Milieuverontreiniging voor land
en tuinbouw structureel probleem
Hond biedt zich aan
ens
en dier
WATERSTANDEN
WIEKENDSERVICEDIENST
2
Vrijdag 18 november
Zierikzee
De Driehoek aan Kerkhof nz. Post-
duivententoonstelling van PV Zie-
rick. Geopend van 15.00 tot 23.00 uur.
Concertzaal. Hoffmann's Vertellin
gen van Jacques Offenbach door Goe-
se Operette Vereniging. 20.00 uur.
Brouwershaven
Tbnnenmagazijn. Algemene leden
vergadering PvdA. 20.00 uur.
Dreischor
In het Plaetsenhuys. Verkoop Welfare
Rode Kruis. Van 14.00 tot 16.00 uur.
Ouwerkerk
Dorpshuis. Feestavond jubileum
Nieuw Leven. 20.00 uur.
Bruinisse
Singel 5. Verkoop Derde Wereld-pro-
dukten. Van 10.00 tot 16.00 uur.
Goes
In 't Beest. Voorstelling Tropenjaren
voor ZDASG. 21.00 uur.
Zaterdag 19 november
Zierikzee
Aan de Nieuwe Haven. Aankomst
Sinterklaas. 12.15 uur.
Serooskerke
Dorpshuis. Feestavond Dorpsge
meenschap. 19.30 uur.
Renesse
Ophalen oud papier. Vanaf 08.30 uur.
Slot Moermond. Slotfeest Junior Ka
mer. 20.00 uur.
Ellemeet
Dorpshuis. Blijspel toneelvereniging
Ellemeet. 19.30 uur.
Zonnemaire
Groene Kruisgebouw. Verkoop Welfa
re Rode Kruis. Van 10.00 tot 12.00 uur
en 13.00 tot 15.00 uur.
Ouwerkerk
Door het dorp. Rondgang muziekver
eniging Nieuw Leven. 14.00 uur.
Dorpshuis. Expositie 70 jaar Nieuw
Leven. 14.00 tot 17.00 uur.
Maandag 21 november
Zierikzee
Huis van Nassau. Vergadering Phila-
telica. 20.00 uur.
Brouwershaven
Groene Kruisgebouw. Verkoop Welfa
re Rode Kruis. Van 14.00 tot 16.00 uur.
Stadhuis. Gemeenteraadsvergade
ring. 19.30 uur.
Dinsdag 22 november
Burgh-Haamstede
Gemeentehuis. Commissie financiën.
19.30 uur.
Scharendijke
Zaaltje Gereformeerde kerk. Schrijf-
avond Amnesty International. Van
19.00 tot 21.00 uur.
Nieuwerkerk
Gereformeerde kerk, zaaltje Bad
huisstraat. Schrijf avond Amnesty In
ternational. Van 19.00 tot 21.00 uur.
Oosterland
Oosterhof. Mosselavond van de Plat
telandsvrouwen. 19.30 uur.
Hervormde kerk, consistorie. Schrijf-
avond Amnesty International. Van
20.00 tot 21.00 uur.
Woensdag 23 november
Zierikzee
In eigen onderkomen. Vergadering
UW. 09.30 uur.
Corneliastichting. Verkoping. 14.00-
16.00 uur.
Hervormd Kerkcentrum. Ouderen-
bijeenkomst NCVB. 14.30 uur.
Burgh-Haamstede
Gemeentehuis. Vergadering commis
sie algemene en bestuurlijke zaken.
16.00 uur.
Oosterland
Dorpshuis Oosterhof. Verkoping. Van
13.30 tot 16.00 uur.
Bruinisse
Leeszaal openbare bibliotheek.
Schrijf avond Amnesty International.
Van 19.00 tot 21.00 uur.
Donderdag 24 november
Zierikzee
Corneliastichting. Verkoping. 14.00
uur.
De Wieken. Verkoping. 14.00-17.00
uur.
Zaal Christelijke Gereformeerde
kerk. Algemene ledenvergadering
Kruisvereniging Schouwen-Duive-
land. 19.30 uur.
Zonnemaire
Dorpshuis. Lezing over dichter Nij-
hoff, Nederlandse Bond van Platte
landsvrouwen Noordgouwe e.o. 13.30
uur.
Vrijdag 25 november
Zierikzee
Huis van Nassau. Regionale vogel
tentoonstelling Vogelvereniging
Zang en Kleur. 19.30-22.30 uur.
Renesse
In de Herberg. Lezing zeevogels vo
gelwerkgroep Schouwen-Duiveland.
20.30 uur (19.45 uur vergaderen).
Oosterland
Voorkerk, tussen Hervormde kerk en
toren. Verkoping Herv. handwerk-
club. 14.00-16.00 uur en 19.00-21.00
uur.
Dorpshuis. Vogeltentoonstelling. Van
19.00 tot 24.00 uur.
Advertentie
Volgens onderzoek van Centrum Landbouw en Milieu
Tijden en standen volgens getijdetafel Deltadienst t.o.v. NAP.
Zierikzee
Oosterscheldemond
Philipsdam West
Wemeldinge
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
19
november
11.10
117
05.00
- 97
17.35
-144
20
november
00.05
155
06.15
-104
12.20
129
18.40
-150
21
november
01.10
163
07.10
-111
13.20
143
19.35
-152
19
november
10.00
110
04.15
- 84
22.40
150
17.00
-130
20
november
11.10
126
05.30
- 91
23.35
164
17.45
-137
21
november
12.00
145
06.10
- 99
18.30
- i42
19
november
11.10
129
05.05
-105
17.35
-151
20
november
00.05
167
06.20
-113
12.20
143
18.45
- 160
21
november
01.05
174
07.15
- 121
13.15
156
19.40
-164
19
november
11.20
133
05.05
- 109
17.35
- 154
20
november
00.15
173
06.15
- 116
12.35
147
18.45
-162
21
november
01.15
182
07.15
-124
13.35
163
19.40
-165
Springtij: 25 november
Actuele informatie over afwijkingen: 01184-15600
De zesjarige Marcella van
Klinken uit Bruinisse met
haar Snoetje.
Foto: Johan junior.
ZIERIKZEE - Wie een bezoek aan de Zierikzeese markt heeft gebracht deze week, moet het ongetwijfeld zijn
opgevallen. Hond te koopstond geschreven op een bordje, dat rond de hals van een blaffende viervoeter
werd gehangen. Het was niet één-twee-drie te achterhalen wat de achterliggende gedachte van deze ivande-
lende advertentie was. Als het een grapje is, is er niets aan de hand. Als het serieus bedoeld is van de eige
naar, dan is het een onsmakelijke manier van het omgaan met dieren. Laten we het maar op het eerste hou
den.
van het IPO en het LEI stellen, de in
ternationale concurrentiekracht van
de Nederlandse land- en tuinbouw",
aldus het onderzoeksrapport.
Volgens het onderzoeksrapport is
gr sprake van een geleidelijke toena
me van bodemverontreiniging door
zware metalen. Verder verzuurt de
bodem ook steeds meer. ,,De door am
moniak, zwaveldioxide en stikstof
oxiden veroorzaakte bodemverzuring
bezorgt de landbouw in Nederland
jaarlijks 15 tot 50 miljoen gulden
schade als gevolg van extra bekal-
king
Milieubeleid
In het onderzoeksrapport wordt ge
steld dat het sterk afhankelijk is van
het milieubeleid of schade in de toe
komst in de landbouw als gevolg van
verontreiniging veel voor zal komen.
„Momenteel is het nationale en inter
nationale milieubeleid in hoofdzaak
gericht op bescherming van volksge
zondheid en natuurgebieden. Be
scherming van het milieu als produk-
tiefactor heeft nog weinig aandacht".
Men tekent daar onmiddellijk bij
aan dat aanscherping van het milieu
beleid geen garantie is voor verbete
ring als het ook niet meer wordt ge
richt op de bescherming van het
agrarisch produktiemilieu.
En bovendien ligt het allemaal niet
zo simpel. Men heeft niet alleen te
maken met een in bepaalde opzichten
falend milieubeleid. De boeren zelf
zijn zich ook onvoldoende bewust van
de risico's van milieuverontreiniging
voor hun bedrijfsvoering. „Naarmate
agrariërs zich daar beter van bewust
zijn zullen zij alerter reageren op
milieuverontreiniging", aldus het on
derzoeksrapport. Maar er zijn meer
knelpunten.
Knelpunten
In het onderzoeksrapport wordt
een groot aantal knelpunten gesigna
leerd. Zo stelt men in de eerste plaats
dat de emissievoorschriften voor de
industrie onvoldoende zijn afge
stemd op de belangen van de land
bouw. Ook is er volgens het onder
zoeksrapport te weinig controle op
die voorschriften en is er bovendien
sprake van onverantwoorde berging
van afval en slib op landbouwgron
den.
Als het aan de onderzoekers ligt
moeten de boeren ook.de hand in ei
gen boezem steken. „Binnen de agra
rische sector leeft nog sterk het idee
dat bodem, water en lucht in Neder
land schoon genoeg zijn om optimaal
te produceren", aldus het rapport.
„En als er zich milieuschade voor
doet ziet men dat als een incidenteel
probleem waar slechts een beperkt
aantal agrariërs mee tè maken.heeft",
aldus het rapport. Ook onderwijs en
voorlichting in de landbouwsector
gaat volgens de onderzoekers niet
vrijuit en wordt er aan de genoemde
zaken te weinig aandacht besteed.
„Dat verklaart ook waarom agra>-
riërs bijvoorbeeld nog vaak opbe-
trouwbaar afvalmateriaal gebrui
ken. Soms een kwestie van argeloos
heid, soms van bewust negeren van
risico's".
Als gevolg van dit alles kampt men
met een gebrek aan kennis op het ge
bied van verontreiniging en welke ef
fecten dat op de land- en tuinbouw
heeft. Boeren zijn volgens het onder
zoeksrapport ook niet zo snel geneigd
om milieuverontreiniging te melden.
„Het is vaak niet duidelijk waar men
met meldingen het best terecht kan
en wat daarmee dan gebeurt", aldus
het onderzoeksrapport.
Ook duurt het volgens de onder
zoekers soms lang voordat milieu
schade herkend en erkend wordt.
Vaak wordt bijvoorbeeld een vermin
derde gewasopbrengst niet in ver
band gebracht met milieuverontrei
niging.
Ook speelt volgens de onderzoe
kers mee dat als de oorzaak van be-
drijfsproblemen niet snel kan wor
den o'pgespoord men al snel gaat
twijfelen aan het ondernemerschap
van de betreffende boer. Een belang
rijke reden waarom milieuschadege
vallen vaak zo moeilijk zijn aan te
pakken is volgens de onderzoekers
gelegen in het gebrek aan kennis over
de effecten van verontreiniging op ge
wassen en vee.
Onderzoek
Er dient dus noi heel wat onder
zocht te worden, maar ook hier zijn
we weer aangeland bij een knelpunt.
Onderzoek kost geld. En dat is er
niet, of dat wordt er althans niet voor
beschikbaar gesteld. „Het knelpunt
zit hem vooral in het uitgebreide ver
volgonderzoek", aldus het onder
zoeksrapport. Men stelt dat het ge
wenst is meer duidelijkheid te
krijgen over de omvang van de scha
de die milieuverontreiniging aan
land- en tuinbouw toebrengt.
„Voor een adequate aanpak van de
problematiek is het daarbij van be
lang om onderscheid te maken tus
sen schade die de agrarische sector
zichzelf toebrengt en schade die zijn
oorzaak buiten de agrarische sector
vindt".
Het onderzoeksrapport wordt afge
sloten met een aantal aanbevelingen.
Men stelt onder andere dat er een
commissie van deskundigen op
landbouw- en milieutechnisch gebied
moet worden ingesteld. „Milieuscha
de is bij uitstek een onderwerp voor
samenwerking. Naast de agrarische
sector hebben met name natuur- en
milieu-organisaties, visserij-organi
saties, drinkwatermaatschappijen,
verzekeringsmaatschappijen en ui
teraard de overheid belang bij een
schoon milieu. Gezamenlijke activi
teiten liggen dan ook zeer voor de
hand".
ZIERIKZEE - Milieuverontreiniging- is in Nederland
een structureel probleem voor de land- en tuinbouw. Dat
is de conclusie van een onderzoek naar de schade in de
landbouw door milieuverontreiniging van het Centrum
Landbouw en Milieu. Vaak wordt de boer gezien als een
milieuvervuiler die afvalstoffen in sloten dumpt en on
voorzichtig omspringt met landbouwgif. „Veel minder
bekend is de rol die de land- en tuinbouw speelt als
slachtoffer van milieuverontreiniging", aldus het onder
zoeksrapport. Dit terwijl de landbouw bij uitstek een
bedrijfstak is die gebaat is bij een schoon milieu.
Overigens zijn er volgens de onder
zoekers geen aanwijzingen dat de
volksgezondheid ook structureel ge
vaar loopt. „De normen voor en con
trole op verontreiniging in agrarische
produkten lijken daarvoor toerei
kend". Wel moet het probleem vol
gens de onderzoekers niet onderschat
worden. Op de meest recente bodem-
saneringsprogramma's van de pro
vincies in Nederland staan 180 loka-
ties vermeld die betrekking hebben
op landbouwgronden. Bij deze loka-
ties is sprake van ernstige bodemver
ontreiniging.
Diffuus
In het onderzoeksrapport wordt on
derscheid gemaakt tussen lokale en
diffuse verontreiniging. Met diffuse
verontreiniging wordt gedoeld op
vervuiling die in een groot gebied ge
lijkmatig verdeeld plaatsvindt. On
der lokale verontreiniging verstaat
men chronische verontreiniging nabij
industriegebieden.
In het rapport wordt niet exact
aangeven waar sprake is van ernstige
vervuiling. Wel stelt men in zijn alge
meenheid dat de hele agrarische sec
tor in Nederland te maken heeft met
diffuse verontreiniging.
Het hoeft ook niet altijd om 'eigen
tijdse' vervuiling te gaan. Zo wordt
het voorbeeld aangehaald van een lo-
katie in het westelijk gebied die te
kampen heeft met vervuiling die uit
de Middeleeuwen dateert: een meng
sel van bagger, stalmest en stadsvuil.
Ook kan bijvoorbeeld het gebruik
van strooizout op verkeerswegen lei
den tot schade bij naastgelegen agra
rische bedrijven.
Minder opbrengst
Verontreiniging heeft aantoonbaar
effect op de oogst. Niet ieder land-
bouwprodukt is even gevoelig voor
verontreiniging, maar een voor ozon
en zwaveldioxide relatief gevoelig ge
was als kropsla geeft een oogstreduc-
tie van 16,3 procent in Friesland en
25,8 procent in Zuid-Holland te zien.
In een aantal gevallen wordt een te
genvallende oogst gecompenseerd
door hogere prijzen. Maar die vlieger
gaat niet altijd op.
„De luchtverontreiniging ver
zwakt, zoals ook de onderzoekers
INSTALLATIEBEDRIJF
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
