CASPER VAN ADEL
Zeeland pakt het agressief
gedrag in badplaatsen aan
'Beeldscherm raakt net zo
snel ingeburgerd als tank
die melkbus vervangen heeft'
Grootse stoomshow in Zierikzee
Vergadering
Zierikzeese
commissie RO
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Maandag 14 augustus 1989 Nr. 24591
Adjudant G. Werjj: „Je moet als bezoeker weer rustig kunnen lopen
RENESSE - Renesse is al jaren het zorgenkind van de
politie op Schouwen-Duiveland. Knokpartijen en drank
uitspattingen van vooral jonge vakantiegangers maak
ten van Renesse een uitgaansoord met een slechte repu
tatie. Als het aan de politie en het Westerschouws
gemeentebestuur ligt, is dat binnenkort verleden tijd.
Het is algemeen bekend dat in de zomermaanden groe
pen jongeren uit de Randstad naar Zeeland kwamen om
'een avondje te knokken'. „Renesse moet weer het gezel
lige uitgaansoord van vroeger worden. Je moet er als be
zoeker weer rustig kunnen lopen, zonder dat je bij de
eerste de beste vechtpartij betrokken raakt", zegt adju
dant G. Werff, plaatsvervangend groepscommandant
van de Rijkspolitie op Schouwen-Duiveland.
Een actief beleid om de recreatie-
criminaliteit in te dammen werpt nu
vruchten af. Maar het heeft lang ge
duurd voor zo'n beleid er was.
Werff: ,,Er werd altijd gedacht dat
de politie de problemen maar moest
oplossen. Vorig jaar is uit een onder
zoek van criminoloog B. Beke naar
voren gekomen dat recreatie-crimi-
naliteit ook een probleem is voor de
lokale overheid, de horeca-onderne-
mingen en de campings. Het heeft
een gezamenlijke aanpak nodig, de
verantwoordelijkheid ligt niet alleen
bij ons."
Schrikbeeld
Geweldstaferelen die voorheen in
Renesse meer regel dan uitzondering
waren, staan de andere Zeeuwse toe
ristische gemeenten als schrikbeeld
voor ogen. In Renesse, waar de pro
blemen na 1982 uit de hand liepen, is
jarenlang onderzoek gedaan naar re-
creatie-criminaliteit en naar een ma
nier om dit verschijnsel terug te drin
gen.
Deze ervaringen zijn voor Zeeland
aanleiding geweest meer aandacht te
besteden aan de excessen die de grote
stroom recreanten 's zomers met zich
mee brengt. Sinds begin dit jaar wer
ken veertien Zeeuwse gemeenten sa
men in een provinciaal project.
,,Toen de weg over de Stormvloed
kering open ging, hebben wij overwo
gen wat er zou gebeuren als we hele
maal niet zouden ingrijpen", zegt D.
Visser, coördinator van het Bureau
Voorkoming Misdrijven van de Rijks
politie in Middelburg.
,,In Renesse sluiten de kroegen om
twee uur. De toerist denkt 'in Walche
ren is het ook leuk', en daar zijn de ca-
fé's tot vier of vijf uur in de ochtend
open. Als een groep jongeren met een
Randstadsmentaliteit zich mengt on
der Zeeuwse jongeren ontstaan de
in samenwerking met kroegbazen
ademanalyse-apparatuur in café's op
gehangen.
Alcohol
Bij wijze van proef kunnen bezoe
kers bij het verlaten van de zaak bla
zen. Hiermee wordt geprobeerd dron
ken mensen achter het stuur vandaan
te houden en hen met het openbaar
vervoer te laten reizen.
Terug naar Renesse, uitgangspunt
voor het grootscheepse onderzoek in
Zeeland. De gekozen aanpak voor
het probleem Renesse blijkt dit jaar
voor het eerst succesvol. De politie
voert er een lik-op-stukbeleid. Hin
derlijke overtredingen zoals balda
digheid, geluidsoverlast, vechten,
dragen van wapens en urineren op
straat worden direct bestraft met een
boete van vijftig tot negentig gulden.
Voorts is in Renesse prioriteit gege
ven aan een duidelijk zichtbare aan
wezigheid van politie in het centrum.
Met name 's avonds en in het week
einde zijn er in Renesse constant
achttien agenten op straat. De resul
taten van deze aanpak worden be
moedigend genoemd. Adjudant Werff
toont de maandstaat van juli: in die
maand werden er 124 schikkingen
uitgedeeld. Vorig jaar waren dat er
94, een stijging van 32 procent.
,,Ik heb niet de illusie dat het hier
door erg rustig wordt op straat", zegt
problemen." De extra hulp die de
Rijkspolitie op de Zeeuwse eilanden
elke zomer krijgt, staat immers niet
in verhouding tot de honderdduizen
den toeristen die het gebied in dit sei
zoen bevolken.
Project
Om uitstraling te voorkomen van de
recreatie-criminaliteit, iets waarmee
Renesse al jaren kampt, heeft de Pro
vinciale Politie-commissie vorig jaar
bij de Commissaris van de Koningin
aangedrongen op een project.
,,Er was op dat moment een subsi
die van de ministeries van binnen
landse zaken en justitie beschikbaar
voor projecten ter bestrijding van de
criminaliteit", zegt E. van der Hoop,
waarnemend chef van het kabinet
van de Commissaris van de Koningin
in Zeeland.
Het project 'Recreatie-criminali
teit in Zeeland' steunt voor een groot
deel op onderzoek van criminoloog
Beke uit Arnhem. ,,De subsidiepot
(in totaal vier ton) is", aldus Van der
Hoop „niet toereikend voor de uit
voering van alle suggesties die voort
vloeien uit het grootscheepse onder
zoek."
De gemeenten kunnen zelf bepalen
aan welke onderdelen van de bestrij
ding van recreatie-criminaliteit zij
aandacht willen besteden. Momen
teel loopt er onder meer een registra
tieproject voor vandalisme, een on
derzoek naar het drugsprobleem in
de grote Zeeuwse steden, een inventa
risatie van diefstal van en inbraken
in auto's, en een campagne over dief
stallen in tweede woningen.
Ook wordt veel aandacht besteed
aan alcoholgebruik, een probleem
dat direct te maken heeft met recrea
tie-criminaliteit. In Zierikzee, Renes
se, Middelburg, Zoutelande, Vlissin-
gen en West-Kapelle is bijvoorbeeld
Vandalisme: ook een onderdeel van de recreatiecriminaliteit.
Criminoloog Beke verblijft dit sei
zoen met een groep van twaalf onder
zoekers in Zeeland. Hij evalueert de
verschillende projecten die door de
werkgroepen zijn opgezet.
Dit najaar zal hij zijn conclusies en
aanbevelingen openbaar maken, ge
poogd wordt een model voor de aan
pak van recreatie-criminaliteit te
ontwikkelen, dat ook elders in Ne
derland bruikbaar is. Vooral op de
Wadden-eilanden, de Veluwe en in
Bergen aan Zee bestaat veel interesse
voor het onderzoek.
Werff. „Rrenesse heeft nog steeds een
zeer levendig uitgaanscentrum, maar
we hebben dit jaar voor het eerst de
indruk dat de situatie beheersbaar is
geworden. In voorgaande jaren was
het vechten tegen de bierkaai."
Volgens de adjudant heeft vooral
het lik-op-stukbeleid een positieve
werking. „Negentig gulden, daar kun
je toch een behoorlijk aantal pilsjes
voor kopen. Zulk nieuws verspreidt
zich snel en er gaat wel degelijk een
preventieve werking van uit."
Dinsdag 15 augustus
Nederland 1
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
15.30 uur Rondom tien: Huismiddel
tjes (2), praatprogramma.
16.20 uur Hoogtepunten uit U zij de
glorie, muziekprogramma.
16.39 uur G'oud en nieuw, muziekpro
gramma.
17.30 uur Journaal.
17.40 uur Kay O'Brien, Amerikaanse
ziekenhuisserie.
18.25 uur De Ducktales, tekenfilmse
rie.
18.47 uur Alex, tekenfilmserie.
19.00 uur Journaal.
19.17 uur Kerkepad, 9-delige serie
over duizend jaar God en mensen.
Afl. 7.
19.43 uur Ja, natuurlijk extra, na-
tuurdocumentaire.
20.15 uur Zo vader, zo zoon, spelpro-
gramma.
20.41 uur Different world, Ameri
kaanse comedyserie.
21.05 uur Murder she wrote, Ameri
kaanse serie.
21.50 uur Hier en nu, actualiteitenru
briek.
22.30 uur Journaal.
22.40 uur Dertien persoonlijke ont
moetingen. Vandaag: Mgr. H. C. A.
Ernst.
22.49 uur Entree, cultureel magazine.
23.39 uur Huizen van Oranje: Het
Prinsessenhuis te Willemstad.
Nederland 2
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
17.00 uur De levende wildernis, na-
tuurdocumentaire.
17.50 uur Heathcliff Co, tekenfim-
serie. (Herh.).
18.00 uur Kijk TV, informatieve serie.
18.27 uur Het zal je kind maar wezen,
comedyserie. Afl. 3.
18.57 uur Bassie en Adriaan, afl. 16.
19.02 uur De eerste de beste, gast van
de week: Tom Blom.
19.30 uur T en T, Canadese serie.
20.15 uur Journaal.
20.28 uur TROS dierenbingo, spel-
programma vanuit de Beekse Ber
gen.
22.05 uur TROS Sport extra: profron
de van Nederland, wielrennen.
22.15 uur TROS Aktua special: De
dubbelganger van Spandau, docu
mentaire.
23.05 uur Klein Londen, klein Ber
lijn, 7-delige serie over de lotgevallen
van het geslacht Sierens, voor en tij
dens WO II. Afl. 7 (slot).
00.15 uur Journaal.
Nederland 3
09.00, 13.00 en 17.50 uur Nieuws voor
doven en slechthorenden
18.00 uur Voorlichtingsprogramma
You're welcome.
18.15 uur Voorlichtingsprogramma
Financieel management in bedrijven
en instellingen.
18.30 uur Sesamstraat.
18.45 uur Malvira, Belgische poppen
serie.
19.00 uur Reiziger door de nacht, En
gelse jeugdserie.
19.25 uur Romeria, documentaire
over het jaarlijks te houden feest in
Spaanse steden en dorpen.
20.00 uur Journaal.
20.29 uur Van gewest tot gewest, re
gionaal magazine.
21.05 uur Oude muziek in Utrecht, se
rie over het Holland Festival Oude
Muziek Utrecht 1988. Deel 3.
21.30 uur De erflaters, documentaire
over het omgaan van de huidige gene
ratie met het culturele erfgoed.
22.30 uur Journaal.
22.40 uur Studio Sport: E K. zwem
men te Bonn.
23.25 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
BRT 1
10.55 uur Eucharistieviering vanuit
de Basilica dei Frari in Venetië.
14.30 uur Het lied van Bernadette,
Amerikaanse speelfilm.
17.00 uur De woudlopers, Blitse se
rie.
17.25 uur Juke Box
17.30 uur Webster, Amerikaanse se
rie. Afl. 39
17.55 uur Nieuws.
18.00 uur Tik tak, animatieserie. Afl.
262.
18.05 uur Plons, afl.; Plons en groot
vader Kokeliko.
18.10 uur De zevensprong, fitnesspro
gramma voor kinderen met losse oe
feningen oj5 aangepaste Vlaamse
liedjes en tussendoor sketches van
Willie, de schildpad en Wilma, de
kangaroe.
18.25 uur De kleinste zwerver (The
littlest hobo), Canadese jeugdserie.
Afl. 7: Herh.
18.50 uur Korte film.
18.55 uur Levende aarde, documentai
re serie. Afl. 21.
19.25 uur Mededelingen, programma
overzicht en paardenkoersen.
19.30 uur Nieuws.
20.00 uur Buren, Australische tv-
serie. Afl. 170.
20.25 uur Margriet, talkshow van
Margriet Hermans vanuit de North
Sea Yacht Club in Oostende.
21.35 uur Hercule Poirot, 10-delige
Engelse serie. Afl. 7.
22.30 uur Nieuws met o.m. W.K. wiel
rennen op de baan in Lyon.
22.50 uur De Kolderbrigade. Komi
sche serie van Romain de Coninck.
Afl. 7, slot.
23.20 uur Coda: Mary had a baby (tra
ditional), uitgevoerd door het BRT-
koor o.l.v. Vic Nees.
BRT 2
18.45 uur WK Wielrennen op de baan
in Lyon, samenvatting.
19.00 uur Zonen en dochters, Austra
lische serie. Afl. 806.
19.28 uur Programma-overzicht.
19.30 uur Nieuws.
20.00 uur Elvis on tour, Amerikaanse
documentairefilm.
21.30 uur Uitzending door derden,
programma van de Liberale Televi
sie- en Radio-Omroep.
Coöperatief communicatienetwerk in landbouw telt nu 1000
aansluitingen
ZIERIKZEE - De voorlopige aan
wijzing van de Oosterschelde als be
schermd natuurmonument. Dat is
het eerste punt op de agenda van de
Zierikzeese adviescommissie Ruim
telijke Ordening.
De commissie vergadert donderdag
17 augustus in de raadzaal van het
stadhuis te Zierikzee. Iedere belang
stellende kan deze openbare vergade
ring bijwonen. Op de agenda staan
verder de vaststelling van het meer
jarenprogramma restauratie monu-.
menten 1990, een wijziging van de
subsidieverordening stadsvernieu
wing Zierikzee en de vaststelling van
de planningslijsten nieuwbouw en
verbetering van woningen voor de pe
riode van 1990 tot en met 1994. De
commissievergadering begint om
19.30 uur.
GOES - Het Coöperatief Communi
catienetwerk in de landbouw Agro-
tel telt nu 1000 aansluitingen. On
langs werd het duizendste toegangs
nummer voor Agrotel aan akkerbou
wer A. van Bergeijk uit Hekelingen
overhandigd door Ir. D. Luteijn,
voorzitter van de Cebeco-handels-
raad.
Agrotel is het coöperatieve infor
matiesysteem voor de landbouw. Het
werd opgezet als kleinschalig project
in de Ijsselmeerpolders en groeide
binnen twee jaar uit tot een breed
videotex-netwerk waarin wordt sa
mengewerkt door acht coöperaties
uit heel Nederland. De Agrotel-ge-
bruiker kan met een personal compu
ter of een videotexterminal via de te
lefoonlijn informatie halen uit de
centrale Agrotel-computer.
Actuele en commerciële informatie
voor akkerbouw, veehouderij," fruit
teelt en tuinbouw worden aangevuld
met gegevens van 'proefstations en
onderzoeksinstituten. Naast het op
vragen van informatie is het'ook mo
gelijk om via dit systeem bestellin
gen en berichten door te geven aan de
betreffende coöperatie.
Tijdens de jubileumbijeenkomst in
Goes plaatste de voorzitter van
Cebeco-handelsraad Agrotel in het
breder verband van toekomstige coö
peratieve structuren.
Commercieel gesproken bestaat er
geen echte vrijheid van gewaskeuzes
meer", aldus Luteijn. „De produktie
op de boerenbedrijven zal zich meer
en meer moeten aanpassen aan de be
wegingen binnen afzetmarkten". Hij
zag- daarbij een centrale taak wegge
legd voor de agrarische coöperaties.
Onmisbaar
„Bij het aangeven van produktkeu-
ze, kwaliteiten en hoeveelheden in
combinatie met een bepaalde prijs
vorming is een goed communicatie
netwerk onmisbaar", aldus Luteijn.
Hij benadrukte dat het technische as
pect niet de boventoon mag gaan voe
ren, maar dat het gaat om een wissel
werking tussen coöperatie en boer.
„Immers de toekomst van de coö
peraties, ook van de multinationaal
optredende, is onlosmakelijk ver
bonden mét het wij-gevoel bij een
brede achterban", aldus Luteijn.
„Zaken doen met de coöperatie
mag niet gezien worden al zaken doen
met ieder willekeurig bedrijf in de
betrokken sector", aldus Luteijn. Ten
slotte sprak hij de verwachting uit
dat binnen een beperkt aantal jaren
vrijwel alle leden aangesloten zullen
zijn op het informatienetwerk van de
eigen coöperatie. „Het beeldscherm
zou op het boerenbedrijf weieens
even snel ingeburgerd kunnen raken
als de melkbus indertijd vervangen
is door de tank".
4 BUNSCHOTEN - De 75-jarige land
bouwer H. Poort is overleden door
een bedrijfsongeval. Hij was bezig in
een perceel weiland een hek open te
zetten en wilde daarna op een lang
zaam rijdende en in zijn versnelling
staande trachtor stappen. Het slacht
offer viel daarbij en kwam onder het
achterwiel van de tractor terecht. Hij
was vrijwel op slag dood, zo maakte
de politie van Bunschoten bekend.
49 Door FENAND VAN DEN OEVER
's Middags na het eten, maar voor
het van tafel gaan, vraagt Dingeman:
„Vader, mag ik wat zeggen?" Het is
immer op Ruimzicht gewoonte bij
dingen vgn aanbelang het woord te
vragen.
„Ga je gang, Ding", moedigt Casper
zelfs aan.
„Vader, niet tot u, maar tot Je
roen Hij ziet in diens richting.
Maar Jeroen likt met zijn tong het
papbord af, zodat er hoegenaamd
niets van zijn gezicht te zien is.
„Jeroen, ik wou je een hand ge
ven en je bedanken
Het gezicht van Jeroen blijft achter
het bord en hij mompelt: „Je hoeft
me geen hand te geven en je hoeft me
niet te bedanken
De woorden klinken als hamersla
gen. Casper van Adel schudt het
hoofd en zegt: „Ik wenste je wijzer,
Jeroen
Alsof hij niet wijs is. Dingeman wil
natuurlijk zoete broodjes bakken, ja,
ja, maar hij laat zich niet vangen
Onverstoord gaat Dingeman ver
der. Zijn woorden komen er nu moei
lijk uit.
„Jeroen, wees tóch bedankt, zeer
hartelijk zelfs Enne Hij
beeft en leunt extra tegen de tafel -
„enne nou wou ik je een geschenk ge
ven
Het hoofd van Jeroen komt achter
het papbord vandaan. Een geschenk?
„Nóu wat?"
„Jeroen, uit dank wens ik jou te ge
ven, mijn Vcrsijntje Jacoba
Even komt er een vreemde glans in
de ogen van Jeroen. Versijntje Jacoba
wil Dingeman hem geven Het
mooiste peerd van onder Oostveen?
En de medaille van de burgervader
ook? Is ie gek?
„Maar Ding?" zegt vader alleen. En
Jeroen antwoordt: „Da's goed, vanaf
thans is ook Versijntje Jacoba van
mij We hebben gedankt, wel va
der? Ik ga werken
En zonder meer te zeggen, ver
dwijnt Jeroen uit de kamer.
Dan zitten Casper en Dingeman bij
elkaar en zwijgen. Zoiets kan Casper
niet meer verwerken. Hij heeft vele
en krasse dingen meegemaakt, maar
dat een Van Adel zijn lievelingspeerd
zomaar aan een broer, die het eigen
lijk niet verdient, weggeeft, dat is
voor hem een raadsel. Hij vraagt al
leen aan Dingeman: „Hoe kon je zo
iets doen, jongen?" Die zei daarop: ,,'t
Viel me zeer zwaar, vader, 't Peerd
was me erg lief, 't heet ook Versijntje
Jacoba Maar", stotterde hij met
een felle rode kleur op het gelaat, „we
moeten toch zeventigmaal zevenmaal
vergeven, vader?
,,'t Is merakel, jongen, 't is mera-
kel", dat is het enige wat Casper er op
weet te antwoorden.
Dan roept het werk. Maar geen
hoofd van de Van Adels is daar hele
maal bij. In de stal staat Dingeman
een tijdlang bij Versijntje Jacoba en
hij heeft moeite zich goed te houden.
„Versijntje Jacoba", fluistert hij
zachtjes in het paardenoor, „beest
met zo'n goeige aard, dat ik vaak aan
Japie Broek moest denken, nou
wordt Jeroen je baas, zal je zoet zijn,
Versijn? -
Jeroen smeert op de deel de wagen
wielen en fluit een deuntje. Hij
taxeert Versijntje Jacoba thans op
twaalf- a dertienhonderd ronde Hol
landse guldens. Die zijn hem zo maar
in de schoot gevallen. Dat wil wat
zggen voor een boer. Maar soms heeft
Jeroen het gevoel alsof hij 't zuur
krijgt. Dan moet hij denken aan de
grauwe manier, waarop hij alles tot
zich nam.
En stil teruggetrokken in de kamer
van Ruimzicht, daar smeekt een man
om hulp en bijstand, opdat ze één mo
gen zijn en blijven en geen kras door
Ruimzicht behoeft te worden ge
haald.
Aan de avond van deze fel bewogen
dag, zitten ze tegen achten op de bank
voor Ruimzicht. Alle drie; Casper, Je
roen en Dingeman van Adel. Casper
kijkt alles nog even na. Hij gaat door
de stallen en schouwt de landen.
Met een pijnlijke trek op zijn ge
zicht komt hij weerom. Hoeveel jaren
is het zo en goed geweest? Hoeveel ja
ren zal het zo nog blijven? Ruim en
wijd, gul en uitgedijd, ligt alles ter
neer En dat alles zou zo kunnen
blijven, wanneer Jeroen maar wil
de
(wordt vervolgd)
ZIERIKZEE - Morgen, dinsdag 15 augustus is Zierikzee het toneel van een grootse stoomshow. Als voorproefje van
de vestingdagen in Hellevoetsluis komt de grote show van stoomvoertuigen en stoommachines naar Zierikzee dat
daarmee de enige stad in Zeeland is die de stoomkaravaan binnen haar poorten mag verwelkomen. De hele dag zijn
de stoomvoertuigen in het Zierikzeese centrum te vinden. Voor het eerst in Nederland is een door stoom aangedreven
orgel van 18 meter lang. Verder geven twee tractoren, een brandspuit, een scammel met woonwagen en een stoom-
vrachtwagen acte de présence in Zierikzee. Ook zijn er verschillende modellen en miniaturen te zien. De stoommachi
nes komen omstreeks 10.00 uur, op eigen kracht uiteraard, naar het Havenplein. Er worden verschillende demonstra
ties verzorgd. De meeste machines komen rechtstreeks uit Engeland naar Zierikzee en ze blijven tot ongeveer 17.00
uur.
