Sint komt er bijna aan
Eind 1813: Schouwen-Duiveland is bevrijd van het Franse juk
Zorg om bezuinigingen rode draad
in jaarverslag bejaardencentrum
5
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 17 november 1988 Nr. 24441
Jaarverslag De Wieken
ZIERIKZEE - Bezuinigen. Het loopt als een rode draad
door het jaarverslag 1987 van bejaardencentrum De Wie
ken. „Ondanks de door de overheid opgelegde bezuini
gingen hopen wij erin geslaagd te zijn onze bewoners een
zo goed mogelijke verzorging te bieden en een prettig
woonklimaat", aldus het jaarverslag. Over het verslag
jaar kampte men met een tekort aan personeel. Men
kreeg er in dat jaar welgeteld 1,4 formatieplaats bij.
„Veel minder dan wij gevraagd hadden".
Het beheer van het Hervormd be
jaardencentrum De Wieken is in han
den van de Hervormde Stichting Be
jaardenhuisvesting en -verzorging in
Zierikzee. Doel van de stichting is om
aan bejaarden huisvesting, verzor
ging en/of eventuele andere vormen
van hulp te verlenen.
In het verslagjaar vertrokken zes
bewoners naar elders, overleden er
zeven en werden er 14 nieuwe bewo
ners opgenomen. In totaal woonden
er in het bejaardencentrum in 1987 58
bejaarden. Opvallend is het verschil
in aantal tussen mannen en vrouwen.
Met 47 zijn de vrouwen veruit in de
meerderheid.
Eind 1987 was de oudste bewoner
van De Wieken 96. De jongste werd in
dat jaar 76. De gemiddelde leeftijd
was 84,9 jaar. Men ging het jaar in
met een gezamenlijke urgentielijst
van De Wieken en Borrendamme met
een totaal van 82 mensen.
Na de ingebruikname van het nieu
we gebouw van de Corneliastichting
werden enkele personen overge
plaatst en kon het aantal wachtenden
worden verlaagd naar 70. Het is het
beleid van De Wieken om de bewo
ners zo lang mogelijk in hun apparte
ment te verzorgen. ,,Voor de bewoners
moet dat een geruststellende gedach
te zijn", aldus het jaarverslag.
Flankerend beleid
In het jaarverslag wordt ook een en
ander gezegd over het flankerend be
leid. Via dit flankerend beleid wer
den in het verslagjaar vier personen
geholpen middels tijdelijke opvang.
„Gerevalideerd en weer zo goed als
zelfstandig konden zij worden terug
geplaatst naar hun eigen woning", al
dus het jaarverslag.
Men tekent daar onmiddellijk bij
aan dat verdere bezuiniging van de
kant van het rijk fataal zou zijn voor
de verzorging van de ouderen.
,,In het vooruitzicht dat de plannen
van de commissie Dekker bewaar
heid worden zullen alle directies
sterk moeten staan om dit niet ten
koste van de zorgzame samenleving
te laten komen", aldus het jaar
verslag. Maar ondanks de te krappe
personeelssterkte loopt alles nog
goed bij De Wieken. ,,In den lande is
men begonnen om familie van de be
woners de kamers van hun ouders
schoon te laten maken. Gelukkig is
dat bij De Wieken nog niet nodig".
Activiteiten
In het jaarverslag is verder een uit
gebreide lijst van activiteiten opge
nomen en is ook plaats ingeruimd
voor de wederwaardigheden van het
video-team. De opbrengst van een
fancy-fair werd benut voor de aan
koop van video-apparatuu: en ban
den. In het.verslagjaar werd ook ge
start met de verspreiding van dona-
teurskaarten.
In 1987 werden op 23 mei de jeu des
boules-banen in gebruik genomen.
Gedeputeerde W. Don verrichtte de
officiële ingebruikname.
Binnen De Wieken is ook een huur
derscommissie actief. Zij spreken
hun tevredenheid uit ove.r de manier -
waarop de directie van Dè Wieken ge
reageerd heeft op hun wensen. Eén
ding hebben ze nog wel op hun ver
langlijstje staan: verplaatsing van de
brievenbus van de Tbüwbaan naar
het Groene Kruis-gebouw.
Jaarverslag De Wieken; nog meer bezuinigen zou fataal zijn.
Opperste concentratie op de Willibrordusschool, want Sint zonder feestelijke muts begroeten kan natuur
lijk niet.
ZIERIKZEE - Met nog twee
nachtjes slapen in het verschiet
voordat de Goedheiligman af
meert in Zierikzee, is de spanning
natuurlijk wel toegenomen. Nie
mand kan er nog langer omheen,
dat de NOS zaterdag de aankomst
van de Sint aan de Nieuwe Haven
voor een miljoenenpubliek gaat
filmen.
Spanning dus bij de technische
ploegen van de NOS, die vandaag
- donderdag - naar Zierikzee zijn
afgereisd. Maar nog veel meer
spanning bij de eilandelijke
jeugd, die toch een goede beurt
wil maken. Zoals op de Zierikzee-
se Willibrordusschool bijvoor
beeld, waar de allerkleinsten de
tijd kregen een feestelijke muts te
fabriceren. Op veel scholen wordt
er hard gewerkt aan de feestelijke
aankomst van de Sint.
Denkwerk
Alleen al de aankomst van de
Sint vergt het nodige denkwerk.
Want hoe krijg je al die kinderen
naar het toilet bijvoorbeeld. Ze
staan immers meer dan een uur
aan de haven te wachten. Ook over
dit soort kleine dingen wordt hef
tig gediscussieerd en logisch na
tuurlijk. Niets mag zaterdag fout
gaan. Niet alleen voor de uitzen-
diiig, maar ook voor de geweldige
promotionele kans die Zierikzee
niet laat schieten.
Niet alleen het jeugdige pu
bliek ziet uit naar de komst van
de Spaanse kindervriend. Ook
voor de Zierikzeese ondernemers
is het zaak om te zorgen dat de
etalage er extra aantrekkelijk uit
ziet.
Het is immers niet ondenkbaar
dat de NOS-camera's een opval
lend schouwvenster in beeld ne
men. Een beeld dat in miljoenen
huiskamers gezien wordt. Een he
leboel mensen zullen hun beste
beentje voorzetten om zo goed mo
gelijk voor de dag te komen. De
Goede Sint komt per slot van re
kening niet elke dag naar Zierik
zee. En de NOS ook niet.
Aan de Zierikzeeënaars zal het
niet liggen. Het enige dat de mens
nog steeds niet in de hand heeft is
het weer. Het komt nogal eens
voor dat kinderen hun warme jas
aan moeten trekken om de Sint te
verwelkomen en de paraplu een
voorwerp is dat in ieder geval bij
de hand gehouden dient te wor
den. Hopen maar dat de weergo
den uitgerekend dit jaar een beet
je mild zijn
De feestelijke verlichting kan weer opgehangen worden, zoals op de
Appelmarkt in Zierikzee gebeurde.
Zierikzee onder Franse bezetting (deel II)
ZIERIKZEE - In 1810 marcheerden Franse soldaten
Zierikzee binnen. In 1813 breekt in verschillende steden
in Nederland opstand uit tegen de Franse bezetters. Ook
in Zierikzee gist het. De opstandelingen wenden zich tot
mr. De Brauw. Hij maant tot geduld, ook als de Fransen
mr. De Jonge bevelen Zierikzee te verlaten. Maar de Zie
rikzeeënaars hebben duidelijk hun ongenoegen laten
blijken en de Fransen zijn geschrokken. Het huis van
hun commandant wordt bewaakt door soldaten. En er
staan kanonnen voor zijn huis.
Niet alleen de twee kanonnen wek
ten verwondering en schrik. Ook aan
de Nieuwe Haven is volop activiteit.
Op de oorlogsbrik Le Buzler worden
grote hoeveelheden buskruit ge
bracht. De Brauw vraagt en krijgt
hulp van Karei Willem de Jonge en
mr. Johannes Junius van Hemert. Hij
wil het volk moed inspreken. Nog
niet tot de aanval overgaan.
Laster
De maire (burgemeester) van Zie
rikzee verzoekt de Franse generaal
Ducos en de bevelhebber van de oor
logsbrik om opheldering. Zij ontken
nen dat zij van plan zouden zijn iets
tegen de burgerij van Zierikzee te on
dernemen. Kwade laster, zo zeggen
zij. Ook buiten de stadspoorten van
Zierikzee wordt bekend wat zich in
de stad heeft afgespeeld.
Op 6 december komen Everhard
Egidius Schutter, ontvanger der be
lastingen in Oosterland, en Cornelis
van der Stolpe, maire van Bruinisse
naar Zierikzee voor overleg. De
Brauw voelt zich gesterkt.
Intusserf merkte natuurlijk ook ge
neraal Ducos wei dat er iets broeit en
dat hij weinig kan uitrichten met zijn
betrekkelijk kleine garnizoen als de
vlam echt in de pan slaat. Hij stuurt
Roelof van Meerendock, havenmees
ter van Zierikzee, naar Bergen op
Zoom om daar versterking te vragen.
Niet wachten
De Brauw begrijpt dat hij niet lan
ger kan wachten en besluit de Engel
sen, die met hun schepen in de buurt
liggen, een boodschap te sturen. Va
rensgasten zijn er genoeg in Zierik
zee. Het probleem is alfeen om deze
aan boord van de Engelse schepen te
krijgen. Op het Havenhoofd van Zie
rikzee staat een Franse batterij, be
waakt door soldaten.
De Zierikzeese loodsen en Marti-
nus Heere, overbrenger van de brief,
komen spoedig bij De Brauw met de
mededeling dat zij het niet aandur
ven. Het gevaar om naar de kelder
geschoten te worden is te groot.
De Brauw herinnert zich het aan
bod van de maire van Bruinisse en
daar laat men er geen gras over groei
en. Maandag zijn Schutter en Van der
Stolpe nog in Zierikzee geweest en
diezelfde nacht vertrekken zij. Over
de vraag door wie zij vergezeld zijn
lopen de meningen uiteen. De toen
malige stadsarchivaris P. D. de Vos
noemt Marinus Heere, maar anderen
noemen de namen van Wolfert Jume-
let en Jacob Okkerse uit Bruinisse.
Jumelet stond bekend als een visser
die uit durfde te varen als andere
schippers binnen bleven en ook Ok
kerse was niet voor een kleintje ver
vaard.
Mist
Het is mistig die nacht en deze keer
werkt het in het voordeel van de
boodschappers. Zij zien kans om de
brief te overhandigen aan George
Stewart, de commandant van het
voor anker liggende Engelse smal
deel. Hij toont zich direct bereid om
aan het verzoek van De Brauw te vol
doen om de schepen voor het haven
hoofd van Zierikzee te laten komen
en de stad op te eisen.
Bij weigering zou men direct aan
vallen. Op het eerste salvo van de En
gelsen zou De Brauw vervolgens met
zijn mannen het Franse garnizoen
aanvallen zodat de strijd voor de
Fransen van twee kanten zou komen.
Met de twee Bruenaars als loodsen
gaat men direct onder zeil naar het
Op het stadhuis wordt Lord Stuart
toegesproken door de maire. Deze
verklaart de stad en eilanden in bezit
te nemen voor de Prins van Oranje.
Lord Stuart neemt zijn intrek bij mr.
W. A, de Jonge. Maire Van Adrichem
begrijpt wat hem te doen staat. Hij
treedt af en stelt voor dat zijn ambt
wordt overgenomen door De Jonge.
Iedereen stemt daarmee in. Ook de
Engelse commandant.
Hele nacht
vreugdekreten
Uiteraard zeer tot ongenoegen van
de Franse generaal Ducos. Hij kan
zich niet overgeven. De stad wordt
immers niet aangevallen. Ducos is
wel bereid de stad over te geven als
hij zich tegenover zijn superieuren
kan verantwoorden. Als de over
macht te groot is en hij geen enkele
kans maakt. Maar zich overgeven aan
de Engelsen zonder eerst te onder
handelen, dat is de eer van Ducos te
na.
Voorwaarden
Ducos spreekt geen Engels, kan het
ook niet verstaan en besluit De
Brauw, Cornelis Tromp, Johannes
Nelemans, Hendrik Mulock Houwer
en Marinus Christiaan de Crane als
afgevaardigden naar de Engelse sche
pen testuren. De voorwaarden van de
Engelse commandant waar zij mee te
rug keren stellen hem danig teleur.
De vrije aftocht waar hij om vraagt
De Meelstraat in een ver verleden, waar mr. W. A. de Jotige woonde in het voormalige postkantoor.
Natuurlijk klinkt de hele nacht het
Oranje Boven, het Hoezee en andere
vreugdekreten. Op Woensdag komen
uit alle plaatsen van de eiland de
douanen met hun vrouwen en kinde
ren naar Zierikzee in de hoop dat ze
daar hun makkers en landgenoten
nog zullen vinden. Zij worden krijgs
gevangen gemaakt en op de Franse
brik ondergebracht. Ook twee in Zie
rikzee wonende Fransen ondergaat
eenzelfde lot. Een man van 80 jaar die
te zwak is om naar Viane te gaan.
maar ook de gehate commissaris van
politie Malingie die te trots was om
zijn post te verlaten. Woensdag 8 de
cember is het een komen en gaan bij
De Brauw. Een juichende menigte
wist van geen wijken. Zierikzee is
vrij. Walcheren volgt eerst vijf maan
den later. (Wordt vervolgd)
S. A. Jumelet Azn
Zierikzeese havenhoofd. Archivaris
P. D. de Vos maakt melding van 10
schepen, maar volgens andere bron
nen waren het er minder.
Geruchtenstroom
Tussen de Engelse oorlogsbodems
ook een kotter. Deze stuurt recht op
de haven af hetgeen voor de Fransen
aanleiding is om hun kanonnen erop
te richten. Het kanonvuur schrikt de
Engelsen af. En wat precies de drijf
veer is geweest is niet bekend, maar
bevelhebber Stuart geeft in ieder ge
val nog geen bevel de stad aan te val
len.
Een en ander zorgt voor de nodige
geruchten in Zierikzee. Geruchten
die ook de Fransen ter ore komen.
Men wordt zenuwachtig. Maire Van
Adrichem geeft 's middags om 12 uur
een proclamatie uit waarin het ve-
trek van de Franse bezetters aange
kondigd wordt.
Viane te bereiken. Er ontstaat chaos
onder de vluchtende soldaten. Fami
lieleden raken elkaar kwijt en veel
ingezetenen van Zierikzee staan de
Fransen terzijde en helpen ouderen
en zieken. Zonder dat er een druppel
bloed vloeit is Zierikzee bevrijd.
Landing
De varensgezellen maken zich
meester van de in de haven liggende
Franse brik, breken de kruitkamer
open en gooien het kruit overboord.
De kanonnen worden vernageld. Ook
de batterij op het havenhoofd van
Zierikzee wordt door de burgers in
bezit genomen. De kanonnen worden
onbruikbaar gemaakt.
's Nachts om half twee landen 200
Engelsen onder leiding van Lord Stu
art en kapitein Charles Hamilton.
Zij marcheren naar de Meelstraat
voorafgegaan door enkele stadsbe
stuurders.
wordt geweigerd en de Fransman
kan kiezen uit verschillende moge
lijkheden. Hij kan de stad overgeven
en ontruimen, maar hij kan de stad
ook verdedigen en een krijgsgevan
genschap riskeren.
Afgesproken wordt dat als de Zie
rikzeeënaars om 12 uur een kanon
schot lossen de Engelsen als vrienden
de stad binnenkomen. Als dat kanon
schot uitblijft gaan de Engelsen in de
boten' en vallen de stad aan. De Fran
se bevelhebber besluit zich terug te
trekken uit Zierikzee en af te marche
ren naar Viane om via het veer Viane-
Grishoek op Tholen te landen en zich
te melden in Bergen op Zoom.
Vlucht
De aftocht van de Fransen wordt
een vluëht. De officieren vertrekken
per rijtuig. De rest gaat te voet. Velen
werpen hun geweren en andere uit
rustingsstukken weg om maar vlug
