deurloo
mode
Bogen en zuilen van Zierikzee
nu 50%
korting
POSTZEGELRUBRIEK
DEURLOO B.V.
Openleggen van de wereld
op postzegel vastgelegd
4
Van Gils
jacks
België produceert
Rotterdam
krijgt op 1
maart eerste
stadstelevisie
record
aantal auto's
Ondanks actie
nog veel dronken
rijders op
Belgische wegen
Ml
VENTILATIETECHNIEK
Als mmiMvakman zeg
ik U: lazyboy
Want Lazyboy biedt U 15
jaar garantie,
zwart, op wit.
DEURLOO INTERMEUBEL
L
ZIERIKZEE - Zierikzee hoort thuis in de rij van de kleinere steden. Toch bezit
de stad een allure ^n monumentaliteit die talloze bezoekers verrast. Door de
aanblik van talrijke indrukwekkende behuizingen, door de aanwezigheid van
grote (kerk)gebouwen met opvallend veel zuilen en ook door een aantal fraaie
bogen en/of poortjes maakt Zierikzee bij een eerste kennismaking veel indruk.
Met name toeristen schatten daardoor het aantal' inwoners van de stad door
gaans veel te hoog
Hoew«l het vanzelfsprekend is j
dat men in wat grotere kerkgebou-
wen een aantal zuilen of pilaren
aantreft - in dit opzicht is Zierik
zee niet uniek - zijn er in deze stad
ook talrijke robuuste zuilen aan
de buitenkant zichtbaar. Een klei
ne rondblik zal dat verduidelij
ken.
Tempelhof
De fors uitgevallen tempel" die
Grote- of Nieuwe Kerk heet maakt
waarschijnlijk de meeste indruk.
Men moet ver gaan om zuilen van
een grootte en omvang te zien zo
als men die in de veertiger jaren
van de vorige eeuw heeft toege
past bij de bouw van de Hervorm
de kerk die het verlies van de Mid
deleeuwse Sint Lievensmonster
enigermate zou kunnen doen ver
geten.
Misschien is het ook wel die her
innering geweest aan de afgebran
de gigant die het kerkvolk van
Zierikzee heeft verleid om op
nieuw een bedehuis van zulke gro
te afmetingen bij de Dikke toren
op te trekken. Hoe dit zij, men
kan letterlijk en figuurlijk niet
om dit brok monumentaliteit
heen. De „tempelhof" van de Gro
te Kerk is en blijft fraai en zou een
toepasselijk decor kunnen vor
men voor een historisch open
luchtspel
Kleiner maar niet minder fraai
is de aloude Gasthuiskerk aan het
Havenplein. Hier leveren de tien
vrijstaande pilaren aan de buiten
kant een niet alledaags schouw
spel op. Tben de Middeleeuwse
gasthuiskapel uitbreiding behoef
de heeft men in 1651 met grote in
ventiviteit een sierlijke galerij
aan de kerk gebouwd. Achter de
zuilengalerij is een klein overdekt
plein met zwart-witte plavuizen
ontstaan (de Beurs of Beuze); voor
een deel van de Zierikzeese bevol
king een geliefd trefpunt.
Vismarkt
Van totaal andere allure maar
Ingepaktezuilen van de Grote, Kerk te Zierikzeetijdens restauratie
werkzaamheden.
ook heel sfeervol is het compléx
van de Vismarkt (1804). Dè hier
aanwezige 2uiltjes zijn- talrijk
maar tegelijk luchtig. Het geheél
is karakteristiek en vormt een
grote bezienswaardigheid. Boven
dien zijn de zuilengalerijtjes func-
tioneel: tijdens hqpgtijdagen bij
mosselmaaltijden ,eh, kraamp-
jesmarkt heeft men daar de be-
schikking over een ten dele over-
dekte.ruimte
Niet ver van de Vismarkt kan
men aan het pand van het vroege
re meubelmagazijn van Lokker
(thans groentewinkel) op de hoek
van Sint Domusstraat en Nieuwe
Bogerdstraat ook nog een slank
eenzaam zuiltje ontdekken. Dit
pilaartje werd in het laatst van de
vorige eeuw geplaatst met een uit
gesproken dragende functie.
Dat zuilen voor een luisterrijk
effect kunnen zorgen toont ons de
16de eeuwse Vierschaar van het
Zierikzeese stadhuis. De uit
zandsteenblokken opgebouwde
pilaren verlenen deze ruimte veel
allure. Hun dragende functie zal
bij de bouw voorop hebben ge
staan; daarenboven verhogen zij
de architectonische schoonheid
van deze fraaie en unieke zaal.
.Tijdens de restauratie enkele
tientallen jaren geleden is ernstig
overwogen om redenen van prak
tische aard deze Vierschaar als
vanouds op te delen in enkele af-
zonderljke ruimten, o.m. ten be
hoeve van de dienst van sociale za
ken. Men heeft toen voor de aller
fraaiste maar ook duurste oplos
sing gekozen na advies van de Mo-
numentenraad. Tot in lengte van
jaren zal het nageslacht dankbaar
zijn voor deze toen genomen be
slissing.
Bogen
Behalve zuilen of pilaren die
aan de buitenkant van gebouwen
:zijn toegepast zorgen ook allerlei
bogen of doorgangen voor veel
sfeer en monumentaliteit in het
stadsbeeld. Zij zijn mede bepa
lend voor de aanduiding die Zie
rikzee destijds kreeg: Stad als een
kasteel!
Naast de karakteristieke door
gangen van nog aanwezige stads
poorten heeft Zierikzee ook enke
le poortachtige doorgangen door
de aanwezigheid van „overkraag-
de" huizen; Vrijpoortje en Mossel
poortje zijn daarvan interessante
voorbeelden.
Laat Zierikzee zuinig zijn op bo
gen en zuilen die er nu nog zijn.
Het ligt niet in de lijn der ver-
iwachting dat er in de toekomst
nog nieuwe bij zullen komen. Er
zijn ook steden waar een vrij
staande zuil (al dan niet in obe-
liskvorm) het stadsbeeld ver
fraait zoals in Apeldoorn. Zierik
zee kan niet op dergelijke zuilen
bogen of het moesten enkele klei
ne exemplaren zijn op al wat
oudere grafmonumenten op de
historische begraafplaats bij de
Zille. Wie nog meer gemetselde
bogen wil zien kan terecht bij de
oude Westbrug en de eveneens his
torische Zuidwellebrug.
Wiebe Keikes
Advertentie
Mol 5-7, Zierikzee
V'Advertentie
'Ti 9inoIc:Isjq
"xocb
ROTTERDAM - Rotterdam krijgt
vanaf 1 maart als eerste stad in Ne
derland een professioneel werkende
stadstelevisie. De uitzendingen van
Stads Televisie Rotterdam zijn op al
le werkdagen te zien aan het eind van
de middag. Dat heeft de Rotterdam
se lokale omroep bekend gemaakt.
Dat Rotterdam in de loop van het
voorjaar stadstelevisie zou krijgen
was al vrijwel zeker toen de gemeen
teraad in november besloot om de
stadstelevisie voor de periode van
drie jaar een bedrag van drie miljoen
gulden ter beschikking te stellen
voor een actie om geld van het Rotter
damse bedrijfsleven te werven even
eens succesvol is. Sedert de wervings
actie op 6 september gestart is, is een
bedrag van ongeveer 2,5 miljoen gul
den toegezegd. Mede op basis daar
van heeft de Stads Thlevisie Rotter
dam nu de start van de uitzendingen
op 1 maart kunnen vaststellen.
De programma's beginnen steeds
even voor half zes 's middags. Op
maandag, woensdag en vrijdag zal
het programma een uur duren en op
dinsdag en donderdag twintig minu
ten. De programma's worden aan het
eind van de avond herhaald. In over
leg met de NOS is besloten om het
journaal van half zes in het program
ma van de lokale televisie op te ne
men.
De redactie van de stadstelevisie
wil de uitzendingen vooral gaan vul
len met Rotterdamse onderwerpen op
het gebied van nieuws, sport, cultuur
en economie Ook komt er wekelijks
een programma-onderdeel dat ver
zorgd wordt door Rotterdamse
schoolkinderen. Voorlopig zijn er
geen uitzendingen in het weekend.
De lokale omroep streeft er naar om
dat in de toekomst wel mogelijk te
maken.
BRUSSEL - België heeft dit jaar
ruim 1,2 miljoen nieuwe voertuigen
geproduceerd of geassembleerd. Dat
is meegedeeld door jle Belgische Fe
deratie van de Automobiel- eh: Rij-: C
wielnijverheid, Febiac. Met die 1,2,:
miljoen is een record bereikt. De pro-
duktie en de assemblage zijn dit jaar
met 2,7 procent gestegen vergeleken
met die van vorig jaar..
Vooral de produktie en de.assem
blage van bedrijfsvoertuigen is dit. -
jaar flink toegenomen1.. Er zijn 18.00| fr
bedrijfswagens meer van'dé band ge-"'"-
rold dan vorig jaar. Dat betekent ,eep.
stijging met 25 procent 'vergelekefi J
met 1987. De in België gevestigde be
drijven (Ford, Truco, Van Hooi en Vol
vo Europa Truck) produceerden sa
men 90.892 nieuwe bedrijfsvoertui
gen. De fabricage van personenauto's
steeg met^l,3 procent vergeleken met
vorig jaar. De fabrieken van Ford,
General Motors Continental, Re
nault, Volkswagen en Volvo in ^elgië
produceerden samen 1.137.743 wa
gens. Eind juli van dit jaar werkten
er in de Belgische motorvoertuigen'-'
en rijwielsector en in aanverwante
bedrijven ruim 54.000 m'ensën-.
BRUSSEL - Ondanks ceüv uiige*
breide anti-alcoholcampagne die nu
al enkele weken in België wordt ge
voerd, treft de rijkswacht nog heel
wat onder invloed rijdende automo
bilisten aan. Dat blijkt uit gegevens
die politie en rijkswacht hebben.ver-:
strekt. In de periode van ,20 tot en
met 26 december heeft de Rijkswacht
tijdens frequente controles zo'n 9.000
chauffeurs eem ademtest afgeno-,
men. Van die 9.000 automobilisten
bleek 4,3 procent teveel te hebben.ge
dronken.
Maar vooral controles na vefkcers-
ongevallen brachten aan het licht dat
betrekkelijk veel ongelukkeiVte wij
ten zijn aan drankgebruik. 9,5 pro
cent van de bij ongevallen betrokken
automobilisten bleek onder invloed'
van drank te zijn. In het weekeinde
liep dat percentage op tot 17,1. In de
nachten van de weekeinden was het
zelfs 22,5 procent. Het Belgische in
stituut voor de verkeersveiligheid
voert sinds de dagen vlak voor Kërst
een uitgebreide campagne
\Ü>f .SÏV-&!
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
SCHUDDEBEURS - TEL. 01110-16255
Bij Lazyboy klopt
namelijk alles: de
spreekwoordelijke
kyyaiitêit, onovertroffen
zitkomfort en door
vakmensen in. stof
of leer gestoffeerd.
Daarom zeg ik IJ:
Lazyboy.
Dc meest bezeten
relaxfauteuil aller tijden.
Haringvlietplein 4, Zierikzee, Telefoon 01110-12946
BRUINISSE - De bakermat van het openleggen
van de wereld ligt in Portugal. Het wezenlijke be
gin van de ontdekkingsreizen lag niet bij de Hollan
ders zoals Abel Tasman of Janszoon, de Engelsman
James Cook of de Italiaan in Spaanse dienst Colum
bus, maar bij de Portugees Prins Hendrik de Zee
vaarder. De andere landen profiteerden wel van de
revolutionaire ideeën van de Portugezen door het
overnemen van door hen ontwikkelde scheepstypen
die beter bestand waren tegen langere tochten en
door het in bezit nemen van Portugese (kolonieën)
kolonies tijdens de Spaanse overheersing van Portu
gal (1580-1640). De Portugezen doorbraken de donke
re leegte van de Middeleeuwen als een lichtend voor
beeld voor de andere naties.
19 Jxfispoftu
■/'$-} ï-iad ei ra
V
SSfc
tititinuju
r».aap Ver.Bil.
Het is dit jaar precies vijfhon
derd jaar geleden dat Bartholo-
meo Diaz als eerste westerling
rond Kaap de Goede Hoop vaarde
en daarmee in wezen de scheep
vaartroute naar Indië open legde.
In een proces van tientallen jaren
pionieren langs de Afrikaanse
kust was dit een voorlopig hoogte
punt. De ontwikkeling daarna
was onstuitbaar. Tien jaar later, in
1498 maakte Vasco de Gama de
eerste zeereis naar India. In 1500
wordt Brazilië bereikt en in 1509
Sumatra en Malakka.
De lang gezochte specerij-
eilanden van de Molukken wordt
in 1511 gekolonialiseerd terwijl in
1519 De Magalhaes voor de eerste
(geslaagde) reis rond de wereld
vertrok. Stuk voor stuk Portugese
wapenfeiten die geschiedkundig
in West-Europa zwaar onderbe
licht zijn maar die wel hun climax
vonden in de Gouden Eeuw voor
Europa. Geschiedkundig spreekt
het ons meer aan dat Columbus in
1492 „Amerika" ontdekte (hij
landde op Cuba terwijl hij dacht
Azië bereikt te hebben) en dat on
ze eigen ontdekkingsreizigers
(Abel Thsman) bijvoorbeeld
Nieuw Zeeland eh Australië in
kaart brachten en kolonies sticht
ten in Indië en Zuid-Amerika om
de rijkdommen daar naar ons
land te kunnen verschepen.
i,Moderne"
Maar het waren toch de Portuge
zen die met een welhaast „moder
ne" planmatige aanpak aan ex
pansie deden. De grote animator
in deze was prins Hendrik de Zee
vaarder. Het was de Portugezen al
lang een doorn in het oog dat de
toegang tot de Middellandse Zee
in handen was van de heidense
Moren. In Ceuta, een reusachtig
Moors handelscentrum in Noord-
Afrika, recht tegenover Gibraltar,
konden ze als het ware de Straat
van Gibraltar op slot doen. In 1415
stelde Hendrik de Zeevaarder zich
aan het hoofd van een legereen
heid en verwierf grote roem door
de overwinning op de gehate
Moslims. De Portugezen hadden
uiteraard ook belangstelling voor
de reusachtige rijkdommen die
per karavaan daar aankwamen zo
als goud, ivoor, peper en slaven.
Maar omdat de aanvoer daarvan
Kaap de Goede Hoop
stillag na de verovering bedacht
Hendrik het idee om die goederen
al vanaf de bron per schip in han
den te krijgen.
Hij richtte in Sagres een zee
vaartschool en sterrenwachtcen
trum op en betrok de knapste
koppen uit het land ten dienste
van de vloot. Hendrik had drie
doelen voor ogen in z'n expansie
drift; het uitroeien van de Islam,
uitbreiding van handel en bezit en
het vergroten vari de geografische
kennis. Met die opdrachten stuur
de hij verschillende expedities
met kleine barca's de Afrikaanse
kusten langs. De onhandige bar
ca's, vierkant getuigd, konden ei
genlijk alleen maar goed vóór de
wind varen. Maar door de heer
sende noord-oostpassaatwinden
werd elke terugtocht een. drama
en moest vaak een heel eind de
Atlantische Oceaan opgestoken
worden om thuis te komen. Zo'n
dwaalweg, vol risico's met de
toenmalige gebrekkige navigatie
middelen, leverde toch enkele
verrassingen op: De Azoren (1427)
en de Kaap Verdische Eilanden
(1456) werden bij toeval ontdekt
en gekolonialiseerd.
Naast de sterrekundigen, carto-
logen en maritieme geleerden stel-
de Hendrik ook scheepsbouwers
in de gelegenheid te experimente
ren met nieuwe scheepstypen om
dat dë logge barca's niet geschikt
waren voor de langere reizen. Er
moest een schip ontwikkeld wor
den waarmee in de wind gevaren
kon worden en uit verschillende
toen gangbare typen werd de be-
PEKING - De Chinese politie heeft
ip Nanjing opnieuw con demonstra
tie van 1.000 tot 3.000 Chinese studen
ten uiteengedreven. De studenten
eisten strenge strafmaatregelen te
gen Afrikaanse studenten die zater
dag bij rassenrellen waren betrok
ken.
faamde caravelle ontwikkeld. De
karveel kon langscheeps getuigd
worden en kon daarmee optornen
tegen de noord-oostpassaat. Bo
vendien was ze sneller dan de ver
ouderde barca's. De karvelen wa
ren tussen de 20 en 25 meter lang
en voorzien van twee of drie mas
ten met latijnzeilen.
Standaardschip
Het karveel werd het stand-
daardschip van de ontdekkings
reizigers. Zo was ook dc Sancta
Maria van Columbus een karveel.
Hendrik de Zeevaarder, die wei
die bijnaam kreeg vanwege het
uitsturen van zovele expedities
maar nog nooit zelf mee was ge
weest heeft nooit de vruchten
kunnen plukken van het pioniers
werk dat hij verrichtte. Vasco do
Gama zeilde als eerste rond Afri
ka naar Indië en effende daarmee
voor Portugal de weg naar de on
metelijke rijkdommen van de
Oriënt. Maar dat was in 1498, ter-
wijl de grote Hendrik de Zeevaar
der in 1460 te Sagres overleed.
