In't spoor van
de Schouwse sjees
Maskers en mombakkesen in Kofschip
Parkeerhaven met infobord
bij Laan van St. Hilaire?
ZWEMBADTECHNIEK
DEURLOO B.V.
4
Amnesty
schrijfavonden
voor vervolgde
vrouwen
Schouwen-Duiveland in Oude Ansichten
ZIERIKZEE - Vanouds geldt Friesland als het
land van de sierlijke sjees maar ook elders kon men
dat fraaie antieke tweewielige rijtuigje aantreffen.
Er waren sjezen in Gelderland en Drente, in Holland
en Zeeland. Een prachtige Schouwse sjees staat
sinds jaar en dag opgesteld in een der bovenzalen
van het Stadhuismuseum.
Antieke Schouwse sjees. Laat 18de eeuw (misschien begin 19de eeuw).
Stedelijke verzameling Zierikzee.
Dit exemplaar is zonder meer
een lust voor het oog. Het is jam
mer dat de entourage weinig in
spirerend is. Een dergelijk kost
baar rijtuigje, dat voorheen
vooral op het platteland werd ge
bruikt past eerder in een hoekje
van een landbouwschuur of in een
koetshuis dan op een museumzol
der. Hoofdzaak is, dat de Schouw-
se.sjees uit de stedelijke verzame
ling van Zierikzee bewaard is
gebleven en zich in een zeer goede
staat van onderhoud bevindt.
Franse oorsprong
De sjees mag in het algemeen,
hoewel van Franse oorsprong,
toch langzamerhand een typisch
Nederlands rijtuig worden ge
noemd. De populariteit van de
sjees was overigens in de ene pro
vincie wel aanzienlijk groter dan
in de andere. De rococo-krompa-
nelen sjees had dubbelgebogen
panelen. Het geraamte van het
bakje werd vaak overdadig ver
sierd met snij- en schilderwerk.
Met kuiven, krullen en bloemmo
tieven wisten onze voorouders er
vaak een schitterend geheel van te
maken dat veel aandacht trok.
Oorspronkelijk had de sjees dui
delijk een nuttige functie: men
kon er mee naar de kerk gaan of
op visite bij veraf wonende buren.
Later werd het gebruik van de
sjees aanmerkelijk teruggedron
gen door de zogenaamde tilbury,
eveneens een handig in het ge
bruik zijnde kapwagen.
Het gebruik van de sjees is ge
durende de laatste jaren eigenlijk
uitsluitend recreatief te noemen.
Bij tal van folkloristische festij
nen ziet men in verschillende stre
ken van ons land de eeuwenoude
sjees verschijnen. Meestal met één
paard bespannen, een enkele keer
met twee. Het is de vraag of het
museumexemplaar te Zierikzee
nog wel voldoende sterk is om bij'
hippische festiviteiten te worden
aangewend. In ieder geval is het
de moeite waard om dit gave
exemplaar eens te bewonderen.
Het valt daarbij op, dat de bomen
zodanig zijn aangebracht, dat het
paard enigszins ,,uit het midden"
liep.
Jarenlang werd door conserva
tor en/of medewerkers in Zierik
zee aan de musembezoekers ver
teld, dat deze vorm van aanspan
ning verband hield met het ge
bruik van het wagentje als trouw-
sjees. Doordat het paard niet
recht voor de sjees liep kon men
de bruid goed zien! Deze verkla
ring deed het altijd uitstekend
maar is niet juist. Dat het paard
niet precies in het midden liep
was prettig voor de menner. Deze
kon paard en sjees dan goed in het
rechte (karre) spoor houden!
Wiebe Keikes
ZIERIKZEE
Kijkdag
De rijkspolitie op Schouwen-
Duiveland biedt fietsbezitters die
hun rijwiel zijn kwijtgeraakt de mo
gelijkheid om te zien of hun stalen
ros wellicht op het politiebureau
staat. Het betreft hier alleen fietsen
zonder postcode en fietsen die niet
meer thuishoren op het adres van die
code. Zaterdag 17 maart kan men tus
sen 09.00 en 12.00 uur een kijkje ne
men bij het politiebureau, Kerkhof 5.
PvdA-fractievergadering
Donderdag 22 februari vergadert
de PvdA-fractie binnen de Zierikzee-
se gemeenteraad. De vergadering
wordt gehouden in het stadhuis in
Zierikzee en begint om 20.00 uur. De
vergadering is openbaar.
Oranjefeest
Ook dit jaar weer ontplooit de Zie-
rikzeesche Oranjevereniging weer
een aantal activiteiten op Koningin
nedag. In tegenstelling tot andere ja
ren zal er vanwege de werkzaamhe
den in de binnenstad weinig in het
centrum te doen zijn. 's Morgens is er
traditiegetrouw weer een rondgang
van de showband Rust Roest en de
Koninklijke Harmonie Kunst en Eer.
Na het vlaghijsen kunnen de kinde
ren hun hart ophalen aan kinderspe
len, die op verschillende plaatsen in
de stad te zien zijn. In de middaguren
zal de showband Rust Roest haar
gloednieuwe show laten zien op
sportpark Bannink, waar eveneens
een sport- en spelcircuit zal zijn voor
kinderen uit de groepen 4 tot en met
8- In de avonduren wordt de Balie het
toneel van een Oranjemarkt.
Zaterdag 5 mei verzorgt de Zierikzee-
sche Oranjevereniging een optocht
rond het thema Nederland 45 jaar
Advertentie
ZIERIKZEE - Maskers, mombakkesen en het gelaat. Daarmee hielden de leerlingen van de Zierikzeese Openbare Ba
sisschool het Kofschip zich de afgelopen weken intensief bezig. In deze carnavalstijd koos de leiding van de school
voor een totaalproject over maskers. Elk op hun eigen niveau gaven de kinderen van de diverse groepen invulling
aan het begrip maskerade. Er werd gewerkt met lachspiegels, een rollenspel, de maskers uit de Derde Wereld en de
f uitdrukkingen op het gezicht. Het Steunpunt Kunstzinnige Vorming richtte in de gemeenschapsruimte van de school
een tentoonstelling in met Afrikaanse maskers en mombakkesen.
vrij. Aan deze optocht met versierde
wagens kunnen particulieren, scho
len en verenigingen meedoen.
BURGH-HAAMSTEDE
Excursie
De afdeling Westerschouwen van de
Nederlandse Vereniging van Huis
vrouwen heeft een excursie naar ma
nege Lisiduna te Burgh-Haamstede
achter de rug. De leden ervoeren, dat
Lisiduna meer is dan alleen een ma
nage. Het neemt een duidelijke
plaats in het toeristisch produkt van
de gemeente in. Acht leden waagden
zich aan een ritje op een van de paar
den.
Vergadering Oranjevereniging
Een optocht die in het teken staat
van natuur en milieu. Dat wordt een
van de hoogtepunten van de Konin
ginnedagviering die de Oranjevereni
ging Voor Vorstenhuis en Vaderland
dit jaar in Burgh en Haamstede orga
niseert. Dat werd duidelijk tijdens de
jaarlijkse vergadering waarin het
Koninginnedagprogramma voor dit
jaar werd besproken. Het feest wordt
dit jaar weer op 30 april gehouden en
dan zal er in Burgh-Haamstede van
alles te doen zijn. Het bestuur van de
Oranjevereniging is van mening dat
het onderwerp van de optocht milieu
en natuur wellicht niet direct bij een
verjaardag past, maar wel een onder
werp waarmee met enige fantasie
veel positiefs is te doen. Behalve een
optocht worden op 30 april ook de
traditionele kinderspelen gehouden
en een grote Oranjemarkt waaraan
iedereen die dat wil kan deelnemen.
Tijdens de vergadering deed het be
stuur een oproep voor nieuwe be
stuursleden. Mensen die hiervoor be
langstelling hebben of die een
plaatsje willen op de Oranjemarkt
kunnen bellen met W. Gilijamse, tele
foon 01115-1316.
Bingo
- De klaverjasclub Haamstede heeft
voor zaterdag 3 maart een bingo
avond op het programma staan in
dorpshuis de Schutse te Burgh-
Haamstede. Vanaf 20.00 uur is een ie
der welkom.
NOORDWELLE
NBvP
De leden van de afdeling Noordwel-
le van de Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen komen woensdag 21
februari bijeen in het dorpshuis van
Noordwelle. Deze bijeenkomst die
om 20.00 uur begint staat in het teken
van het kraaltjes breien. Onder lei
ding van mevrouw Maljaars uit Sint
Joosland kunnen de leden zich be
kwamen in het breien van een kralen
bloemetjesketting.
NIEUWERKERK
Burgerlijke stand
In de maand januari 1990 werden in
de gemeente Duiveland vier kinde
ren geboren, overleden zes mensen èn1
werden twee huwelijken gesloten.
Geboren werden Jan Cornelis van der
Male op 3 januari in Nieuwerkerk,
Antonus Dooge op 14 januari in Oos-
terland. Alinda van der Schoor op 17
januari in Nieuwerkerk. Catharina
Alberdina de Jonge op 21 januari in
Oosterland. Gestorven zijn Jacobus
van Popering uit Nieuwerkerk 85
jaar. Maartje Johanna Born-Hagens
uit Ouwerkerk 49 jaar. Adriaan van 't
Hof uit Oosterland 89 jaar. Klasina
Magdalena Visser-Maat uit Ouwer
kerk 58 jaar. Hubrecht de Valk uit
Nieuwerkerk 72 jaar. Anna Hendrika
de Later-Lukus uit Ouwerkerk 79
jaar. In het huwelijk traden J. M.
Kesteloo en M. Vlaming uit Nieuwer
kerk op 4 januari. C. de Jonge en B. C.
Mars uit Oosterland op 12 januari.
BRUINISSE
Carnaval in de Pul
In de Bruse jeugdsoos De Pul .wordt
op zaterdag 24 februari een carna
valsfeest gehouden waarbij leuke
prijzen te winnen zijn voor mensen
die het evenement verkleed bezoe
ken. Tijdens het feest wordt een miss
en mister Lambada Carnaval 1990 ge
kozen. De muziek wordt verzorgd
door de deejays Cor 'Jam' K. en Willy
'Schratch' L. Het carnavalsfeest
duurt van 20.00 tot 23.30 uur. Zaal
open om 19.30 uur.
Nieuwe Bru 7
Nadat wegens familieomstandighe
den en gebrek aan quotum, de Bru 7,
van de gebrs. Van der Spek uit de
vaart was genomen en als standby
voor de off shore werd ingericht, is er
sinds kort weer een nieuwe Bru 7 in
de haven terug. Het betreft de oude
YE 26 van de firma P. van Oost uit
Yerseke. Deze is aangekocht door de
palingvisser A. Timmer. Het schip is
in 1924 gebouwd en uitgerust met een
69 pk GM motor.
ZEELAND
Omroep
De Omroep Zeeland zal donderdag
17 mei in een extra uitzending aan
dacht besteden aan het herden
kingsprogramma rond de onthulling
van een aantal oorlogsmonumenten
op Walcheren. Tusgen 12.00 en 18.00
uur is de Omroep Zeeland in de ether.
Via deze omroep zal prinses Juliana
vanuit Middelburg het signaal geven
voor de onthulling van oorlogsmonu
menten in Veere, Westkapelle, Vlis-
singen en Ritthem. In genoemde
plaatsen zullen de burgemeesters de
ze monumenten onthullen. Behalve
het herdenkingsprogramma zelf dat
omstreeks 14.00 uur in de Nieuwe
Kerk in Middelburg begint wordt in
het programma ook aandacht besteed
aan de oorlogshandelingen op Wal
cheren. Zo wordt gedacht aan docu
mentaires over het bombardement op
Middelburg, de inundatie en de strijd
om de Sloedam. Na afloop van het of
ficiële programma wordt tevens ge
discussieerd over de zin van herden
ken.
ZIERIKZEE - Vijftien mille voor een parkeerhaven
met informatievoorziening- aan de Laan van Saint Hilai
re. Daarover moet de Zierikzeese gemeenteraad maan
dag 26 februari tijdens.haar maandelijkse vergadering
een besluit nemen. Deze voor iedereen toegankelijke ver
gadering wordt gehouden in de raadzaal van het stad
huis en begint om 19.30 uur.
Deze informatievoorziening moet
de bezoeker van Zierikzee een indruk
geven waar hij zich bevindt en welke
route hij het beste kan volgen. Voor
dit stukje service is in het bestedings
plan '90 uitgegaan van een bedrag
van veertienduizend gulden. De uit
eindelijke kosten zullen naar ver
wacht rond vijffiè'ri mille liggen.
Een ander punt waarover de Zierik
zeese raadsleden een oordeel moeten
geven is het aanbrengen van groen in
de nabijheid van het Haringvliet-
plein. Deze.beplantingen zulllen aan
de noord- en oostzijde van het be-
stemmingsgebied, het binnengebied
en de strook langs de Haringvliet^
straat worden aangebracht.
Een en ander zal 39.855 (exclusief
BTW) gaan kosten. Met een dergelijke
uitgave is reeds rekening gehouden.
Wanneer de raad er geen bezwaar
tegen heeft komt er in het stadhuis
een „nieuw gezicht", dat van dr Abra
ham Jacob 's Graeuwen. Deze beken
de Zierikzeeënaar vervulde in de pe
riode 1747-1796 verschillende be
stuursfuncties zoals schepen, burge
meester, pensionaris-honorair en re
gent.
Daarnaast was hij in die periode
ook een bekend medicus. Van 's
Graeuwen is een olieverfschilderij
gemaakt. Dit schilderij met een af
meting van 135x108 centimeter is aan
de gemeente Zierikzee te koop aange
boden. De vraagprijs bedraagt twee
duizend gulden.
Het schilderij is echter dermate ge
havend dat restauratie noodzakelijk
is. De uiteindelijke kosten zullen
daardoor ruim vierduizend gulden
bedragen.
INSTALLATIEBEDRIJF
SCHUDDEBEURS TEL. G1110-16255
ZIERIKZEE - Ieder jaar voert Am-
nesty International rondom de inter
nationale vrouwendag op 8 maart ac
tie voor vervolgde vrouwen. Dat
gebeurt dit jaar onder het thema
Vrouwen en mensenrechtenschendin
gen. In veel landen worden vrouwen
er door hun maatschappelijke posi
tie van weerhouden het recht op vrije
meningsuiting uit te oefenen. Toch
zitten steeds meer vrouwen gevan
gen omdat ze onder andere actief wa
ren in vakbonden, voor hun politieke
mening uitkwamen of omdat ze fa
milie zijn van - door hun regering -
„verdachte" personen.
Amnesty heeft 8 „gevallen" gese
lecteerd, waar speciaal actie voor ge
voerd wordt. Voor deze vrouwen zijn
er onder meer voorbedrukte kaarten
om naar autoriteiten in hun land te
sturen met het verzoek om vrijlating.
De kaarten zijn (met een informatie
ve folder) te verkrijgen op de schrijf
avonden welke de groep Schouwen-
Duiveland deze maand organiseert.
Deze schrijfavonden worden deze
maand op de volgende data gehou
den: Op maandag 26 februari in de
Prinses Julianaschool in Zierikzee, in
de Gereformeerde kerken in Haam
stede en Brouwershaven en bij de fa
milie Van der Linde, Baalpapenweg 2
in Ouwerkerk. Op dinsdag 27 februa
ri in zaaltjes van de Gereformeerde
kerken in Scharendijke en Nieuwer
kerk en in de consistorie van de Her
vormde kerk in Oosterland. Verder is
er nog een schrijf avond op woensdag
28 februari in de bibliotheek in Brui-
nisse en op dinsdag 27 februari een
schrijfochtend in Noordgouwe, Dr.
Wortmanstraat 23, van 10.00 tot 12.00
uur.
Op de schrijfavonden zijn er voor
beeldbrieven voor: a. Noé Pastor Ro-
mo Antonio, een 25-jarige student uit
Peru, volgens Amnesty ten onrechte
beschuldigd van terrorisme; b.
Alexander Warouw en Manan Effendi
in Indonesië, gearresteerd in 1965 na
de mislukte staatsgreep en veroor
deeld zonder bewijs daar bij betrok
ken te zijn; c. Daniel Kokkalis inb
Griekenland, als predikant van Jeho
va's Getuigen weigerde hij vanwege
zijn geloofsovertuiging de militaire
dienstplicht te vervullen en in Grie
kenland bestaat geen burgeralterna
tief.
318/.C. Weliswaar heeft de zeedijk van de polder Dreischor in de vreselijke rampnacht van 31 januari op 1
februari 1953 goed stand gehouden, maar toch bleef het ringdorp niet voor overstroming gespaard.
In het zo nauwe Dijkwater werd het verwoestende water zo hoog opgestuwd dat omstreeks middernacht,
men zich in de omgeving van het haventje Beldert toch ongerust begon te maken.
Toen omstreeks half drie de zee de kruin van de dijk bereikte, liet de burgemeester de alarmklok luiden.
Hiermee trachtte men de mensen, die in de uitgestrekte volder woonden, te waarschuwen om toch maar
naar het wat hoger gelegen dorp te komen. Pogingen om de dijken met zandzakken op te hogen mislukten
en weldra liep de Adriana-Johannapolder ten westen van het Dijkwater vol. Via de weg drong het water ook
in de polder Dreischor door.
Ook de dijk van de zogenaamde Nieuwe Polder aan de noordzijde van het Dijkwater kon het wassende wa
ter niet langer de baas en bezweek op verschillende plaatsen. Via de tussendijk liep de Dreischorpolder hele
maal onder. De mensen zaten geïsoleerd op zolders en daken. De redding moest plaats vinden met het enige
aanwezige vaartuig, de peilboot van de polder, die zich gelukkig op het moment van de ramp, binnendijks
bevond. Doordat men niets van de buitenwereld kon vernemen, dachten de mensen dat de ramp aanvanke
lijk alleen Dreischor had getroffen, 's Middags om 4 uur dreef de vloed het water nog een meter hoger op
Zelfs de kerk - het hoogst gelegen punt in het ringdorp - liep toen onder wattr. Die dag betreurde men in
Dreischor 32 slachtoffers, die allen buiten de directe kom van het dorp woonden. Tragisch was hier de dood
van een boer uit de Langeweg, die dicht bij de Noorddijk woonde. De bandenwagen, waarop hij met vrouw
en vier kinderen gezeten was en waarmee men naar de dichtbij gelegen zeedijk wilde vluchten werd door
de stroom gegrepen en het hele gezin verdronk jammerlijk. Waren zij thuis gebleven, dan zou hen niets over
komen zijn want het huis staat er nog steeds.
Langzamerhand werden er vlotten geïmproviseerd, maar het meeste reddingswerk werd toch met de peil
boot verricht, die maximaal 20 mensen kon vervoeren. Er ontstond een nijpend gebrek aan brood en drink
water, maar gelukkig constateerden laag overvliegende vliegtuigen de noodtoesiand. De volgende dag daal
den rubberboten en levensmiddelen naar beneden. Ook verschenen er vissers uit Urk en Breskens met hun
schepen in de Dreischorse polder om de laatste mensen op te komen halen.
Op bovenstaande foto - gemaakt door Jacob Viergever uit Serooskerke - zien we vanaf de Zuiddijk de water
massa in de richting van het dorp.
Correspondentie over deze rubriek: Cor Pols, Postbus 30, 4300 AA Zierikzee. Tel. (01110) 12754.
