NIEUWS OP WIELEN
JIKKEMIEN
Een nieuwe krachtpatser van
Renault: de 21 Turbo Quadra
berichten
stukken
1
I 1
Beelden uit industrieel
verleden van Kanaalzone
5
Exposities in Middelbug.
en Terneuzen
Sas van Gent
Ernstige kritiek
medewerkers
AID op leiding
Mosselaanvoerders
en
mosselhandelaars
Snelle en luxueuze vierwielaandrijver
Huwelijk (3)
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Maandag 3 september 1990 Nr. 24805
MIDDELBURG - Aandacht voor
het industrieel verleden van de Ka
naalzone, dat is het doel dat de werk
groep industriële archeologie van de
Zeeuwse Culturele Raad wil berei
ken met het op poten zetten van een
drietal exposities in Middelburg, Sas
van Gent en Terneuzen. De expositie
in Middelburg loopt van 3 september
tot en met 13 oktober. De andere twee
tentoonstellingen lopen van 8 tot en
met 29 september.
De naam Kanaalzone is sinds de
vijftiger jaren de gebruikelijke aan
duiding voor het Zeeuws-Vlaamse ge
bied in de directe omgeving van het
kanaal Terneuzen-Gent. Het indu
strieel verleden van de Kanaalzone
begint in feite bij de aanleg van het
kanaal in 1825. De Kanaalzone kan
worden gezien als het oudste indus
triegebied van Zeeland.
Objecten
In de drie tentoonstellingen wordt
een beeld geschetst van de geschiede
nis achter elf in de Kanaalzone gesi
tueerde objecten. In Terneuzen bij
voorbeeld wordt onder meer de
locomotievenloods op het spoorwe
gemplacement onder de loep geno
men en in Sas van Gent wordt onder
andere de schijnwerper gericht op het
gebouw van de Suiker Unie fabriek.
Sommige van de objecten laten
zich op het eerste gezicht moeilijk
duiden vanwege de gedaanteverwis
seling die ze in de loop der tijd heb
ben ondergaan.
Van andere objecten is de oorspron
kelijke functie verloren gegaan. Ie
der object daarentegen herinnert aan
een vorm van bedrijvigheid of tech
niek uit het verleden. In het Zeeuws
Documentatiecentrum in Middelburg
zijn foto's van alle objecten te zien. In
het cultureel centrum De Roselaar in
Sas van Gent en het VVV-kantoor in
Terneuzen wordt nader ingegaan op
de bedrijvigheid en techniek waar
aan de verschillende objecten herin
neren. Dit gebeurt aan de hand van
foto's, documenten, archivalia en
voorwerpen.
De werkgroep industriële archeolo
gie heeft ook een boek samengesteld
-onder de titel Beelden uit het in
dustrieel verleden van de Kanaalzo
ne. Het eerste exemplaar van dat
boek wordt vrijdag 7 september in
het stadhuis van Terneuzen overhan
digd aan mevrouw ing. I. J. J. van
Rest, burgemeester van Sas van Gent
en W. de Zeeuw, loco-burgemeester
van Terneuzen.
ZIERIKZEE - Medewerkers van de
Algemene Inspectie Dienst (AID) van
het ministerie van landbouw, na
tuurbeheer en visserij in het rayon
Noord-Oost hebben in een brief aan
minister Braks ernstige kritiek
geuit op de leiding. Deze wordt onder
andere verweten dat ze zich onvol
doende achter het personeel opstelt.
Het ministerie van landbouw en vis
serij heeft het bestaan van het schrij
ven bevestigd.
Op de inhoud van de brief willen de
briefschrijvers en het ministerie niet
ingaan omdat de spanningen bij de
AID ,,als een interne zaak worden be
schouwd".
HILVERSUM - Er moet een lande
lijk mist-meldcentrum komen. Dit
centrum zou snelle, eenduidige infor
matie moeten geven over de mistsitu-
atie op de wegen. Dit staat in een rap
port van de werkgroep Mist, dat
binnenkort aan de regering wordt
aangeboden. In de werkgroep zitten
vertegenwoordigers van de Algemene
Verkeers Dienst van de Rijkspolitie
in Driebergen, de ANWB en het Re
gionaal Overlegorgaan Verkeersvei
ligheid Noord-Brabant.
BRUINISSE - Tot dusver gelukte
het de mosselkwekers redelijk goed
om ondanks het fraaie zomerweer
het verschil tussen wat werd aange
voerd en wat na enkele dagen op de
verwaterpercelen kon worden opge
vist binnen redelijke perken te hou
den. Het normale verschil is 30 a
35%. Indien veel mosselen de reis van
de Waddenzee naar Yerseke niet over
leven schiet het verwaterverlies als
een pijl omhoog.
Met de kwaliteit die de consument
koopt heeft dit niets te maken. De ge
schoolde mosselen die de handel aan
de winkeliers en restaurants aflevert
worden in koelwagens vervoerd. Het
verlies dat op de verwaterpercelen
wordt geconstateerd wordt door ko
per en verkoper gedeeld. De hoge
temperatuur op woensdag 29 augus
tus was voor beiden fataal. De marge
ingebouwd tussen koopprijs en ver
koopprijs was volsterkt onvoldoende.
De helft van dat verlies werd op de
aankoper verhaald. De prijzen hand
haafden zich op een redelijk peil. Van
de zes partijen die maandag 27 augus
tus uit Zeeland werden aangevoerd
werden er vier beneden de honderd
gulden verkocht. Een partij voor
102,40 en een partij voor 105,69.
- N' V ;V'. - x o
ZIERIKZÈË - Renault heeft een nieuwe kracht
patser op de markt gebracht. Eerder verscheen de
Renault 21 Turbo Quadra al op de Franse markt,
maar sinds kort is de snelle sedan ook in Nederland
te krijgen. Met de komst van de nieuwe vierwiel-
aangedreven 21 vervalt de 21 Turbo met voorwiel
aandrijving. De wagen wordt in Nederland geleverd
in sedanuitvoering en is uitgerust met een tweeliter
turbomotor, uiteraard compleet met drieweg gere
gelde katalysator. Een technologisch hoogstandje
van Renault
De verkoop van auto's met vier-
wielaandrijving heeft op de Euro
pese automobielmarkt de laatste
jaren een hoge vlucht genomen. In
Frankrijk is tussen 1985 en 1988 de
markt voor dit soort voertuigen
met liefst 100 procent toegeno
men. In diezelfde periode nam het
aandeel op de Europese markt
met 63 procent toe.
Veilig
De nieuwe telg van Renault is
niet alleen snel, maar ook luxueus
én veilig. Uit de tweeliter kracht
bron heeft men een vermogen van
16,2 ouderwetse pk's weten te per
sen. Dat vermogen wordt via een
viscose-koppeling verdeeld tussen
voor- en achterwielen. Vijfenen-
zestig procent gaat naar de vooras
en 35 procent naar de achteras.
Afhankelijk van de grip van
voor- en achterwielen kan die
krachtsverdeling worden beïn
vloed. Op die manier blijft het
wegcontact zo lang mogelijk ge
garandeerd.
Bovendien is de 21 Turbo Qua
dra standaard uitgerust met een
Anti Blokkeer remsysteem (ABS).
De nieuwe Renault heeft voor ge
ventileerde schijfremmen en is
aan de achterzijde van 225 mm me
tende massieve schijfremmen
voorzien. Het remsysteem wordt
hydraulisch bekrachtigd.
Luxe
Naast snel is de nieuwe fransoos
ook zeker luxueus te noemen.
Centrale portiervergrendëling
met afstandsbediening behoort
tot de standaarduitrusting van de
sedan en hetzelfde geldt voor de
stuurbekrachtiging. Het sportieve
karakter van de nieuweling wordt
aan de buitenzijde onderstreept
door de lichtmetalen velgen.
De zijruiten van de 21 Turbo
Quadra zijn elektrisch te bedie
nen, evenals de buitenspiegels die
ook nog eens elektrisch ver
warmd zijn.
Wie nog meer luxe wil moet
daar wel voor betalen. Zo is er
voor de wagen een elektrisch be-
dienbaar zonnedak, lederen be
kleding en een speciale Renault
radio te krijgen. Hoewel de door
snee 21 Turbo Quadra-rijder zijn
raspaardje niet als muilezel zal
gebruiken heeft Renault er wel
voor gezorgd dat er heel wat baga
ge meekan. De kofferruimte is
kleiner dan in de 'gewone' uitvoe
ringen van de 21, maar die kan
vergroot worden door de achter
bank geheel of gedeeltelijk neer te
klappen.
Vijfbak
Zoals al gemeld is de 21 Turbo
Quadra uitgerust met een tweeli-
termotor in het vooronder. Verder
is de wagen uitgerust met multi-
point-injectie en een Garrett T3
turbo-compressor. In de cockpit
van de nieuwe 21 een dik bekleed
sportstuur en een kort pookje dat
de vijf versnellingsbak bedient.
Goedkoop kan de nieuweling van
Renault niet genoemd worden:
73.750,-. Maar exclusiviteit moet
nu eenmaal betaald worden
De nieuwe krachtpatser van Renault; de 21 Turbo Quadra.
Du prijzen die voor de Waddenzee
mosselen werden betaald waren in
zoverre bijzonder dat van de zestig
partijen die woensdag werden aange
voerd er maar drie de honderd gulden
niet haalden. Zes partijen werden
verkocht voor een prijs tussen 100,-
en 110,-. Achttien partijen besom-
den 100,- tot 120,- en 24 partijen
120,01 tot 130,-. Negen partijen
werden nog gelost in de prijsklasse
130,- tot 140,-. Geen uitschieters in
de prijzen dus deze week, want nor
maal gaan er meer partijen van min
der dan honderd gulden over de klok
en worden meer partijen van 140,01
tot 180,- afgedrukt. Donderdag wa
ren 13 ladingen aan de veiling. Onge
veer 6000 tonnen bruto en 5000 ton
nen netto. Tbtale aanvoer in de week
van 26 tót 31 augustus was ruim
40.000 tonnen netto.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Scheveningen (toez.):
P. Schalk te Zevenbergen; te Ooste
lijk Flevoland (Herv. Geref.) (t.b.v.
Swifterbant): J. B. Beijer te Colijns-
plaat.
Aangenomen naar Haarlem-Scho
ten: mw. J. E. T. Nak-Visser, kand. te
Overveen; naar Rotterdam-Centrum
als studentenpredikante: mw. J. L.
Falkenburg te Dokkum (part-time).
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Koudekerk aan den
Rijn (part-time): mw. drs. P. Kwast,
kand. te Hilversum.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te Leerdam: C. Bos te
Urk (Maranathakerk).
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Kockengen: C. M.
Buijs te Gameren; te
Oud-Avereest-Balkbrug: E. van Rooi-
jen te Beusichem en Zoelmond; te
Zoetermeer: J. J. W. Jdouthaan te
Zwolle.
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Oud-Beijerland: L.
Blok te Nunspeet.
Veemarkt Leiden
LEIDEN, 3-9. Prijzen slachtrunde-
ren per kg geslacht gewicht, zonder
nier en slotvet, inclusief BTW (vol
gens PVV).
Aanvoer slachtrunderen 755, waar
van 125 mannelijk.
Mannelijk super 9,10-f 10,30.
Mannelijk extra kwal. 8,05-/ 9,00.
Mannelijk le kwal. 7,10-/ 8,05. Han
del redelijk en prijzen gelijk. Manne
lijk 2e kwal. 6,50-f 7,20, mannelijk
3e kwal. 6,00-/ 6,50. Handel rede
lijk en prijzen gelijk. Vrouwelijk su
per 9,50-/ 12,25. Vrouwelijk extra
kwal. 7,40-/ 9,20. Vrouwelijk le
kwal. 6,20-/ 7,40. Handel redelijk
en prijzen gelijk. Vrouwelijk 2e kwal.
5,40-f 6,10. Vrouwelijk 3e kwal.
5,00-/ 5,40. Worstkwaliteit 4,00-
4,90. Handel redelijk en prijzen ge
lijk.
Slachtschapen en lammeren per kg
geslacht gewicht inclusief BTW.
Aanvoer slachtschapen 130. Zuig-
lammeren 6,50-/ 8,00. Handel rede
lijk en prijzen gelijk.
Slachtschapen en lammeren per
stuk inclusief BTW: Zuiglammeren
110-/ 150.
Aanvoer totaal 885 stuks.
Baltic Sun, 1-9 t.h.v. Uddevalla naar
Odda.
Kaapgracht, 3-9 300 .n.w. Surabaya
naar Fremantle.
Nedlloyd Barcelona, 1-9 230 w.n.w.
Marquise eilanden naar Los Angeles.
Nedlloyd Hoorn, 2-9 225 n.w. Jeddah
naar Singapore.
Nedlloyd Rotterdam, 1-9 360 z.w. Nou-
rmea naar Jakarta.
Dinsdag 4 september
Nederland 1
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
14.07 uur De ontvoering van Tracy en
Jay, Amerikaanse speelfilm.
15.55 uur Ja, natuurlijk extra, na
tuurfilm over het regenwoud in Ecua
dor.
16.42 uur Ted's televisite, Ted de
Braak bezoekt een Nederlands be
drijf. Herh.
17.30 uur Journaal.
17.40 uur Bollo, Bries en bondgeno
ten, jeugdserie.
18.04 uur Davy Crocket, Amerikaan
se jeugdserie.
19.00 uur Journaal.
19.20 uur Kerkepad, serie over land
schap en kerken.
19.51 uur Zo vader zo zoon, spelpro-
gramma.
20.26 uur NCRV filmcyclus: Liefde
op het eerste gezicht, 9-fiIms over
liefde en romantiek. Vandaag: Lady
and the highwayman, Engelse speel-
film.
22.04 uur Hier en nu, actualiteitenru
briek.
22.44 uur Muzikaal intermezzo, Mar-
greet de Jongh, orgel speelt werk van
Franck. -
23.00 uur Journaal
23.10 uur Emmy Verhey, viool en Car
los Moerdijk, piano.
23.36 uur Huizen van Oranje: Kasteel
van Gorp te Gorp.
Nederland 2
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
17.00 uur Euro Country Music
Masters 1990, country en western-
muziekwedstrijd.
18.05 uur De TV show op reis. Ivo Nie-
he op bezoek bij bekende buitenlan
ders. Herh.
18.55 uur Tik tak, kleuterserie.
19.00 uur TROS Sport extra: Camel
Trophy 1990, reportage over de 11 edi
tie van deze rally.
20.00 uur Journaal.
20.27 uur Baby M, 2-delige tv-film.
22.10 uur TROS Aktua, actualiteiten
rubriek.
22.40 uur Dear John, 22-delige Ame
rikaanse comedyserie. Afl. 17.
23.10 uur Brigitte Bardot: S.O.S.,
3-delige Franse serie over de bescher
ming van diersoorten. Afl. 1.
00.05 uur Journaal.
Nederland 3
09.00,13.00 en 17.50 uur Nieuws voor
doven en slechthorenden
14.00 uur Skoalle-tv.
14.56 uur Voorlichtingsprogramma
cursusprogramma najaar 1990.
15.15 uur Geschiedenis en archeolo
gie van de bijbel. Les 5.
18.00 uur Waar ik geboren ben, docu
mentaire serie. Afl. 1.
18.30 uur Sesamstraat.
18.45 uur Jeugdjournaal
18.55 uur Het Klokhuis
19.10 uur Robin of Sherwood, jeugd
serie.
20.00 uur Journaal
20.24 uur Buitenlandse schrij
versportretten, serie filmportretten.
21.14 uur De oude dag in het badhuis,
reportage over openbare badhuizen
in Japan die vooral door ouderen veel
bezocht worden.
22.00 uur NOS-laat, achtergrondin
formatie.
22.45 uur Keerpunt in de bewape
ningswedloop, documentaire over nu
cleaire bewapening.
23.35 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
BRT 1
17.30 uur Het Capitool, Amerikaanse
serie.
17.55 uur Nieuws.
18.00 uur Tik tak, animatieserie. Afl.
97.
18.05 uur Plons, Afl.: Plons en de bo
terbloem.
18.10 uur Draaimolen, reeks voor
kinderen.
18.20 uur Sprookjestheater, vandaag:
De drie wensen.
18.35 uur Johan en Pierewiet,
16-delige tekenfilmserie.
19.00 uur Buren, Australische serie.
19.25 uur Lotto-winnaars, medede
lingen en programma-overzicht.
19.30 uur Nieuws.
20.00 uur De drie wijzen, quiz waarin
twee kandidaten moeten raden wie
van de drie panelleden een juist ant
woord geeft.
20.40 uur Zeker weten? Rechtstreeks
praat- en discussieprogramma.
21.50 uur The Doors in Europe, docu
mentaire rond de legendarische
troep The Doors.
2.25 uur Kunst-zaken.
22.30 uur Vandaag.
22.50 uur Van Pool tot Evenaar, docu
mentaire.
23.50 uur Coda, Sonate 1: Allegro
maestoso tempo di marcia, van Paga-
nini, uitgevoerd door Patrick van Ne-
telbosch, mandoline en Frangois Lau-
wers, gitaar.
BRT 2
18.30 uur Nieuwskrant
18.35 uur Mooi en meedogenloos, afl.
2.
18.58 uur Babel, wekelijkse nieuws
brief.
19.28 uur Programma-overzicht.
19.30 uur Journaal
20.00 uur Cross Creek, Amerikaanse
speelfilm.
22.00 uur Programma van de Socia
listische Omroep.
De redactie behoudt zich het recht voor ingekomen
stukken in te korten. Plaatsing betekent niet dat de
inhoud door de redactie wordt onderschreven. Inge
zonden stukken zijn buiten verantwoordelijkheid van
de redactie en uitsluitend voor rekening van de brief
schrijver, waarvan naam en adres bij de redactie
bekend moeten zijn.
Een korte reactie op de ingezonden
brief van ds. H. J. Boer uit Sirjans-
land over mensen met een homo-
sexuele geaardheid.
Kort, omdat ik eigenlijk niet zo
hou van brieven over en weer en het
gebruik van bijbelteksten daarin.
Ook ik wil mij in mijn leven laten lei
den door het woord van God. In te
genstelling tot ds. Boer ben ik echter
van mening dat de kerk ook jie homo
fiele medemens dient te aanvaarden
zoals hij /zij is (zoals we elkaar alle
maal moeten aanvaarden zoals we
zijn) en zo naast die mens wil staan.
Als het nodig is in de strijd tegen hen
die hen niet aanvaarden. Wat betreft
het oordeel, denk ik dat we dat maar
aan God moeten overlaten. Hij is on
eindig veel groter dan ons kleine,
(vaak kleinzielige) mensenhart.
A. Visscher-Danser
Zierikzee
Achter de hoge elzenhaag, die bij de
schuur van Max Wattèl al begon, was
het scheve huisje van Leune nauwe
lijks te zien. Ze woonde daar al, sinds
ze was opgehouden met bakeren, om
nu eindelijk, zoals ze zeide d'r beê-
nen ook is onder een eige taefel te ste
ken.
Jarenlang had Leune Schietekatte
door het eiland getrokken van het
ene dorp naar het andere, ze kende el
ke boerderij en ieder arbeidershuisje.
En nu verdiende ze haar kost met jak
ken naaien en mutsen opdoen en het
huishouden van Max Wattèl te onder
houden.
Niemand had Leune ooit andere ge
kend dan krom, hinkelend en vinnig
met de tong. Het jonge volk stak de
gek met haar. Ze geloofde aan spoken
en weerwolven en zou voor geen geld
's avonds langs de Vrouwendijk ge
gaan zijn.
Het deugde daar niet, trouwens het
was altijd gevaarlijk bij nacht en on
tij langs een kerkhof te lopen. Als ze
daar over sprak, schommelde haar
wonderlijk groot hoofd heen en weer
tussen haar scheve schouders en rin
kelden de gouden strikken met waai
ers togen de zware krullen. Want Leu
ne was groös. Zondag en door de
week droeg ze goud, een dubbele rij
kroonspclden in haar ondermuts, het
brede snoer bloedkoralen hing slap
om haar rimpelige hals. Als ze naar
de kerk ging, had ze de brede ouder
wetse schoenen aan, die volgens haar
zeggen nog van haar moeder waren.
De dikke zilveren gespen glommen
van onder haar blauw en bont ge
streepte greinen keuzen (rokken).
Ik dienke dat 't mee Max nog is
bekaaid afloopt, buure, zei ze ineens
ie zwalt eêle nachten deur den duu-
ne, 't is een werk dat gin daglicht ver-
draegt
De laatste tak viel van de stam.
Jikkemien klom naar beneden. Ze
vond dat de boom er nu uitzag als de
marskramer zonder armen, die een
paar keer per jaar door het dorp
kwam en met z'n knie zijn bakje
openstootte. De witte plekken leken
wonden, ze streek er langs, het voelde
zijig zacht en rook rinzig.
Och, zei ze, je moe je over Max
niet zó over-oop elpe, ie zal wezelik in
gin zeven duiven gliek loope.
Leune gichelde even, haar scherpe
oogjes gluurden vanachter de gouden
waaiers. Ze stak haar vinger in de
hoogte en zei ernstig: Jie weet toch
waer of un geboren is En ie durf
strikken te zetten tussen de grae-
ven 't is schande
Alia, Leune, je moe niet zó ver-
zinne, zulke diengen doe Max nie.
De donkere lucht was dichterbij ge
dreven. Leune sloeg de schort over
haar muts voor de eerste grote drup
pels, die begonnen te vallen.
Door DIGNATE ROBBERTZ
4
Ze hinkelde onder het afdakje
naast de houtstapel. Windvlagen
suisden door de struiken en brachten
koelte.
Jikkemien zocht Arend, die met
een paar kakkerlakken speelde. Hij
wilde buiten blijven en in de regen
staan. Tben hij tegenstribbelde pakte
ze hem onder haar arm.
De staartklok wees vier uur. Jikke
mien maakte vuur in de musterd, die
dwars over de haard lag en ging op
haar knieën zitten om in de blaaspijp
te blazen. Het hout was nog niet hele
maal droog, de rook prikkelde in
haar keel, ze hoestte en veegde de tra
nen uit haar ogen.
Arend hielp mee stoken, hij zocht
de fijne stokjes uit de houtbak en
mikte ze in het vuur. Het koffiewater
in de berookte ketel begon te zingen
en de gemalen bonen geurden door
den uuze.
Een felle regenbui sloeg tegen het
huis, kletterde langs de ramen en
spoelde de weg schoon. In driftige
geultjes liep het water onder de haag
door. Op de zolder was een lek. Jikke
mien hoorde regelmatig de druppels
vallen. Bij de schouw of naast het
venstertje moest het zijn.
De bui dreef snel over. Tben het
droog was zette ze dadelijk het raam
op een klosje om de rook te laten weg
trekken.
(wordt vervolgd)
