streeknieuws
Evangelisch Lutherse kerk aan
vooravond grootse restauratie
Nieuw zand strandje Ouwerkerk
Paling voor het hele gezin
Onderzoek: drogist doet
het goed in ons land
AFZUIGKAPPEN
DEURLOO B.V.
Grondige opknapbeurt kost Lutheranen 3,5 ton
ZIERIKZEE - „Vraagt Gij, aanschouwers wie dit huis
heeft uitgebreid? 't Is hemels liefde en gunst der achtba
re Overheid". Er is echter nog iets dat de uitbreiding van
de consistorie van de Evangelisch Lutherse kerk en de
restauratie van het kerkgebouw anno 1989 mogelijk
maakt en dat zijn de inspanningen van de lidmaten van
deze kleine kerkgemeenschap in Zierikzee. Met vereende
krachten hebben zij via giften subsidies en acties bijna
de benodigde 3,5 ton bijeengebracht.
De restauratie van de Lutherse kerk kost 3,5 ton.
Verbouwen en opknappen. Wie zich
verdiept in de geschiedenis van de
Evangelisch Lutherse kerk ziet dat de
Lutheranen vaker met dit bijltje heb
ben gehakt. Dit knusse kerkgebouw
in het Gat van West Noordwesten
kwam in 1713, na een periode van
leegstand, in het bezit van de Evange
lisch Lutherse gemeenschap, die zich
door toedoen van Noorse zeelui en
Duitse landarbeiders hier in Zierik
zee had gevormd. Deze kerkten aan
vankelijk in de herberg De Noord-
sche Hemel, maar toen de gemeen
schap groeide tot zo'n veertig lidma
ten was het de hoogste tijd om naar
een eigen onderkomen uit te zien.
Dankzij de bereidwilligheid van de
toennmalige burgemeester mr B. C.
Cau en de inspanningen van de Lu
therse predikant Hermanus Vast uit
Middelburg kregen de Lutheranen in
1713 een eigen onderkomen voor het
houden van hun bijeenkomsten. De
gemeenschap bleef echter groeien
waardoor het kleine kerkgebouw, dat
ooit deel uitmaakte van het oude^
mannen- en vrouwen vissershuis,
hoognodig moest worden uitgebreid.
Rond het midden van de achttiende
eeuw kreeg het kerkje het aanzien zo
als het nu nog heeft. Niet alleen werd
de galerij verder uitgebouwd maar
ook kreeg de Lutherse gemeente een
nieuwe consistorie tot zijn beschik
king. Voor de bouw van deze nieuwe
consistorie werd de oude consistorie
„geruild" voor èen huisje van het
Sint Pieters (vissers)gilde. Het kerk
gebouw werd voorzien van zes hoge
ramen en een leien dak, waarop twee
loden zwanen (het symbool van de
Lutheranen) werden geplaatst. Als
dank voor de hulp die de Lutheranen
bij deze verbouwing hadden gekre
gen werd boven de ingang van de
kerk een spreuk uitgehouwen:
„Vraagt gij, aanschouwer, wie dit
huis heeft uitgebreid? 't Is hemels
liefde en gunst der achtbare Over
heid". Die „achtbare Overheid" stel
de duizend gulden, een heel bedrag in
die tijd, beschikbaar voor deze ver
bouwing.
Opvattingen
Nadien is de kerk niet meer noe
menswaardig vergroot, wel was er na
de ramp van '53 een grote opknap
beurt nodig om de gevolgen van de
ramp weg te werken. Dat er tegen- -
woordig andere opvattingen over
restaureren gelden dan in die jaren
blijkt wel uit het 'feit dat er indertijd
een schrootjes wand werd aange
bracht, waaraan duidelijk te zien is
dat deze niet tot het oorspronkelijke
interieur hoort. Bovendien werd een
jaar of vijf geleden de consistorie nog
eens flink onderhanden genomen.
Daarvoor bracht deze kerkgemeen
schap in één maand tijd maar liefst
11.000 gulden bijeen.
Opknapbeurt
En nu anno 1989 staat de Evange
lisch Lutherse geloofsgemeenschap
in Zierikzee opnieuw een grote res
tauratie te wachten. Ofschoon het
aanvankelijk de bedoeling was om
het kerkgebouw een grondige op
knapbeurt te geven, bleek dat er zo
veel zaken waren die aan reparatie of
vernieuwing toewaren dat besloten
werd om alles in één keer goed te
doen.
Consistorie
Wanneer alles volgens plan ver
loopt zal aan het eind van dit jaar een
ZIERIKZEE - Dc drogist in ons
land doet het goed, Dat is vooral te
danken aan de positieve ontwikke
lingen in de eosmeticamarkt en de
markt voor zelfzorg-geneesmidde
len. Samen vormen zij het kernassor
timent. De branche zette vorig jaar
twee miljard gulden om, wat 7 pro
cent meer is dan in 1987. Een en an
der blijkt uit een onderzoek van het
Economisch Instituut voor het Mid
den- en Kleinbedrijf in Zoctermeer.
De totale bestedingen aan zelfzorg
geneesmiddelen (waarvoor geen dok
tersrecept is vereist) namen licht toe,
tot circa 265 miljoen gulden in 1988.
Buiten de drogisterij mogen deze ge
neesmiddelen uitsluitend via do apo
theken worden verkocht.
Concurrentie
De drogist ondervindt in toene
mende mate concurrentie van de apo
theek. die zich thans ook meer richt
op de klant voor zelfzorg-geneesmid
delen. De drogist heeft tweederde
van deze markt in handen, maar de
apotheek rukt op. Sinds 1984 ver
ruimden dc apotheken hun markt
aandeel met 7 procent.
De cosmetica- en toiletartikelen-
markt vertoonde voor de drogist een
sterke groei van tegen dc 10 procent
tot 2,2 miljard gulden.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
SCHUDDÊBEURS - TEL 01110-16255
begin worden gemaakt met de uit
breiding van de consistorie. Een
noodzakelijk iets omdat het tijdens
bijeenkomsten van de gemeente pas
sen en meten is om de aanwezigen een
plaatsje te geven. Om die consistorie
met de helft van de huidige omvang
te vergroten en achter de consistorie
een klein keukentje in te richten is
echter wel een bijstelling van het hui
dige bestemmingsplan nodig. De ge
meenteraad van Zierikzee is inmid
dels akkoord gegaan met de voorbe
reiding van deze bijstelling.
Zout
Na deze uitbreiding volgt dan de
restauratie van het bestaande kerk
gebouw, dat geplaagd wordt door
houtworm, verrot houtwerk en af
brokkelende rpuren. Dat laatste
wordt veroorzaakt door verschillen
de zouten, die tengevolge van de
milieuverontreiniging een aanslag op
menig monument plegen. Om dat eu
vel voor eens en voor altijd op te los
sen zullen de muren tot op het steen
moeten worden afgehakt, waarna een
speciale stucmortel (perlite) wordt
opgebracht. Hierdoor kan het vocht
dat zich in de muur ophoopt een uit
weg zoeken.
Ook de indeling van het kerkge
bouw wordt afgestemd op de bijzon
derheden van de Lutherse godsdienst
door het aanbrengen van een midden
pad naar het altaar. Het houtwerk
blijft evenmin gespaard voor deze
restauratiedriften. De vloer van het
balkon en de kozijnen zijn gezien hun
huidige toestand hard aan vernieu
wing toe. Waar mogelijk wordt dit
aan de hand van antieke tekeningen
uit 1752 weer in de oude stijl hersteld
en ook de oude tochtpui, waarvoor de
heer Beuzenberg een eerste aanzet
heeft gegeven wordt in ere hersteld.
Een kostbare zaak, zo blijkt uit de
woorden van Rudolf en Tteunie van
der Bijl, respectievelijk beheerder
van het Restauratiefonds en secreta
ris van de Kerkeraad. Op grond van
het opgestelde bouwplan, dat nu ter
goedkeuring bij Monumentenzorg is
ingediend worden de kosten van deze
restauratie op 3,5 ton geschat. Een he
le hap voor een kleine geloofsge
meenschap als Evangelisch Lutherse
Kerk.
Bedelbrieven
Om die restauratie uit te kunnen
voeren is de kerkeraad vijf jaar gele
den begonnen met het inzamelen van
geld. Dat gebeurde onder andere
door het verzenden van in totaal zes
honderd „bedelbrieven" aan vrien
den, kennissen, zustergemeenten in
binnen- en buitenland, zakenrelaties
van het juweliersechtpaar Van der
Bijl en aan verschillende stichtingen.
Een doelbewuste selectie was er niet.
Teunie van der Bijl: „Alle mogelijke
stichtingen hebben we aangeschre
ven, ongeacht hun doelstelling". Dat
leverde leuke reacties en vooral ook
een aardig bedrag (ruim 42.000 gul
den) op.
In het verleden mochten Roomska-
tholieken en Lutheranen dan als
kemphanen tegenover elkaar staan,
nu bleek de historische strijd verge
ten en vergeven te zijn. Want ook van
katholieke zijde werd een gift van
tweeduizend gulden in het Restaura
tiefonds gestort.
Sprakeloos
„Het grote geld" kwam echter van
de Frans Mortelstichting in Den
Haag. Door echtpaar Van der Bijl
aangeschreven vanuit de gedachte
„nee heb je, ja kun je krijgen". Deze
stichting die zich, zo bleek achteraf,
inzet voor het behoud van culturele
gebouwen bleek voor de Evangelisch
Lutherse gemeente in Zierikzee maar
liefst veertigduizend gulden over te
hebben. De nooit om een woord verle
gen zittende Van der Bijl was daar
even stil van.
Ook de Maurits van Kattendijke
Stichting en de Lutherse gemeente in
Rotterdam en in Lippe (Bondsrepu
bliek) lieten zich niet onbetuigd want
ook zij brachten samen ruim dertig
duizend gulden op. In dit rijtje past
voorts ook het Fonds van Kazerne
ring. Deze droeg een steentje bij door
de restauratie van een altaar kniel-
bankje en de bijbel, die begin 1700
door Anna Clara Wilhelmina Elisa
beth Isenbarth werd geschonken, te
bekostigen.
Met een reeds toegezegde rijksssub-
sidie van 116.000,- plus nog een drie
tal verzoeken (onder andere een sub
sidieverzoek aan de provincie) zijn de
Lutheranen al een heel eind gevor
derd met het bijeenbrengen van die
3,5 ton. „We moeten nog zo'n dertig a
vijfendertigdizend gulden bijeen zien
te krijgen voordat de restauratie, die
door architect Pieter C. Thieleman
uit Nieuwerkerk en aannemer Quant
uit Zierikzee zal worden uitgevoerd
kan beginnen. Met dien verstande dat
de officiële bouwopdracht pas na de
definitieve goedkeuring door Monu
mentenzorg de deur uitgaat.
Toeristendag
Nu het erop aankomt om de laatste
dertig mille bijeen te brengen gaat
een aantal vrijwilligers de komende
weken „de boer op". Tijdens de eerste
twee Toeristendagen (11 en 18 juli) zal
de Evangelisch Lutherse Kerk met
een kraam op het Havenpark aanwe
zig zijn om door de verkoop van post
zegels, zilveren lepeltjes, eigenge
maakte voorwerpen en baksels, le
peltjes en kaarten waarop alle
Zeeuwse klederdrachten staan afge
beeld het Restauratiefonds nog wat te
vullen. Voor dit doel worden boven
dien ook cassettebandjes verkocht
waarop een aantal uiteenlopende mu
ziekwerken (onder andere de Kro-
ningsmclodie van Willem en Mary) te
horen is.
Gisteren, woensdag, werd een begin gemaakt met het opspuiten van nieuw zand op het strandje van Ouwerkerk.
OUWERKERK - Ondanks het
mooie weer moeten de bezoekers van
het strandje aan de Oosterschelde bij
Ouwerkerk de komende dagen ge
noegen nemen met een plaatsje op de
dijk of op het smalle gedeelte van het
strandje dat ook bij vloed droog
blijft. Woensdag zijn namelijk de
werkzaamheden begonnen om het
strandje op te hogen met in totaal
14.000 kubieke meter zand.
Werkzaamheden die naar verwach
ting ruim een week zullen duren en in
totaal 200.000 gulden kosten. Precies
75 procent daarvan; 150.000 gulden
wordt betaald door de rijksoverheid
en de gemeente Duiveland betaalt de
overige 50.000 gulden.
Het zand wordt via een pers-pijp
leiding vanuit het zogeheten Bra
bantse vaarwater in de Oosterschelde
naar het strandje bij Ouwerkerk ge
pompt. De werkzaamheden begon
nen met het neerleggen in de Ooster
schelde van deze pijpleiding die 450
meter lang is. Daarna werd een af-
meerponton met perspomp geïnstal
leerd. En tenslotte werd bij laag wa
ter met behulp van beton een
stortkaai opgezet.
Het opspuiten van het zand op het
strandje is woensdag begonnen en
zal naar verwachting vier a vijf da
gen duren. Het werk wordt uitge
voerd door de Zeeuwse aannemer
scombinatie. Als het weer goed blijft
en de werkzaamheden volgens plan
verlopen is het strandje bij Ouwer
kerk eind volgende week weer 'als
nieuw'. Het zand dat voor het opho
gen wordt gebruikt is van zeer goede
kwaliteit.
ZIERIKZEE
Sinterklaas
De Goedheiligman is zijn intocht in
Zierikzee in 1988 klaarblijkelijk der
mate goed bevallen dat hij nog een
keertje terugkomt naar Zierikzee. Za
terdag is de Spaanse kindervriend
present bij de Gouwe Geit. Op uitno
diging van Gouwe Geit-eigenaar Har-
rie Dikmans deelt Sint Nicolaas za
terdag van 12.00 tot 14.00 uur gratis
ijs uit aan kinderen.
ELLEMEET
Alleenstaanden
De stichting Vrij-Gezellig houdt op
zondag 16 juli een ontmoetingsmid
dag voor alleenstaanden en een
oudergezinnen tot ongeveer 45 jaar.
De bijeenkomst vindt plaats in het
huis Kuyerdamseweg 40 en begint
tussen 12.00 en 13.00 uur. Belangstel
lenden kunnen zich tevoren opgeven
voor deelname. Telefoon 01117-1978 na
20.00 uur. Ook voor nadere informa
tie kan men op dit nummer terecht.
SCHARENDIJKE
Kerkepad
Op maandag 17 juli: Kerkepad. Na
het bezichtigen van de Gereformeer
de kerk in Scharendijke, gaat de
tocht naar Noordwelle, Renesse en
Burgh. De tocht eindigt in de Her
vormde Betlehemkerk waar na het
drinken van een kopje koffie een kor
te dagsluiting wordt gehouden.
Dia-serie
Op dinsdag 18 juli wordt een dia
serie getoond over de gemeente Mid-
denschouwen. Deze avond wordt ver
zorgd door burgemeester W. den Boer
en vindt plaats in het Hervormd ver
enigingsgebouw. Aanvang 20.00 uur.
Muziekavond
Op woensdag 19 juli vindt er een
muziekavonc plaats met samenzang
in de Hervormde Betlehemkerk. De
ze wordt veizorgd door de leerlingen
van de heer Westenhoeve uit Oud-
dorp. Aanvang 20.00 uur.
Wandeling
Het kerkelijk recreatiewerk Scha
rendijke houdt op donderdag 20 juli
om 19.00 uur een wandeling in 't Zee-
pe. Met eigen vervoer wordt er om
19.00 uur vertrokken vanaf het Zwar
te Plein naar Haamstede. Daar volgt
onder begeleiding van een deskundi
ge, een wandeling door 't Zeepe.
Kinderfilm
Op donderdagmiddag 20 juli wordt
de kinderfilm Circus op stelten ge
draaid in het Hervormd verenigings
gebouw. De film begint om 16.00 uur.
OOSTERLAND
Geslaagd
Aan de Middelbare Bosbouw en
Cultuurtechnische school in Velp is
geslaagd de dorpsgenoot K. Beije.
VEERE
Operetteprogramma
De Poolse sopraan Joanna Albrzy-
kowska verzorgt samen met de Ne
derlandse tenor Wim Verschelling za
terdag 15 juli een operetteprogram
ma in de Grote Kerk in Veere. De so
listen worden aan de vleugel begeleid
door Leny Stokman en op het pro
gramma staan de mooiste melodieën
uit Der Zigeunerbaron, Ein Walzer-
traum, die Csardasfurstin, Der Graf
von Luxemburg, Die Lustige Witwe,
lm Weissen Rössel en die Ungarische
Hochzeit. Joanna Albrzykowska is
voor het seizoen 1989/1990 als soliste
verbonden aan de Nederlandse opera
te Amsterdam. Momenteel is zij bezig
met de voorbereidende repetities van
de opera Boris Godoenow van Modest
Mussorgsky die in september in pre
mière gaat. Het is de bedoeling van
het Pools-Nederlandse duo geduren
de het seizoen 1989/1990 het operette
programma in verschillende plaatsen
in het land ten gehore te brengen.
OOSTERLAND - ,,ïk dacht eerst dat mijn materiaal het niet zou houden, maar ik heb hem toch aan de kant
gekregen". Zo beschrijft Gerald Verhoek de manier waarop hij een paling van 85 centimeter uit de kreken
bij Ouwerkerk wist te verschalken. Hij deed de vangst met een werphengel en dat gebeurt volgens hem niet
zo vaak. „Ik heb wel eens eerder flinke vissen gevangen, maar nog nooit zo'n zware palingaldus Verhoek.
Het dier weegt 1650 gram en dat is voor een paling niet gering. Verhoek is een verwoed visser. „Als hot even
kan zit ik langs de waterkant. „Ik heb nu drie weken vakantie en ik heb nog geen dag overgeslagen", aldus
Verhoek. Hij deed zijn vangst met een twee-delige karper-hengel met molen. „Maar toen ik die paling bin
nenhaalde kon ik niet eens draaien. Dat beest spartelde enorm tegen Kijk, een karper moet je drillen. Moe
maken. Maar een paling moet je geen centimeter ruimte geven want anders kronkelt hij zich ergens omheen
en dan kun je het reel vergeten". 'Geen eenvoudig karwei dus om het dier op de kant tc krijgen. Mijn hengel
stond zo krom als ren hoepel en ik gebruikte maar een dunne onderlijn. Maar het materiaal heeft het toch
overleefd", aldus Verhoek. De paling krijgt overigens de bestemming verjaardagsmaaltijd. Dat moet kun
nen van 1650 gram.
