Hardi-tour door Nederland
streeknieuws
Nieuwe cursus voor
Zeeuwse organisten
De Muralt: Na Zierikzee Borculo
Auteur Gijs van der Ham
te gast bij Stad en Lande
Sint komt
in Oude
Haven aan
Tijdens najaarsvergadering van
vrijdag 16 november
I
ZONNEMAIRE - Voor het jaar 200 moet het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met 50 procent gereduceerd
worden. Een geweldige opgave voor de landbouwer, maar ook voor de fabrikant van spuitmachines. Vandaar dat fa
brikant Hardi door Nederland tourt om haar nieuwste spuitmachine aan den volke te tonen. Dit in samenwerking
met Homburg machinehandel uit Stiens. Paradepaardje van de Hardi-Tour is de Hardi Twin spuitmachine. Volgens
de fabrikant kan met deze machine zowel conventioneel als met luchtondersteuning gespoten worden en in de prak
tijk kan dat leiden tot een reductie van spuitmiddelen tot 30 procent. De Hardi-Tour doet woensdag 24 oktober
Schouwen-Duiveland aan. Van 13.30 uur tot 16.30 uur is de karavaan machines te vinden bij A. L. de Bie aan de Oost-
weg 6 in Zonnemaire. Er worden verschillende demonstraties verzorgd.
ZIERIKZEE
Geen bazar
De UVV-bazar, die op de agenda
stond voor donderdag 18 oktober
gaat door omstandigheden niet door.
BURGH-HAAMSTEDE
DOE-programma
Na het zomerseizoen heeft de afde
ling Westerschouwen van de Neder
landse Vereniging van Huisvrouwen
weer een begin gemaakt met het
DOE-programma. De zang- en volks
dansgroep, de bridge-club en de
scrabble-groep zijn alweer bezig
maar kunnen nog wat nieuwe leden
gebruiken. Met ingang van maandag
22 oktober beginnen twee cursussen
Engels (voor beginners en gevorder
den) in De Schutse in Burgh-Haam-
stede. Vrijdag 2 november wordt een
begin gemaakt met de cursus kraal-
tjeswerk (kraaltjesbreien) Ook deze
cursus die om 13.15 uur begint wordt
in De Schutse gegeven. Voor inlich
tingen en/of opgave kan men contact
opnemen met mevrouw M. Kloet-
Stoutjesdijk, tel. 01115-3643.
SCHARENDIJKE
Valschermzweven
Op zaterdag 27 en zondag 28 okto
ber wordt het Nederlands Kampioen
schap Valschermzweven gehouden
aan de Brouwersdam (zeezijde) bij
Scharendijke. Aangezien de Stichting
Valschermzweven Zeeland afhanke
lijk is van de weersomstandigheden
is er een uitwijkdatum gekozen: 10 en
11 november.
DREISCHOR
Psalmen
In de Nederlandse Hervormde kerk
te Dreischor wordt zaterdag 20 okto
ber een samenzangavond gehouden
met de organist Michel de Wit. Een en
ander begint om 19.30 uur en omvat
naast psalmen orgelspel.
NIEUWERKERK
Verkoping
De Stichting Adullam (gehandicap
tenzorg) houdt dinsdag 16 oktober
een verkoping van lingerie in de zaal
van de Gereformeerde Gemeente in
Nederland aan de Stationstraat te
Nieuwerkerk. Een en ander is tussen
19.30-21.00 uur.
ANBO
De afdeling Nieuwerkerk en Oos-
terland van de ANBO hield onlangs
het najaarsreisje. De weergoden wa
ren de deelnemers gunstig gezind. De
reis voerde naar Gouda, waar ieder
een een vrij uur kreeg. Om 14.00 uur
werd het gezelschap in de aardewerk
fabriek De Drietand verwacht, waar
koffie met gebak klaar stond. Op de
terugreis via Brabant werd een stop
ingelast in Lage Zwaluwe, waar het
diner werd genuttigd, waarna op huis
aangereden werd.
BRUINISSE
Maaskant
In Stellendam arriveerde uit Polen
het casco voor de UK 153 voor schip
per Van Slooten, die bij Maaskant
Shipyards in Bruinisse wordt afge
bouwd. De lier voor deze kotter staat
al te wachten, naast de vele andere
lieren, die aan de lopende band wor
den gebouwd bij Maaskant. Terwijl
men druk bezig is met de afbouw van
de BM 28, een Engelse kotter, wacht
men tevens op een volgend casco van
uit Polen voor de nieuwe KG 5, een
Eurokotter van het type BM28.
Praktisch Nederlands
In het dorpshuis te Bruinisse start
woensdagmorgen 31 oktober de cur
sus Praktisch Nederlands van het Re
gionaal Educatief Centrum (REC). De
cursus duurt tot de kerst. In de cursus
wordt de kennis van de Nederlandse
taal opgefrist. De deelnemers werken
vooral aan die zaken» waarmee ze
moeite hebben in het dagelijkse le
ven. Dat kan zijn het schrijven van
een briefje, het lezen én invullen van
formulieren, het maken van een Sin
terklaasgedicht of het voeren van een
gesprek. In Brouwershaven werd de
cursus eerder met succes afgerond.
Evenals in Brouwershaven bestaat er
in Bruinisse de mogelijkheid om na
de eerste cursus verder te gaan. Infor
matie is verkrijgbaar bij het REC in
Goes, 01100-31170.
MIDDELBURG
Kunstuitleen
Het landelijk bureau van de Fede
ratie Kunstuitleen heeft de tiende no
vember uitgeroepen tot de dag van de
kunstuitleen. De Stichting Beelden
de Kunst Zeeland heeft hiervoor en
kele activiteiten op het programma
staan. Bernard Asselbergs spreekt
om 12.00 uur over keramiek. Verder is
er een lezing over beeldende kunst
door Pierre Janssen (14.00 uur). Ook
is aan drie beeldende kunstenaars ge
vraagd een vaas te ontwerpen en te
beschilderen. Het gaat om Antoine
Mes, Ben Sleeuwenhoek en Hennie
Schrijver. De vazen zijn in beperkte
oplage te koop. De Kunstuitleen is ge
vestigd aan de Kuiperspoort 22 te
Middelburg. Voor meer informatie
kan gebeld worden met 01180-11443.
Dinsdag 16 oktober
Nederland 1
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
17.30 uur Journaal.
17.41 uur Cult, cultureel jongerenpro
gramma.
18.06 uur Dommel, tekenfilmserie.
18.30 uur De grote meneer Kaktus
show, kinderprogramma.
19.00 uur Journaal
19.22 uur Kinderen voor kinderen
festival 1990, kinderkorenfestival
met Nederlandse en Vlaamse koren.
20.24 uur Laat maar zitten, comedy
serie.
20.55 uur Herman Finkers in: Het
meisje van de slijterij, theaterpro
gramma met Herman en Wilfried
Finkers. Deel 1.
21.48 uur In het nieuws, wekelijks
nieuwsprogramma met Astrid Joos-
ten en Paul Witteman.
22.29 uur Golden girls, comedyserie.
23.00 uur Journaal.
23.10 uur De Jtloof, discussiepro
gramma.
23.55 uur Museumschatten, prof
Henk van Os geeft achtergronden bij
voorwerpen uit de Nederlandse mu
sea.
Nederland 2
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
14.30 uur Santa Barbara, Ameri
kaanse serie. Afl. 8.
15.15 uur Een stuk of 2, middagmaga
zine.
16.20 uur Zorro, Amerikaanse serie.
16.45 uur Bright sparks, tekenfilmse
rie.
17.00 uur Een hart voor dieren, die-
renmagazine.
17.30 uur Journaal
17.40 uur BOOS, magazine met Bart
de Graaff.
18.05 uur Bouli, tekenfilmserie.
18.10 uur Countdown, muziekpro
gramma.
18.55 uur Het laatste woord,
woordspel.
19.20 uur Veronica sport.
20.00 uur Journaal
20.27 uur Tour of duty, Amerikaanse
serie.
21.20 uur RUR magazine, gevarieerd
magazine met gasten en door kijkers
gemaakte reportages.
22.00 uur That was then, this is now,
Amerikaanse speelfilm.
23.45 uur Journaal.
Nederland 3
09.00,13.00 en 17.50 uur Nieuws voor
doven en slechthorenden
15.15 uur Geschiedenis van de Gno
sis: les 4.
18.00 uur Als een wereld zo groot, als
een wereld zo groot waar uw vlag
staat geplant, 6-delige documentaire-
Gijs van der Ham werd in 1955 in
Amsterdam geboren. Na zijn middel
bare schoolopleiding studeerde hij
nieuwe geschiedenis aan de Rijksuni
versiteit Groningen en aan de Uni
versiteit van Amsterdam. Van dei-
Ham was in 1980 nauw betrokken bij
de tentoonstelling Wilhelmina in
Londen. Het materiaal daarvoor ver
werkte hij een jaar later tot een boek
met dezelfde titel. Ook leverde hij
halverwege de jaren tachtig een bij
drage aan de tentoonstellingen over
Willem van Oranje en het Franse
boek.
Deel twee
Vier jaar lang (van 1985 tot 1989)
werkte hij in opdracht van de provin
cie Zeeland aan het tweede deel van
Zeeland 1940-1945. Dit was het ver
volg op het werk van de overleden au
teur L. W. de Bree. Dit tweede deel
van de oorlogsjaren in Zeeland was
voor Van der Ham tevens een proef
schrift. April dit jaar promoveerde
hij met dit boekwerk tot doctor.
Sinds november 1989 is de historicus
als stafmedewerker verbonden aan
het Prins Bernhard Fonds.
Van der Ham legt in zijn werk het
accent op onderwerpen die de aparte
positie van de Zeeuwse eilanden aan
tonen, zoals onder meer het onder
water zetten van grote delen van de
provincie. Tegelijkertijd met dit
spraakmakende boek verecheen ook
van zijn hand de katern Zeeland door
de oorlog gerekend met afbeeldingen
van Duitse en geallieerde kunste
naars.
Behalve deze boekbespreking
wordt tijdens deze bijeenkomst ook
het laatste boek van de serie Oude
Veldnamen ten doop gehouden. Dit
laatste veldnamenboek betreft de ou
de veldnamen in Midden en Oostelijk
Schouwen. Evenals in de eerder ver
schenen delen wordt in dit Oude
Veldnamenboek aandacht bec*eed
aan een bepaald facet van de vorming
en historie van het landschap. Dit
punt wordt door dr ir S. F. Kuipers
uitgewerkt in een artikel over het
ontstaan van de perceelsvormen voor
1953.
De Kroniek die dit jaar voor de
serie over het koloniale beleid van
België. Afl. 1.
18.30 uur Sesamstraat.
18.45 uur Jeugdjournaal.
18.55 uur Het Klokhuis.
19.10 uur Robin Hood, jeugdserie.
20.00 uur Journaal.
20.20 uur Staatsloterij, 3e trekking
van de 810de loterij.
20.25 uur Lopend vuur, mediarubriek
gepresenteerd door Philip Freriks.
21.04 uur Filmrubriek Hollandia, do
cumentaire over de opkomst en on
dergang van Nederlands eerste film
fabriek.
22.00 uur NOS-laat, achtergrondin
formatie. Met om 22.30 uur Den Haag
Vandaag.
22.45 uur Het andere Europa, afl. 6.
23.15 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
BRT 1
14.00 uur Schooltelevisie.
17.30 uur Het Capitool, Amerikaanse
serie.
17.55 uur Nieuws.
18.00 uur Tik tak, animatieserie. Afl.
139.
18.05 uur Plons, afl.: Plons en het
hert.
18.10 uur Saartje en Sander, 13-delige
animatieserie.
18.20 uur Sprookjestheater, vandaag:
De gelukkige dwazen.
18.35 uur Black Beauty, 26-delige
Britse jeugdserie. Afl. 14.
19.03 uur Buren, Australische serie.
19.25 uur Lotto-winnaars, medede
lingen en programma-overzicht.
19.30 uur Nieuws.
20.00 uur De drie wijzen, quiz waarin
twee kandidaten moeten raden wie
van de drie panelleden een juist ant
woord geeft.
20.40 uur Zeker weten? Rechtstreeks
praat- en discussieprogramma.
21.55 uur De pré historie, serie over
rock 'n roll en actualiteit. Afl. 5.
22.25 uur Kunst-zaken.
22.30 uur Vandaag.
22.50 uur Azuur, buitenlands toe
risme.
23.50 uur Filmgebeuren Gent.
00.00 uur Coda, The summer knows,
van Michel Legrand, uitgevoerd door
Marc Matthijs, piano.
BRT 2
18.00 uur Babel, wekelijkse nieuws
brief voor Turkse en Marokkaanse
migranten.
18.30 uur Nieuwskrant.
18.35 uur Mooi en meedogenloos, afl.
32.
18.58 uur Openingszitting Vlaamse
Raad, samenvatting.
19.28 uur Mededelingen en program-
ma-overzicht.
19.30 uur Journaal.
20.05 uur Paleisconcert.
21.00 uur Sport-Extra: ECC tennis
toernooi in Antwerpen, rechtstreek
se reportage.
vijftiende keer verschijnt bevat een
keur van artikelen over uiteenlopen
de onderwerpen. Deze historische
bundel bevat onder meer een verhan
deling van dr C. van der Graaf over
de Strijd te water in 1575 en 1576.
Twee auteurs (drs K. de Rijke en drs
J. G. Smit) hebben Melis Stoke als om
derwerp voor hun verhaal gekozen
terwijl de Zierikzeeënaar F. Beek
man zich verdiept heeft in de kajak
van Zierikzee, een herinnering aan de
walvisvaart op Groenland. Arjaon
tenslotte heeft een jeugdherinnering
uit de oorlogsjaren ('40-'45) op schrift
gesteld.
Deze kroniek is evenals het nieuwe
veldnamenboek en eerder versche
nen publikaties tijdens deze najaars
vergadering te koop. Daarna is het
boek verkrijgbaar bij de heer A.
Smallegangc (penningmeester van
de commissie jaarboek), Juliana-
straat 60 in Zierikzee. Bij verzending
van de Kroniek wordt 5,50 porto
kosten in rekening gebracht.
ZIERIKZEE - Zoals het er nu
uitziet, komt Sinterklaas op
zaterdag 17 november naar
Zierikzee. De Goedheiligman
heeft dit keer de Oude Haven
uitgekozen als aankomstloka-
tic. In voorgaande jaren arri
veerde hij aan 't Luitje.
Do aankomstlokatie van dc
Sint is dc achterliggende perio
de een punt van discussie ge
weest binnen de Zierikzeese
Ondernemers Centrale (ZOC).
Niet iedereen was in het verle
den gelukkig met 't Luitje. De
ZOC heeft de organisatie uit
handen gegeven aan Zierikzee
Actief, dot in samenwerking
met dc ouderraden van de ba
sisscholen een programma
maakt.
GOES - Binnenkort, vermoedelijk met ingang van ja
nuari 1991, zullen kerkorganisten in Zeeland in de gele
genheid worden gesteld om een cursus kerkmuziek te
volgen in de Grote Kerk te Goes. Deze cursus, die is opge
zet door de Commissie voor de Kerkmuziek, is bedoeld
voor organisten of koordirigenten, die geen vakoplei
ding hebben gehad.
De cursus bestaat uit vakken als li
turgie, geschiedenis van het kerklied,
leiding en begeleiding van gemeente
zang, orgelbouw, muziekgeschiede
nis en solfege. Indien men wil kun
nen daarnaast ook vakken gevolgd
worden met het oog op het leiden van
een cantarij of kerkkoor. Dan gaat
het om vakken als koorscholing, slag
techniek en stemvorming. De cursus
is er niet op gericht om mensen de
eerste beginselen van het orgelspel
bij te brengen. Maar ze is uitstekend
te volgen in aansluiting op of in com
binatie met de orgellessen, die men
krijgt bij een privé-leraar of muziek
school.
Van belang is te vermelden, dat de
cursus opleidt tot een diploma kerk
muziek, die de bezitter de bevoegd
heid geeft van kerkmusicus 3.. Dit
geeft organisten in dienst van een
Hervormde Gemeente recht op een
rechtspositieregeling. De cursus
duurt drie jaar en wordt op zaterdag
morgen om de twee weken gegeven.
Organisten, die belangstelling heb
ben kunnen informatie verkrijgen bij
Kees van Eersel in Goes, 01100-27428.
ZIERIKZEE - Voor sommigen betekende Zierikzee een eindstation van een al
dan niet geslaagde loopbaan. Anderen namen de kans waar om op een andere
lokatie hun activiteiten voort te zetten; om de kroon op hun werk te plaatsen...
Behalve burgemeesters verlieten in het verleden ook weieens 'top'-ambtenaren
de 'hoofdstad' van Schouwen.
Al die vertrekkenden geraakten
doorgaans min of meer uit beeld,
tenzij zij op de een of andere wijze
op Schouwen nog een trekpleister
hadden of een pied-a-terre. Tot die
genen, die na een eervolle periode
op Schouwen naar elders vertrok
ken, behoorde destijds jonkheer
De Muralt over wiens spectaculai
re projecten in het kader van de
zeedefensie al eens eerder in dit
blad is geschreven.
Deze gerenommeerde water
bouwkundige werd in de 'Indische
jaren' in Zierikzee hoofd van de
technische dienst van het Water
schap Schouwen. Deze functie ver
ruilde De Muralt naderhand voor
het burgemeestersschap van het
Achterhoekse stadje Borculo. Mis
schien wilde hij zo langzamer
hand wel eens iets anders, iets in
een meer rustige representatieve
sfeer. Indien dit zo was zou het lot
echter anders beslissen.
Zomerse dag
Het was een zomerse dag in het
jaar 1925; de kalender gaf 10
augustus aan. In het vredige Bor
culo was niemand zich van enig
naderend onheil bewust. Plotse
ling werd de bevolking verrast
door een in deze streken weinig
voorkomend angstwekkend na
tuurverschijnsel in de gedaante
van een zeer heftige cycloon. In
een tijdsbestek van enkele tiental
len seconden werd het centrum
van het stadje zwaar getroffen.
Alsof een bomaanval had plaats
gevonden werden huizen en ge
bouwen in puin veranderd; ook de
centraal gelegen Nederlandse
Hervormde kerk werd ernstig be
schadigd.
Na dc wervelstorm heerste er
een angstige stilte. In de ontstane
chaotische situatie bleek de uit
Zierikzcr afkomstige water-
staatsman ook als burgemeester
zijn gewicht in goud waard. Op
kordate wijze wist De Muralt de
orde te handhaven en reddings
werk op gang te brengen. Hij on
dervond daarbij spoedig veel me
dewerking en morele steun van
een collega met wie hij door
Zeeuwse banden een zeer speciale
relatie had; burgemeester mr J.
Dijckmeester van het naburige
Zutfen.
Hoezeer het leven in de getrof
fen stad was ontwricht bleek op
Koninginnedag (31 augustus).
Slechts twee vlaggen waren die
dag uitgestoken, in het Storm
ramp-museum te Borculo kan de
bezoeker kennis nemen van het
geen in die augustusdagen de ge
hele Nederlandse bevolking heeft
beroerd. Alom werden hulpacties
op touw gezet. Op kleine schaal
deed de situatie denken aan de ge
volgen van de Zeeuwse Waters
noodramp in 1953.
Het optreden van De Muralt
oogstte alom grote bewondering.
Uit de documentatie uit 1925 en la
tere tijd valt op te maken dat de
burgemeester ook elders bekend
heid had verworven. Zelden zal
aan een oud-inwoner van Zierik
zee in zijn latere leven zoveel lof
zijn toegezwaaid als aan de oud-
waterbouwkundige, dij kont wer
per en burgemeester jhr ir. R. R.
L. de Muralt. Bij zijn overlijden in
's-Gravenhage op 7 november 1936
verschenen in de landelijke dag
bladen hooggestemde artikelen.
Gedicht
Uiteraard bereikte de naklank
van de enerverende gebeurtenis
sen ook Zierikzee. Er verscheen
destijds ook een gedicht, waarin
de 'model-burgemeester' werd ge
schetst: ,,Dat is een echte- burger
vader/Die steeds der zwakken
steunt en rader/Bij groote ramp,
gemeenteleed/Om ieder denkt,
zichzelf vergeet;/Die waar het
geldt met alle krachten/naar leni
ging en hulp te trachten/In alles
de eerste is, zijn er zoo?/Gewis, zie
maar naar Borculo.
Wiebe Keikes
2?'
Burgemeester Dc Muralt tijdens het bezoek van koningin Wilhelmina en prinses Juliana aan het rampge
bied. twee dagen na de wervelstorm. (12 augustus 1925).
ZIERIKZEE - Het boek Zeeland 1940-1945 staat tijdens
de najaarsvergadering van de Vereniging Stad en Lande
van Schouwen-Duiveland in het middelpunt van de be
langstelling. Voor deze vergadering die vrijdag 16 no
vember in de Concertzaal (Zierikzee) wordt gehouden is
de historicus Gijs van der Ham, schrijver van dit boek
uitgenodigd om iets over zijn werk te vertellen. Deze
avond begint om 19.30 uur.
4
w
