Zeg,wat
dacht u van
Mallorca...
'De authentieke gevel van de
smidse is al lang verdwenen'
streeknieuws
Ziekenhuis Noordgouwe weer
in de ban van de geneeskunst
Rabobank Q
4
Ondernemers
nemen kennis
van automati
sering in
Zeeuwse
Stromen
Dirk Hanse werkte 58 jaar in smederij te Sirjunsland
SIRJANSLAND - Toen hij drie jaar oud was zat hij al op een baalzak in het slopje
naast de smederij om oude naaimachines uit elkaar te halen. En op zijn vijftiende jaar
kwam hij bij zijn vader in de smidse om 'het vak te leren'. Vele jaren werd Dirk Hanse
in het dorp Sirjansland aangeduid als 'de jonge smid'. Tegenwoordig, op 73-jarige leef
tijd, wordt Hanse door de dorpsbewoners omschreven als 'de oude smid'. De smederij,
die in vroeger jaren de levendige trekpleister was waar de dorpsnieuwtjes werden uit
gewisseld, staat nu al weer bijna tien jaar leeg. Enkele maanden geleden zijn de werk
zaamheden gestart om er enkele woonhuizen in te bouwen. De gevel van de smidse
wordt daarbij, mét subsidie, zorgvuldig in stand gehouden. Geheel onnodig volgens de
oude smid. „Want de authentieke gevel van de smidse is al lang verdwenen".
werkzaamheden van de smeden uit.
,,En het repareren van ploegen en eg
gen, het maken van nieuwe land
bouw wagens. Maar we waren ook ka
chelsmid, we soldeerden pannen en
repareerden klompen door er een
blikje op te zetten".
Smeden is volgens Dirk Hanse een
kwestie van aanvoelen, van zien.
„Tegenwoordig wordt alles uitgeme
ten, maar vroeger ging dat anders.
Als je een paardenhoef had bekapt,
had je het model hoefijzer dat er op
moest al in je hoofd. Dat zag je, dat
voelde je. Hoefijzers maken is maat
werk". Maatwerk dat niet ieder
paard op prijs stelde. „Vroeger had je
hoofdzakelijk Belgische paarden.
Die waren meestal heel rustig. Maar
soms was het toch nodig om er met
zijn zessen op te gaan hangen zodat
zo'n dier op zijn zij ging liggen. An
ders kon je het niet beslaan".
In die tijd, toen een auto nog een
bezienswaardigheid was en de me
chanisatie nog niet was doorgedron
gen in de landbouw, was de smederij
in Sirjansland behalve werkplaats
ook een plaats van samenkomst voor
de manlijke dorpsbewoners. „Vooral
in de winter als er weinig werk was
op het land kwamen ze hier om met
elkaar te praten. Soms was het zo vol
in het kleine smederijtje dat ze in de
weg stonden. Maar mijn vader stoor
de zich daar niet aan. Hij pakte met
zijn tangen het ijzer uit het vuur en
liep er regelrecht mee door de groep.
Dan maakten ze wrel dat ze Uit de weg
kwamen".
Vijf uur
's morgens
Een werkdag van een smid begon
vroeger om 5 uur 's morgens en duur
de tot ongeveer 9 uur 's avonds. „In de
winter maakten we de basisvormen
voor de hoefijzers die in de zomer op
maat werden' gemaakt voor dé paar
den die beslagen moesten worden. Er
waren altijd jonge jongens die kwa
men meehelpen. Maar eigenlijk de
den ze meer spelletjes. Tbrwijl wij
werkten lieten ze aan elkaar zien hoe
sterk ze waren door de zware smids
hamer of zelfs het aanbeeld op te til
len. Laatst kwam er nog een op be
zoek die nu in Canada woont. Hij zei:
Dat hield ons van de straat en uit het
café".
In 1940 nam Dirk Hanse de smidse
over van zijn vader. Na de waters
noodramp veranderde de aard van
het smidswerk. „De landbouwme
chanisatie zette door. Daarom zijn
we meer overgeschakeld op loodgie-
terswerk, sanitair en gas". De smid
werkte samen met zijn knecht J. J. de
Vlieger die later de smederij over
nam. „Dat was in 1974. Ik heb nog
vijf jaar als bedrijfsleider gewerkt.
En ook nu doe ik nog af en toe smeed
werk. Het maken van muur
ankers voor huizen die gerenoveerd
worden bijvoorbeeld".
Sinds ongeveer tien jaar staat het
smidsvuur niet meer in de oude smid
se, maar in de werkplaats van De
Vlieger aan de Sportlaan jn Sirjans
land. „De oude smidse werd te klein
als werkplaats omdat de werkzaam
heden van het bedrijf zich steeds ver
der uitbreidden. Zoals ik hier vroe
ger werkte, dat was echt voor
Sirjansland. Maar Hans de Vlieger
heeft zijn klandizie nu in het hele
land".
Nieuwe woningen
Nadat De Vlieger eerst de smederij
heeft verkocht aan de gemeente Dui-
veland, die het gebouw op die manier
wilde behoeden voor eventuele sloop,
heeft de ondernemer het enkele
maanden geleden weer teruggekocht.
Hij laat in de oude smederij enkele
nieuwe woningen bouwen. Daarbij
heeft De Vlieger de verplichting om
de gevel van de oude smidse intact te
houden.
Voor de oude smid Hanse is een
tijdperk afgesloten. Hoewel de gevel
behouden blijft, is de smidse niet
meer in gebruik. En zelfs het beroep
smid is zo goed als uitgestorven. Zijn
reactie getuigt van nuchterheid: „Je
kunt er wel romantisch over doen. En
natuurlijk is het ook jammer dat al
die oude ambachten verdwenen zijn.
Maar het kan nu eenmaal niet meer
in deze tijd. Het zou niet te verwezen
lijken zijn wat de loonkosten be
treft".
RENESSE - De gezamenlijke on
dernemersverenigingen van Brou
wershaven, Burgh-Haamstede, Re-
nesse en Scharendijke houden
dinsdag 28 februari een thema
middag/avond over automatisering
en telecommunicatie in het bedrijf.
De middag is in de Zeeuwse Stromen
te Renesse.
Om 15.30 uur is de ontvangst van de
gasten, waarna dagvoorzitter A. M.
Verseput het openingswoord uit
spreekt. Sprekers zijn mr R. M. M. G.
van Bergen (KNOV en automatise
ringsdeskundige), drs P. van Dijk
(CIMK), J. Claassen (afdeling ver
koop PTT telecommunicatie) en drs J.
Onderdelinden (Rabobank computer
dienst). Vanaf 18.30 uur is er gelegen
heid tot het stellen van vragen aan
het forum.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
KERKWERVE
Feestavond
Zaterdag 11 februari houdt SV-WIK
haar jaarlijkse feestavond. De feest
avond wordt gehouden in Dorpshuis
't Zuudènde en begint om 19.30 uur.
De toneelvereniging WIK brengt het
blijspel De Sukkel op de planken. In
de paijze wordt er een verloting ge
houden en na afloop is er gelegenheid
om te dansen.
Jaarvergadering NCVB
De afdeling Kerkwerve van de Ne
derlandse Christen Vrouwen Bond
(NCVB) houdt woensdag 15 februari
Advertentie
Smid Dirk Hanse.
Dirk Hanse weet zich ook nog pre
cies te herinneren wanneer dit ge
beurde. ,,In 1928, toen ik dertien jaar
oud was. Mijn vader heeft het bedrijf
toen aan de voorkant uitgebreid. Dat
gebeurde door de voorgevel ongeveer
3V2 meter naar voren te verplaatsen.
Daarvoor werd de oude voorgevel af
gebroken en mijn vader pakte een
metselaar in de arm om een nieuwe
voorgevel te maken. Want daar kwam
vroeger geen architect aan te pas
hoor. Hoe die gevel eruit kwam te
zien, dat werd gewoon door de metse
laar of de timmerman bedacht".
had wel tot gevolg dat het vakman
schap van vader en zoon Hanse over
het hele eiland bekendheid kreeg.
„Als er ergens een paard met een af
wijking was dat beslagen moest wor
den, zei de dierenarts: Ga maar naar
Hanse. Die maakt het wel in orde.
Mijn vader maakte niet alleen pas
sende hoefijzers, maar verwijderde
ook eerst gezwellen die door hoefkan-
ker werden veroorzaakt. En ik leerde
dat ook".
Beeldbepalend pand
Dirk Hanse vindt het dan ook over-
dreyen dat de overheden er zo op
staan, en er zoveel geld voor over heb
ben, om de oude smidse als 'beeldbe
palend pand' voor Sirjansland te be
houden. „Voor ons hoeft dat niet.
Eigenlijk vinden we het belachelijk
voor een gevel die helemaal niet zo
oud is. Ze hadden de smidse veel be
ter kunnen slopen. Dan had er op die
plaats een mooi pleintje kunnen zijn.
De kerk zou dan ook veel beter uitko
men".
Deze nuchtere houding doet niets
af aan de vele, en goede herinnerin
gen die Dirk Hanse heeft aan de vele
jaren van zijn leven die hij in de sme
derij doorbracht. „Mijn familie heeft
hier van oudsher in Sirjansland ge
woond. Mijn grootvader was boer.
Hij had drie zoons maar die wilden
geen van allen de boerderij overne
men. Ze werden wagenmaker, tim
merman en smid. De smid was mijn
vader Adriaan Hanse. Hij kocht de
smidse in 1900 van Johan Willem
Matthijsje en in 1907 nog een stukje
erbij. Vóór Matthijsje was de smede
rij enkele jaren van Adriaan de Smit
en daarvoor was hij van Adrianes
Bolle".
Dirk Hanse werd in 1915 geboren in
de oude smidse. „Mijn ouders hadden
twee kinderen, mijn zusteren ik". De
jeugdige Dirk vertoefde als kind al
graag in de werkplaats van zijn va
der. „Ik wilde alles zien en bekijken.
Daarom gaf mijn vader mij oude
spullen die ik uit elkaar mocht halen.
Toen ik wat groter werd mocht ik een
puntje smeden aan stukjes ijzer. En
ik keek. Dagelijks zag ik hoe mijn va
der werkte".
In de leer
Hoewel Dirk Hanse goed kon Ieren
en na zijn verblijf op de ambacht
school in Zierikzee mocht doorleren,
koos hij er toch voor om bij zijn vader
in de smidse te gaan werken. „Ik
voelde dat mijn vader graag wilde
dat ik de zaak later zou overnemen".
Op zijn vijftiende jaar kwam hij in
de leer bij Adriaan Hanse.
„Het was een fijne man en hij werd
niet gauw boos. Maar toch was het
niet zo gemakkelijk hoor, want hij
was heel precies. Soms, als ik ergens
heel goed mijn best op had gedaan,
bekeek hij het nauwkeurig en zei
dan: Dirk doe dat nog maar eens
over. Dan werd ik af en toe zo woe
dend dat ik het hoefijzer door de
werkplaats smeet".
Maar die precisie van zijn vader
Klompen
Het beslaan van paarden maakte
vele jaren een belangrijk deel van de
Ontdek 1001 Zonnige Zomerbestemmingen
bij uw Rabobank. Wees dus wijs en
boek bij uw bank.
Zonnig in Zomervakanties
haar jaarvergadering. De avond
wordt verzorgd door de eigen leden.
Gasten zijn van harte welkom. De
vergadering wordt gehouden in
dorpshuis 't Zuudènde en begint om
19.30 uur.
DREISCHOR
Oud papier
Muziekvereniging Crescendo in
Dreisehor gaat zaterdag II februari
zowel het dorp als de polder in om
oud papier in te zamelen. De inwo
ners worden verzocht het papier ge
bundeld gereed te zetten vanaf 09.00
uur.
NIEUWERKERK
Thuiszorg
De afdeling Schouwen-Duiveland
van de Nederlandse Patiënten Vereni
ging houdt haar tweede jaarvergade
ring in het verenigingsgebouw Salem
te Nieuwerkerk. De bijeenkomst op
vrijdag 17 februari begint om 19.45
uur. Spreker is H. van Herik en het
onderwerp is Zorg om thuiszorg.
NIEUWERKERK/OOSTERLAND
Burgerlijke stand
In de periode van 7 januari tot 7 fe
bruari zijn er in de gemeente Duive-
land 7 kinderen geboren en kwamen
twee mensen te overlijden. Twee hu
welijken werden voltrokken. In
Nieuwerkerk werden geboren Leonie
van der Wielen en Jannetje Lena
Kooijman. In Oosterland werden ge
boren Cornelia Suzanna Olree en
Adriaan van der Wekken. In Sirjans
land werd geboren Jan Johannis
Heijboer en in Ouwerkerk tenslotte
werd geboren Danielle van 't Wout.
Overleden zijn Maatje Pieternella
van der Have-Zwager uit Oosterland
en Jacobus Jacob Bouman uit Nieu
werkerk. Samen in het huwelijks
bootje stapten Johannes Marinus den
Boer uit Sint Philipsland en M. Bo-
lijn uit Nieuwerkerk. Ook Aaltje den
Engelsen uit Ede en A. D. Romein uit
Oosterland trouwden met elkaar.
BRUINISSE
Helpt Elkander
De Hervormde Vrouwengroep
Helpt Elkander komt dinsdag 14 fe
bruari bijeen in het Nederlands Her
vormd Verenigingsgebouw aan de
Deestraat in Bruinisse. De bijeen
komst begint om 19.30 uur. Na de
pauze vertoont L. Verspoor dia's over
reizen door Europa.
Reanimatie
Bij voldoende belangstelling star-'
ten de Vrienden van de Hartstichting
in Bruinisse in maart weer met een
reanimatie-cursus. De cursus omvat
drie informatieve avonden. Na het
behalen van het diploma blijven her-
halingslessen noodzakelijk. Voor op
gave of inlichtingen 01113-2267.
NOORDGOUWE - Het oude ziekenhuis in Noordgouwe heeft opnieuw een bestem
ming gevonden. Was het ziekenhuis bij opening in 1902 een algemeen ziekenhuis, nu is
het een thuis geworden voor alternatieve geneeswijzen. Het pand is gekocht door Piet
en Ria Westein, beiden afkomstig uit Maassluis, die naast de dienstverlening in de vorm
van alternatieve geneeswijzen het pand ook een soort hotelfunctie willen geven.
Het echtpaar Westein heeft zijn in
trek genomen in het Noordgouwse
ziekenhuis. De benaming 'zieken
huis' zullen ze echter niet mogen dra
gen. „'Bij de wetgeving moet een me
dische handeling altijd uitgevoerd
worden door een arts. En wij zijn.
geen artsen, maar therapeuten. Dit
zelfde geldt voor de benaming 'kuur
oord'. Zo mogen wij onze instelling
ook niet noemen. We zullen daarom
een benaming moeten zoeken waar
voor we toestemming krijgen van de
wet. Wij zelf denken aan een 'centrum
voor natuurlijk leven'. Maar we zijn
er nog niet helemaal uit hoe we het
precies gaan noemen".
In de praktijk in Maassluis, waar
nnligc ziekenhuis in Noordgouivc. (Foto; Joop van Houdt).
zeven therapeuten werkzaam zijn,
kwamen en komen ze vaak patiënten
met astma, reuma en kanker tegen.
„Deze mensen hebben vaak een lang
durige behandeling nodig. Iets wat
wij ze in Maassluis niet konden bie
den. Daarom zijn we op zoek gegaan
naar een pand waar we de facilitei
ten, die we nodig hebben voor een
goede behandeling, onder kunnen
brengen. Ik denk hierbij aan modder
baden, verschillende soorten massa
ge's en zwavelbaden". Het echtpaar
denkt dit pand gevonden te hebben in
Noordgouwe. „Het is een mooi com
plex op een prima lokatie. We zijn
goed bereikbaar vanaf de Randstad
en dit is één van de weinige plekjes in
Nederland die niet onder de rook van
een industriegebied liggen". Voor
Westein kwam het dan ook prima uit,
dat het pand leeg stond. „Tben we de
prijs (550.000 gulden) hoorden hebben
we geen moment getwijfeld en heb
ben het gekocht".
Diagnostiek
Onder alternatieve geneeswijze
vallen alle vormen van diagnostiek
(onderzoek) en therapie die niet op
Nederlandse faculteiten worden on
derwezen. Desalniettemin is een aan
tal alternatieve geneeswijzen onder
grote belangstelling komen te staan
en maken steeds meer mensen van de
gelegenheid gebruik kennis te maken
met die vormen van alternatieve ge
neeswijzen.
Onder de verzamelnaam 'alterna
tieve geneeswijzen' valt een aantal
vormen van diagnostiek en behande
lingsmethoden. Hieronder vallen on
der andere helderziendheid, astrolo
gie, acupunctuur, iriscopie en de
voetzoolreflexologie. In Noordgouwe
zullen in eerste instantie een irisco-
pist, acupuncturist en een voetzoolre-
flexist werkzaam zijn. Westein zelf
kan alle drie de vormen van diagnose
en behandeling vaststellen. Een an
der facet van de alternatieve genees
wijze is de homeopathie. Dit is een
geneeswijze waarbij men een ziekte
behandelt met een geneesmiddel dat
bij gezonde mensen een gelijkend
ziekteverschijnsel veroorzaakt. Het
zijn geneesmiddelen die verkregen
zijn uit natuurlijke produkten.
Iriscopie is een vorm van diag
nostiek waarbij op het regenboog
vlies (iris) stoornissen op en in het li
chaam te herkennen zijn. Voetzoolre
flexologie is een diagnostiek en be
handeling door middel van de voet
zool. Op de voetzool is een aantal
drukpunten aanwezig dat correspon
deert met organen in het lichaam.
Acupunctuur is een behandeling af
komstig uit China die gebaseerd is
op de theorie van Yin en Yang. Deze
twee polariteiten moeten volgens de
ze theorie in evenwicht zijn. Bij acu
punctuur wordt door middel van
naalden de energie gereguleerd, zo
dat er opnieuw evenwicht ontstaat in
het lichaam.
Het centrum in Noordgouwe is niet
alleen voor zieke mensen. „Ik denk
zelfs dat in eerste instantie vooral ge
zonde mensen naar ons toe zullen ko
men. Althans de mensen voor wie ge
zondheid belangrijk is. Door de
hotelfunctie die wij hebben kunnen
mensen hier uitrusten, genieten van
de frisse lucht en hun lichaam schoon
houden. Dit laatste kan door de sau
na, die nu nog in aanbouw is, maar
die bij de opening over waarschijn
lijk twee maanden af is". Westein
spreekt het tegen dat het een kuur
oord wordt. „Om de kuuroorden in
Duitsland is een hele cultuur ge
bouwd. Daar vertoeven vaak de rij
ken die zich een heel jaar volgegeten
hebben. Ze willen dan in een week
weer op krachten komen, om er ver
volgens weer een jaar tegen aan te
kunnen".
Armoede
Voor de mensen die op de grens van
de armoede leven, zal het echter vaak
geen haalbare kaart zijn om bij het
echtpaar behandeld te worden. „Zo
wel de verzekeringsmaatschappijen
als de ziekenfondsen vergoeden dit
alles niet voor hun patiënten. Het te
genstrijdige daarin vind ik, dat ze
wel hele dure operaties vergoeden
Operaties die dan ook nog vaak her
haald moeten worden, terwijl vaak
met natuurlijke middelen, waarvan
de kosten lager zijn, de klachten ook
te verhelpen zijn". Daarmee blijft het
een feit dat het voor bepaalde lagen
van de bevolking niet te betalen zal
zijn. „Voor mensen die het financieel
moeilijker hebben, zal het een be
zwaar zijn om in de hotelaccommoda
tie te overnachten. Deze mensen kan
ik poliklinisch behandelen. Daarbij
probeer ik deze mensen met goedko
pere middelen te helpen".
