93
EEN BEETJE
HOOP
HELPONS
HELPEN
berichten
Uitheemse galeien ook
voor kust van Schouwen
J. B. VISSER
C. H. G. DANIELS
C. W. BOM
Fietsverkoop
25 procent
omhoog
Afwezig van 7 aug. tot 21 aug.
GS:
haven Bommenede
mag geen vissers
haven worden
UITVAARTVERZORGING
SCHOUWEN-DUIVELAND
J. W. DE KEIJZER - Renesse
GEMEENTE MIDDENSCEIOUWEN
DRUKKERIJ
LAKENMAN OCHTMAN
t>
Merkwaardige schepen met een
karakteristiek uiterlijk
ZIERIKZEE - Galeien, galeislaven en galeiboeven
zijn begrippen die vrijwel iedereen kent. Bij galeien
- merkwaardige schepen met een zeer karakte
ristiek uiterlijk - denken we vooral aan zuidelijke
landen en zuidelijke kusten, rondom de Middelland
se Zee bijvoorbeeld. Dat de voor onze begrippen uit
heemse galeien in de periode tussen de vijftiende en
zeventiende eeuw ook voor de Hollandse- en Zeeuw
se kusten (inclusief de Schouwse!) verschenen is
minder bekend.
Teketiing van een kleine galei, voorkomende in een Zierikzees archief-
deel (1551). (Rijksarchief te Middelburg).
Hoewel de galei ontbreekt in de
reeks „Schepen van het Graven
steen" om de doodeenvoudige re
den dat de gevangenen dit type
schip niet in een der wanden heb
ben ingekrast en er in het interes
sante boekje door P. C. Gijsbers
dus ook geen beschrijving werd
opgenomen, beschikken we toch
over enkele 16de eeuwse afbeel
dingen die iedere twijfel uitslui
ten. Op een paar authentieke teke
ningen uit respectievelijk 1551 en
1576 willen we nader ingaan.
.Waerhey tboucken'
Het komt nogal eens voor dat se
cretarissen van stadsbesturen en
rechtscolleges zich in vroeger eeu
wen niet beperkten tot het op
schrijven van uitvoerige teksten
maar bovendien kleine ter zake
doende afbeeldingen in de marge
van het blad tekenden.
Zo bevindt zich niet alleen in het
Dordrechts Keurboek uit de jaren
1564-1572 een boeiende tekening
van een galei maar is er eveneens
een dergelijke tekening in een der
zgn. Waerhey tsboucken" van Zie-
rikzee.
In laatstgenoemde archiefdeel
(aanwezig in het Rijksarchief te
Middelburg) staat een galei als il
lustratie bij een vonnis uit 1551
waarbij de veroordeelde als straf
tien jaar roeien op de galeien
werd opgelegd!
Wanneer de tekening waarheids
getrouw is dan moet het wel een
bijzonder klein exemplaar zijn:
zes riemen aan iedere kant, dus
twaalf roeiers. Een anonieme gra
vure betreffende de belegering
van Zierikzee door de Spanjaar
den toont schepen van verschil
lend type. In de rechteronderhoek
van de prent (1576) is onmisken
baar een galei afgebeeld met ne
gen banken, d.w.z. met achttien
riemen. Hoewel ook de (wa
tergeuzen zich naderhand gingen
bedienen van galei-achtige sche
pen (zgn. „baardsen" of roeische
pen) moeten we aannemen dat de
gegraveerde voorstelling van de
scheepsbewegingen bij Zierikzee
een galei toont die door de Span-
i'aarden was ingezet. Het is be-
:end dat ook bij het beleg van Lei
den kleine galeien op de
binnenwateren werden gebruikt.
Na het begin van de 17de eeuw
zijn galeien van de Zeeuwse- en
Hollandse wateren verdwenen.
Scheepsmodel
De galei (in middeleeuws latijn;
galea of galeida) is een smal type
vaartuig dat zich oorspronkelijk
in de landen rondom de Middel
landse Zee heeft ontwikkeld. Het
prototype was een min of meer
eenvoudig roeischip, dat allengs
werd vervolmaakt. Hoewel er spe
ciale transportgaleien waren wer
den toch de meeste exemplaren
aangewend voor zeeroof en oor
logsvoering.
De voorsteven liep uit in een bo-
ven de waterlijn uitstekende ram
waarmee de tegenstander flink
schade kon worden toegebracht.
Ook op de gravure van het beleg
van Zierikzee is dit duidelijk te
zien.
Op het voorschip stonden
meestal enkele stukken geschut
opgesteld. Bij gunstige wind
werd een zgn. latijnzeil gehesen
zodat de roeiers het wat kalmer
aan konden doen. Laatstgenoem
den waren in de meeste gevallen
„dwangarbeiders", die aan de
banken met ketenen waren vast-
gekluisterd...
De verschijning van deze curieu
ze schepen op de Zeeuwse wate
ren, óók in de nabijheid van de
Schouwse havensteden, zal des
tijds zeker opzien hebben ge
baard. Misschien is het zou eeen
overweging waard om te gelege
ner tijd eens een model-op-schaal
te doen vervaardigen evenals dit
met de zng. Zierikzeese krabbe
laar is gebeurd. Het zou een inte
ressante aanwinst betekenen voor
de toch al veelzijdige maritieme
collectie van de stad.
Wiebe Keikes
RIJSWIJK - In 1988 heeft de consu
ment bijna twee miljoen fietsen ge
kocht. Dat is 25 procent meer dan in
1987. Iets meer dan de helft is nieuw
gekocht, iets minder dan de helft was
gebruikt. Het is voor het eerst sinds
lange tijd dat de verkoop van nieuwe
fietsen gestegen is. Dit blijkt uit een
onderzoek van de BOVAG in de twee-
wielersbranche.
Volgens de BOVAG, waarbij niet al
leen garagehouders, maar ook fiet
senmakers aangesloten zijn, heeft de
klant vooral belangstelling voor zeer
sportieve fietsen zoals race-, semi
race- en superracefietsen. De verkoop
van meer traditionele tweewielers
als de klassieke tourfiets, de stads-
fiets en de gewone sport fiets loopt
duidelijk terug.
De gemiddeld betaalde prijs voor
een nieuwe fiets bedroeg vorig jaar
ruim 600 gulden. Relatief de meeste
nieuwe fietsen kwamen uit de prijs
klasse van 700 tot 1.000 gulden. Van
de gebruikte fietsen werden relatief
de meeste aangeschaft voor een prijs
onder de honderd gulden.
Nederland herbergt nu veertien
miljoen fietsen, 200.000 meer dan in
1987 Tien procent van de huishodens
heeft geen fiets. De meeste huishou
dens beschikken over twee fietsen.
AMSTERDAM - De officier van
justitie van de rechtbank in Amster
dam, mr. J. de Vries, heeft acht jaar
gevangenisstraf geëist tegen de 22-
jarige R. M. wegens het plegen van
vijf bankovervallen, het bedreigen
van twee mensen met een vuurwapen
op de snelweg en wederrechterlijke
vrijheidsberoving van twee bewaar
ders van de Bijlmerbajes. Volgens de
officier zijn de vijf ten laste gelegde
bankovervallen, in Hilversum en
Bussum, steeds op dezelfde wijze ge
pleegd.
ENSCHEDE - Personeel van bewa
kingsdiensten, maar oook politiefunc
tionarissen, medewerkers van
ziekenuizen en anderen uit de dienst
verlenende sector bellen 's avonds en
's nacht op betrekkelijk grote schaal
06-lijnen. Dit blijkt uit een onderzoek
dat de Stichting Anonieme Bellers
(SAB) het afgelopen half jaar heeft
verricht.
Wij zijn ontzettend blij met
de geboorte van onze dochtei
NINA JOSEFINA
ADRIANA
RIN US en COLETTE
DER WEDUWEN
Mosseleeweg 6
4321 TH Kerkwerve
31 juli 1989
Tijdelijk adres: Zweedse Ro
de Kruis ziekenhuis, Zierik
zee, kamer 114.
Dankbaar en blij zijn wij met
de geboorte van onze zoon
CORNELIS ANTON
We noemen hem Niels
1 augustus 1989
ISABELLA en FRIEDUS
VAN VELTHOVEN
Lange St. Janstraat 19, 4301
AH Zierikzee, tel. 01110-
14874.
Tijdelijk verblijf: Zweedse
Rode Kruis ziekenhuis, Zie
rikzee, kamer 114.
HUISARTSEN TE ZIERIKZEE
Waarneming der praktijk:
At/mM: W. BONTKES, huisarts, Touwbaan 20, tel. 12280
N t/m Z: A. W. VAN GEER, huisarts, Havenpark 35, tel.
12080
Beursbericht Markt Goes
dinsdag 1 augustus 1989
Uien
Plantuien: directe levering Stutt-
garter 10 tot 15 cent per kg. Sturon 17
tot 20 cent per kg. Exclusief BTW.
Vlas
Ongerepeld, op auto geleverd 40 tot
52 cent per kg. Afwijkende partijen
30 tot 39 cent per kg.
Granen, zaden en peulvruchten
Prijzen per 100 kg en exclusief
BTW. Brouwgerst (100% volgerst)
53,00; Gerst (uitmaal) 35,25; Voer-
gerst f 38,50; Thrwe (16% vocht)
ƒ,40,00; Erwten (kleine groene)
62,50 tot 66,50; Capucijners
71,50; Karwij, prima doorsneekwa
liteit 152,50.
Hooi en stro
Prijzen per 1000 kg en exclusief
BTW: Weidehooi 160,00 tot 190,00;
weidehooi, 2e snede 160,00 tot
170,00; dijkhooi 140,00 tot 170,00;
Veldbeemd 50,00 tot 55,00; ïhr-
westro tot 65,00; Gerstestro 50,00
tot 60,00.
De Eierveilingen
BARNEVELD, 3-8. Eiervéiling Ei-
veba BV. Aanvoer 5.049.000 stuks.
Stemming: vriendelijk.
Prijzen per 100 stuks: Eieren van
50-51 gram wit 7,24, bruin 7,70-
7,82; 55-56 gram wit ƒ8,00, bruin
f 8,14-f 8,29; 60-61 gram wit 8,71-
8,86, bruin 9,18-J 9,38, 65-66 gram
bruin 10,66-f 11,66.
Eierveiling Barneveld. Aanvoer
858.600 stuks. Stemming: vriende
lijk.
Prijzen per 100 stuks: Eieren van
51-52 gram wit 7,45, bruin 7,30; 56-
57 gram wit" 7,95, bruin 8,20, 61-62
gram wit 8,75, bruin 9,30; 66-67
gram wit 10,35, bruin 10,50.
Eiermarkt. Aanvoer 1.950.000
stuks. Stemming: vlot.
Eieren van 48 gram 7,60 per 100
stuks, en 1,58 per kg, 54 gram 8,80
per 100 stuks, 1,61 per kg, 57 gram
9,70 per 100 stuks en 1,70 per kg,
59 gram 10,00 per 100 stuks en 1,69
per kg, 61 gram 10,50 per 100 stuks,
1,72 per kg, 64 gram 11,25^ 10,35
per 100 stuks en 1,76-/ 1,80 per kg,
67 gram 11,25-J 12,10 per 100 stuks
en 1,68-/ 1,81 per kg. Scharreleieren
1,50-f 2,50 per 100 stuks hoger in
prijs.
DEN HAAG - Er is een opmerkelij
ke daling opgetreden in het aantal
overvallen op geldtransportbedrijven.
Die kentering is ingetreden met de
komst van ee zogenaamde plofkoffer
die wordt gebruikt als een transport
bedrijf met een zending geld niet me
teen van de auto een bankgebouw in
kan, maar een open stuk moet over
bruggen.
BROUWERSHAVEN - Gedepu
teerde Staten van Zeeland zijn het
niet eens met de wijzigingen in het
bestemmingsplan van de gemeente
Brouwershaven. De haven van Bom
menede indertijd gelegd mag geen
vissershaven worden.
Er is nog geen aanleiding om op het
eiland, dat is ontstaan voor verlaging
van het waterpeil, op de vroegere
Veermansplaat een vluchtgelegen-
heid voor plezierjachten te maken.
De bewoners van het kampeergebied
De Bulke die hun bootjes afmeren in
en nabijgelegen haventje en die daar
in zelf steigers hebben aangebraht,
behoeven dit haventje niet te ontrui
men-, om een plaatsje te zoeken in het
natuurgebied De Vogelnol. Het na
tuurgebied moet ongerept blijven.
Ned. Herv. Kerk
Bedankt voor Norwich (Can.) (Re
formed Church of America) (toez.): J.
B. Kamp, kandidaat te Elspeet.
Geref. Kerken
Aangenomen naar Heerlen (refor
matorische kerkgemeenschap) (Herv.
Geref.): J. J. Brinkman, staffunctio
naris t.b.v. gemeenteopbouw bij het
Algemeen Diakonaal'Bureau te Leus
den, wonende te Oosterbeek.
Geref. Kerken Vrijgem.
Beroepen te Giessendam en Neder-
Hardinxveld: J. Geersing te Hengelo
(O.).
Chr. Geref. Kerken
Aangenomen naar Klundert: H.
Peet, kandidaat te Apeldoorn.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Oostwoud en
Midwoud en Hauwert en Twisk (bei
den part-time): mw. A. E. Struijk-
Boers en J. S. Struijk, kandidaat te
Bunnik.
Geref. Kerken
Beroepen te Melissant-Dirksland-
Herkingen (part-time): drs. P. Roze-
boom te Stad aan 't Haringvliet, die
dit beroep heeft aangenomen en te
vens predikant in Stad aan 't Haring
vliet blijft.
Gereformeerde Gemeenten
in Nederland
Beroepen te Ederveen W. Verhoeks
te Arnemuiden.
Bedankt voor Rhenen A. van Straa-
len te Barneveld.
Na een moedig gedragen lijden is van ons heengegaan, on
ze dierbare vader, schoonvader en opa
HENDRIK VERSCHUUR
in de leeftijd van 74 jaar.
Scharendijke: PIETER en
EMMY VERSCHUUR-MENSINK
Serge, Anouk
Zoutelande: BEN en
ELKE VERSCHUUR-WARNK
Alexander, Maurits, Benjamin
De Bilt: HENK en
LOLA VERSCHUUR-RHEBOK
Erika, Oscar
Scharendijke: C. J. JUTTE
Zierikzee, 1 augustus 1989
Correspondentie-adres:
B. H. M. Verschuur, Sloestraat 5, 4374 BN Zoutelande
De crematie zal plaatsvinden vrijdag 4 augustus om 14.00
uur in het crematorium te Middelburg, Westelijke Oude
Havendijk 3.
Gelegenheid tot condoleren in de koffiekamer van het cre
matorium na de crematie-plechtigheid.
Haar altijd bezige handen
hebben nu rust gevonden.
Haar hart dat voor ons klopte
is nu stil geworden.
Maar in blijde herinnering leeft
zij nog voort bij ons,
want moeders sterven niet.
Na een leven vol zorg voor alles wat haar lief en dierbaar
was, hebben wij plotseling afscheid moeten nemen van
mijn innig geliefde vrouw, onze zorgzame moeder en oma
AAGTJE KRINA ZWAGER-VAN SLUIJS
Echtgenote van CORNELIS ZWAGER
in de leeftijd van 71 jaar.
Zwaar valt ons dit verlies.
Oosterland: C. ZWAGER
KEES en LIA
Ronald, Marcel
Culemborg: RIA en JOS
Dennis, Linda
Oosterland: ADRI en WIJNAND
Sandra, Rudi
2 augustus 1989
Molenweg 30
4307 AK Oosterland
Gelegenheid tot condoleren vrijdag 4 augustus vanaf
19.00 uur aan het woonhuis.
De rouwdienst zal gehouden worden zaterdag 5 augustus
in de „Voorkerk" van de Ned. Herv. Kerk, Torenplein te
Oosterland, aanvang 10.30 uur, waarna aansluitend de ter
aardebestelling zal plaatshebben op de algemene begraaf
plaats te Oosterland, omstreeks 11.00 uur.
Degene die deze plechtigheid wenst bij te wonen, wordt
verzocht tijdig aanwezig te zijn.
Na afloop van de teraardebestelling is er alsnog gelegen
heid tot condoleren in bovengenoemd gebouw.
Namens de familie:
W. v. SLUIJS
2 augustus 1989
4328 BK Haamstede
Sluispad 49
Dag en nacht bereikbaar
Telefoon 01116-1692
Hinderwet
Van de heer J. M. van Langera&d te Kerkwerve hebben wij
een aanvraag ontvangen voor een hinderwetvergunning voor
het uitbreiden van het akkerbouwbedrijf aan Weelweg 3 te
Kerkwerve met een palingkwekerij. De aanvraag en de daar
bij behorende stukken liggen van 4 augustus 1989 tot 5 sep-
tember 1989 ter inzage bij de'afdeling algemene zaken in het
gemeentehuis te Scharendijke. Deze stukken kunnen iedere
werkdag ingezien worden van 08.30 tot 12.00 uur en van 13.30
tot 16.30 uur en als daarom telefonisch wordt verzocht buiten
kantooruren. Zolang de aanvraag verder in behandeling is
j liggen de stukken iedere werkdag van 09.00 tot 12.00 uur ter
inzage.
Tijdens de bovengenoemde periode'van een maand kan ieder
een schriftelijk bezwaren indienen bij ons college. Ons adres
is Platteweg 33, 4322 BD Scharendijke. Iemand die een be
zwaarschrift indient kan daarin verzoeken om zijn persoon
lijke gegevens niet bekend te maken.
Wij nemen aan dat er geen behoefte aan het houden van een
openbare hoorzitting bestaat. Mocht er wel behoefte zijn aan
een dergelijke zitting, waarbij de gelegenheid wordt gegeven
I mondeling bezwaren in te dienen en met de aanvrager kan
I worden gediscussieerd over de aanvraag, kan daarom voor 24
augustus 1989 gevraagd worden.
Tenslotte wijzen wij er op dat alleen diegenen die tijdig op de
i hier aangegeven wijze bezwaren hebben ingediend en ieder
een die kan aantonen dat hij hiertoe redelijkerwijs niet in
j staat was, beroep tegen de beschikking kan instellen.
Burgemeester en wethouders van Middenschouwen,
W. DEN BOER, burgemeester
F. KUIJPER, secretaris
Scharendijke, 2 augustus 1989
Wij gaan met vakantie
SCHOENMAKERS
van 7 aug. tot 12 aug.
VAKWERK
Dinsdag 15 aug. zijn wij
Q
weer tot uw dienst.
'ÏÏn&yK
Schoenhersteller
^$3
Korte St. Janstraat 23, 4301 AE Zierikzee
Heden is onverwachts van ons heengegaan onze geliefde
zuster, schoonzuster en tante
AAGTJE KRINA VAN SLUIJS
Echtgenote van C. ZWAGER
in de ouderdom van 71 jaar.
pooooooooooooooooooooooooo
Jannewekkcn II - 4301 HH Zierikzee - Tel. 01II0-I655I
drukt de Zierikzeesche Nieuwsbode -
maar óók uw
privé of zakelijk drukwerk
ilaooeooQQBgoQoogoBoaoeeeaoii
