Schouwen-Duiveland berichten stukken 39 Zierikzeese school krijgt spullen uit nalatenschap professor Zeeman Aantal werkgevers nalatig bij uitkeren vakantiegeld Braks vraagt onderzoek hogere premie voor sanering vissersvloot Bijna hele Noordzeevloot ligt stil Twee doden door verkeers ongeval in Zeeuws- Vlaanderen Stuurgroep wil strengere regels scheepvaart Oosterschelde Verkeers slachtoffers FOTOBOEK st— 90 Portrettenpasserdoos en elektriseermachine ZIERIKZEE - „Ik hoop dat vele leerlingen der Zierik- zese HBS even gaarne aan die school zullen terugdenken als ik zelf". Dat schreef de natuurkundige professor Pie- ter Zeeman in 1937 in het kerstnummer van Contact, het schoolblad van de HBS te Zierikzee. Vele jaren nadat Zeeman die HBS verliet werd de naam van de school ge wijzigd in Rijksscholengemeenschap Professor Zeeman. Enkele weken geleden werd de school bedacht met een aantal spullen uit de nalatenschap van de in 1943 overle den natuurkundige en Nobelprijswinnaar. Het gaat om een aantal portretten waaronder een schilderij van bijna 70 centimeter breed en 90 centimeter hoog waarop de professor staat afge beeld in zijn bij het hoogleraarschap behorende toga. Een passerdoos, een elektriseermachine, foto's van be roemde conferenties die hij bezocht en cassettes van de spectraalinstru- menten die hij gebruikte om foto's te maken. Naar verwachting in januari 1990 worden al deze spullen uit gestald in een vitrine in de hal van de school. Het schilderij wordt opgehan gen in de centrale hal waar het por tret zowel vanaf de begane grond als de eerste verdieping te zien is. Zes verdiepingen De rijksscholengemeenschap kreeg deze spullen 46 jaar na het overlijden van professor Zeeman toebedeeld doordat de zoon van de natuurkundi ge Jan Zeeman overleed. Hij was een van de vier kinderen van professor Zeeman en bleef net als zijn drie zusters ongetrouwd. Jan Zeeman be woonde nog in zijn eentje het huis van zijn ouders. Een zes verdiepingen tellend monumentaal pand aan de Stadhouderkade in Amsterdam waarin zich de complete bibliotheek van zijn vader bevond. Omdat de laatst overgebleven zuster het beheer van de nalaten schap niet op zich wilde nemen, ging een groot gedeelte daarvan naar de Universiteit van Amsterdam en het Rijksarchief. Ruim honderd boek werken over natuurwetenschap wer den geveild door het internationale veilinghuis voor boeken en grafiek Van Gendt in Amsterdam. Maar ook de rijksscholengemeen schap in Zierikzee werd bedacht. Na- tuurkundeleraar H. Botterweg reisde twee keer naar Amsterdam om in het huis rond te kijken en samen met de notaris te bepalen welke spullen inte ressant waren voor de school. Levensbeschrijving ,,Ik hoop dat de leerlingen van onze school door deze spullen een beter idee krijgen van wie de professor is waarnaar onze school is genoemd". Men heeft daarvoor nu foto's waarop Zeeman is te zien in zijn studenten tijd. En foto's van diverse Solvay con ferenties waarop de professor poseert met beroemdheden als Einstein en madame Curie. Spullen die hij ge bruikte bij zijn onderzoek van spec- tralen. Maar zijn persoonlijkheid wordt obk belicht door de levensbe schrijving die hij in 1937 voor de schoolkrant Contact schreef. Een stuk dat met de overige spullen van de nalatenschap zal worden geëxpo seerd in de school. ,,lk ben geboren in Zonnemaire op 25 mei 1865. In allerlei opzichten heb ik een gelukkig leven gehad", schreef de toen 72-jarige professor daarin. Hij bezocht de HBS in Zierikzee van 1877 tot 1882. „Vijf jaar lang reed ik iedere dag met andere jongens met paard en wagen heen en terug de tien kilometer lange weg naar de HBS. Er waren twee leraren waarvan het on derwijs mij aantrok. F. F. Leupen gaf wiskunde in de lagere klassen. Nog hoor ik zijn met eigenaardige na druk uitgesproken zin: Wat ik nu ge zegd heb is een axioma, kan niet be wezen worden. Dr P. Schuringa gaf in de hogere klassen werktuigkunde, natuurkunde en kosmographie, ste- rometrie. Hij heeft een bijzondere in vloed op mij uitgeoefend door de wij ze waarop hij mij aanspoorde. Toen ik eindexamen had gedaan schreef hij een brief aan mijn ouders. Ik heb die nooit mogen lezen. Maar ik herin ner mij dat ik die tijd mijn vader te gen mijn moeder hoorde zeggen: Het schijnt wel dat Schuringa vindt dat hij nog wel eens professor zou kun nen worden. Die hij was ik, zooals ik bescheiden concludeerde". De leraar had het goed gezien want na zijn studie aan de universiteit in Leiden promoveerde Zeeman in 1885 tot doctor in de wis- en natuurkunde en in 1908 tot professor. Enkele jaren daarvoor ondekte hij de magnetische splitsing van spectraallijnen. Een ontdekking die nieuwe paden in de Een van de fotp's die de rijksscholengemeenschap kreeg, is uit de studententijd van Pie ter Zeeman. De latere profes sor en Nobelprijswinnaar is de tweede van rechts. natuurkundige wetenschap opende én waarvoor hij in 1902 de Nobelprijs kreeg. In de jaren daarna volgden nog vele wetenschappelijke onder scheidingen en ridderorden. Enkele daarvan zijn ook toebedeeld aan de rijksscholengemeenschap. „Maar daar moeten we nog om naar Amster dam", aldus Botterweg. De natuurkundeleraar vertelde dat men op de rijksscholengemeenschap heel blij is met de spullen uit de nala tenschap. „Hoewel onze school naar hem is genoemd hadden we niets van professor Zeeman. Met behulp van deze spullen kunnen we de leerlingen een beeld geven van wie hij was en wat hij heeft gedaan". ZIERIKZEE - Een aantal werkgevers komt alleen na tussenkomst van de Bouw- en Houtbond zijn verplichtingen wat betreft het uitkeren van vakan tiegeld na. Tot oktober dit jaar was in Zeeland in elf gevallen ingrijpen van de (kanton-)rechter nodig om werkgevers te dwingen de CAO-bepalingen op dit gebied na te leven. BRUSSEL - Minister Braks van landbouw, natuurbeheer en visserij heeft de Europese Commissie ge vraagd de mogelijkheid te onderzoe ken een hogere premie te geven voor de sanering van de visserijvloot. De bewindsman heeft dit idee geopperd omdat de vloot opnieuw met een overcapaciteit te maken krijgt als de voorstellen van de commissie door gaan om de vangsthoeveelheden voor een aantal soorten vis in 1990 op nieuw te berperken. De ministers van visserij van de Europese Gemeenschap zijn maan dag in Brussel begonnen aan het vast stellen van de vangsthoeveelheden (quota) voor 1990. Tijdens de eerste ronde wezen alle ministers de voor stellen van het dagelijks bestuur van de Europese Gemeenschap als te laag van de hand. De commissie wil het quotum voor kabeljauw en haring met 25 procent verlagen, voor schelvis met 55 pro cent en voor schol met negen procent. Het quotum voor tong wil zij met 75 procent verhogen. Voor horsmakreel met 20 en voor wijting met tien pro cent. De vangsthoeveelheid makreel in de westelijke wateren (ten westen van Schotland/Ierland) zou met 25 procent omhoog kunnen. De commis sie baseert haar voorstellen deels op adviezen van internationale visserij biologen. Om sociaal-economische factoren heeft zij sommige adviezen hoger bijgesteld. Nederlandse vissers krijgen van de meeste EG-quota een evenredig deel. Daarvoor wordt een verdeelsleutel gebruikt die de ministers in januari 1983 voor tien jaar hebben vastge legd. Braks vindt dat de voorstellen van de commissie voor haring, wijting en makreel omhoog kunnen. Tbgen een voorstel van de commissie in de Duit se Bocht met netten met een grotere maaswijdte (van 100 naar 120 milli meter) te gaan vissen heeft hij geen bezwaar. Wel vindt hij dat zo'n maat regel pas in het najaar van 1990 moet ingaan. De commissie wil per 1 ja nuari. Daar zijn de vissers volgens Braks niet op voorbereid. De commissie heeft verder voorge steld voor harsmakreel over te stap pen op een quotumverdeling per land. Nu is er een quotum voor de ge hele EG. Voor Nederlandse vissers kan dit voorstel gunstig uitpakken. Zij vissen vaak in het najaar op horsmakreel voor menselijke con sumptie. Een groot deel van het quo tum is, zo is de afgelopen jaren geble ken, dan al door andere vissers, met name Denen, gevangen voor de vismeelindustrie. BRUINISSE - Bijna de gehele Noordzeevloot ligt thans stil. Visse rij op tong is sinds 5 december verbo den, maar er ligt zoveel tong in de vrieshuizen, dat de prijzen daardoor niet stijgen. Ook schol is er de laatste weken zo veel gevangen, dat er bijna overal schol is doorgedraaid. De schol die niet doorgedraaid werd bracht uiterst weinig op. Voor de meeste vis sers zijn ook de toegestane visdagen (154 per jaar) op. Waarschijnlijk zal dit aantal ook voor 1990 gelden. Er is sprake van ge weest dat het toch al lage aantal vis dagen nog met zes zou worden ver minderd, maar na verhoging van de quota is de verwachting aat net aan tal wel op hetzelfde peil blijft. Het Rechtenbeheersysteem (RBS) is enkele jaren geleden ingesteld als „opvolger" van de bekende vakantie bonnen. In het nieuwe systeem krij gen de werknemers eenmaal per maand een maandbriefje over het va kantiegeld, dat door de werkgever aan het Sociaal Fonds Bouwnijver heid in Amsterdam wórdt overge maakt. Dit fonds zorgt voor de uitbe taling aan de werknemers. Op Schouwen-Duiveland zijn de SAS VAN GENT - Door een ver keersongeval op een kruising van we gen in de gemeente Sas van Gent zijn dinsdagmiddag twee Belgische vrou wen op slag gedood. De bestuurster van een personen auto, de 28-jarige G. de Groote uit Bassevelde, verleende geen voorrang aan een vrachtwagencombinatie. De auto werd daarbij geschept en geheel vernield. Ook haar 31-jarige zuster, R. de Groote uit Evergem, verloor het leven. De politie heeft dit meege deeld. penningmeesters van de verschillen de afdelingen van de Bouw- en Hout bond belast met het regelen van de vakantie-uitkering. Alle bouwvak kers, ongeacht of zij nu lid van de vakbond zijn of niet moeten hun vakantie-maandbriefjes bij hen inle veren. Niet elke werkgever blijkt zich aan de CAO-bepalingen inzake het vakan tiegeld te houden. Dit jaar werden tot en met september in Zeeland alleen al 205 RBS-kwesties behandeld door de Bouw- en Houtbond van de FNV waarbij het ging om in totaal 1.449.626. Wanneer werknemers na één maand nog geen bijschrijving hebben ontvangen dan kunnen zij dit melden bij de klachtenman van een van de af delingen van de bond. Deze rappor teert dit aan het districtskantoor in Roosendaal die de desbetreffende werkgever aanmaant om alsnog aan zijn CAO-verplichtingen te voldoen. Hierbij blijft de naam van de werk nemer die bij de bond aan de bel heeft getrokken geheim en wordt uit naam van de Bouw- en Houtbond ge handeld. Indien de werkgever na ver schillende aanmaningen nog in ge breke blijft dan wordt de advocaat van de bond ingeschakeld en volgt een kort geding. Dit jaar is tot okto ber elf keer door de bond een kort ge ding tegen een werkgever aangespan nen. In het merendeel (acht keer) volgde een veroordeling van de werk gever en tweemaal werd op het laat ste nippertje nog een regeling met de werkgever getroffen. AMSTERDAM - Ruim 120.000 kin deren hebben via machtigingskaar ten voorlopig 2,5 miljoen gulden op gehaald voor vluchtelingenwerk. De organisatie, die de definitieve stand op 29 december bekendmaakt, zegt verheugd te zijn over de inzet van zo veel kinderen en de respons vanuit de samenleving. Van de 2.400 scholen die hun leerlingen voor de Kinderkerst- loop hadden opgegeven, heeft een kwart de loop wegens het slechte weer uitgesteld tot vrijdag of zater dag. Veemarkt Den Bosch DEN BOSCH, 20-12. Prijzen slacht- runderen per kg geslacht gewicht zonder nier en slot vet, inclusief BTW (volgens PW). Aanvoer slachtrunderen 924, waar van mannelijk 113. Mann, super 9,15-/ 10,50, mann. extra kwal. 8,60-/ 9,15. Mann. Ie kwal. 7,90- 8,60. Handel redelijk en prijzen ge lijk. Mann. 2e kwal. 7,05-/ 7,90, mann. 3 kwal. 6,65-/ 7,05. Handel rustig en prijzen gelijk. Vrouwelijk super 10,00-/ 12,00. Vrouwel. extra kwal. 8,50-/ 10,00. Vrouwel. Ie kwal. 7,25-/ 8,50. Handel redelijk en prijzen gelijk. Vrouwelijk 2e kwal. 6,10-/ 7,25. Vrouwelijk 3e kwal. 5,70-/ 6,10 en worstkwaliteit 5,70- 6,10. Handel rustig en prijzen ge lijk. Gebruiksrunderen per stuk inclu sief BTW. Aanvoer gebruiksrunderen 668, waarvan graskalveren 151. Melk- en kalfkoeien le soort f 2050-/ 3025, 2e soort 1525-/ 2050. Handel rustig en prijzen iets lager. Melkvaarzen le soort 1800-/ 2250 en 2e soort 1475- 1800. Handel rustig en prijzen ge lijk. Kalfvaarzen le soort 2300- 3100, 2e soort 1750-/ 2300. Handel rustig en prijzen iets lager. Guste koeien le soort 1700-/ 2150, 2e soort 1375-/ 1700. Handel redelijk en prij zen iets hoger. Enterstieren 1250-/ 2125. Handel rustig en prijzen gelijk. Pinken 1250-/ 1900. Handel flauw en prij zen lager. Graskalveren 1000-/ 1475. Handel redelijk en prijzen gelijk. Vleeskalveren per kg levend ge wicht inclusief BTW. Aanvoer vleeskalveren 58. Vlees kalveren le soort 6,90-/ 7,60, 2e sóórt 5,90-/ 6,90 en 3e soort 4,75- 5,90. Handel rustig, prijzen gelijk. Nuchtere kalveren voor de meste- rij, inclusief BTW. Aanvoer roodbont 864. Stierkalve ren extra kwaliteit 660-/ 810, le kwaliteit 420-/ 660, 2e kwaliteit f 300-/ 420. Handel flauw en prijzen lager. Vaarskalveren extra kwaliteit 420-/ 545, le kwaliteit 325-/ 420, 2e kwaliteit 275-/ 325. Handel flauw en prijzen gelijk. Aanvoer zwartbont 695. Stierkalve ren extra kwaliteit 520-/ 620, le kwaliteit 420-/ 520, 2e kwaliteit 300-/ 420. Handel flauw en prijzen lager. Vaarskalveren extra kw. 355- 425, le kwaliteit 270-ƒ 355 en 2e kwaliteit 230-/ 270. Handel flauw en prijzen gelijk. Aanvoer vleesras sen 146. Vleesrassen le kwaliteit 740-/ 940 en 2e kwaliteit 600-/ 740. Handel flauw en prijzen gelijk. Varkens per kg levend gewicht, in clusief BTW. Aanvoer slachtvarkens 703. Sïacht- varkens 2,30-/ 2,40; zeugen extra kwaliteit 2,25-/ 2,37, le kwaliteit 2,20-/ 2,25, 2e kwaliteit 2,10- 2,20. Handel slecht en prijzen lager. Slachtschapen en lammeren per kg geslacht gewicht, inclusief BTW. Aanvoer 781. Slachtschapen 4,00- 4,75. Handel rustig en prijzen gelijk. Ooien tot 20 kg 8,20-/ 9,05. Ooien boven 20 kg 6,95-/ 6.2Ó. Handel rustig, prijzen gelijk. Rammen tot 22 kg 8,30-/ 9,15. Rammen 22-25 kg 7,85-/ 8,90. Rammen boven 25 kg 7,55-/ 8,30. Handel rustig en prijzen gelijk. Slachtschapen en lammeren per stuk, inclusief BTW. Slachtschapen f 160-/ 190. Ooien tot 20 kg 165-/ 185. Ooien boven 20 kg 155-/ 195. Rammen tot 22 kg 165-/ 205. Rammen 22-25 170-/ 210. Rammen boven 25 kg 180-/ 210. Handel rustig en prijzen gelijk. Gebruiksschapen en lammeren per stuk, inclusief BTW. Aanvoer 344 stuks. Weidelammeren 120-/ 165. Handel rustig en prijzen gelijk. Aanvoer geiten en bokken 138. Prij zen 25-/ 65. Handel rustig en prij zen gelijk. Aanvoer totaal 5321 stuks. MIDDELBURG - De Stuurgroep Oosterschelde wil strengere regels voor de scheepvaart op de Ooster schelde. Het provinciaal adviesor gaan gaat hiertoe een plan opstellen dat zal worden voorgelegd aan minis ter Maij-Weggen van verkeer en wa terstaat. Dat bleek tijdens een verga dering van de stuurgroep. De voorzitter van de stuurgroep, ge deputeerde G. de Vries-Hommes, stelt dat het vervoer van gevaarlijke stoffen over de Oosterschelde bij slecht zicht en 's nachts moet worden verboden. Daarnaast zal in het plan nogmaals worden gewezen op het be lang van een verplicht vaarbewijs en de aanwezigheid op boten van een kompas, radar en een goede kaart. „Voor de scheepvaart moeten er ook uit milieu-oogpunt strengere regels worden gehanteerd. De Oosterschel de is een internationaal vaarwater en omleiden is'bijna niet mogelijk", al dus De Vries. De Stuurgroep Ooster schelde wil bij. de minister tevens in- namepunten voor afgewerkte olie in elke haven bepleiten. De huidige richtlijnen zijn volgens het adviesor gaan onvoldoende om vervuiling te bestrijden. De redactie behoudt zich het recht voor Ingekomen stukken In te korten. Plaatsing betekent niet dat de inhoud door de redactie wordt onderschreven. Inge zonden stukken zijn buiten verantwoordelijkheid van de redactie en uitsluitend voor rekening van de brief schrijver. waarvan naam en adres bij de redactie bekend moeten zijn. Vandaag vinden vier mensen de dood als gevolg van een verkeerson geval. Morgen weer. Iedere dag ster ven er vier personen in het Neder landse verkeer. Dagelijks worden er vier gezinnen geestelijk geruïneerd, per week 28 gezinnen. Dat is bijna een hele straat en dat in vredestijd. Het komt nauwelijks nog in het nieuws. Als een auto door een dikke boom of ander obstakel, zoals men geneigd is te zeggen, op een bizarre sensationele wijze vervormd is, wordt er in de media nog wel een foto aan gewijd. Als echter een scholier(e) wordt doodgereden is dat heden-ten- dóge „geen nieuws" meer. ..Hadden die schoolgasten maar uit moeten kij ken", wordt er dan gezegd. Maar nu iets heel anders: stel, dat de Rooms-Katholieke beéolking van de zuidelijke provincies en de Pro testante bevolking van de noordelij ke provincies elkaar zouden gaan be strijden d.m.v. terroristische aansla gen, met als gevolg vier doden per dag, de voorpagina's van de dagbla den zouden te klein zijn. Hetgeen, ik hiermee wil aangeven is het feit dat het automobilisme als potentiële moordenaar een geaccep teerd verschijnsel is binnen onze schijnbaar zo vredelievende Neder landse samenleving, zo proberen wij haar althans graag voor te spiegelen. Ik vraag mij af of het onderhand geen twee voor twaalf is geworden. Moe ten wij met z'n allen, in de Neder landse samenleving, ons niet eens gaan herbezinnen over onze verant woording jegens onze medemens in het verkeer. Die vier mensen die van daag zullen omkomen bij een ver keersongeval, dat is dicht bij huis. Het bewustwordingsproces over de ze problematiek, die uit de hand dreigt te lopen, vraagt en komt mijns inziens veel meer aandacht toe, als dat zij nu krijgt. Ik wil graag mijn grote bezorgd heid over de verkeersonveiligheid in Nederland en daarbuiten omzetten in een concrete bijdrage in de vorm van een suggestie die hierop volgt. Mijn suggestie is: Het instellen van een jaarlijkse me dische keuring voor alle automobi listen, motor-, scooter- en bromfiets berijders. Het is namelijk zo, dat een aantal beroepschauffeurs vanwege haar functie in het verkeer, regelma tig getest wordt. Een groot aantal au tomobilisten enz. dat niet in werkne- mersverband werkzaam is, wordt praktisch nooit geconfronteerd met een medische keuring. Denk b.v. aan zelfstandige ondernemers, waarvan er juist veel op de weg zitten. De ver plichting zich regelmatig te laten keuren ontbreekt. Bij deze categorie weggebruikers bestaat ook het ex cuus „geen tijd" en „time is money" om naar een arts te gaan. Mijn advies luidt: Stel een keurings-controle-systeem in voor iedere rijbewijshouder, -ster, ongeacht leeftijd, beroep, bevolkings groep, enz. Voor auto's bestaat sinds enkele jaren de verplichte APK-keu- ring. Welnu, roep een keuringssy steem in het leven dat zich toespitst op onder meer het reactievermogen van de weggebruiker, een ogentest, een gehoortest, stress en tolerantie testen. Door een onafhankelijke arts zouden o.a. slechtziendheid, gehoor- beschadegingen, deconcentratie en/ of vèrslechtering van het reactie vermogen aan het licht kunnen ko men, deze zouden een negatieve rol kunnen uitoefenen op het rijgedrag van de rijbewijshouder, -ster. Wellicht zullen er mensen en belangen-organisaties zijn die nega tief reageren in termen van aanvallen op verworvenheden als mogelijkhe den tot vrije individuele mobiliteit. Doch de reactie van het grootste ge deelte van de rijbewijshouders zal zich dermate bewust zijn van haar of zijn verantwoording t.o.v. andere weggebruikers, waardoor ze de nieu we maatregel ten volle zal accepteren in het belang van de algehele ver keersveiligheid. De mogelijkheden die kinesiologie biedt, als methode li chamelijke zwakheden op te sporen, dienen bij het invoeren van een medi sche keuring onderzocht te worden op toepasbaarheid. J. Midavaine Burgh-Haamstede Kaapgracht, 20-12 150 o. Malta naar Annaba. Maashaven, 20-12 30 z.w. Rotterdam naar Dakar. Nedlloyd Barcelona, 20-12 56 w.z.w. Fort Dauphin naar Durban. Nedlloyd Dejima, 4-1 verw. te Le Ha vre. Nedlloyd Delft. 20-12 35 n.w. La Coru- na naar Le Havre. Nedlloyd Rotterdam, 20-12 100 w. Lis sabon naar Las Palmas. Snoekgracht. 20-12 60 n.o. Stockholm naar Raahe. KADOTIP VOOR KERSTMIS loioboek allan9 °P genaa«). en de aode a Renesae Goschenkenhuis Hoogerhuis. Hogezoom 200 Burgh-Haamstede Geschenkenhuis Goudzwaard. Noordstraal 33 Nleuwerkerk Boekhandel S J do Feiter. Stekelstraal 6 Brulnlaae Novalu*-Braber. Korie Ring 16. Muziekcentrum Brulnlsse. Kerkstraat 14 Zierikzee Boekhandel Volkori. Havenplem 5. Boekhandel De Vries. Havenplem 14, Boekhandel AKO. Appelmarkt 8, De Zeeuwse Boekhandel en Uitgeven). Korte St. Janstraat 17 FOTOBOEK SCHOUWEN-DUIVELAND IS EEN UITGAVE VAN DRUKKERIJ LAKENMAN A OCHTMAN BV Jannenekken 11 Zïenkzee Telefoon 01110-16551

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1989 | | pagina 6