zelfs
een dreigend ontslag. Maar ook slui
pende ergernissen als langdurig met
de auto filerijden zijn duidelijk
stressfactoren. Het is zaak om deze
vroege symptomen serieus te nemen,
zodat snel de oorzaak kan worden
opgespoord.
Bij nervositeit en stress is het on
derkennen van de problemen uiter
aard de basis van het herstel. Naast
een gezonde leefwijze is regelmaat
voor de nerveuze patiënt van groot
belang: op vaste tijden eten, gaan sla
pen en opstaan bijvoorbeeld.
Omdat in een stressvolle situatie
vaak ook de eetlust verminderd is,
kan een uitgebalanceerde vitamine
suppletie bijdragen aan het snel
weer op de been helpen van de pa
tiënt. Zo is bij apotheker en drogist
onder meer het preparaat Municaps
(R) verkrijgbaar. Municaps (R) bevat
zowel de noodzakelijke vitaminen
als de celregeneratie bevorderende
stoffen.
Er zijn in totaal 13 vitaminen.
Naast het zogenaamde vitamine B-
complex: thiamine (BI), riboflavine
(B2), niacine (B3), pantotheenzuur
(B5), pyridoxine (B6), biotine (B7), fo-
liumzeer (Bil) en cygjnocobalamine
(B12) zijn er de vitaminen A, C, D. E,
en K.
Met name de vitamine B-groep
speelt een belangrijke rol bij de aan
maak van rode bloedcellen en de 'op
bouw van ons zenuwstelsel. Het ex
tra gebruik van deze vitaminen is
veilig; alleen de in vet oplosbare vita
minen A en D kunnen bij overdose
ring een nadelige invloed op de ge
zondheid hebben.
Onze voeding bevat in het alge
meen voldoende vitaminen voor een
gezond functioneren van ons li
chaam. Toch komen er regelmatig si
tuaties voor waar een extra vitamine-
kuur 'wonderen' doet. Als je door een
jachtig leven niet voldoende én niet
gevarieerd eet bijvoorbeeld. Of bij in
tensieve zekenreizen, hoge werkdruk
en een belangrijk examen.
Ook als de vitamine-behoefte van
het lichaam door zwangerschap, ziek
te of stress tijdelijk verhoogd is, kun
nen extra vitaminen zinvol zijn. Voor
al als men gericht vitaminen ge
bruikt. Zo speelt vitamine C een be
langrijke rol bij het opbouwen van
ons weerstandsvermogen tegen infec
ties en bevordert het vitaliserende vi
taminepreparaat (Municaps (R) het
herstel van sommige zenuwstelse
laandoeningen.
Met name mensen met nervositeit
en stress kunnen hier baat bij heb
ben. Voor meer informatie over vita-
minegebruik kan men natuurlijk al
tijd bij. de huisarts, apotheker of
drogist terecht. Of bij het Nederlands
Vitaminen Informatiebureau in Mij
drecht. Zij hebben een speciaal boek
je vol wetenswaardigheden onder de
titel '99x waarheid en onwaarheid
over vitaminen' klaar liggen.
Vandaar dat hierbij het volgende
vezoek wordt gedaan: een ieder die
zou kunnen helpen met het verzame
len van landverhuizersbrieven uit de
VS en Canada in de 19e en 20e eeuw,
wordt gevraagd schriftelijk of telefo
nisch contact op te nemen met onder
getekende. Als men originele brieven
bezit, zouden wij daarvan graag ko
pieën maken. De originelen worden
altijd teruggezonden, tenzij men
wenst dat de oorspronkelijke brieven
in de archieven bewaard worden.
Iedere brief wordt gecatalogiseerd
en gebruikt voor wetenschappelijk
onderzoek door historici, genealogen
en andere schrijvers. In ieder geval
ligt een bronnenpublikatie van een
deel der brieven in het verschiet.
Reacties gaarne naar een van on
derstaande adressen: Drs. Annemie-
ke Galema, Instituut voor Geschiede
nis, Rijksuniversiteit, Postbus 716.
9700 AS Groningen. Tel. 050-635964.
Tel. thuis: 050-139616 of Regionaal
Contactadres: Roosevelt Studie Cen
trum, Drs. Hans Krabbendam, Abdij
9, Postbus 6001, 4330 LA Middelburg,
Tel. 01180-31590.
ZIERIKZEE - Dat de Compact Disc ons voorziet van
puur, onaantastbaar geluid, weet tegenwoordig ieder
een.' Maar wat is precies het geheim van het succes van de
Compact Disc? We gunnen u een kijkje in de technische
keuken en verklappen wat keukengeheimen. En passant
leert u ook nog het verschil tussen analoog en digitaal.
Een microfoon die muziek 'hoort',
levert een elektrisch stroompje dat
heen en weer kabbelt als de golfjes in
een vijver waar men een steen in
gooit. Dit stroompje noemen we een
analoog signaal. Dit is als volgt te
vertalen in een digitaal signaal. Re
gelmatig wordt er gemeten - we noe
men dat bemonsteren - hoe groot het
elektrische stroompje is. Iedere me
ting levert een getal op.
Dat is geen gewoon getal met cijfers
van nul tot tien, maar een binair ge
tal, met alleen nullen en enen. Het di
gitale signaal van de microfoon is dus
niets anders dan een eindeloze
stroom nullen en enen, die we 'bits'
noemen. Het grote voordeel van het
digitale signaal tegenover het analo
ge is zijn onaantastbaarheid: het sig
naal heeft nagenoeg geen last meer
van storingen.
Bits
Bij het maken van een Compact
Disc wordt het analoge microfoonsig
naal meer dan 44.000 keer per secon
de bemonsterd. Ieder monster be
staat uit een reeks van zestien nullen
en enen. Dit geldt voor de linker en
de rechter microfoon (we hebben het
immers over stereo), zodat er een
stroom van - rekent u even mee? - an
derhalf miljoen bits per seconden
ontstaat! Een uur muziek levert dus
miljarden bits, die allemaal een
plaats moeten vinden op een schijfje
van niet meer dan 12 cm rond. Hoe
past die gigantische hoeveelheid nul
len en enen op zo'n klein schijfje? Er
zijn twee antwoorden: geheim num
mer één is de laser en geheim num
mer twee de computer.
Een laser kan een uiterst klein
licht vlekje maken, minder dan een
duizendste millimeter 'groot'. Zo'n
licht vlekje kan hele kleine putjes in
een oppervlak branden. Ieder putje
zegt iets over het digitale signaal: het
is nul of één. Een laser kan die putjes
later ook weer 'lezen'. Bij het schrij
ven en lezen van de putjes kunnen er
wel eens fouten worden gemaakt,
denk maar aan stofjes of krasjes. De
computer in de speler zorgt ervoor
dat fouten - binnen zekere grenzen -
zijn toegestaan. Als er een één wordt
gelezen in plaats van een nul of an
dersom, merkt de computer dat er
iets niet klopt. Hij is dan zo 'slim' om
te berekenen wat er had moeten
staan!
Een andere reden voor het grote
succes van het Compact Disc-systeem
is dat een groot aantal fabrikanten
van elektronica samen tot een af
spraak - standaard - konden komen.
Deze standaard garandeert dat iedere
CD, waar ter wereld ook gekocht, 'het
doet' met iedere speler, door welke
fabrikant ook gemaakt.
Een Compact Disc:speler, die tegen
woordig al voor enkele honderden
- guldens fce koop is, bevat uiterst gea
vanceerde lasers en computerchips.
Philips biedt een serie spelers in di
verse prijsklassen met verschillende
graden van bedieningsgemak, met
onder andere Music Scan.,;Door deze
voorziening is ieder nummer op een
plaat tien secónden lang 'te horen,
waardoor u snel een indruk van de in
houd van uw CD-tjes krijgt.
Wint jouw foto een prijs?
Zoomlens heel handig
(Compact)camera's worden meer en
meer voorzien van een zogenaamde
zoomlens. Zo'n zoomlens heeft een
T(ele)-stand en een W(wide)-stand.
Met de T(tele)-stand kun je onderwer
pen vanaf afstand ogenschijnlijk dich
terbij halen, waardoor ze groter op de
foto komen. Fotografeer je bijvoor
beeld zo'n skateboard-kunstenaar met
een tele, dan komt hijzelf haarscherp
op de foto. En, grote truc: de achter
grond wordt wazig. Dat komt door de
eigenschappen van de lens.
De W-stand, ook wel groothoekstand
genoemd, leent zich uitstekend voor het
fotograferen van grote foto-onder
werpen. Want een groothoeklens
brengt niet alleen veel in beeld door zijn
grote beeldhoek; een groothoeklens
zorgt ook voor foto's die van voor
grond tot achtergrond scherp zijn.
Ideaal voor het fotograferen van
gebouwen en landschappen. Ook de
groepsfoto hiernaast is gemaakt met de
bescheiden groothoek (35 mm), die je
op bijna iedere compactcamera vindt.
Creatieve bezigheid
Ook al heb je een camera die vol
automatisch werkt, fotograferen blijft
een creatieve bezigheid. Want hoe je
een onderwerp in beeld brengt, bepaal
je zelf. Kijk goed door de camera-zoe
ker voordat je een foto maakt.
Een stapje meer naar rechts of links
levert mischien een leuker of mooier
plaatje op. Probeer ook eens een lager
of hoger standpunt. Zorg ervoor dat
hetgeen je op de foto wilt zetten, binnen
het kader staat dat in de zoeker wordt
aangegeven. En druk tot slot de ont
spanknop van de camera rustig in.
Onlangs is een grote fotowedstrijd van start
gegaan speciaal voor middelbare scholieren.
Behoor jij tot die groep, doe dan zeker mee, want
er zijn meer dan 70 fantastische prijzen te winnen.
De hoofdprijs is een prachtige camera-uitrusting
ter waarde van 2.000 gulden. En de school van de
hoofdprijswinnaar ontvangt een complete doka
uitrusting waarmee foto's kunnen worden ont
wikkeld en afgedrukt. In dit artikel, waaraan werd
meegewerkt door de organisator van de foto
wedstrijd: Bureau Voorlichting Foto Film Video,
vind je alvast meer informatie over deze wedstrijd!
Een folder met spelregels, prijzen overzicht én
fototips kun je gratis afhalen bij de fotozaak.
Film voor ieder foto-onderwerp
Bij de fotozaak zijn films verkrijgbaar
met verschillende lichtgevoeligheden,
ofwel ISO-waarden. Afhankelijk van
de lichtomstandigheden waarin je foto
grafeert én de snelheid van het foto-
onderwerp kies je een film. Overdag
kun je buiten onder normale weers
omstandigheden uitstekend fotografe
ren met een 100 ISO film. Binnenshuis
is een 200 of 400 ISO film een goede
keus. Dat geldt ook voor het fotografe
ren van bewegende onderwerpen zoals
sporters. Vraag in twijfelgevallen je
fotohandelaar welke je het best in je
camera kunt gebruiken.
Hoe origineler je foto, des te meer kans je maakt op een prijs. Fotografeer je zelf
niet zo vaak, ga dan gerust met je camera naar een fotozaak. Daar zuilen ze je graag
uitleggen hoe de camera werkt en je de fijne kneepjes uit de doeken doen. Zo'n
bezoekje aan de echte fotozaak is beslist de moeite waard en geeft je meer kans op
goede fotoresultaten. Vergeet dan ook niet de spelregelfolder voor deze wedstrijd
mee te nemen, want daarop staan leerzame fototips.
Hier volgen alvast enkele spelregels.
Voor de fotowedstrijd mag je
school- en andere foto-onderwer
pen inzenden. Dat kan tot 15 maart
1991 aan: Wint jouw foto een prijs,
Postbus 20130, 7303 HC. Apel
doorn.
Deelnemen mag met maximaal drie
zwart-wit en/of kleur enfoto's (géém
dia's).
Het foto-formaat mag ten hoogste
24 x 30 cm zijn.
I De foto('s) moeiten) in 1990/1991
gemaakt zijn en mogen niet'eerder
met een prijs bekroond zijn.
I Vermeld achterop elke foto duide
lijk je naam, adres, leeftijd en liet
totaal aantal ingezonden foto's én
de naam en adres van je school.
I Wil je de foto('s) na de wedstrijd
retour ontvangen, voeg dan een aan
jezelf geadresseerde en voldoende
gefrankeerde retourenvelop bij.
Fotograferen is makkelijk
Want de meeste moderne camera's wer
ken vol-automatisch. En wordt niet
alleen de belichting cn scherpstelling,
maar ook het filmt ransport automa
tisch geregeld. Het enige dat jc dan nog
hoeft te doen is een film in de camera
leggen en de achterklep sluiten. Omdat
de camera de film zelf na iedere opname
transporteert en jc nergens op hoeft te
letten, kun je heel snel reageren. En bij
voorbeeld een prachtige foto maken
van een smashende vriend. Is dc film
vol. dan zorgt zo'n camera ook voor het
terugspoelen. Wil jc graag zien wat
fototoestellen vandaag de dag kunnen,
vraag dan eens bij dc fotozaak naar een
demonstratie van dc mogelijkheden!
