ffiusicoKimn Doktersvrouw in de jungle Muziekagenda Van Oosterland naar het ooster land f Gemeente Utrecht wil 20 procent energie besparen 6 ZWOLLE - De Reinigingsdienst van de gemeente Zwolle heeft maandag ten onrechte een leren bankstel en een kast voor afval aangezien. Het meubilair was door verhuizers op de stoep neergezet. Tbr wijl zij in de flat woning waren om ander huisraad te halen arriveerde de Reinigings dienst. De, medewerkers van de dienst deponeerden het bankstel en kast in de kraakauto. Hij woonde al een tijd in Twente, maar bleef dirigent in Oosterland. Zoals Bernard Haitink heen en weer pendelde van Amsterdam naar Lon den, reed Jaap Zuidgeest van Oost naar West en weer terug, af en toe eens een hijgend hert op de bumper traiisporterend. Maar nu is hij echt weg. De muzikale 'zuid-geest' van 'Jaap' is voorgoed naar het 'ooster land' vertrokken. Twaalfeneenhalf jaar geleden kwam Jaap naar Oos- terland en begon een koor te dirige ren dat de onwaarschijnlijke naam VZOS had. Het zal de Oosterlanders wel pijn doen, maar bij de naam VZOS denk ik eerder aan een zwemclub dan aan een zangkoor. Het jubileumconcert (tachtig jaar VZOS en afscheid van de dirigent) werd vrijdag dan ook op treffende wijze in een sporthal gege ven en de letters VZOS die op de muur prijkten hingen daar zo van zelfsprekend alsof ze tachtig jaar bij de plaatselijke korfbalclub hoorden. Wat betekenen eigenlijk die letters VZOS. Het zou kunnen betekenen Veel Zingende OosterlanderS, Vreemd Zingende OosterlanderS of Vals Zingende OosterlanderS, maar jammer voor de andere koren, alleen het eerste zou waar kunnen zijn. Ik heb vrijdag de betekenis even aan de voorzitter gevraagd die on middellijk in de houding ging staan en met plechtige stem uitriep: Voor uitgang Zij Ons Streven! Zulke deftige taal stemt natuurlijk tot enig stilzwijgen en overpeinzing. Laat ik het zeggen in de stijl van de koomaam. Geliefde lezers. Het doet in ojis de vraag opwellen of dit Streven, waar van de koomaam spreekt, wel wer kelijkheid geworden is in Ooster land. Of is dit streven een vrome wens uit een koomaam waarvan de inhoud niet meer beleefd wordt? Kortom, wat is er bereikt in tachtig jaar VZOS en twaalf ene enhalf jaar Zuidgeest? Ik zal het u vertellen. Maar alvo rens daartoe te komen zal ik iets doorgeven wat de geschiedenis zal ingaan als de 'Blunder van Bergs- hoeff'. Na afloop van het jubileumconcert was er gelegenheid om het koor te fe liciteren met het jubileum en om af scheid te nemen van de dirigent. Het vond allemaal plaats in de Oosterhof waar jarenlang de Zuidgeest ge waaid en gezwaaid had. Vooraf gaand aan het borreltje (daar waren we uiteindelijk allemaal voor geko men) nam de burgemeester van Dui- veland het woord en openbaarde een geheim. Hiermee beging hij een de sastreuze fout in zijn prille burge meesterscarrière, namelijk door in het openbaar te onthullen dat de cul tuur op Duiveland te danken is aan het zendingswerk vanuit.... Bruinis- se. Hij had namenlijk in de archieven ontdekt dat de zangvereniging VZOS in 1910 werd opgericht na afloop van een optreden van een koor uit Brui- nisse dat op speciaal verzoek van een dominee naar Oosterland kwam om te laten zien wat goede zangkunst in hield. Het had verhitte discussies in de gemeenteraad opgeleverd maar met drie tegen twee stemmen werd het gastoptreden van de Bruse zan gers toegestaan. Het gevolg van het optreden was het oprichten van een Oosterlands koor. Zonder Bruinisse was er geen zang in Oosterland geweest, zonder Brui nisse was er geen cultuur op Ooster land geweest. Zonder Bruinisse was er wellicht geen cultuur op heel Schouwen geweest. Het is zelfs de vraag wat er van de wereld gewor den was als Bruinisse niet bestaan had. De gevolgen van de onthulling van de burgemeester zullen ingrijpend zijn voor de verhoudingen tussen de gemeenten op Schouwen-Duiveland. Bruinisse zal zich opwerpen als cultuurmoeder en de andere gemeen ten gaan beschouwen als koloniën. Schouwen-Duiveland zal spoedig het Bruse gemenebest genoemd worden, we zullen voortaan de Bruse Nieuws bode ontvangen en voormalig Burge meester Bergshoeff zal worden be noemd als slippendrager derde klasse op het gemeentehuis van Bru. Jaap Zuidgeest hoeft het allemaal niet meer mee te maken. Hij is net op tijd uit Oosterland naar het ooster land vertrokken. Vrijdag zwaaide hij voor de laatste keer de scepter voor het koor van Oosterland. Twaalfèneenhalf jaar lang heeft hij het gedaan. Vooruitgang was zijn streven. En ze zijn vooruit gegaan. Het werd tijdeyis het jubileumconcert vrijdag ruimschoots bewezen. Op een bijzondere wijze heeft het koor de afgelopen weken afscheid van haar dirigent genomen. Het be wees dat Jaap Zuidgeest inderdaad veel bereikt heeft. Wat dan precies? Het is meer dan een goed koor. Het antwoord luidt: VZOS. Dat betekent niet 'Vooruitgang Zij Ons Streven' laten we die naam maar vergeten of op een mosselkot- ter schrijven. Voortaan geven we een nieuwe invulling aan de naam van het koor in Oosterland. We noemen het koor: Vreugde-Zingen-Onderlin ge band-Samenspel Ofwel: VZOS, dankzij Jaap Zuidgeest. Namens alle inwoners van Schou wen-Duiveland (en die van Bruinisse in het bijzonder) wensen we de tach tigjarige nog vele jaren toe en tot Jaap Zuidgeest zeggen we: Jaap, be dankt. Het ga je goed! Enkijk uit voor de herten. MARZAS Woensdag- 23 mei Nederland 1 10.00 uur Vrouw zijn, gevarieerd ma gazine voor de vrouw. 10.45 uur Muzikale fruitmand, pro gramma met geestelijke liederen. Presentatie: Heieen van Dijk. 13.00 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. 15.00 uur De Ankeveense Plassen, portret. 15.20 uur De brug van Adam Rush, family theatre. 16.05 uur Highlight, praatprogram ma. 16.35 uur Tom Sawyer, serie. 16.58 uur De avonturen van... Tobie; De dappere drie; het verhaal van de Hugenoten. 17.30 uur Journaal. 17.40 uur Eindexamenjournaal 17.56 uur Tijdsein 1, gevarieerd nieuwsprogramma. 18.30 uur Avonturenbaai (Danger bay), Canadese jeugdserie. 19.00 uur Journaal. 19.20 uur Gospel clip magazine^ mu ziekprogramma. 19.56 uur De Campbells, serie. 20.25 uur Bunkeren, alternatief actu aliteitenprogramma. 20.35 uur Jan en Alleman, gevarieerd programma. 21.30 uur Van U wil ik zingen, koor- en samenzang. 22.10 uur Tijdsein 2, informatie magazine. 22.40 uur Metterdaad, De Helwan boys. 23.00 uur Journaal. 23.10 uur Mag ik 's met je praten, praatprogramma. Nederland 2 13.00 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. 16.00 uur Supercliainps, spelpro- gramma. 16.55 uur Little Lord Fauntleroy, Amerikaanse speelfilm. 18.40 uur Countdown, Jasper Faber presenteert popmuziek. 19.25 uur Onle one earth, serie over milieu en ontwikkeling. 20.00 uur Journaal. 20.27 uur Nederland muziekland, muziekprogramma. 21.20 uur Nieuwslijn, actualiteiten magazine. 21.50 uur Film Video in Cannes, impressie van het jaarlijkse film festival te Cannes. 22.00 uur The hitcher, Amerikaanse speelfilm. 23.40 uur Pin up Club, erotisch maga zine. 00.00 uur Cash, beleggingsspel, van uit Studio Plantage in Amsterdam. 00.30 uur Journaal. Nederland 3 08.55,13.00 en 17.50 uur Nieuws voor doven en slechthorenden 09.00 uur Op zoek naar.... Afl. 4. 09.30 uur Agrarisch Nederland. Afl. 5. 10.30 uur Schrijvers over de oorlog. Afl. 5. 18.00 uur Gracis a Dios, documentai re over de Miskito-indianen in Hon duras. Herh. 18.30 uur Sesamstraat. 18.45 uur Jeugdjournaal. 18.55 uur Het klokhuis. 19.10 uur Van gewest tot gewest, re gionaal magazine. 19.44 uur Midlotto. 19.46 uur Uitzendsing van de RPF. 20.05 uur Studio sport, finale Euro pacup 1, AC Milan-Benfica, eerste helft. In de pauze: Socutera. 21.15 uur Studio sporft. AC Milan- Benfica, tweede helft. 22.10 uur NOS-laat. actueel magazi ne. 23.00 uur Studio sport 23.40 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. BRT 1 15.55 uur Samson presenteert: De bende van hiernaast, Nederlandse jeugdfilm. 17.30 uur De woudlopers, Engelse se rie. 17.55 uur Nieuws. 18.00 uur Tik tak, animatieserie. Afl. 268. 18.05 uur Plons, Afl. Plons en de fla mingo. 18.10 uur Kameleon, doe-programma voor kinderen. 18.35 uur Bassie en Adriaan en de verzonken stad, serie. Afl. 25. 19.00 uur Programma van de Katho lieke Televisie- en Radio-Omroep. 19.25 uur Mededelingen en program ma-overzicht. 19.30 uur Nieuws. 20.00 uur Baraka, spelprogramrha. 21.30 uur Steek-er-wat-van-op-show, praatprogramma met Emiel Goelen. 22.25 uur Kunst-zaken. 22.30 uur Nieuws. Aansl. paarden- koersen. 22.45 uur Even diep ademhalen (A sharp intake of breath), 21-delige comedy-serie. Afl. 21. 23.15 uur Coda: Broer, jij wees me de weg..., van Stefaan van den Bremt. BRT 2 18.40 uur Nieuwskrant. 18.45 uur Rin, Japanse serie. Afl. 129. 19.00 uur Buren, Australische serie. Afl. 359. 19.25 uur Mededelingen en program- ma-overzicht. 19.30 uur Nieuws 20.00 uur Sportavond. Aansl. Verkeerstip. Donderdag 24 mei Nederland 1 13.00 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. 16.30 uur Museumschatten. Prof. Henk van Os presenteert voorwerpen uit Nederlandse musea. 16.41 uur Neighbours, Australische serie. 17.05 uur Over mensen en andere die ren, documentaireserie over overeen komsten en verschillen tussen mens en dier. Afl. 1. 17.30 uur Journaal. 17.36 uur Cult, cultureel magazine. VARA's Kindermenu met om: 18.01 uur Ovide en zijn vriendjes, te kenfilmserie. 18.15 uur De tovenaar van Oz; teken filmserie. 18.40 uur De Snorkels, tekenfilmse rie. 18.52 uur Popeye, tekenfilmserie. 19.00 uur Journaal. 19.07 uur Natuurmonument de Wie den, natuurspecial. 19.42 uur Lingo, woordspel gepresen teerd door Robert ten Brink. 20.08 uur Een klas apart, comedyse- rie. 20.33 uur Tien voor taal, taalstrijd tussen Vlaanderen en Nederland. 21.13 uur Making news, serie. 22.04 uur De Oprah Winfrey show, Amerikaanse talkshow. 22.43 uur Impact: Het atoomtijd perk, 12-delige documentaireserie. Afl. 1. 23.33 uur Natuurmoment. 23.39 uur Journaal Nederland 2 13.00 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. 15.30 uur Baby, secret of the lost le gend, speelfilm. 17.00 uur Post! Correspondentieru briek met Runaway Island, serie. 17.35 uur Toppop gogo, popprogram ma. Presentatie: Hans Sehiffers, Bas Westerweel, Robin Albers en Rick van Velthuysen. 18.05 uur Ontdek je plekje. Kampen. Herh. 18.15 uur Cartoons, drie tekenfilms. 18.35 uur David de kabouter, teken filmserie naar het boek De Kabouter van Rien Poortvliet en Wil Huygen. Afl. 10. 19.00 uur Pauze tv, jeugdmagazine. 19.32 uur Preferenties, spelprogram- ma. Presentatie: Bas Westerweel. 20.00 uur Journaal. 20.10 uur On golden pond, Ameri kaanse speelfilm. 21.55 uur Tussen kunst en kitsch, ex perts op het gebied van kunst en kitsch geven hun oordeel. 22.40 uur Karei, praatprogramma. 23.15 uur Journaal. Nederland 3 09.00, 13.00 en 17.50 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. 10.00 uur Toen de oorlog begon. Afl. 5. 18.00 uur De waslijn, programma over de Nederlandse samenleving en de immigranten. 18.15 uur Wal is aids? 2-dclige docu mentaire over de ziekte aids en het ontstaan ervan. 18.30 uur Sesamstraat. 18.45 uur Op zoek naar nieuwe Bar- bapapa's. 18.55 uur Het klokhuis, kinderpro gramma. 19.10 uur Pressgang, serie. Deel 23. 19.35 uur Vogels kijken, natuurdocu- mentaire. 20.00 uur Journaal. 20.10 uur Lopend vuur, mediaru- briek. 20.50 uur Premondiale, vooruitblik op de komende WK Voetbal in Italië. 21.40 uur Mest en milieu. Les 4. 22.10 uur Studio Sport 22.45 uur Nieuws voor doven en slechthorenden BRT 1 14.00 uur Schooltelevisie. 17.30 uur De woudlopers, Engelse se-, rie. 17.55 uur Nieuws. 18.00 uur Tik tak, animatieserie. Afl. 269. 18.05 uur Plons, afl.: Plons en het roodborstje. 18.10 uur Draaimolen, kinderserie. 18.20 uur Jacobus en Corneel, Afl.: De rode robijn. 18.35 uur Het gebeurde hier, kinder serie. 19.00 uur Puur natuur. 19.05 uur Programma van het NCMV- Middengolf. 19.25 uur Mededelingen en program ma-overzicht. 19.30 uur Nieuws. 20.00 uur Het Capitool, Amerikaanse serie. Afl. 17. 20.20 uur Felice! Quiz waarin twee duo's spelen op vierentwintig televi sieschermen. 20.55 uur De prehistorie. Rock 'n roll en actualiteit. Deel 9. 21.25 uur Panorama. 22.25 uur Kunst-zaken. 22.30 uur Nieuws. 22.45 uur Première, filmnieuws met Jo Röpcke. 23.15 uur Coda: Berceuse, van De Fal- la, uitgevoerd door Miche! Dispa, cel lo en Janine van Mever, piano. BRT 2 18.40 uur Nieuwskrant. 18.45 ulir Babel, wekelijkse nieuws brief voor Turkse migranten. 19.00 uur Buren, Australische serie. Afl. 360. 19.25 uur Mededelingen en program ma-overzicht. 19.30 uur Nieuws. 20.00 uur Rerum Novarum, reportage over een doorsnee gezin in Tsjechoslo- wakeij. 20.30 uur Concert, de symfonische tussenspelen uit Psyche, van Franck en de 6e Symfonie in A van Bruckner, uitgevoerd door het BRT-Filharmo- nisch Orkest o.l.v. Karl-Anton Ric- kenbacher. 22.05 uur Verwant Vrijdag- 25 mei Nederland 1 13.00 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. 15.20 uur De rode schoentjes, Engelse speelfilm. 17.30 uur Journaal. 17.40 uur Eindexamenjournaal, na beschouwingen. Presentatie: Pieler Jan Hagens. 17.55 uur Lekker weg, toeristisch ma gazine. 18.25 uur Abdijen der lage Landen en de mensen die er wonen. Afl. 10. 19.00 uur Journaal. 19.20 uur Hints, spelprogramma. Spelleider: Frank Kramer. 20.00 uur Benny Neyman in zijn Grie kenland, muziekspecial. 20.35 uur Inspecteur Morse, Engelse misdaadserie. Afl. 1. 22.25 uur Brandpunt, actualiteiten magazine. 23.00 uur Journaal. 23.15 uur Ver van mijn bed show. Pre sentatie: Han van der Meer. 23.40 uur Stille getuige, Amerikaan se tv-film. Nederland 2 13.00 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. 16.00 uur Dieren van de Middelland se Zee (Animal behaviour Scientific), natuurfilm. Afl. 11: Bedrijfsongeval len. 16.31 uur TROS vrijdagmatinee: Moonfleet, Amerikaanse speelfilm. 17.54 uur De zeeëgel, natuurfilmpje. 18.00 uur Billy Hotdog en Linda pre senteren TROS jeugdstation met om: 18.05 uur Erik, of het klein insecten boek, 8-delig jeugdfeuilleton naar het gelijknamige boek van Godfried Bomans. Afl.: 2. 18.29 uur Koning Bolo, 6-delige serie. Afl. 2: Ganzenbord. Herh. 19.00 uur Tik Tak, Belgische kleuter serie. Afl. 41. 19.05 uur We gaan naar Rome (World Cup Confidential Italy 1990), Britse 4-delige serie over de Wereldcup voet bal vanaf de start in 1930 t/m het 13e toernooi in Mexico 1986. Afl. 3: Zij die het voor het zeggen hebben. 19.27 uur TROS Sport extra: Whit- bread race round de wereld, filmre portage van deze zeilrace. 20.00 uur Journaal 20.27 uur America's funniest home videos, amateur video-opnamen uit Amerika. Presentatie: Linda de Mol en Bob Saget. 21.00 uur Op goed geluk, spelpro gramma. 21.49 De TV-dokter, adviezen van huisarts Ferdinand Zwaan. 21.50 uur Jongbloed en Joosten, actu eel programma. Presentatie: Astrid Joosten en Jaap Jongbloed. 22.29 uur de TV-dokter, adviezen van huisarts Ferdinand Zwaan. 22.30 uur TROS Sport, sportmagazi- ne. Presentatie: Jack van Gelder. 22.55 uur In the heat of the night, Amerikaanse politieserie. 23.50 uur Journaal. Nederland 3 09.00, 13.00 en 17.50 uur Nieuws voor doven en slechthorenden 18.00 uur Paspoort, voor Tjrken. 18.30 uur Sesamstraat. 18.45 uur Jeugdjournaal. 18.55 uur Het Klokhuis. 19.10 uur Bamboe: Het wondergras (The wondergrass), documentaire serie over bamboe. Afl. 6: De zonnige toekomst van bamboe. 19.35 uur Love stories, serie. Afl. 5: Vraag het juffrouw Clarissa. 20.00 uur Journaal 20.20 uur Jimmy's, wekelijks verslag van de belevenissen in het grootste streekziekenhuis van Engeland. 20.50 uur Wat is er van ze geworden? Documentaire over het verloop van de carrières van de finalisten en prijswinnaars van de Eurovisie wedstrijd voor jonge musici. 21.40 uur Cinema 3, filmmagazine. Presentatie: Cees van Ede. 22.00 uur NOS-Laat, actueel magazi ne. Presentatie: Maartje van Weegen. 22.45 uur Studio sport. 23.55 uur Nieuws voor doven en slechthorenden. BRT 1 14.00 uur Schooltelevisie met om: 14.00 uur Esthetische opvoeding: De weg van het abstracte. Afl. 2. 14.30 uur Chemie. Les 20. 17.30 uur De woudlopers, Engelse se rie. 17.55 uur Nieuws. 18.00 uur Tik tak, animatieserie. Afl. 270. 18.05 uur Postbus X, jeugdserie rond een mysterieuze weldoenersorganisa tie. Afl.: Teleterreur. 18.35 uur David de kabouter, 26- delige serie. Afl. 21. 19.00 uur Programma van de Christen-Democratische Omroep. 19.25 uür Mededelingen en program- ma-overzicht. 19.30 uur Nieuws. 20.00 uur Een geboren Amerikaan, Fins/Amerikaanse speelfilm. 21.30 uur Filmspot, achtergrondin formatie bij de filmactualiteit. 21.55 uur Muziekprofiel, portretten van popartiesten. 22.25 uur Kunst-zaken. 22.30 uur Nieuws. 22.45 uur Weerbericht. Aansl. Paar- denkoersen. 22.50 uur Tijd is geld, programma over mensen en geld. Presentatie: Paul d'Hoore. 23.00 uur Vrijdagnachtfilm: Horror in het paradijs, Amerikaanse speel film. 00.35 uur Coda. Thuis, van Luuk Gru- wez. BRT 2 18.40 uur Nieuwskrant. 18.45 uur Babel. Wekelijkse nieuws brief voor Marokkaanse migranten. 19.00 uur Buren (Neighbours), Aus tralische serie. Afl. 361. 19.25 uur Mededelingen en program ma-overzicht. 19.30 uur Nieuws. 20.00 uur W.O. II. Een klein land in de wereldoorlog. Afl. 4: Het Blitzoffen- sief. 21.00 uur Natuur, wat doe je ermee? 5- delige serie. Afl. 4: Limburg, water rijk. Tenzij anders vermeld beginnen alle uitvoeringen om 20.00 uur. 26 mei: Ned. Herv. kerk Dreischor. Gemengd Koor Ouderkerk aan de IJsssel m.m.v. fanfare Crescendo. 7 juni: Ned. Herv. kerk, Burgh Zomeravondconcert Gem. koor Nu met Hope. 8 juni: Ned. Herv. kerk, Haamstede Jaarlijkse zanguitvoering Interkerkelijk Kerkkoor m.m.v. Noord Bevelands mannenkoor. 9 juni: Ned. Herv. kerk, Noordwelle. Vokaal Ensemble Cantique (De Steeg). 16 juni: Mobiele Tent, Zonnemaire Concert 'Vooruit' Oude Tonge 16.00 uur). 16 juni: Ned. Herv. Kerk Dreischor Uitvoering Mannenkoor Jeduthun (Krabbendijke) en het Duivelands Mannenkoor. 20 juni: Nieuwe Kerk, Zierikzee. Zeeuws Orkest m.m.v. Jacq. Zoon, fluit. 23 juni: Havenplein, Zierikzee. Thptoe Zierikzee. 23 juni: Ned. Herv. kerk Dreischor Jeugdsymfonie-orkest Hoekse Waard. 29 juni: Gereformeerde kerk, Bruinisse Koor- en samenzangavond m.m.v. Chr. Gem, koor Sur- sum Corda (Dirksland) en Chr. Gem. Zangvereniging Laus Deo (Bru). 19.30 uur. 7 juli: Markt, Brouwershaven Muziek play in. (11.00, 13.00 en 16.00 uur). 12 juli: Ned. Herv. kerk, Dreischor Orgelconcert Dirk Jangzoon Zwart. (Eerste van een serie van zeven wekelijkse concerten t/m 23 augustus). 14 juli: Dorpshuis Ellemeet Concert Harm. Ver. Nut Uitspanning (Zonnemaire) 19.30 uur. 21 juli: Ned. Herv. kerk Dreischor Orgelconcert Sander van Marion. 15 september: Mobiele Tent Zonnemaire Concert Nut Uitspanning (Zonnemaire) 19.30 uur. 22 september: Ned. Herv. kerk Dreischor zangavond Ned. Herv. kerkkoor. 22 september: St. Nicolaaskerk, Brouwershaven Jubileum concert Seniorenorkest Zeeland. (15.00 uur). 3 november: Nieuwe Kerk, Zierikzee Mannenkoor Groot Rotterdam m.m.v. Herman van Vliet, orgel. (19.30 uur). De bedoeling van deze rubriek is elkaar te informeren wanneer uitvoe ringen zullen plaatsvinden zodat anderen bij de bepaling van hun uit voering rekening kunnen houden niet de reeds ingevulde data. Van daar het verzoek om zo spoedig na het bekend worden van de datum deze door te geven aan M. van der Veer (01110-14585). UTRECHT - Als eerste grote stad in Nederland heeft Utrecht een om vangrijk energiebesparingsplan ont wikkeld. Burgemeester en wethou ders van de Domstad willen met een gecoördineerde aanpak in het jaar 2000 een energiebesparing van 20 procent hebben bereikt. Het plan gaat ervan uit dat allerlei losse maatregelen op het gebied van ener giebesparing geen zin hebben. Daar om stelt het college van b en w een geïntegreerde aanpak voor. De opstellers van het plan hebben de 'energiemarkt' verdeeld in vijf ca tegorieën: de gebouwde omgeving en de infrastructuur, installaties waar mee energie wordt opgewekt, instal laties voor verlichting en aandrij ving, alternatieve energiebronnen en tot slot de categorie van de gebrui kers van energie. Voor alle categorieën is het patroon van energiegebruik in kaart ge bracht. Daaraan gekoppeld zijn doel stellingen voor besparingen in het ge bruik tot het jaar 2000. Alle afzonderlijke maatregelen moeten el kaar versterken. De gemeente wil zichzelf als voor beeld stellen. Daartoe zal zij energie besparende maatregelen treffen in het gemeentelijk woningbezit en in de gebouwen van gemeentelijke dien sten en bedrijven. 41 ,,Wat vreselijk! Gebeurt dat vaak?" ,,Nee, want als alles geregeld is zo als vanmorgen en het ritueel in acht wordt genomen, krijgt vrijwel nie mand kans om hem te zien en soms, als hij zijn bijzondere tooi niet draagt, kan de bosduivel ook onher- kend blijven en doorgaan voor ie mand anders. Maar in zijn officiële functie is hij machtiger zelfs dan een stamhoofd". ,,Ik had nooit gehoord, dat er een soort scholensysteem was in het bin nenland. Hoelang gaan de kinderen naar die scholen?" ,,Rond onze zendingspost is deze tijd voor jongens vier jaar, en voor meisjes drie jaar. Maar er zijn nooit tegelijkertijd jongens- en meisjes scholen in het zelfde district. Gedu rende die jaren worden de kinderen volkomen geïsoleerd van hun familie en van leden van de andere sekse; zelfs hun ouders mogen ze niet zien". Weer keek Harry voorzichtig om, om te zien wie van de dragers er bin nen gehoorsafstand was. ,,Er zijn be paalde volwassenheidsriten, ver schillend voor jongens en meisjes, waarvan je de littekens bij mannen soms op de rug, bij vrouwen op de buik kunt zien. En het verklappen van geheimen rond dit alles wordt vooral bij de mannen uiterst zwaar gestraft. Dat is ook de reden, dat er zo weinig over deze hele opvoeding bekend is buiten Afrika". ,,Maar wat leren ze dan in die ge heime scholen?" „Alles wat nodig is om ze volwas sen leden van de stam te maken. Zo leren de jongens in de Poro-school al les over de gebruiken, het geloof, de geschiedenis en de tradities van hun stam, en in het bijzonder het onder richt in hun eigen taal en de seksuele opvoeding zijn erg belangrijk. Som migejongens worden opgeleid in bin nen de stam traditionele ambachten, leren weven, verven, potten bakken, leerbewerking, enzovoort. Zoons uit het gezin van stamhoofden of dorps oudsten krijgen bovendien scholing in het regeren van een dorp of een dis trict, in rechtspraak en dergelijke Eri de toekomstige medicijnmannen en tovenaars, van wie er maar weinigen zijn, leren alles over geneesmiddelen, fetisjen, offers, godsoordelen, waar zeggende geesten en andere vormen van magie". ,,En de meisjes?" ,,Hun opleiding is bijna helemaal praktisch. Ook bij hen is de huwe lijksvoorbereiding erg belangrijk en ze leren natuurlijk koken, matten- en mandenvlechten en andere dingen die in hun stam tot het werk van de vrouw behoren". Het pad leidde nu uit de jungle in open terrein, waar ze de hele stoet konden overzien. En opnieuw liet Harry zijn ogen langs de mannen glij den. ..Ik had gelijk", zei hij, ,,de mannen Door JENS LARSEN die Engels verstaan, lopen allemaal voorop". „Is het dan werkelijk zo ernstig. Harry?" „Jazeker. Want sommige van hun geheimen zijn bekend of kunnen wel geraden worden door buitenstaan ders. Maar andere kunnen alleen ver der verteld zijn. Wat ik weet, weet ik door iemand anders, wiens leven in gevaar zou kunnen komen, als men naging waar de bron van mijn infor matie was. Ik kan Humbug vertrou wen, maar de Engels-sprekende dra gers niet". „Het klinkt zo gevaarlijk!" Evelyn was gefascineerd door dit verrassen de aspect van het leven in de jungle. „Wie heeft jou dit allemaal verteld. Harry?" vroeg ze. „Je mag dat nooit aan iemand an ders zeggen, liefste", zei hij op ernsti ge toon. „Ik wil niet. dat hem iets overkomt. Het is Jerry, mijn tolk en helper op de zendingspost". 10 Door de dichte jungle voerde het pad van de Nolands en de dragers naar hun bestemming Hier en daar was een spoor overwoekerd door het opdringende oerwoud en dan was het tempo traag, soms passeerden ze een verlaten dorp, waarvan de bewoners uit angst voor tovenarij of wellicht ook voor belastingheffing en wegen bouw elders een heenkomen hadden gezocht. (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1990 | | pagina 6