Recreatie belangrijkste bedreiging
voor het duinlandschap in Zeeland
ZLM-voorzitter Van der Maas
bekritiseert optreden overheid
WATERSTANDEN
Het is de hoogste tijd dat een halt wordt toegeroepen aan proces van achteruitgang''
Vakantieverkeer
zorgt voor files
Brand veiling-
St. Annaland
,,We vragen alleen om de concurrentiekracht van de
hoerenondernemers niet verder af te breken
2
ZIERIKZEE - „Het is kiezen of delen, dat het niet goed gaat met de duinen in Zee
land is een onweerlegbaar feit". Dat is de harde cunclusie van het rapport Zeeuwse
Duinen, knelpunten en kansen. Het rapport is geproduceerd door de werkgroep
Midden-Zeeland van de Stichting Duinbehoud, Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Dui-
veland en Natuurbeschermingsvereniging 't Duumpje uit West-Zeeuws Vlaanderen.
Volgens het rapport is het hoogste tijd dat een halt wordt toegeroepen aan het proces
van achteruitgang van de duinen. „Daartoe zullen soms drastische maatregelen moe
ten worden genomen, die wellicht impopulair doch strikt noodzakelijk zijn", aldus het
rapport. Gesteld wordt dat de grootste bedreiging van het duinlandschap wordt ge
vormd door de toenemende recreatiedruk.
de verkeersproblemen en vormt bo
vendien een bedreiging van de nu nog
gave overgang van duin naar polder.
Als ander knelpunt wordt ge
noemd het overloopterrein van de
Wilhelminahoeve. „Het terrein is een
doorsnijding tussen duin en vroon en
dient dan ook uit de sfeer van de re
creatie te worden gehaald", aldus het
rapport.
Het autoluw maken van het eind
van de Hoogenboomlaan in Renesse
is volgens het rapport een voorbeeld
van hoe het wel moet. „Deze locatie
kan een voorbeeld zijn voor verge
lijkbare situaties, zoals bijvoorbeeld
de Rampwcg". Negatief wordt de aan
wezigheid van camping De Prinsen
hoeve beoordeeld in het rapport.
Verstoring
.Zij verstoort in ernstige mate de
ecologische verbindingen: onnatuur
lijk waterregime, vervuiling, bemes
ting en lawaai. Visueel landschappe
lijk wordt de zichtlijn van duin tot
polder onderbroken", aldus het i*ap-
port. ,,De enige oplossing is het volle
dig opheffen van de camping op deze
lokatie, wat ook past in het concen
tratiebeleid", aldus het rapport.
Hoe drastisch men te werk wil
gaan blijkt wel uit het feit dat ge
pleit wordt voor het verwijderen van
de Vroonweg tussen Renesse en
Haamstede. „Het is bijzonder jam
mer dat langs de voormalige tram
baan deze het vrroongebied volledig
doorsnijdende weg is aangelegd".
„Het natuurlijk contact tussen het
westelijk en oostelijk vroongebied is
daardoor verloren gegaan. Deze dient
te worden hersteld en het verwijde
ren van de verharding is daartoe de
enige mogelijkheid". Uiteraard in
Knelpunten en Kansen ook aandacht
voor het Duinpoldergebied bij Haam
stede.
In dit poldergebied, al jaren een
strijdpunt, kan men (semi)permanen-
te bebouwing vinden in de vorm van
caravans. Om het landschap daar
weer te herstellen is volgens het rap
port een volledige sanering van de re
creatiebebouwing nodig. „Behalve
de 'uitsterfregeling' moeten maatre
gelen genomen worden als actieve
uitkoop, verminderde toegankelijk
heid en een stringente aanpak om
verdere uitbreiding te voorkomen",
aldus het rapport.
Naast bedreiging door de recreant
wordt het duinlandschap ook be
dreigt door de wijze waarop het
grond- en oppervlaktewater wordt
beheerd. Op verschillende plaatsen
dreigt het duingebied te verdrogen.
Om verdere uitdroging te voorko
men wordt in Knelpunten en Kansen
gepleit voor het omvormen van het
naaldbos in Westerschouwen (de Bos-
wachterij) tot een natuurlijk loofbos.
Ook zou men gebruik nioeten maken
van stuwen om het waterpeil in de
duinen op peil te houden. „Het niet
meer gebruiken van de uit 1986 date
rende bronnen langs de noordelijke
rand van 't Zeepe ter hoogte van het
vliegveld is zeer positief", aldus het
rapport.
Slufters
Voor wat betreft de funktie van de
duinen als zeewering kampt men op
Schouwen-Duiveland volgens het
rapport niet met ernstige problemen.
Voor wat betreft de natuurfunktie
ligt dat heel anders en in Knelpunten
en Kansen worden een aantal sug
gesties gedaan om die natuurwaarde
van het duinlandschap weer wat op te
vijzelen.
Genoemd worden vier mogelijkhe
den: sluftervorming, het herstellen
van natte duinvalleien, het toepas
sen van verstuivingen en het creëren
van een binnenduinrand.
Aanwijzing tot beschermd natuur
monument op zich is volgens het rap
port onvoldoende garantie dat de
achteruitgang van een gebied tot
staan wordt gebracht. „De manier
waarop de Zwinvlakte, onze zuide
lijkste slufter, wordt beheerd is, teke
nend voor de huidige mentaliteit ten
opzichte van een beschermd kust
landschap. Aan die bescherming
wordt op geen enkele manier inhoud
gegeven". Kortom: er is nog volop
werk aan de winkel.
De meeuwenduinenkonijnenjacht moet verdwijnen. (Archieffoto).
In Knelpunten en Kansen wordt er
voor gepleit om de mogelijkheden
om in het duin te recreëren sterk te
beperken. „Gedurende de zomer
maanden zullen kwetsbare gebieden
voor het publiek tot verboden terrein
moeten worden verklaard", aldus het
rapport. Maar dat er nog veel meër
moet gebeuren wordt al snel duide
lijk. Zo is in het rapport ook een plei
dooi terug te vinden voor het afschaf
fen van de recreatieve jacht op
konijnen.
Schakel
De duinen van de Nederlandse
kuststrook vormen een belangrijke
schakel' in de keten van duingebie-
ALKMAAR - De stormachtige
wind heeft donderdag en vrijdag op
beperkte schaal schade berokkend
langs de Noordhollandse kust.
DRIEBERGEN - Een combinatie
van vakantieverkeer, wegwerkzaam
heden en enkele kleine ongevallen
zorgden zaterdag voor enkele files op
de doorgaande Nederlandse wegen.
Een beeld dat we de komende week
einden vaker kunnen verwachten, al
dus een woordvoerster van de politie
verkeerscentrale in Driebergen.
De problemen deden zich zaterdag
vooral voor rond Eindhoven, Breda,
Abcoude en de Velsertunnel. Rond
Eindhoven betrof het vooral vakan
tieverkeer in zuidelijke richting, bij
Breda was het niet alleen de uittocht
naar het zuiden maar ook de drukke
richting Zeeland. Wegwerkzaamhe
den zorgden rond Abcoude voor de
nodige vertraging en kleine ongeluk
ken in de Velsertunnel waren daar
verantwoordelijk voor enige opont
houd.
Op de A2 tussen Echt en Neder-
weert werd zaterdagmorgen vooraf
gaand aan de Grote Prijs van België
voor motoren een snelheidscontrole
gehouden. De uitkomst viel de poli
tie niet tegen. Van de zesduizend ge
controleerde voertuigen reden er
ruim vierhonderd te hard. Veel moto
ren waren er door het slechte weer
niet op pad, aldus de politie. Wel wa
ren er veel vakantiegangers onder de
overtreders.
den, die loopt van Calais tot Skagen
in Denemarken. ,,De Nederlandse
duinen behoren tot de meest afwisse
lende duin-systemen ter wereld", al-
'dus het rapport. „Qua variatie aan le
vensgemeenschappen staan zij aan de
top van de Europese kustduinen", al
dus het rapport.
Ook voor plant en dier zijn de dui
nen van het allergrootste belang.
Voor veel vogelsoorten is het duinge
bied een belangrijke broedplaats.
Daar komt nog bij dat natuur- en cul
tuurwaarden meespelen.
De duinen waren in het verleden
immers een deel van het landbouw
systeem. „Zij vervulden als graasge-
bied dezelfde functie als de heidevel
den van Oostelijk Nederland. Reden
te over om de hand aan de ploeg te
slaan en in aktie te komen. Vooral de
afgelopen jaren, zo- wordt gesteld in
het rapport, is de recreatiedruk
enorm toegenomen. „Op een aantal
plaatsen heeft dat geleid tot versnip
pering en vermindering van natuur
waarden. Het is de hoogste tijd om
verdere achteruitgang te voorko
men".
Duinvorming
Niet alleen wordt het duinland
schap beschadigd door het gebruik
door recreanten. Ook verhindert de
aanwezigheid van die recreanten het
natuurlijk herstel van de duinen. Zo
lang de mens niets verstoort en het
evenwicht er is wordt de afslag na
stormen gecompenseerd door primai
re duinvorming op het stand.
Die jonge duintjes worden door
veel recreanten in gebruik genomen
als natuurlijk windscherm. De be
planting wordt vertrapt en het duin-
tje in spé verdwijnt weer door ver
stuiving.
Het enige dat erop zit volgens het
rapport is het afschermen van die
SINT ANNALAND - Een uitslaan
de brand heeft forse schade aange
richt in de veiling van St. Annaland.
De brand ontstond volgens de politie
vermoedelijk in de drogerij van de
veiling. De schade is tenminste een
miljoen gulden. Persoonlijke onge
lukken deden zich niet voor.
duintjes. Op brede stranden als het
Verklikkerstrand zou dat volgens het
rapport kunnen zonder dat de recrea
tie daardoor ernstig ingeperkt hoeft
'te worden. Om te voorkomen dat de
recreant zich niets aantrekt van de af
rasteringen zou er intensief toezicht
uitgeoefend dient te worden.
Vergaand
Als het aan de drie natuurbescher
mingsorganisaties ligt worden er ver
gaande maatregelen genomen. Ge
pleit wordt onder meer voor het
autoluw of zo mogelijk autovrij ma
ken van wegen richting duinen. De
aanleg van een Rondweg rond Renes
se vormt volgens geen oplossing
maar hoogstens een verplaatsing van
De duinpolder bij Weste7ischouwen; een voorbeeld van hoe het r
ravans in een natuurgebied. (Archieffoto: Joop van Houdt).
WESTKAPELLE - „Voor de gewenste schone en duur
zame agrarische produktie en voor de drastische natuur-
claim op het landelijk gebied biedt de overheid niet of
nauwelijks compensatie of alternatieven. Voorwaarden
scheppend beleid gericht op behoud van de internationa
le concurrentiekracht wordt door de Nederlandse over
heid met de mond beleden maar niet of nauwelijks in
daden omgezet". Deze woorden sprak de voorzitter van
de ZLM, H. C. van der Maas, tijdens de hoofdbestuurs
vergadering, die in Westkapelle werd gehouden.
dreigen te worden. We willen ons wel
aanpassen, maar niet op straffe van
het binnen tien jaar verdwijnen van
het grootste deel van de Nederlandse
boeren en tuinders". De ZLM-voorzit
ter wees in dit verband op een aantal
regeringsnota's, maar ook op het
streekplan van de provincie Noord-
Brabant, de streekplanuitwerking
West Zeeuws-V la anderen en de ruil
verkaveling Walcheren.
Tijden en standen volgens getijdetafel Hydro-mctcoeentrum Zeeland t.o.v. NAP.
Zierikzee
Roompot Buiten
Wemcldinge
Springtij: 10 juli
Actuele informatie over afwijkingen: 06-91122353
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
10 juli
06.05
166
12.00
-123
18.15
153
-
10 juli
04.35
167
10.35
-120
16.45
154
23.00
-157
10 juli
06.30
179
12-00
-132
18.45
162
10 juli
06.10
188
12.00
-138
18.20
176
-
Volgens ZLM-voorzittcr H. C. van
rler'Maas laat do overheid de boeren
in de kou staan.
Van der Maas keerde zich in het bij
zonder tegen de steeds scherpere
milieu-eisen, die de Nederlandse
landbouw zwaar zullen treffen. „Wc
kunnen niet anders dan sterk en
scherp stelling nemen tegen de veel te
ver gaande geboden en verboden,
normen en criteria, die ons opgelegd
Kerend Tij
In zijn openingswoord tot de aan
wezigen keerde Van der Maas zich te
vens tegen onderdelen van het recent
gepresenteerde milieuplan van do
provincie Zeeland Kerend Tij. Hij zei
ervan uit te gaan dat berichten over
het instellen van een uitrijverbod
voor dierlijke most in do herfst op
een misverstand berusten. Ook hot
schrappen van de distelverordening
is niet aanvaardbaar voor de Zeeuwse
landbouw. De noodzaak om in Zee
land - nota bene de schoonste provin
cie van Nederland - de landelijke nor
men en maatregelen nog extra te
verzwaren, völt volgens Van der Maas
ernstig tc betwijfelen.
Dc provinciale eisen komen hoven-
op de extra offers die in het kader
van het Nationale Milieubeleidsplan
Plus en andere regeringsnota's reeds
van de landbouw worden gevraagd.
In dc veehouderij bijvoorbeeld komt
er ren ammoniak heffing aan en
wordt de ammoniak reductie van 50
naar 7,0% gebracht. Dit zijn forse in
grepen. Dc heffing op het gebruik
van gewasbeschermingsmiddelen
komt voor de boeren neer op een
kostenverhoging van tien tot twintig
procent.
Teleurgesteld toonde Van der Maas
zich over de houding van Lubbers die
geen gesprek wilde met de voorzitter
van het Landbouwschap om gedaan
te krijgen dat het stabilisatoren-
besluit op de EG-top in Dublin aan de
orde zou worden gesteld. „Deze hou
ding is tekenend voor de houding van
deze overheid ten aanzien van de
landbouw en de akkerbouw in het
bijzonder. We zullen ons daarom in de
komende maanden moeten bezinnen
hoe we redelijkerwijs anders en beter
tegengas kunnen geven, zodanig dat
dc overheid werkelijk medeverant
woordelijkheid toont met dc „overle-
vingsworsteling" van een totale sec
tor en wel zodanig dat de marges
daartoe verruimd worden. Wonderen
vragen we niet. We vragen ook niet
om alles te laten zoals het nu is. Wc
vragen evenmin iedereen boer te la
ten blijven. We vragen alleen om de
concurrentiekracht van goede boe-
renondcrnèmers niet verder af te bre
ken", aldus Van der Mans.
Herstructurering
Herstructurering wordt volgens
voorzitter van dc ZLM - ook in het
Landbouwschap - als een vvonderbe-
grip omhelsd. Maar herstructurering
op de bodem van de markt is een
volstrekte illusie. „Uitgaande van dc
politieke realiteit zullen wc blijvend
en met volle inzet moeten proberen
dc marges te verruimen. Daarnaast
moeten wc als landbouworganisatie
zelf bezig blijven met voorlichting en
initiatieven tot aanpassing".
De voorzitter van de ZLM toonde
zich tenslotte blij met het voornemen
om het Landbouwschap door een ex
tern bureau te laten doorlichten. De
ZLM heeft hier al gedurende twee
jaar om gevraagd. In het onderzoek
moet volgens Van der Maas de samen
hang met de totale landbouworgani
satiestructuur worden meegenomcri.
Tot en met 14 juli
Burgh-Haamstede
Expositie schilderijen Gust Romijn.
Bewaerschole. Dagelijks behalve zon
dags van 13.30 tot 16.30 uur.
Tot en met 31 juli
Burgh-Haamstede
Expositie aquarellen Nadine Fassin.
De Burght. Geen vaste openingstij
den.
T/m 11 augustus
Zierikzee
Expositie werk van 46 beeldhouwers
in Beeldentuin en huis van het voor
malige Burgerweeshuis. Tevens
kleinantiek en potterie. Openingstij
den ma. t/m za. 10.00-17.00 uur.
Tot en met 1 oktober
Zierikzee
Expositie fossiele beenderen uit de
Oosterschelde. Stadhuismuseum.
Maandag tot en met vrijdag van 10.00
tot 17.00 uur.
Expositie Zeeuwse klederdrachtpop
pen. Stadhuismuseum. Maandag tot
en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur.
Maandag 9 juli
Zierikzee
Open kerkdagen 1990 in de Gasthuis-
kerk, Havenplein. Van 13.00-16.30
uur.
Seharendijke
Schouws kerkepad, vertrek vanaf de
Hervormde kerk. 18.30 uur.
Van 9 tot en met 21 juli
Zierikzee
Expositie etsen en andere grafiek
van Saskia Eggink. De Eenhoorn.
Dagelijks van 11.00 tot 17.00 uur.
Dinsdag 10 juli
Zierikzee
Feestelijke ingebruikname van de
heringerichte binnenstad met 'n bloe
metje, muziek en straattheater.
Renesse
Bezichtiging kerk en orgelbespeling
door Diana Sijrier uit Sirjansland
(NH kerk). Nederlandse Hervormde
kerk. Van 14.00 tot 16.00 uur.
Woensdag 11 juli
Zierikzee
Open kerkdagen 1990 in de Gasthuis-
kerk, Havenplein. Van 13.00-16.30
uur.
Commissievergadering jeugd- en jon
gerenwerk in stadhuis. 20.00 uur.
Donderdag 12 juli
Zierikzee
Vergadering commissie Organisatie-
beheer Waterschap, 's Landskamer.
9.00 uur..
Vergadering commissie Waterbeheer
Waterschap, 's Landschapskamer.
14.00 uur.
Bijeenkomst La Leche League in Ju-
lianastraat 9. 20 uur.
Renesse
Bezichtiging kerk en orgelbespeling
door Jikke Troost uit Burgh-Haam
stede (Geref. kerk). Nederlandse Her
vormde kerk. Van 14.00 tot 16.00 uur.
Dreischor
Orgelconcert in de Nederlandse Her
vormde kerk. Dirk Jansz. Zwart.
20.00 uur.
Nieuwerkerk
Vergadering commissie welzijnsbe
leid. Gemeentehuis. 19.30 uur.
Vrijdag 13 juli
Zierikzee
Open kerkdagen 1990 in de Gasthuis-
kerk, Havenplein. Van 13.00-16.30
uur.
Opening expositie Nieuwe Kerk van
Zeeuwse Kunstkring. 17.00 uur.
Zaterdag 14 juli
Zierikzee
Fuchsia tuinentocht. Schouwenbank
65. Van 9.00 tot 17.30 uur.
Burgh-Haamstede
Fuchsia tuinentocht. Hogeweg 24.
Van 9.00 tot 17.30 uur.
Zondag 15 juli
t/m donderdag 2 augustus
Zierikzee
Art But in Noordhavenpoort. Dage
lijks van 13.00 tot 17.00 uur, maandag
gesloten.
Maandag 16 juli
Zierikzee
Open kerkdagen 1990 in de Gasthuis-
kerk, Havcnplein. Van 13.00-16.30
uur.
Seharendijke
Schouws kerkepad. vertrek vanaf
Hervormde kerk om 18.30 uur.
Dinsdag 17 juli
Renesse
Bezichtiging kerk en orgelbespeling
door A. K. Gorter uit Stadskanaal
(Geref. kerk). Nederlandse Hervorm
de kerk. Van 14.00 tot 16.00 uur.
Brouwershaven
Orgelconcert in de Grote of Sint Nico-
laaskerk, Gijs van Schoonhoven uit
Enschede. 20.00 uur.
Woensdag 18 juli
Zierikzee
Open kerkdagen 1990 in de Gasthuis-
kerk, Havenplein. Van 13.00-16.30
uur.
Donderdag 19 juli
Burgh
Orgelconcert Nederlandse Hervorm
de kerk. 20.00 uur.
Haamstede
Rommcl/zendingsmarkt. Gebouw
Gereformeerde Gemeente, Ankerwee
10. 10.00-16.00 uur.
