'Solidariteit sleutelwoord
voor de jaren negentig'
Bijna alle bejaarden hebben
problemen met kunstgebitten
Voorzitter Akkerbouwprodukt-
schappen optimistisch over toekomst
WATERSTANDEN
WEEKENDSEMEDIENST
DE HUUR
Nieuwjaarswens ZLM-voorzitter H. C. van der Maas:
Van der Klis
krijgt prijs
sterrenkunde
tot
50%
Dl] aeurloo kunnen beginnen of de bedrijfsvoe-
Forse stijging
kerst- en
nieuwjaarspost
Gerechtshof:
tweède
Coentunnel
kan doorgaan
FN V-werkgroep
houdt
enquête
ouderen-
leden
2
ZIERIKZEE - Solidariteit moet volgens ZLM-voorzit
ter H. C. van der Maas het sleutelwoord worden voor de
jaren negentig. „En niet alleen voor boeren en tuinders
en boeren bestuurderen, maar voor de totale ZLM-orga-
nisatie", aldus Van der Maas. Hij stelde in zijn Nieuw
jaarstoespraak dat eensgezindheid een absolute voor
waarde is om als ZLM doelmatig te kunnen functioneren
ten dienste van de belangen van boeren en tuinders.
„Want dat is tenslotte onze doelstelling en onze drijf
veer", aldus Van der Maas.
De ZLM-voorzitter zei gezien de
goede sfeer binnen de ZLM-organisa-
tie er alle vertrouwen in te hebben
dat -de eensgezindheid bewaard zal
blijven. ,,Ik heb vertrouwen in de
ZLM, ik weet dat u dat ook hebt en
we gaan samen verder in het nieuwe
jaar", aldus Van der Maas.
Op de onlangs gehouden vergade
ring van het hoofdbestuur van de
ZLM is uitvoerig gesproken over de
ontwikkelingen in de landbouwpoli
tiek. Dit naar aanleiding van de
Brusselse prijsvoorstellen en de ont
wikkelingen in de wereldhandel.
Daarbij kwam ook aan de orde het
gebruik van agrarische produkten
voor niet-voedsel doeleinden.
Het ZLM-hoofdbestuur staat, zo
bleek tijdens de vergadering, in prin
cipe positief tegenover graanteelt
voor non-food doeleinden. >-
Daarbij wordt aangetekend dat
non-food graanteelt gecombineerd
dient te worden. Verder plaatst men
zo zijn vraagtekens bij de uitvoer
baarheid en controle. Ook liet Van
der Maas weten dat het twee-sporen-
beleid krachtig zal worden voortge
zet. Hij stelde dat vastgehouden moet
ZLM-voorzitter H. C. van der Maas:
Vertrouwen in ZLM'l.
worden aan de uitgangspunten van
het akkerbouwaktieplan en de sec
torvisie akkerbouw.
Nationaal wil de ZLM ook blijven
pleiten voor een bredere en ruimere
investeringssteunregeling. Nu zitten
er volgens het hoofdbestuur aan deze
regelingen voor de boer nog veel te
veel voorwaarden vast om in de prak
tijk mee te kunnnen werken. Verder
houdt de ZLM ook vast aan haar
wens om te komen tot een Gegaran
deerd Bedrijfs Krediet.
Tijdens de vergadering kwam ook
de zogeheten braak-regeling aan de
orde. Een regeling waarbij men over-
produktie tegen probeert te gaan
door de boer te bewegen een deel van
zijn akker braak te laten liggen.
J. Geluk, voorzitter van de akker-
bouwcommissie van de ZLM heeft na
gegaan of extensieve beweiding in
combinatie met braken perspectieven
biedt. Zijn conclusie is dat één en an
der voor de Nederlandse situatie fi
nancieel niet aantrekkeliik lijkt. In
het spoor van de heer Geluk liet het
hoofdbestuur weten grote moeite te
hebben met het huidige toelatingsbe
leid voor gewasbeschermingsmidde
len. .Zoals het nu gaat staat de boer
met lege handen".
Waterschap
Tijdens de vergadering werd gecon
stateerd dat de waterschappen een
steeds indringender rol gaan spelen
met betrekking tot de kwaliteit van
het oppervlaktewater. „De land- en
tuinbouw moet daardoor rekening
houden met strengere eisen". Om één
en ander zo goed mogelijk op elkaar
af te stemmen pleit de ZLM voor een
gestructureerd overleg tussen de ge
organiseerde landbouw en de water
schappen.
Advertentie
UTRECHT - De assistenten in op
leiding (AIO's) en onderzoekers in op
leiding (IOS's) dreigen naar de rech
ter te stappen als onderwijsminister
Ritzen hen niet meer gaat betalen.
Een brief daarover van het landelijk
AIO overleg (LAAIO) is naar de be
windsman gestuurd.
DEN HAAG - De Pastoor Schmeit-
prijs voor Sterrenkunde 1989 is toe
gekend aan dr. M. van der Klis, uni
versitair hoofddocent in de vakgroep
Sterrenkunde van de Universiteit
van Amsterdam. Dat is meegedeeld
door de Universiteit van Amster
dam.
De prijs is de hoogste Nederlandse
onderscheiding die een sterrenkundi
ge jonger dan 40 jaar kan krijgen en
wordt eens per drie jaar toegekend.
Van der Klis is de vierde die de prijs
krijgt. Van der Klis (36) kreeg de prijs
voor zijn baanbrekend werk op het
terrein van de hoge energie astrofysi
ca en dan met name vanwege zijn ont-
ZIERIKZEE - In zijn nieuwjaarstoespraak voor het
Hoofdproduktschap voor Akkerbouwprodukten heeft
voorzitter drs J. H. M. Kienhuis gezegd, dat de GATT-
onderhandelingen en het EG-landbouwbeleid in de ko
mende jaren zullen leiden tot een verdere afbouw van de
bestaande Europese landbouwpolitiek. Dat wordt met
name veroorzaakt door verlaging van de bescherming
aan de buitengrens en vermindering van de inkomenson
dersteuning van primaire producenten via het markt- en
prijsbeleid. Hoewel op het Brussels beleid kritiek te le
veren valt, zal er niet aan te ontkomen zijn. Wel is een
goed flankerend beleid noodzakelijk, maar de heer
Kienhuis constateerde dat daar helaas de echte contou
ren nog niet voldoende van zijn te zien.
dekking van zogenaamde quasi peri
odieke oscillaties in heldere rönt-
gensterren in de buurt van het Melk
wegcentrum.
Advertentie
Voor defaitisme is naar zijn mening
echter, ook al zijn er genoeg proble
men, geen aanleiding. Op basis van
deskundigheid bij de telers en de goe
de infrastructuur bij handel en indu
strie zal de akkerbouwbedrijfstak
zich met succes door de aanpas
singsproblemen heen moeten kunnen
slaan. Tegelijkertijd staat ook vast
dat niet iedereen in de omstandig
heid verkeert om in de nieuwe situa
tie met succes te kunnen opereren.
Passende hulp om aan iets anders te
ring te kunnen beëindigen is daar
voor geboden, aldus de heer Kien
huis.
Naast het proces van economische
aanpassing en vernieuwing is ook het
streven naar sociale vernieuwing van
belang. De ervaring heeft geleerd dat
daarbij van de centrale overheid niet
alles verwacht kan worden. Eigen
verantwoordelijkheid binnen maat
schappelijke en economische groepe
ringen lijkt veeleer centraal te moe
ten staan volgens drs Kienhuis, die
op basis daarvan ook hier een duide
lijke taak voor de produktschappen
ziet liggen.
ZIERIKZEE - Bijna alle mensen van 65 jaar en ouder
hebben problemen met hun kunstgebit. Bij 94 procent
van hen is er een duidelijke behandelingsnoodzaak. Dat
concludeert drs. C. de Baat, die aan de Katholieke Uni
versiteit in Nijmegen promoveert op het proefschrift Een
kunstgebit bij ouderen, een kwestie van aanpassen?
De Baat heeft voor zijn onderzoek
enkele honderden bejaarden met al
leen lichamelijke klachten in drie
verpleeghuizen in de regio Leiden on
derzocht. Volgens De Baat is deze
groep redelijk presentatief voor alle
bewoners van verpleeghuizen in Ne
derland. Hij is tot de conclusie geko
men, dat maar twintig procent van de
ouderen zelf vindt dat er iets aan hun
kunstgebit (dat zij soms al meer dan
twintig jaar hebben) gedaan moet
worden.
Noodzakelijk
De Baat: „Het is zonneklaar, dat
oudere mensen hebben leren leven
met het idee, dat er voor. hen op hun
Tijden en standen volgens getijdetafel Hydro-meteocentrum Zeeland t.o.v. NAP
Roompot Buiten
Bruinisse
Wemeldinge
Springtij: 13 januari
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
13 januari
04.55
159
11.05
-158
17.20
179
23.20
-117
14 januari
05.35
159
11.50
-160
18.05
174
23.55
-112
15 januari
06.10
159
12.25
-160
18.35
167
13 januari
03.15
165
09.25
-159
15.35
188
21.35
-118
14 januari
04.00
166
10.05
-160
16.15
184
22.15
-114
15 januari
04.35
164
10.50
-160
17.00
176
22.55
-112
13 januari
05.25
175
10.55
-164
17.45
194
23.10
-124
14 januari
06.00
174
11.40
-165
18.20
189
23.45
-120
15 januari
06.40
170
12.15
-166
18.55
180
13 januari
04.55
184
11.05
-171
17.20
203
23.15
-131
14 januari
05.40
185
11.50
-173
18.00
199
23.50
-127
15 januari
06.15
183
12.25
-173
18.40
192
Actuele informatie over afwijkingen: 06-91122353
leeftijd toch niets meer kan verande
ren. Met zijn onderzoek probeer ik
daarom juist duidelijk te maken dat -
waar er in 2000 meer dan twee mil
joen ouderen zullen zijn - het zeer
noodzakelijk is dat ook de tandheel
kunde zich daaraan aanpast. Er moe
ten andere behandelingseisen opge
steld worden. Bij voorbeeld: de
ethische normen waaraan een goed
kunstgebit moet voldoen zijn minder
belangrijk voor heel oude mensen.
Slissen is minder erg dan een pijnlij
ke mond".
De meest voorkomende problemen
die De Baat tegenkwam in zijn on
derzoek zijn: technische afwijkingen
aan het gebit, slijmvliesafwijkingen
en slechte mondhygiëne. Over dat
laatste maakt De Baat zich nogal
boos: „Het is een schandaal dat be
jaarde mensen ontstekingen in de
mond krijgen, omdat hun gebit niet
goed gepoetst wordt. Als ze dat zelf
niet meer kunnen, is het de taak van
de verpleging daar goed op te letten.
Anders is er sprake van verwaarlo
zing".
Degenen die zelf klacuten uitten
over hun kunstgebit, noemden ach
terblijven van etensresten, een droge
mond, moeite met kauwen en pijn als
meest voorkomende moeilijkheid.
Opvallend in het onderzoek was wel,
dat sommigen van de bejaarden die
klachten uitten toch al vele jaren het
zelfde gebit in de mond had. Enkele
hadden hun probleem opgelost doof
geen onder- of bovengebit meer te
dragen. De Baat adviseert in zijn
proefschrift voor oudere mensen met
een kunstgebit een controlesysteem
op te zetten. Zij zouden eens in de
twee jaar hun mond en gebit moeten
laten controleren. Naast technische
controle zou daarbii, aldus De Baat,
de nadruk moeten liggen op verzor
ging van de mond en het gebit.
DELFT - Een speciale stuurgroep
met vertegenwoordigers van diverse
maatschappelijke belangengroepen
geeft deze maand het startsein voor
een groots opgezet onderzoek naar de
mogelijkheden voor een milieubeleid
op lange termijn. Dat heeft H. Becht,
adjunct-directeur van het centrum
voor energiebesparing en schone
technologie (CE) in Delft, meege
deeld.
DEN HAAG - Nederland heeft in
dcember vorig jaar en januari dit
jaar 177,8 miljoen kerst- en nieuw
jaarskaarten verstuurd. Dat is een
stijging van 9 procent ten opzichte
van 1988. Op 161,7 miljoen kaarten
werd de speciale decemberzegel ge
plakt, 11,5 miljoen meer dan vorig
jaar. De PTT heeft dit bekendge
maakt.
De PTT noemt het opvallend dat de
bezorging vooral tussen Kerst en
Nieuwjaar toenam. Het houdt in dat
mensen hun kerst- en nieuwjaars
wensen veel later hebben gepost dan
het jaar ervoor. Tbpdag was 19 decem
ber, toen de PTT 17,5 miljoen kerst
kaarten verwerkte. Dat is een half
miljoen meer dan de normale hoe
veelheid dagpost. De meeste kaarten
worden in een open envelop ver
stuurd (59%), of zonder envelop
(39%). Slechts twee procent wordt als
gesloten brief verzonden. Volgens de
PTT is de omvang van de door parti
culiere stadsbesteldiensten bezorgde
kerstpost (2% van het totale aanbod)
niet gestegen.
DEN HAAG - Voor de bouw van
een tweede Coentunnel mag het mi
nisterie van verkeer en waterstaat
afwijken van de bestaande procedu
res. Dat heeft het Gerechtshof in Den
Haag vandaag, donderdag, beslist.
Een aantal milieu- en verkeersorga-
nisaties, waaronder het Comité Twee
de Coen Niet Doen en de Stichting
Natuur en Milieu, meende dat de
overheid onzorgvuldig had gehan
deld door een zogenaamde tracépro
cedure en een milieu-effectrappor
tage achterwege te laten. Het
Gerechtshof houdt echter het eerder
in kort geding uitgesproken vonnis
van de president van de rechtbank in
Den Haag in stand.
In de ogen van de milieuorganisa
ties leidt de bouw van een extra tun
nel slechts tot een tijdelijke verlich
ting van het filevraagstuk.
Uiteindelijk zal het volgens hen ex
tra verkeer oproepen.
INSTALLATIEBEDRIJF
Gebleken is inmiddels, zo vervolg
de de produktschapsvoorzitter, dat
vanuit de Akkerbouwproduktschap-
pen ook een belangrijke bijdrage aan
de vermindering van de milieube
lasting kan worden geleverd. Hij
wees in dat verband op de forse fi
nanciële inspanningen van het Pro-
duktschap voor Veevoerder om dier-
voer milieuvriendelijker te maken.
Verder heeft het Produktschap voor
Aaardappelen een milieu-actieplan
om het gebruik van gewasbescher
mingsmiddelen terug te dringen.
Drs Kienhuis ziet voor de produkt
schappen een positieve ontwikke
ling, waardoor de plaats van deze or
ganisaties in het maatschappelijk
bestel versterkt wordt. Een goede
communicatie is daarbij van groot
belang. De tijd is rijp voor meer re
gelmatig contact tussen de minister
van landbouw, natuurbeheer en vis
serij en de produktschappen, aldus
de voorzitter van de Akkerbouwpro-
duktschappen.
Op grond van algemene decentrali
satie-overwegingen horen naar de
mening van de neer Kienhuis mede-
bewindstaken bij de produktschap
pen thuis. Volgens hem zouden minis
terie en produktschappen met
erkenning van eikaars belangen als
twee gelijkwaardige contactpartijen
snel tot overeenstemming moeten
kunnen komen over de vergoeding
van de medebewindskosten.
Vervolg van pagina 1
staat, kunnen ook niet aangesloten
ouderen een beroep op de werkgroep
doen. „In principe zijn we er voor alle
ouderen op Schouwen-Duiveland, al
leen krijgen die voorrang" zo om
schrijven Dirk Jeroense, Wim Ba-
rendse en Nellie van Oeveren hun
doelgroep. Daarbij denkt de werk
groep ook aan samenwerking met an
dere ouderen-organisaties. „We wil
len datgene oppikken wat andere
organisaties laten liggen" omschrijft
Jeroense het werkveld van de werk
groep.
Over de wijze waarop dit precies
gaat gebeuren heeft de werkgroep,
die best nog wat versterking kan ge
bruiken, in grote lijnen wel ideeën op
papier gezet. Tijdens de oprichtings
bijeenkomst van deze ouderenwerk-
groep in oktober '89 kwamen als aan
dachtspunten naar voren: de begelei
ding van ouderen, huisvesting en al
gemene voorzieningen, waarbij on
der meer wordt gekeken naar de toe
gankelijkheid ervan. Deze punten
zijn inmiddels wat nader uitgewerkt
in een soort werkplan, dat weliswaar
nog niet vastligt maar wel in grote lij
nen op papier staat.
Een van de belangrijkste punten in
dit werkplan vindt net drietal het be
geleiden van ouderen naar sociale
dienst, de federatie voor maatschap
pelijke dienstverlening of gemeente.
Te vaak nog is er volgens de drie
werkgroepleden bij ouderen sprake
van drempelvrees en ook zijn veel ou
deren niet goed op de hoogte van za
ken als individuele huursubsidie of
de mogelijkheid van bijzondere bij
stand. „De mensen weten echt niet al
tijd welke wegen ze moeten bewande
len om hun recht te halen en ook
merk je soms dat men zich schaamt
om „zijn hand op te moeten houden"
weet Jeroense uit ervaring. Persoon
lijk ziet hij dan ook wel wat in het in
stellen van een spreekuur, waarbij
hij ouderen met vragen kan helpen.
Oog voor elkaar
Behalve die begeleidende taak wil
de werkgroep zich ook sterk maken
voor voldoende en goede voorzienin
gen voor ouderen. Zeker nu ouderen
zo lang mogelijk zelfstandig blijven
wonen moet er voldoende thuishulp
(zoals bij voorbeeld de 24-uurs zorg)
en aanpassingen aan de woningen
zijn om die zelfstandigheid mogelijk
te maken.
Ook de aanwezigheid van voorzie
ningen als winkels, een bushalte of
een buurthuis en de nabijheid van
dienstverlenende orgnisaties is van
belang of een oudere al dan niet zelf
standig kan blijven wonen. Behalve»
materiële zaken als thuishulp, aange
paste huisvesting en voldoende voor
zieningen heeft de werkgroep Oude
ren ook op stoffelijk gebied een
aantal punten die aandacht verdie
nen geconstateerd.
Ofschoon geen van de werkgroeple
den ervoor voelt om de tijd dat oude
ren aangewezen waren op burenhulp
en liefdewerk in ere te herstellen, be
pleit de werkgroep wel voor een stuk
je oplettendheid voor elkaar. Berich
ten van ouderen die wekenlang dood
in hun huis liggen zonder dat iemand
daar ook iets van gemerkt heeft zou
den uniek worden wanneer men wat
meer oog voor elkaar zou hebben.
Een brievenbus die niet meer wordt
leeggehaald of de gordijnen die da
genlang cticht blijven zouden een
buurtbewoner ertoe moeten bewegen
om evens polshoogte te gaan nemen
of alles wel in orde is. Een stukje so
ciale veiligheid ten gunste van de ou
deren, zo blijkt uit het voorlopige
werkplan.
Behalve belangenbehartiging moet
het FNV-ouderenbeleid ook een bij
drage leveren aan de emancipatie van
de ouderen. Tb vaak blijkt de oudere
op grond van zijn leeftijd gediscrimi
neerd te worden en betekent het be
reiken van de pensioengerechtigde
leeftijd nog te vaak dat de oudere
„aan de zijlijn van het maatschappe
lijk leven" komt te staan.
„Juist ook ouderen zouden in huur-
commissies en besturen van woning
bouwverenigingen vertegenwoordigd
moeten zijn" stelt FNV-voorman Ba-
rendse vast. Een allereerste begin
hiervan is mogelijk het gesprek dat
de werkgroep deze maand met wo
ningbouwcorporatie Beter Wonen en
de Sociale Dienst zal hebben.
Ofschoon de werkgroep al een aan
tal ideeën op papier heeft staan wil
ze via een enquete onder de oudere
FNV-leden aan de weet komen hoe
deze denken over een ouderenbeleid
en welke punten de hoogste priori
teit verdienen. Een van de hoogste
prioriteiten, de bereikbaarheid van
de Corneliastichting en het Rode
Kruisziekenhuis blijkt nog voordat
de werkgroep goed en wel draait
reeds te zijn opgelost met de omleg
ging van de route van bus 134 zodat
deze op korte termijn langs genoem
de instellingen gaat rijden. Ander
zijds hopen de leden van de Ouderen-
werkgroep door deze enquete ook
versterking te krijgen, want zeven
man/vrouw is gezien het vele en
vaak ook arbeidsintensieve werk (c
weinig.
Tot en met zondag 14 januari
Ouddorp
Expositie werk Ad en Tfessa Braat.
Bezoekerscentrum Grevelingen, De
Punt, Ouddorp (van Natuur- en re
creatieschap de Grevelingen). Dage
lijks van 10.00 tot 17.00 uur.
Tot en met 27 januari
Burgh-Haamstede
Expositie Bewaerschole. Het Neder
landse Reddingwezen. Geopend van
maandag tot en met zaterdag van
13.30 tot 16.30 uur.
Vrijdag 12 januari
Zierikzee
Optreden poppentheater Stuffed
Puppet in Jongerencentrum Brogum.
20.30 uur.
Concert trio Divertimento. Vier
schaar stadhuis. 20.00 uur.
Lezing met dia's over het Nijldal en
Nijldelta, Natuur- en Vogelwacht.
Zaal de Driehoek, Kerkhof NZ. 20.00
uur.
Burgh-Haamstede
Nacht van Haamstede, Bridgekring
'68 in De Schutse. 21.00 uur. Deelne
mers aanwezig 20.45 uur.
Brouwershaven
Afscheidsreceptie brandweerlieden
Smalheer en Van der Weele in Tbn-
nenmagazijn. 16.30-18.00 uur.
Zaterdag 13 januari
Burgh-Haamstede
Optreden Elly en Rikkert in Christe
lijk Cultureel Centrum De Burght.
20.00 uur.
Zondag 14 januari
Zierikzee
Jeugddienst van de Rechtzinnige
Hervormde gemeente in de Gasthuis-
kerk. 18.30 uur.
Maandag 15 januari
Zierikzee
Commissievergadering sport in stad
huis. 19.30 uur.
Start ZVU-cursus Informatica (ver
volgcursus) in schoolgebouw RSG
Prof. Zeeman. 19.30 uur.
Burgh-Haamstede
Gemeenteraadsvergadering. Ge
meentehuis. 19.30 uur.
Dinsdag 16 januari
Burgh-Haamstede
Adviescommissie ro. Gemeentehuis.
19.30 uur.
Ledenvergadering Nederlandse
Christen Vrouwenbond, afdeling
Burgh-Haamstede, in de zaal bij de
Gereformeerde kerk. 19.45 uur.
Brouwershaven
Informatie-avond over computerge
bruik in de akkerbouw in Huis van
Nassau. 20.00 uur.
Woensdag 17 januari
Zierikzee
Bijeenkomst agrarische commissie
Nederlandse Bond van Plattelands
vrouwen, afdeling Schouwen, in het
dorpshuis van Zonnemaire. 9.15 uur.
Obs Binnen de Veste, Kindertheate
ratelier Zolderkolder. 13.30-16.30 uur.
Bijeenkomst voor ouderen van de Ne
derlandse Christen Vrouwenbond in
zalencentrum van de Nederlandse
Hervormde kerk. 13.30 uur.
Jaarvergadering Nederlandse Bond
van Plattelandsvrouwen, afdeling
Schouwen in restaurant Mondragon.
14.00 uur.
Donderdag 16 januari
Zierikzee
Bezinningsdag Bond van Christelijke
Gereformeerde Vrouwenverenigin
gen. Christelijke Gereformeerde
kerk. 10.00 uur.
Burgh-Haamstede
Commissievergadering openbare
werken in het gemeentehuis. 19.30
uur.
Vrijdag 19 januari
Kerkwerve
Solo theatervoorstelling van Els
Austmann Wie is die mevrouw? In
dorpshuis 't Zuudènde. 20.30 uur.
Zaterdag 20 januari
Zierikzee
Optreden van De Berini's in Jonge
rencentrum Brogum. 22.30 uur.
Brouwershaven
Jaarlijkse uitvoering muziekvereni
ging Apollo in het Tbnnenmagazijn.
19.30 uur.
Maandag 22 januari
Bruinisse
Jaarvergadering Landbouwbelang in
het dorpshuis. 19.30 uur.
Woensdag 24 januari
Zierikzee
Bijeenkomst agrarische commissie
Nederlandse Bond van Plattelands
vrouwen, afdeling Schouwen, in het
dorpshuis van Zonnemaire. 9,15 uur.
Donderdag 25 januari
Zierikzee
Informatiemorgen over cursussen
van Vrouw en Werk in buurt- en club
huis De Lichtboei. 9.30 uur.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
