De groei van een historisch
monument in Brouwershaven
Periodieke fotopuzzel
van Stad en Lande (2)
Drukkerij
Lakenman Ochtman
uw privé- of zakelijk drukwerk
6
Grootste bedehuis op Schouwen-Duiveland
BROUWERSHAVEN - Na de gigantische kerk
brand te Zierikzee op 7 oktober 1832 „promoveerde"
de Middeleeuwse kerk van Brouwershaven tot het
grootste bedehuis van geheel Schouwen-Duiveland.
Dit indrukwekkende kerkgebouw, weliswaar zon
der grote bijbehorende toren maar wel voorzien van
een spitse „dakruiter", bleef ondanks eilander
rampspoeden voor het nageslacht behouden. Zij do
mineert van verre het Schouwse land. De Hervorm
de kerk van Brouw biedt de bezoeker die langs de
Delingsdijk de stad nadert een verrassend beeld: als
een imposant brok graniet rijst het gebouw op uit
het vlakke landschap...
De oorspronkelijk aan de heili
ge Nicolaas gewijde kerk lijkt in
Brouw dubbel zo groot en indruk
wekkend omdat de stad waar zij
staat betrekkelijk klein is. Wie
een bezoek aan Brouwershaven
brengt kan de kerk doodeenvou
dig niet over het hoofd zien. Naar
de bouwgeschiedenis is in het ver
leden meer dan eens onderzoek
gedaan. De grote veelomvattende
restauratie die in de jaren 1956-
1962 werd uitgevoerd bood tevens
gelegenheid om tal van wetens
waardige bijzonderheden over het
vond plaats onder leiding van ir.
H. de Lussanet de la Sablonière.
Laatstgenoemde zag kans om in
samenspel met de bouwkundig
ambtenaar H. Janse niet alleen
het in verval verkerende gebouw
te herstellen en te verstevigen
maar stelde tevens een uitvoerig
en deskundig historisch overzicht
samen.
Een overvloed aan gegevens
werd ondersteund door een over
zichtelijke tekening van de ver
schillende bouwfasen.
Men kan eigenlijk niet zeggen dat
de bouwactiviteiten ooit geheel
tot stilstand kwamen. Geleidelijk
groeide het oorspronkelijk een
voudige gebouw uit tot een monu
mentale driebeukige hallekerk.
Van een kerk met die reusachtige
afmetingen biedt vanzelfsprekend
ook het inwendige een grootse
aanblik. Vooral de hoog oprijzen
de koor- en kerkruimten zijn een
lust voor het oog.
De eikehouten kappen zijn in
één woord schitterend; zij verto
nen verwantschap met de unieke
kap van de Zierikzeese schutters-
zaal van het stadhuis.
Kerkmeubilair
Tbt het fraaie interieur behoort
ook kostbaar kerkmeubilair; be
halve enkele 17de eeuwse heren-
banken bezit de kerk een waarde
volle 18de eeuwse kansel en eeen
eveneens uit die eeuw daterend
doophek.
Helaas is kerkelijk Brouwers
haven een aantal jaren geleden
door diefstal een gedeelte van het
onvervangbare antieke avond-
maalszilver kwijtgeraakt.
Uiteraard vroeg en vraagt een
kerk van het formaat als in Brouw
steeds veel kostbaar onderhoud.
De 'groei' van de Brouw se kerk gedurende de periode van omstreeks 1325 tot omstreeks het j aar 1540 in
beeld gebracht.
eeuwenoude gebouw aan de weet
te komen.
De oudste kerk van Brouwers
haven werd gebouwd op grondge
bied dat in 1461 door aankoop van
de ambachtsheer van Duivendijke
in het bezit van de stad was geko
men. Volgens oud-rijksarchivaris
dr. P. Scherft moet men het oudste
gedeelte van Brouw lokaliseren
op het terrein rondom bovenge
noemde kerk.
Bouwfasen
Het jarenlang durende herstel
In één oogopslag kan men nu
zien dat de Brouwershavense „ka
thedraal" een langdurig groeipro
ces heeft doorgemaakt, beginnen
de in het begin van de veertiende
eeuw en pas eindigende in de eer
ste helft van de zestiende eeuw
toen volksgeloof en bouwdrift be
gonnen te tanen.
Opgravingen hebben aange
toond dat omstreeks het jaar 1300
begonnen is met de bouw van het
koor van de oudste kerk. Er ver
rees in die jaren een breed eenbeu-
kig schip. Zoals gebruikelijk bleef
men ook daarna doorbouwen.
Al in 1883-1893 vond een ingrijpen
de restauratie plaats. In 1953 sloeg
het noodlot toe. De watersnood
had rampzalige gevolgen, óók
voor Brouwershaven en de binnen
de stad gelegen historische monu
menten. Uit een welhaast onaf
zienbare watervlakte rees het
reusachtige kerkschip op, van ver
re zichtbaar, als variant op een ge
zegde van Bertus Aafjes: de Arke
Noachs landde niet op de berg
Ararat, maar zette voet in
Brouw... Het woelige water maak
te de kostbare restauratie tot een
noodzaak.
Wiebe Keikes
RIJSWIJK - Werkgevers in het be-
roepsgoederenvervoer en de ver-
voersbonden van FNV en CNV heb
ben een principe-akkoord bereikt
over de nieuwe CAO voor de 70.000
werknemers. Voor werken buiten de
dagdienst (van 20.00 tot 06.00 uur)
komt er een toeslag van 1 procent van
het functieloon.
MOSKOU - De Nederlandse ambas
sadeur in de Sovjetunie, die ook de
belangen van Israël in de Sovjetunie
behartigt, is ontboden op het ministe
rie van buitenlandse zaken in Mos
kou. Petrus Buwalda heeft daar een
verklaring gekregen waarin de Sov
jetregering de politiek van Israël in
de bezette gebieden veroordeelt.
UTRECHT - De Utrechtse radio
loog prof. dr. J. Batterman vindt
borstamputaties bij vrouwen met
borstkanker onnodig. Een borst te
moeten missen, betekent een extra
psychische belasting voor de patiënt.
De kans dat de kanker daarna weg
blijft, wordt er volgens Batterman
bovendien nauwelijks groter op.
En wij allen zijn Uwer han
den werk.
Wij zijn dankbaar en blij dat
ons uit Gods handen een zoon
en broertje werd toever
trouwd.
Zijn naam is
MARINUS JACOBUS
Wij noemen hem Marien
HENK VANE
MARIANNE VANE-CHARITÉ
ADRIAAN
9 februari 1989
Dorpsstraat 8
4308 AJ Sirjansland
Tijdelijk adres: Zweedse Ro
de Kruis Ziekenhuis, Zierik-
Huwelijks-
kaarten
Geboorte-
kaarten
Komt u onze uitgebreide
sortering eens inzien!
Wij drukken ze graag
voor u!
Drukkerij L 0
Jannewekken 11
4301 HH Zierikzee
Tel. (01110) 16551
Mede namens wederzijdse ouders geven wij
ARJÓN KNOP
en
ANITA VAN KLINKEN
u kennis van ons voornemen in het huwelijk te treden op D.V.
donderdag 16 februari 1989 om 13.30 uur in het gemeentehuis
te Nieuwerkerk.
Ons huwelijk zal kerkelijk bevestigd worden om 14.30 Uur in
de kerk van de Gereformeerde Gemeente te Oosterland, door
de weleerwaarde heer ds. A. J. Gunst.
U bent welkom op onze receptie van 19.30 tot 21.30 uur in
„Ons Dorpshuis" te Nieuwerkerk.
Oosterland, St. Joostdijk 10
Nieuwerkerk, Magnoliastraat 23
Ons adres wordt: Lange Achterweg 10, 4307 AE Oosterland
PETER DE JONGE
WILMA DUINHOUWER
gaan trouwen op vrijdag 17 februari 1989 om 15.00 uur in het
gemeentehuis te Westerschouwen.
Wij zouden het leuk vinden u te zien op onze receptie van
19.00-20.30 uur in „het Dorpshuis", Smidsweg 9a te Noord-
welle.
Kerk weg 7, 4321 AB Kerkwerve
Zeedahliaweg 6, 4325 CV Renesse
Toekomstig adres: Weststraat 12, 4301 BX Zierikzee.
Op D.V. vrijdag 17 februari 1989 hopen onze geliefde
ouders
M. DE BRUINE.
en
J. DE BRUINE-BOUWMAN
hun 50-jarig huwelijksjubileum te herdenken.
Dat zij nog lang voor elkaar en voor ons gespaard mo
gen blijven is de wens van de kinderen, klein- en ach
terkleinkinderen.
4307 AW Oosterland, februari 1989
Sandströmstraat 21
U bent van harte welkom op de receptie die gehouden
wordt op 17 februari 1989 in „De Cleene Mossel" te
Bruinisse van 19.30 tot 21.00 uur.
In samenwerking met de Nieuwsbode
ZIERIKZEE - De Vereniging Stad en Lande van
Schouwen-Duiveland heeft als doel het bevorderen
en het behoud van de stedelijke en landelijke
schoonheid, in de meest uitgebreide zin, op Schou
wen-Duiveland; alsmede het bevorderen van de ken
nis van Schouwen-Duiveland en de bestudering van
de levensomstandigheden, gewoonten en gebruiken
van de mensen die dit gebied bewonen en bewoond
hebben.
De oplossing van puzzel nr. 1 is:
De stoeppaal op de hoek van de
Pottebakkerstraat en de Oude Ha
ven ZZ te Zierikzee.
Stoeppalen behoren tot de cate
gorie grenspalen, voor het aange
ven en afzetten van een grens, in
dit geval tussen particulier do
mein en de openbare weg. Soms
worden deze stenen als schamp-
paal gebruikt, zo ook in dit geval.
De steen dateert uit de I7e eeuW.
Zie o.a. Mededelingenblad van
Stad en Lande van Schouwen-
Duiveland nr. 58 van april 1987,
blz. 306 e.v.
De winnaar van puzzel nr. 1 is de
fam. P. de Jonge, Steiltjesstraat
25, Zierikzee. Zij hebben de prijs
reeds ontvangen.
Hoe kan men meedoen met de
fotopuzzel? Kijk goed naar de fo
to. Kent u dit kleine monument?
Schrijf op wat het is en in welke
plaats het staat. Stuur uw oplos
sing voldoende gefrankeerd vóór
a.s. woensdag naar Stad en Lande
Jubileumfoto, postbus 135, 4300
AC Zierikzee. Vergeet niet naam,
adres en het nummer van de puz
zel duidelijk op de buitenkant van
de envelop te vermelden! Oplos
singen kunnen niet bij de krant
ingeleverd worden.
Iedereen kan meedoen. Onder
de goede inzendingen wordt
25,— verloot.
Wat en waar?
H.H. doktoren en verplegend personeel van het Zweedse Ro
de Kruis Ziekenhuis wil ik bij deze hartelijk dank zeggen
voor de liefdevolle behandeling en verpleging tijdens mijn
verblijf in het ziekenhuis.
Ook heel hartelijk dank voor de vele kaarten, brieven, bloe
men, cadeautjes en bezoek, die ik in het ziekenhuis en bij
mijn thuiskomst mocht ontvangen.
G. A. BOOGERT-DE JONGE
Burgh, februari 1989
Weeldeweg 63
Psalm 42 1 onberijmd
Heden nam de Heere tot onze diepe droefheid, voor ons
nog onverwacht van ons weg, onze innig geliefde moeder,
groot- en overgrootmoeder
WILHELMINA STOFFELINA
VAN DER WEKKEN-LANDEGENT
Sinds 20 november 1972
weduwe van BARTEL VAN DER WEKKEN
in de ouderdom van 86 jaar.
Emmeloord: J. C. VAN DER WEKKEN
Zwolle: C. J. VAN DER WEKKEN
Kraggenburg: C. H. VAN DER WEKKEN
H. VAN DER WEKKEN-TEN BRINKE
Haarlem: L. VAN DER WEKKEN-CAPTEYN
G. CAPTEYN
Kraggenburg: H. M. VAN DER WEKKEN
H. VAN DER WEKKEN-VISSER
Kleinkinderen en achterkleinkind
Emmeloord, 6 februari 1989
Jolstraat 8
Correspondentie-adres:
C. H. van der Wekken, Hertenpad 3, 8317 PR Kraggenburg
De begrafenis heeft inmiddels plaatsgehad op de begraaf
plaats te Urk.
Heden ging van ons heen, in vol vertrouwen op zijn Hei
land, onze onvergetelijke vader, opa en opi
PIETER BOONE
Sinds 1979 weduwnaar van ANNA WONDERGEM
De hem toegemeten leeftijd was ruim 85 jaren.
Zijn blijmoedigheid en betoonde kracht in moeilijke uren
zijn voor ons een blijvend voorbeeld.
Middelburg: E. P. DON-BOONE
W. DON
PETER en CARIN
Willem, Alewijn
ANNE-MARIE en BEN
Bastiaan, Elize
Delft: J. A. BOONE
P. H. BOONE-VAN DER LINDE
PIETER en ALETTE
BERDINE en JEROEN
Zierikzee: P. A. DEN BOER-BOONE
J. A. B. DEN BOER
HANS
PAUL
Zierikzee, 9 februari 1989
Bejaardencentrum „de Wieken"
Correspondentie-adres:
Nieuwe Haven 17, 4301 DJ Zierikzee
Maandag 13 februari a.s. zal er een rouwdienst worden ge
houden in bejaardencentrum „de Wieken", Hoge Molen
straat 13 te Zierikzee, aanvang 13.30 uur, waarna
aansluitend de teraardebestelling zal plaatshebben op de
algemene begraafplaats te Noordgouwe omstreeks 14.30
uur.
Na "af lóóp van de plechtigheid is er gelegenheid de familie
te condoleren in bovengenoemd bejaardencentrum.
Bedroefd, maar ook dankbaar voor alles wat hij voor ons
heeft gedaan en betekend, geven wij u kennis van het
overlijden van mijn lieve man en onze zorgzame vader,
groot- en overgrootvader
JAN WILLEM STOUTJESDIJK
Geboren 28 april 1911 te Zierikzee.
Overleden 10 februari 1989 te Goes.
Zierikzee:
Oosterland:
Bergen op Zoom:
Zierikzee:
J. STOUTJESDIJK-v. d. PANNE
W. SCHEFFERS-STOUTJESDIJK
W. SCHEFFERS
C. J. STOUTJESDIJK
J. STOUTJESDIJK
M. S. STOUTJESDIJK-
SCHOUWENAAR
W. STOUTJESDIJK
J. STOUTJESDIJK-DE JONGE
Kattendijke: J. STOUTJESDIJK
A. STOUTJESDIJK-v. d. ZANDE
Kleinkinderen en achterkleinkind
4301 LR Zierikzee, 10 februari 1989
Scheepstimmerdijk 19
De begrafenis zal plaatsvinden op maandag 13 februari
om 14.00 uur op de algemene begraafplaats te Zierikzee,
vanuit het Herv. Kerkcentrum aan het Havenplein te Zie
rikzee.
Diegene, die deze plechtigheid wenst bij te wonen, wordt
verzocht om 13.15 uur in genoemd gebouw aanwezig te
zijn.
Gelegenheid tot condoleren in genoemd kerkcentrum na
de begrafenis.
In plaats van kaarten
j Voor de vele blijken van belangstelling en medeleven door u
betoond na het overlijden van mijn innig geliefde zoon, onze
i broer, zwager en oom
PIETER VAANE
j betuigen wij u onze welgemeende dank.
Uit aller naam,
CHR. VAANE
j Haamstede, februari 1989
i Rusthuis „Duinoord"
In plaats van kaarten
Voor de vele blijken van medeleven betoond na het overlijden
I van mijn geliefde man en onze zorgzame vader en grootvader
ADRIAAN WESDORP
betuigen wij u onze oprechte dank.
Mevr. J. E. WESDORP-v. d. VELDE
Kinderen en kleinkinderen
Ellemeet, februari 1989
Deensestraat 9
drukt de
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
maar ook
