Dansschool Kramer op de
bres voor kinderboerderij
Hoe Fries was het
oude Zierikzee?
De vissers in vroegere tijden:
armoedzaaiers en mensenredders
4
Opbrengsten dansmarathon voor nieuw
dierenonderkomen
Streekomroep
vraagt subsidie
aan gemeenten
Recron wil
kampeerboeren
inlijven
De vergeten helden van ons eiland (II)
ZIERIKZEE - Slechts een beperkt aantal auteurs
heeft zich beziggehouden met de oudste geschiede
nis van Zierikzee. Tastbare herinneringen en archi
valische aanwijzingen zijn bijzonder schaars zodat
serieuze onderzoekers uiterst behoedzaam te werk
zijn gegaan.
Het is dr. S. F. Kuipers geweest
die nog niet zo lang geleden in een
boeiende bijdrage, verschenen in
de Kroniek van het Land van de
Zeemeermin, een zeer leesbaar
overzicht heeft gegeven van zijn
visie ten aanzien van het zèèr oude
Zierikzee en zijn intrigerende
naam. Kuipers laat er nauwelijks
twijfel over bestaan: Zierik, on
derdeel van de stadsnaam, wijst
in de richting van een of andere
Fries die in relatie moet hebben
gestaan met de lokatie waar een
vroege woongemeenschap is ont
staan: ,,wat een Friese zeevaarder,
handelaar en/of krijgsman hier in
Zeeland te maken had, is bepaald
geen raadsel; de Friezen bewoon
den de kusten van Duitsland en
Nederland en hadden een sterke
drang langs de kust zuidwaarts te
trekken tot in Zeeland en Vlaan
deren". (Kuipers).
Een gaping
Ook Kuipers moet toegeven dat
er in onze kennis storende hiaten
zijn: ,,er ligt een gaping tussen de
eenvoudige nederzetting van 1050
en een zich flink ontwikkelende
handelsstad uit omstreeks 1150".
Volgens de algemeen aanvaarde
opvatting heeft het woonoord, dat
tot Zierikzee zou uitgroeien, in die
tussenliggende periode een betere
toegang tot de zee gekregen ,,als
gevolg van het ontstaan van een
grote inbraakkreek, de Ee, tijdens
een grote stormramp in 1014".
De eerste bewoners waren ge
wend zich op hoogten tegen het ge
weld van de zee te beschermen.
De eerder genoemde auteur, die
in 1960 al eens publiceerde over de
bodem van Schouwen-Duiveland
en Tholen, heeft zich ook bij zijn
laatste verkenning aangaande
Zierikzee bezig gehouden met de
diverse hoogten binnen de Zierik-
zeese stadskern. Er is maar één
conclusie mogelijk: evenals zoveel
steden in Friesland (Leeuwarden
met name) was ook Zierikzee op
terpen gebouwd!
Het is even wennen, maar wan
neer we de theorie-Kuipers mogen
volgen dan is er ten aanzien van de
„stichting" van Zierikzee sprake
van een Friese kolonisatie: „het
lijkt ons niet gewaagd te stellen
dat in de elfde eeuw, nadat de gro
te inbraakkreek was ontstaan,
een groep mensen onder leiding
van de Fries Zierik dit water is op
gevaren en zich heeft gevestigd
langs de oevers van deze kreek,
een Friese kolonisatie dus".
N ederzettingen
Het staat overigens niet vast dat
deze Friezen uit hun stamland af
komstig waren, „ze kunnen best
afkomstig zijn uit Friese nederzet
tingen uit de omgeving". In de stu
die van Kuipers is er met nadruk
op gewezen dat de aanwezigheid
van zout („het achterland van Zie
rikzee was één groot zoutwin-
ningsgebied") in belangrijke mate
heeft meegespeeld en de snelle
groei van het oude Zierikzee heeft
bevorderd omdat het.zout een zeer
belangrijk handelsartikel was,
„misschien wel het belangrijkste
van de Friese zeevaarders..."
Het was niet voor niets dat de
voornaamste inkomsten van de
graven van Holland bestonden uit
accijnzen op zout!
Wiebe Keikes
Kaartje van Zierikzee met dammen, dijken en hoogten (door S. F. Kui
pers). Nr. 7: voormalig Gravenhof. 11. dammen in de Ee. 12. wallen en
dijken langs de Oude Haven, 14. ophoging van de Sint Lievens Mon
ster.
Nieuw hok
In amper een half uurtje tijd was de
zaak organisatorisch rond. De op
brengsten van deze derde gesponsor
de dansmarathon gaan naar de ver
eniging Kinderboerderij De Punt! Op
grond van de vorige marathons hoopt
Kramer zaterdag 5 januari, wanneer
deze danshappening wordt gehou
den, zo'n tien mille in de wacht te sle
pen. Geld dat de kinderboerderij
maar wat goed kan gebruiken nu er
een nieuw Plan West-hok moet ko
men. Het oude hok met onder meer
een ponystal en een konijnen- en ca-
ZIERIKZEE - Streekomroep
Schouwen-Duiveland vraagt de ge
meenten op Schouwen-Duiveland om
een start-subsidie. Dat blijkt uit een
brief van de streekomroep aan de ge
meenten.
De streekomroep beschikt over een
zendvergunning van het Commissari
aat voor de media. Die vergunning
loopt echter voorlopig maar tot 1994.
In dat jaar moet verlenging aange
vraagd worden. „Die vergunning
heeft echter alleen zin als de stichting
voor de tijd ook daadwerkelijk radio
programma's maakt en uitzendt", al
dus de brief. „De stichting beschikt
echter thans niet over de middelen
om tot exploitatie van de zendvergun
ning over te gaan. Vandaar dat de
stichting zich tot uw raad wendt met
het verzoek haar een subsidie te ver
lenen".
SLAGHAREN - De vereniging van
recreatie-ondernemers Recron wil
het mogelijk maken dat kampeer
boeren toetreden tot deze organisa
tie. Op een congres in Slagharen gaf
een grote meerderheid van de leden
het hoofdbestuur het mandaat om
gesprekken hierover met kampeer
boeren en organisaties te intensive
ren. Dit zei voorzitter H. H. Jacobse
van de Recron woensdag na afloop
van de besloten vergadering.
Belangrijk voor het toetreden van
de kampeerboeren zijn de te stellen
kwaliteitseisen, aldus Jacobse. „De
accommodatie van de kampeerboer
mag best simpel zijn, maar moet wel
kwaliteit hebben". In de ogen van de
Recron zijn kampeerboeren momen
teel nog concurrentievervalsend be
zig omdat zij aan minder strenge
voorwaarden hoeven te voldoen.
De Recron verwacht dat het kam
peren bij de boer de komende jaren,
mede als gevolg van de sleehte.ccono-
mische situatie van veel boeren, een
grote vlucht neemt.
Voorwaarde om met de kampeer
boeren tot een akkoord te komen is
dat de partijen het eens worden over
het aantal eenheden per boerenerf.
De Recron heeft nu bepaald dat kam
peerboeren lid mogen worden als ze
zich houden aan de wettelijk vast te
leggen norm.
Met de Vereniging van Kampeer
boerderijen (VEKABO) in Limburg,
Brabant en Zeeland zal de Recron
verder onderhandelen. De Stichting
Vrije Recreatie (SVR). met 12.000
kampeerboeren veruit de grootste or
ganisatie. heeft zich gedistantieerd
van de Recron-voornemens.
Om deze happening niet te laten
ontaarden in een titanenslag zijn er
in de dansmarathon ook pauzen inge
last om bij voorbeeld even een slokje
te drinken of om van schoenen en/of
kleding te wisselen. Volgens het spe
ciale reglement dat zaterdag 5 janua
ri wordt gehanteerd moeten de dans
paren het eerste uur non stop dansen.
Daarna geldt vijftig minuten dansen
en tien minuten rust en dat twaalf
uur aan één stuk. Omdat Kramer
voorop stelt dat het eerst en vooral
leuk moet blijven mogen de aller
jongsten (tot twaalf jaar) na zes uur
zwaaien, zwieren en draaien hun ver
moeide voeten in een bak koud water
tot rust laten komen. Om 17.00 uur zit
de dansmarathon er voor hen op.
Taaie uurtjes
Voor de oudere paren komen dan
nog een paar taaie uurtjes. Kramer:
„De eerste vier uur gaat het allemaal
nog wel. Maar dan dreigt het gevaar
voor sleur terwijl na een uur of zes de
man met de hamer verschijnt". Om
het gevaar van verveling tegen te
gaan worden er in het dansprogram-
ma behalve de vijf genoemde dansen
ook minder voorkomende dansen zo
als onder andere de hiphop en de lam
bada opgenomen. In de korte pauzen
na drie uur kunnen zowel de danspa
ren als hun verzorgers en hun suppor
ters genieten van verschillende de
monstraties. Kramer denkt hierbij
aan een demonstratie rolstoeldansen
door mogelijk de Nederlandse kam
pioenen omstreeks 15.00 uur, een de
monstratie SOCA rond de klok van
17.00 uur, een stukje hiphop (circa
18.00 uur) en verder demonstraties
Latin American (20.00 uur) en ball-
roomdansen (omstreeks 22.00 uur).
Om klokslag 23.00 uur klinkt voor
vele dansparen het verlossende eind-
De rede van Brouwershaven omstreeks 1936.,
BROUWERSHAVEN - De vissers uit de zeventiger ja
ren van de vorige eeuw waren arm, verschrikkelijk arm.
De stranding van een schip, zoals die van de Empress of
India in november 1877, was een gebeurtenis waardoor
die armoede enigszins kon worden verlicht. De vissers
aarzelden niet hun leven te wagen om schepelingen in
nood te redden, maar als het schip eenmaal verlaten was
en wrak dreigde te slaan dan eigende men zich toe wat
men maar vinden kon. alleen de grote stukken, die men
niet verbergen kon, werden bij de Strandvonder afgele
verd.
Het was de vissers ook niet kwalijk
te nemen, al dacht de rechterlijke
macht daar in het verleden weieens
anders over. Tbn tijde van de stran
ding van het stoomschip Willem III
vlakbij Bruinisse vervoegde 'het ge
recht' zich in het oude visserdorp.
Maar dat schip had ook zoveel be
geerlijke dingen aan boord
Druk
Ook de gestrande Empress of India
betekende een verleiding voor de vis
sers. De lading guano die het schip
vervoerde is naar alle waarschijnlijk
heid wel geborgen, maar zeker is dat
een aantal voorwerpen afkomstig uit
de inventaris van de Empress of India
nooit in de registers terecht is geko
men.
Opmerkelijk aan de stranding van
de Empress of India en de redding
van de opvarenden is dat nergens te
achterhalen is of de redders ooit ge
decoreerd zijn voor hun heldenda
den. In de annalen wordt wel mel
ding gemaakt van onderscheidingen
uitgereikt aan redders. In de nacht
van 8 op 9 februari strandden drie
schepen tegelijk op De Banjaard: de
Catharina, de Ceres en het Engelse
schip John and James.
Medailles
Voor hun aandeel in de redding van
de opvarenden van die schepen ont
vingen Jacob Bakker, Dirk Dekker
en Wouter Vissers een bronzen me
daille. In 1852 strandde de Pruisische
boot Sirene. Gedecoreerd werden de
redders C. F. van Deerendonk (groot
zilver), J. J. L. Penning (groot zilver)
en de heer Nieuwland (groot zilver).
M. van den Berge, W. Duinhouwer,
W. Duwaloy, C. Hatenboer, Joh.
Klaasen, Cornelis Klaasen en D. Wal
raven ontvingen in 1858 een zilveren
medaille voor hun aandeel in de red
ding van 15 opvarenden van de Witte
Cornelis de With.
In 1875 werden onderscheidingen
toegekend aan J. de Korte, J. van
Hoeveren en C. de Jonge. Groot zilver
kreeg De Korte in 1890. Onderschei
den werden toen verder: M. Bouman,
J. Vermeule en C. de Voogd. Het jaar
daarvoor waren al onderscheidingen
uitgereikt aan P. Vermeulen en W.
Meermans. In 1895 tenslotte werden
opvarenden gered van het Zweedse
schip Indiën en het Oostenrijkse
schip Zora. De Brouwenaren C. G.
Bartels, P. Beekman, A. de Jonge, L.
Corbijn en A. Vermaat werden gede
coreerd. Ook Bruenaar 'Jan van
Tbon' komt voor in het rijtje onder
scheiden redders.
Slachtoffers
Niet altijd was men bij machte
schepen in nood te assisteren. Bij de
storm van 24 november 1877 vielen
nogal wat slachtoffers. In Ouddorp
spoelde het stoffelijk overschot aan
van kapitein P. 't Hart van de Ceres.
Kapitein C. Vermeulen on zijn vrouw
werden voor de kust van Zeeuws-
Vlaanderen gered toen hun met sui
kerbieten geladen schip zonk.
Op de met graan geladen Duitse
schoener Paul Ernst overleed de
stuurman. De man viel niet ten prooi
aan de golven, maar werd getroffen
door de stuurpen. Dit drama speelde
zich af in de buurt van Zandvoort.
Eveneens bij Zandvoort verdron
ken acht man van de uit dertien man
bestaande bemanning van het Duitse
driemast schip Greifswold. De red
dingsboot die op weg was om te hulp
te schieten sloeg om en één van de
redders verdronk. De kapitein van de
Greifswold overleed later op weg
naar het ziekenhuis.
Vreemd verhaal
Een wat vreemd verhaal werd ver
teld door een door het stoomschip
Vesta geredde jongen. De jongen be
vond zich aan boord van een Engels
zeilschip dat door storm overvallen
werd in het Engelse Kanaal. Tben de
Fokkemast brak en met tuig en al in
zee stortte waren vier bemanningsle
den overboord gesprongen. De jongen
werd aan zijn lot overgelaten.
Na een bange nacht aan boord van
het stuurloze schip was de jongen
uiteindelijk van ellende in slaap ge
vallen. Tevergeefs seinde hij om hulp
naar "een voorbijvarende stoomboot.
Men had hem niet gezien.
De jongen werd gewekt door de be
manning van de Vesta die het schip
als strandgoed naar IJmuiden
bracht. Het schip had kolen geladen
voor St. Malo. De jongen die lezen
noch schrijven kon gaf als naam op
Tbussaint de l'Agneau. Het bericht
sprak over 'een flinke jongen' die zijn
tranen niet kon bedwingen toen hij
gered was. Hij kon alleen maar uit
roepen 'Est ce vrai', hetgeen vrij ver
taald betekent 'Is het waar dat ik ge
red ben'.
S. A. Jumelet Azn
ZIERIKZEE - „Als bestuur van De Punt zijn we er ont
zettend blij mee dat we als vereniging' hiervoor zijn uit
gekozen. En eerlijk gezegd zijn we er ook wel een beetje
trots op". Leo Lievense, beheerder en tevens voorzitter
van kinderboerderij De Punt in Zierikzee glundert en
met reden. Onno Kramer van de gelijknamige dans- en
balletschool in 't Vrije wil de kinderboerderij immers de
opbrengsten schenken van de derde dansmarathon, die
zaterdag 5 januari wordt gehouden.
Dansen is niet alleen plezier voor
twee maar biedt ook de mogelijkheid 1
om derden mee te laten genieten.
Daar komt het initiatief van dansle-
raar Onno Kramer wel op neer. Twee
jaar geleden introduceerde hij op
Schouwen-Duiveland het begrip
dansmarathon. Een evenement waar
bij dansparen twaalf uur lang in de
weer waren ten behoeve van het goe
de doel. Nadat eerder de gehandicap
tensport en de Nederlandse Hart
stichting van de gesponsorde dans
passen profiteerden heeft Onno Kra
mer dit jaar zijn oog laten vallen op
kinderboerderij De Punt.
Renovatie
viahok is na twee winters volgens
Lievense echt aan vernieuwing toe.
De bouwtekening voor het nieuwe
onderkomen is inmiddels door de ge
meente goedgekeurd en nu door toe
doen van Onno Kramer én de dans
paren met hun sponsors ook de nodi
ge centjes op tafel zullen komen lijkt
niets de bouw van een nieuw dieren
onderkomen meer in de weg te staan.
Als alles naar wens blijft gaan wordt
in het voorjaar van '91 met de bouw
van het nieuwe Plan West-hok begon
nen. Als herinnering aan het initia
tief van Kramer zal het nieuwe hok
worden voorzien van een bord met de
vermelding van deze dans- en ballet
school.
Die keuze was niet moeilijk, zo valt
uit de. woorden van de Zierikzeese
dansschoolhouder op te maken. Kra
mer: „Ik las in de krant dat de kin
derboerderij geld nodig had voor re
novatie. Toen deze berichten twee
maanden geleden opnieuw in de
krant opdoken heb ik Leo Lievense
gebeld". Lievense, die toch niet vaak
om een woord verlegen zit was spra
keloos toen hij van dit plannetje van
Kramer hoorde. „Zoiets overvalt je
gewoon, dan moet je even naar woor
den zoeken" aldus de beheerder van
De Punt, die maar wat ingenomen is
met het'plan van Kramer.
Tien mille
Dat streefbedrag van tien mille, dat
Kramer met de dansmarathon wil
binnenhalen is gebaseerd op een deel
name van vijfentwintig dansparen
die per persoon zo'n tweehonderd
gulden aan sponsorgeld zullen in
brengen. Om dat geld bijeen te bren
gen moeten er tussen 11.00 en 23.00
uur heel wat walsen, foxtrots, jives,
tango's en cha-cha-cha's worden ge
danst.
Beheerder Leo Lievense: 'Als bestuur heel blij mee'. (Foto: Joop van Houdt).
signaal waarna een bestuurslid van
de vereniging kinderboerderij De
Punt een drietal prijzen uit zal reiken
aan deelnemers die het meeste geld
bijeen hebben gedanst.
Prijzen
Voor die prijzen is Lievense de boer
op geweest en niet zonder succes, zo
blijkt. De eerste prijs, een stereoto
ren en de derde prijs, de aller
nieuwste wekkerradio worden ge
schonken door de firma Van der
Heijden, terwijl Foto Vérschoore als
tweede prijs een fotocamera beschik
baar stelt. Daarnaast zorgt het be
drijfsleven ervoor dat de eigen bij
drage van 250,- die de kinderboer
derij volgens opzet zou leveren uit
eindelijk omgezet wordt tot een posi
tief saldo van 250,-. Met dit dou
ceurtje wil de kinderboerderij de
deelnemers aan de dansmarathon een
paar consumpties aanbieden.
Verfrissingen ter verzachting van
de blaren die ongetwijfeld zullen ver
schijnen maar ook als blijk van waar
dering voor de inzet van de danspa
ren. Die inspanningen betreffen niet
alleen het urenlang zwieren over de
dansvloer maar ook het zoeken naar
sponsors. Ofschoon er per danspaar
wordt ingeschreven is het de bedoe
ling dat elke deelnemer zoveel moge
lijk sponsors probeert te vinden. Dat
kunnen bedrijven of andere vereni
gingen zijn maar ook particulieren.
De marathondansers kunnen op twee
manier'en worden gesponsord. Ge
bruikelijk is om per uur een bijdrage
af te spreken, indien gewenst kan de
Inschrijven
Deelname aan deze derde dansma
rathon is niet alleen mogelijk voor de
leerlingen van dansschool Kramer.
Ook andere dansenthousiasten kun
nen zich voor deze happening in
schrijven. Dit inschrijven is mogelijk
tot en met zaterdag 15 december.
Daarna moeten de deelnemers met
hun sponsorlijst de pad op om zoveel
mogelijk begunstigers te vinden. In
tegenstelling tot voorgaande jaren is
deelname aan deze dansmarathon nu
gratis. Toeschouwers moeten een gul
den entree betalen en ook dit geld
komt ten goede aan de kinderboerde
rij: -
sponsor zich echter ook op een vast
eindbedrag vastleggen.
