Afscheid na elf jaar valt dominee De Graaf erg zwaar Sinterklaas en Kerst krijgen aandacht ZOC Kostbaar servies voor Caland Schouwen-Duiveland in Oude Ansichten Ledental Gereformeerde Kerken onder 800.000 „Ik voel dat ik in Nunspeet nu meer nodig ben Z1ERIKZEE - AanVankelijk aarzelde hij in 1978 om vanuit Utrecht naar Zierikzee te gaan en nu, na elf jaar lief en leed te hebben gedeeld met de lidmaten van de Christelijke Gereformeerde Kerk, valt het afscheid van deze Zierikzeese gemeente dominee Bort de Graaf zwaar. Sterker nog, in zekere zin beschouwt de scheidende pre dikant dit afscheid als een dieptepunt waaraan echter niet te ontkomen valt. Zijn roeping ligt nu in Nunspeet. Diezelfde roeping die hem nu naar Nunspeet brengt, zorgde er in okto ber 1978 voor dat de Christelijke Ge- reforemeerde kerkgangers in Zierik zee kennis konden maken met hun nieuwe voorganger, dominee Bort de Graaf, een predikant uit de grote stad, een man ook met een heldere en eenvoudige wijze van preken, die voor iedere gelovige te volgen is. Wennen De omschakeling van een kleine maar hechte kerkgemeenschap in een grote stad naar een kleine platte landsgemeente met een relatief veel grotere kerkgemeente vergde wel enig aanpassingsvermogen. ,,We moesten echt wel even wennen toen we hier kwamen" vertelt het domi neesechtpaar. Ze hebben er echter geen spijt van gehad, zo blijkt elf jaar later aan de vooravond van hun verhuizing naar de Veluwe. ,,In de loop der tijd heeft het werk naar mijn gevoel vruchten afgewor pen. De kerk is 's zondags goed ge vuld. Wat dat betreft is er sprake van een opgaande lijn, zeker wat het aan tal jongeren betreft dat tweemaal ter kerke gaat". Dat het inderdaad om aanzienlijke aantallen gaat blijkt wel uit de schatting die De Graaf maakt van acht- tot negenhonderd man per kerkdienst. Ofschoon de Christelijke Gerefor meerde predikant duidelijk aangeeft dat zowel jong en oud, families en al leenstaanden, mannen en vrouwen uit zijn preek een stuk troost en be moediging moeten kunnen putten blijkt toch dat de jeugd hem na aan het hart ligt. Hoe die jeugd „warm" te maken is voor Gods woord, daar over heeft De Graaf een duidelijke mening. ,,Er is maar één manier om de jeugd aan de kerk te binden en dat is niet door allerlei bijzaken zoals op tredens van groepen en bandjes tij dens de dienst, maar wel door een eenvoudige prediking van Gods Woord die ingaat op hun persoonlijke vragen. Persoonlijk Die vragen van jongeren houden volgens De Graaf niet altijd verband met actuele maatschappelijke pro blemen maar liggen soms veel meer op persoonlijk ylak. „Uitspraken als de jeugd denkt dit of dat gaan lang niet altijd op" is de ervaring van de scheidende predikant, die maat schappelijke items als de kruisraket tenkwestie nooit vanaf de kansel on-' der aandacht van de gelovigen heeft gebracht. De Graaf: „Ik heb moeite met collega's die vanaf de kansel poli ticus, milieu-deskundige en wat dies meer zij willen zijn". Bovendien vraagt de vertrekkende leidsman van de Christelijke Gere formeerde kerkgemeenschap in Zie rikzee zich af of het afsteken van een tirade tegen bijvoorbeeld de kruisra ketten wel de bedoeling van de predi king is. „Het is in politieke en ethi sche kwesties bovendien weinig zinvol denk ik om vanaf de kansel en met opgeheven vingertje te stellen wat wel en wat niet kan. De gelovigen vragen om uitleg van het Woord zodat ze hun vragen zelf kunnen invullen" aldus De Graaf die de opdracht van een prediker meer ziet als een op dracht om Gods Woord in de gemeen te neer te leggen. In die zin be schouwt de dominee zichzelf als een instrument om de Bijbelse bood schap door te geven. Mag De Graaf politieke en andere maatschappelijk thema's uit zijn pre ken weren, hij laat daarentegen niet na om de vinger op de zere plek te leggen, zeker waar het zaken als kerkgang en levensstijl betreft. Zijn inspiratie voor het maken van de we kelijkse preek haalt De Graaf vooral ook uit de verhalen en ervaringen waarmee hij tijdens zijn huisbezoe ken wordt geconfronteerd. Huisbezoeken Die huisbezoeken zijn voor de scheidende predikant altijd erg be langrijk geweest. In de eerste tijd van zijn verblijf hier bezocht hij alle gelo vigen persoonlijk. Dat kwam neer op ruim vierhonderd bezoeken en ook nu nog gaat De Graaf regelmatig „de boer op". Die huisbezoeken maken het hem mogelijk om aan de weet te komen wat er onder de gelovigen leeft en met welke problemen zij worstelen, want zoals De Graaf het aangeeft: „Je moet daar zijn waar verdriet en zorg heerst". Die ervaringen gebruikt De Graaf dan voor zijn preek, waardoor men sen zichzelf in de preek kunnen her kennen en daardoor ook vertroosting Het echtpaar De Graaf met twee van zijn vier kinderen. (Foto: Joop van Houdt). uit de woorden vanaf de kansel kun nen putten. Soms lukt dat, soms ook niet, daar zorg en verdriet niet alleen tot verdieping maar soms ook tot ver werping van het geloof kan leiden. Door toedoen van De Graaf heeft de Christelijke Gereformeerde kerk gemeenschap in Zierikzee in de afge lopen jaren kennis kunnen maken met een tot dan toe onbekend feno meen, de opstap-catechisatie. Deze richtte zich vooral op de jongeren die weinig bijbels onderricht hadden ge had en die daar soms door de bemid deling van Amor wat aan wilden sleutelen ten einde wat meer op gelij ke golflengte met de partner te ko men. Dit initiatief heeft in een aantal ge vallen in een belijdenis geresulteerd, hetgeen de scheidende predikant on getwijfeld tot tevredenheid moet hebben gestemd. Iets dat hij volmon dig beaamt:Als mensen echt geïnte resseerd zijn en als ze met vragen ko men dan geeft me dat een blij gevoel". Afscheid Hoe positief De Graaf en zijn echt genote de elf jaar in Zierikzee hebben ei*varen blijkt wanneer de reden van het snel naderende vertrek wordt aangekaart. „In de jaren dat ik hier verbleef ben ik verschillende keren beroepen. In veertien gevallen ben ik er niet op ingegaan, in het geval van Nunspeet had ik echter het idee dat ik daar meer nodig was dan hier in Zierikzee, waar het werk voor mij tot een zekere afronding is gekomen". Het mag dan zo zijn, het afscheid dat het domineesgezin van de Zierik zeese geloofsgemeenschap nam is vol gens mevrouw De Graaf een negatief kantje van het predikantschap waar bij nogal eens van woonplaats moet worden gewisseld. De Graaf zelf er vaart het vertrek naar zijn nieuwe standplaats meer als een roeping, want zoals hij het zegt „God zendt zijn dienstknechten naar waar hij goeddunkt". Gfoeteh uit Burgh 89/297. Een schilderachtig hoekje van Burgh in het jaar 1909 en dat betekent wel zo'n tachtig jaar geleden. Deze datum kon precies worden vastgesteld, want uitgeverij S. Ochtman Zoon uit Zierikzee heeft het er rechts in de benedenhoek keurig op laten drukken. In het witte huis rechts woonde destijds Janus Fokker en daarnaast veldwachter Krijger en later Cor Slaager. Dan volgde het winkeltje van Daan Bakker, die behalve winkelier ook brievenbesteller in Burgh was. He lemaal links zien we het vroegere Burghse postkantoor, waar Kees de Glopper kantoorhouder was. Toen sla ger Beiie later zijn zaak in dit pand gevestigd had, verkocht hij naast vleeswaren ook postzegels. De gietijze ren rode brievenbus zit aanae Kerkstraatzijde aan de gevel bevestigd. Het grote gebouw recht achter de passerende boerenwagen is de Hervormde pastorie. Correspondentie over deze rubriek: Cor Pols, Postbus 30, 4300 AA Zierikzee. Tel. (01110) 12754. ZIERIKZEE - De Zierikzeese Ondernemers Centrale start 11 november weer met de Sinterklaas-lotenactie. Bij iedere tien gulden boodschappen krijgt de consument een lot. De actie duurt tot en met 5 december en het is de bedoeling aan de prijsuitreiking een officieel tintje te geven. ber, maandag 27 november en woens dag 6 december. Na de trekkingen volgt er een publicatie. Tijdens de vergadering wordt ook gesproken over het voorstel een zoge naamde kerstmarkt te gaan houden. Dat kan in de Nieuwe Kerk op de da ta 14, 15 en 16 december. Er kunnen ongeveer twintig tot dertig deelne mers meedoen aan de markt, die voor het publiek gratis toegankelijk zal zijn. De kerk zou in kerstsfeer ge bracht kunnen worden en op verschil lende tijdstippen kan er een pro gramma zijn van muziek, spel en de monstratie. De leden laten zich er vanavond over uit. De Zierikzeesche Nieuwsbode zal - zoals gebruikelijk - de activiteiten gericht op de consu ment in Zierikzee - publicitair vol gen. DEN HAAG/KOPENHAGEN - Er dient een permanent internationaal overlegorgaan over zee-verontreini ging te komen. Een dergelijk orgaan moet toezien op de naleving van een snel op te stellen actieplan tegen de vervuiling van de zeeën. Dat heeft het Tweede-Kamerlid J. te Veldhuis (WD) voorgesteld op een internatio nale conferentie van parlementariërs in Kopenhagen. De Sinterklaasactie komt van avond, dinsdag, weer ter sprake tij dens de vergadering van de onderne mers in restaurant Mondragon te Zierikzee (aanvang 20.00 uur). De trekkingen zijn maandag 20 novem- Advertentie 17, 18, 19, 20 en 21-10 pannekoekenmoten DE GRAANHALM Geopend van 12.00-20.00 uur HILVERSUM - De IKON heeft prij zen gekregen voor twee van haar .tele visieprogramma's, zo heeft deze om roep meegedeeld. Op het 17de Golden Chest International Television Festi val in het Bulgaarse Plovdiv kreeg de driedelige dramaserie De rivier waarin ik zwom een speciale prijs, die bestaat naast de twee Officiële prijzen, de Golden Chests. De audi tie, een co-produktie van de IKON met Jom-produkties (Jongeren On derwijs Media) kreeg van de kinder jury een eervolle vermelding. DEN HAAG - CDA-onderhandelaar De Vries heeft en zal bij de voortzet ting van de beraadslaging in de CDA- fractie het concept-regeerakkoord dat hij en mede-onderhandelaar Brinkman met de PvdA is overeenge komen te vuur en te zwaard verdedi gen. „Ik ben bereid dit stuk op hoofd lijnen te verdedigen, ook al is er op enige delen van het akkoord een aan tal moeilijkheden met delen van de CDA-fractie", aldus verklaarde De Vries na afloop van het beraad bin nen de CDA-fractie in eerste termijn. Advertentie LEUSDEN - Het aantal leden van de Gereformeerde Kerken in Neder land bevindt zich voor het eerst sinds 1963 onder 800.000. Volgens de voor lopige statistische cijfers over het le dental, die worden vermeld in 'Kerk informatie', het officiële orgaan van de Gereformeerde Kerken, telde de kerk op 1 januari 1989 797.120 leden, ruim 11.000 minder dan een jaar eer der. Het aantal leden daalt sinds 1974, de laatste jaren met ongeveer 1 pro cent per jaar. In 1974 bereikten de Ge reformeerde Kerken het hoogste aan tal leden dat zij ooit hebben gehad: 879.838. Het aantal belijdende leden daalde vorig jaar met 5.056 mensen, het aantal doopleden nam met 6.550 af. Het aantal plaatselijke kerken nam met een tot 831 af. Tégenover nieuwe kerken in Heeze en Schoor stond de opheffing van de kerken van Den Andel, Pieterburen en Hoenza- driel. Bijdrage toegenomen De gemiddelde financiële bijdrage per kerklid voor het kerkewerk blijft toenemen. Werd in 1987 gemiddeld 287,43 bijeengebracht, een jaar la ter was dat gestegen tot 292,20. De totale opbrengsten stegen met ruim 450.000 gulden tot bijna 233 miljoen gulden. Antiek uit Zierikzee ZIERIKZEE - Vader en zoon Caland, beiden waterbouwkundigen van groot formaat hebben tijdens hun leven veel lof geoogst. En terecht. Zij hebben in de loop van de negentiende eeuw op verschillende plaatsen talrijke grote (wa terbouwkundige werken ontworpen en begeleid. Met name in Zeeland werd hun naam met eerbied en ontzag uitgesproken: eerst die van Abraham, later van diens zoon Pieter, te Zierikzee geboren in 1826. Het gezin Caland stond in Zie rikzee in hoog aanzien. Als blijk van erkentelijkheid van de zijde van het stadsbestuur mocht Abra ham Caland in 1827 een vorstelijk geschenk ontvangen: een zilveren servies bestaande uit een zeer fraaie theepot alsmede een al even sierlijke theebus en melkkan. Er was voor gezorgd dat men tot in lengte van jaren zou weten dat Zierikzee het geschenk had aange boden getuige het gegraveerde stadswapen op alle drie de objec ten. Hoewel uit het bovenstaande voldoende blijkt dat de relatie tussen Abraham Caland en Zie rikzee hartelijk mocht worden ge noemd heeft hij toch maar tijde lijk in deze stad gewoond. Zijn geboorteplaats was Westkapelle waar hij in 1789 (22 maart) het le venlicht zag; in Middelburg over leed hij op 11 april 1869. Onmiskenbaar was Abraham een groot bouwkundige en vooral waterbouwkundige. Dat zijn naam en faam alom bekend was werd bovendien in niet geringe mate bevorderd door zijn welver sneden pen: „Caland heeft zijn er varingen, opgedaan bij kanaal- en polderwerken steeds te boek ge steld". (M. P. de Bruin). De Zierikzeese drukker J. van de Velde Olivier verzorgde enkele belangrijke geschriften van zijn hand. Allereerst in 1833 zijn „Handleiding tot de kennis der dyksbouw en zeeweringskunde", enkele jaren later (1836) zijn Ver handeling over het bouwen van een fort in den mond der Wester- schelde" IJdelheid M. P. de Bruin die in zijn lijvig gedenkboek over honderd jaar Provinciale Waterstaat Zeeland („Waken en Bewaren") ook ruime aandacht schenkt aan Abraham Caland wijst er op, dat „in het Caland-tijdperk een aantal bouw werken is uitgevoerd, die men be paald niet zou rekenen als te beho ren tot het terrein van de water staat. De bouw van kerken viel onder een koninklijk besluit uit 1824 dat bepaalde dat geen nieuwe kerken mochten worden gebouwd noch bestaande herbouwd of ge wijzigd worden zonder vooraf gaande koninklijke goedkeuring. De uitvoering werd opgedragen aan de minister van binnenlandse zaken, openbare werken en water staat. Dit betekende dat de inge nieurs van de waterstaat de ont werpen maakten of het toezicht hadden op de ontwerpen van an deren". Het zal duidelijk zijn dat man nen als Abraham Caland een ge weldig stuk invloed, om maar niet te spreken van macht, naar zich toe konden trekken. „Met gerecht vaardigde trots maar niet zonder ijdelheid", zo schrijft De Bruin, „zal Caland constateren dat onder zijn directie van 1838 tot en met 1853, niet minder dan 81.700 meter zeedijk of 16 uren gaans om onze eilanden geheel en al van gedaan te veranderd zijn Het waardevolle geschenk-in- zilver dat Caland in 1827 van de stad Zierikzee ten geschenke ont ving is heel lang in het bezit v«fn de familie gebleven. Het was ten slotte mevrouw J. Caland-Mors- man te Enschedé, die het door I. Schalkwijk te Rotterdam vervaar digde servies in 1962 „terug schonk" aan de gemeente Zierik zee. Dit driedelig antiek prijkt thans in een der vitrines op de schutterszaal van het Stad huismuseum; het trekt daalr veel belangstelling. Wiebe Keikes Een vorstelijk servies van zilver voor Abraham Caland met het gegraveerde stadswapen van Zierikzee. (1827). (Thans eigendom van de gemeente Zierikzee).

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1989 | | pagina 4