'Ik vond het altijd heel leuk om
mijn opa te helpen op de molen'
(WANT DICHTERBIJ VINDJE GEEN VERZEMNGSfAArSCHAPPIJ.)
Nieuwe brug geplaatst in
krekengebied Ouwerkerk
7
Alcoholcon
trole gaat
volgens
commandant
wél door
4
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 23 november 1989 Nr. 24649
Gemeente Middenschouwen gaat
paarden werden daar heel onrustig
van".
Na de watersnoodramp echter werd
het tijdperk tram definitief afgeslo
ten. De tram moest plaats maken
voor de bus en de overbodige tram
rails werd gesloopt, net als de meeste
stations langs de lijn. Bij de herver
kaveling werd de brede vaart die voor
de molen langs liep gedempt. Bochti
ge wegen werden rechtgetrokken.
Stond de molen vroeger midden in
het weiland, nu loopt de Elkerzeese-
weg er vlak langs, Op zich niet on
gunstig voor de molenaar, ware het
niet dat het voor de molenaars steeds
moeilijker werd het hoofd boven wa
ter te houden.
Concurrenten
Zoals al eerder aangestipt kregen
de molenaars er in de zestiger jaren
geduchte concurrenten bij in de vorm
van meelfabrieken. ,,Er zat geen toe
komst meer in het molenaarsvak", al
dus Coomans. ,,Mijn opa had eerder
nog wel een elektrische maalderij
tussen de molen en het woonhuis la
ten bouwen om toch te kunnen malen
als er geen wind stond", vertelt Coo
mans.
Die maalderij overigens bestaat
nog steeds, al is er van het oorspron
kelijke gebouw maar bar weinig
overgebleven. Met de molen werd in
1960 ook de maalderij en het na de
watersnoodramp gebouwde houten
huis verkocht en de maalderij werd
verbouwd tot café-restaurant.
Ooit zijn er plannen geweest om
niet alleen de verbouwde maalderij,
maar ook de molen zelf om te toveren
in een horecabedrijf. ,,Er had een
dancing in moeten komen, maar zo
ver is het nooit gekomen", aldus Coo
mans. Of er nog andere, commerciële
plannen met de molen zijn geweest is
Coomans niet bekend. Wel weet hij
dat het naastgelegen café-restauran,t
behoorlijk wat verschillende huur
ders heeft gekend.
Verwaarloosd
Tot een echt goede opknapbeurt
voor de molen is het echter nooit ge
komen. De molen begon steeds meer
te verkommeren. Het ziet nu naar uit
dat de gemeente Middenschouwen
eindelijk ernst kan gaan maken met
haar plan tot restauratie van de mo
len. Een aantal jaren geleden al werd
de molen op de lijst gezet en wist men
,bij het rijk geld los te weken voor de
.restauratie.
1 Volgens de Rijksdienst voor Monu^
mentenzorg kost restauratie van de
molen 180.000,-. „Ik denk dat er wel
meer nodig zal zijn", aldus Coomans.
Ook de gemeente houdt daar overi
gens rekening mee.
Het college van b en w van Midden
schouwen is bereid voor de molen de
10.000,- te betalen die Ver-Zicht er-
molen De Lelie kopen en restaureren
ELKERZEE - „Ik hoop dat ze hem
goed restaureren want ik vind een
draaiendë molen gewoon heel mooi
om te zien". Aan het woord is Bram
Coomans uit Serooskerke. Hij is de
kleinzoon van de laatste molenaar
van De Lelie, A. S. Coomans. „Ik zat
heel vaak bij mijn opa op de molen.
Ik vond het heel leuk om met die zak
ken te sjouwen en ik vind het ook
doodzonde dat de molen al die jaren
zo verwaarloosd is", aldus Coomans.
Hij is blij met het nieuws dat de ge
meente Middenschouwen de molen
wil kopen en restaureren en hij
hoopt dat de molen ooit weer zal
draaien. „Dat moet kunnen, want
het draaiwerk is nog helemaal com
pleet".
Coomans weet zich goed de tijd te
herinneren dat zijn opa de scepter
zwaaide over De Lelie. „Ik weet nog
dat mijn opa altijd naar de lucht keek
om te zien wat voor weer het zou wor
den. Want een molenaar leeft met de
wind. Er is niks ergers voor een mole
naar dan windstilte, want dan kan er
niet gewerkt worden en is er ook geen
brood op de plank".
IJsselsteentjes
Molen De Lelie kent een bewogen
geschiedenis. Coomans heeft zich er
terdege in verdiept. Niet alleen om
deel I en II van Scharendijke in oude
ansichten te kunnen schrijven, rtiaar
vooral ook omdat hij zeer geïnteres
seerd is in het wel en wee van molens.
„Dat is eigenlijk pas gekomen door
verloedering van de molens", aldus
Coomans. Hij doelt daarmee op de
zestiger jaren waarin de meelfabrie
ken in opkomst waren en veel mole
naren het niet langer konden bolwer
ken.
Dat geldt ook voor de opa van Coo
mans. Deze zette de wieken van de
molen in 1960 stil. De molen werd
verkocht aan de onroerend goed-
maatschappij in Leidschendam die
de molen nu aan de gemeente wil ver
kopen.
Molen De Lelie werd gebouwd in
1868 in opdracht van Comelis
Mastenbroek. Het molenlichaam
wordt opgetrokken uit IJsselsteen
tjes. Na het overlijden van Masten
broek wordt het molenaarsbedrijf
nog een tijdje voortgezet door diens
weduwe en dochter. In 1892 verkopen
zij de molen aan C. A. van de Wate
ring, arts te Haamstede. De volgende
eigenaar in de rij is W. Dijkman, telg
uit een roemrijk molenaarsgeslacht.
„De Dijkmannen gingen echt tot de
dood door met het molenaars vak",
weet Coomans.
Boeren- en bakkersgemaal
Het boeren- en bakkersgemaal, zo
als een molen in die tijd ook wel ge
noemd werd, kreeg in 1920 weer een
nieuwe eigenaar in de persoon van
molenaar Johannes Geene uit Zierik-
zee. Deze op zijn beurt verkocht de
molen in 1925 aan Johannes van dei-
Wekken, eveneens uit Zierikzee. De
laatste in het rijtje is molenaar A. S.
Coomans. Hij mag zich vanaf 1937 ei
genaar van De Lelie noemen.
„Het was toen gewoon een soort fa
miliebedrijf. Mijn ooms werkten al
lebei in de molen totdat ze zelf een
gezin kregen. Want één gezin kon wel
eten van de molen, maar drie gezin
nen, dat werd een beetje teveel", al
dus Coomans.
Hij weet zich te herinneren dat zijn
opa met paard en wagen de boeren in
de omgeving afreed om het meel te
bezorgen. „Iedereen kende de mole
naar, want die kwam overal. Als mo
lenaar was je in die tijd ook een soort
praatpaal", aldus Coomans. Hij voegt
daar aan toe dat molenaars wellicht
tot de best geïnformeerde mensen op
het toenmalige eiland behoorden. „Je
hoorde als molenaar overal de nieuw
tjes".
Vrachtwagen
Molenaar Coomans verruilde paard
en wagen later voor een vrachtwagen.
„Ik weet nog dat hij toen zelfs tot in
Delft meel afleverde", aldus Coo
mans. De markt was in die tijd nog
goed voor een molenaar. Veel mensen
bakten hun brood immers zelf en er
waren er maar weinig die niet een
klein lapje grond hadden waarop ze
hun eigen groente en graan verbouw
den.
Het openbaar vervoer op Schou-
wen-Duiveland gebeurde in die tijd
middels de tram. Vlakbij De Lelie
was de halte Eikerzee. „De tram
bestuurders hadden er een handje
van vlak voor de halte eens flink aan
de stoomfluit te trekken. Mijn opa
vond dat nooit zo geslaagd want de
Een plaatje uit 1917. Links het bij de watersnoodramp in 1953 verloren gegane woonhuis.
OUWERKERK - Op initiatief van de eigenaar van het
krekengebied bij Ouwerkerk, Staatsbosbeheer is in het
gebied een nieuwe houten brug geplaatst. Het 60 meter
lange gevaarte is een van de oude brugdelen die vroeger
in de werkhaven Schelphoek lagen.
Wandelaars kunnen nu weer de
oversteeek maken vanaf de Salvator-
hoeve naar het. bos. Volgens een
woordvoerder vanStaatsbosbeheer,
L- van Os was de vervanging van de
oude brug pas over enkele jaren ge
pland. „We hebben het maar wat eer
der gedaan omdat de oude brug nu al
versleten en kapot was. Onder andere
omdat de jeugd er nogal wat aan
heeft vernield. De brug was onbe
gaanbaar geworden doordat uit de
bodem van de brug nogal wat balken
waren gebroken".
De werkzaamheden werden voor
Staatsbosbeheer uitgevoerd door D.
C. Beuzenberg uit Dreischor. Samen
met yj,er medewerkers vervoerde hij
het bi-ugdeel vanaf Serooskerke per
vrachwagen naar Ouwerkerk. Daar
werd het gevaarte in elkaar gezet en
vervolgens op een houten constructie
over het water naar zijn plaats gedre
ven. Het 30 ton wegende gevaarte
werd doorbij aangedreven door een
4pk motortje. Het is de bedoeling dat
de oude brug die er nog naast ligt
aanstaande zaterdag wordt gesloopt.
De Lelie in Eikerzee is aan restauratie toe. De gemeente Middenschouwen
hoopt in 1990 dit karwei aan te kunnen pakken.
voor vraagt. Wat er na de restauratie
met de molen gaat gebeuren is nog
niet bekend. Als het aan Coomans
ligt gaat hij weer draaien. „Ik zou
best zelf molenaar willen zijn. Dat
lijkt me heel leuk. Maar dan zou ik
wel eerst het vak moeten leren", al
dus Coomans.
ZIERIKZEE - Hoewel het
Openbaar Ministerie vervol
ging van alcoholdelicten in het
verkeer voorlopig niet ver
volgt, is dat voor de politie op
Schouwen-Duiveland geen re
den om geen alcohol-controles
uit te voeren. Groepscomman
dant M. P. Lenselink heeft
geen beleidsmatige actie on
dernomen om wat de opspo
ring betreft een ander beleid te
voeren dan voorheen.
Lenselink reageert hiermee
op berichten als zou de politie
haar alcoholcontroles gestopt
zijn. Dit naar aanleiding van
onduidelijkheid over de be
trouwbaarheid van de adem-
analyse-apparatuur. Binnen de
diverse disciplines, die belast
zijn met de alcoholcontrole en -
vervolging, bestaat er veel on
duidelijkheid' over de situatie.
Door die onduidelijkheid zijn
er volgens Lenselink verkeerde
berichten in het nieuws geko
men.
Lenselink zegt goed te begrij
pen, dat die onduidelijkheid er
is; ook bij de politie. Maar Vol
gens hem stappen er nog te veel
mensen met een glaasje teveel
in de auto. Hij vindt het een
slechte zaak om vanwege de
voorlopige terughoudendheid
van het Openbaar Ministerie
geen controles uit te voeren.
Echt grote alcoholcontroles
zijn los van de huidige situatie
overigens uit de tijd aan het ra
ken. Het effect van dergelijke
grootscheepse acties is be
perkt. Meer succes heeft de po
litie met kleine prikacties op
verschillende lokaties. Daar
naast gaan de surveillances ge
woon door en heeft de automo
bilist daarmee ook kans om
gepakt te worden.
„Maar het is wel zo, dat ie
mand die gepakt wordt, (voor
lopig) niet vervolgd wordt. Het
Openbaar Ministerie wacht het
arrest van de Hoge Raad af".
Wat Lenselink betreft kan er
niemand straffeloos met een
borrel op de auto in stappen.
ALST MISGAAT IS
DE ALGEMENE ZEE
ERSNELBE
Algen/ene Zeeuwse Mk Middelburg. Vraag uw verzekeringsadviseur.
verzekeringen
i
4
