diensten
Stijgend aantal ongelukken met
vervoerde chemicaliën over zee
WATERSTANDEN
Visserijsector wil een
constructiever visserijbeleid
Mist bezorgt
Javazee
veel werk
,,De mense
lijke soort is
allesbehalve
agressief"
2
Z1ERIKZEE - De mist over een deel
van Zeeland, die zaterdag plotseling
op kwam, heeft veel werk bezorgd
aan de reddingsboot Javazee uit
Breskens. Veel sportvissersbootjes,
verlekkerd op de kabeljauw die
thans voor de kust in grote aantallen
voorkomt, waren uitgevaren en kon
den de weg terug moeilijk vinden.
Een bootje, de Adriana. van een
sportvisser uit Antwerpen was al van
vrijdagavond af kwijt, zo had radio
IJmuiden gemeld. Een aantal uren
werd tevergeefs naar dit scheepje ge
zocht, maar uiteindlijk kwam het
toch nog op eigen kracht in Breskens
terug.
Een viswedstrijd waaraan 28 boten
meededen, bracht ook de nodige zorg
om ze weer binnen te loodsen mee.
ZIERIKZEE - De menselijke
soort is in tegenstelling tot
wat veel biologen nog altijd
beweren allesbehalve super-
agressief. De mens beschikt
over een uitgebreid systeem
van remmingen dat agressie
onderdrukt en dat ervoor zorgt
dat conflicten worden ver
zoend. Dat is de conclusie die
de etholoog dr. F. de Waal trekt
na een zevenjarig onderzoek
naar het sociale gedrag van
apen. Volgens De Waal gaan de
conclusies uit zijn onderzoek
in veel gevallen op voor mense
lijk gedrag. De Waal heeft zijn
bevindingen neergelegd in het
boek Verzoening, vrede stich
ten onder apen en mensen. Het
boek werd in Burgers' Zoo in
Arnhem gepresenteerd.
In het kader van het onder
zoek heeft De Waal lange tijd
de chimpansee-kolonie in de
Arnhemse dierentuin bestu
deerd. Sinds 1981 verricht hij
bovendien onderzoek in de Ver
enigde Staten. In 1982 publi
ceerde hij over de Arnhemse
apenkolonie het boek Chim
pansee politiek, waarin hij
verbanden legt tussen het ge
drag van apen en dat van Haag
se politici. Volgens De Waal
kennen apen zowel tolerantie
als verzoening. ,,Ze gebruiken
net zulke politieke middelen
om agressie te beteugelen als
de maatschappij van de mens",
aldus De Waal. „Gemeenschap
pen bestaan bij de gratie van
een hoog ontwikkeld afkoe-
lingssysteem dat het sociale ra
derwerk voor oververhitting
stukdraaien en uiteenvallen
behoedt". Als voorbeeld noemt
De Waal de reactie op overbe
volking. Apen die bij elkaar in
een te kleine kooi worden ge-,
plaatst, gaan elkaar negeren.
,,Dit is te vergelijken met me
tropassagiers die uit het raam
het duister in staan te staren
om oogcontact te vermijden",
aldus De Waal. De Waal ont
dekte dat apen na een conflict
altijd uit zijn op verzoening.
Zo'n hereniging gebeurt met
langdurige omhelzingen, zoe
nen en soms sexueel contact.
Hij wil hiermee aantonen dat
er beslist geen sprake is van
een „doorlopende vrije worste
ling" in de vrije natuur. „Die
ren in een sociale groep zijn
vriend en vijand tegelijk. Ze
gedragen zich als een mensen
gezin".
Aanval
Bovendien hebben apen vol
gens De Waal geleerd hoe ze
met hun agressie moeten om
gaan. „Een ernstige aanval van
jonge volwassen mannetjes of
wijfjes wordt vaak door ande
re groepsleden gestuit. Oudere
mannetjes hebben hun agressie
tegenover vrouwtjes leren be
heersen".
In zijn boek gaat De Waal
ook in op overeenkomsten tus
sen apen en mensen als agres
sie wordt gebruikt om verbin
tenissen aan te gaan. Om de
eenheid in de groep te bewaren
bijten sommige apen de
vrouwtjes in de nek waarna ie
dereen zich weer bij de groep
voegt. „Op zoek naar een men
selijke parallel is het beste
voorbeeld de ontgroening. Als
eerstejaars-student onderging
ik zelf alle grappen en vernede
ringen die voor de toelating
van de broederschap nodig
werden geacht". Volgens De
Waal valt niet te ontkennen dat
de mens een agressieve inslag
heeft. Maar hij noemt agressie
een wezenlijk onderdeel van el
ke sociale relatie.
Na een aanvaring tussen het Nederlandse motortankschip Vlaardingen en het Belgische motortankschip Rapide
stroomde 100 ton zware stookolie in de Oosterschelde bij Bruinisse.
ZIERIKZEE - Het aantal ongelukken met het trans
port van chemicaliën over zee stijgt. Daarom is vergaan
de verbetering van de veiligheid aan boord van de sche
pen en aanpassing van de nationale calamiteitenorgani
saties nodig. Voorts moet er zo spoedig mogelijk een in
ternationale conventie komen voor het vervoer van ge
vaarlijke chemische stoffen over zee. Tenslotte is een in
ternationale aansprakelijkheidsregeling dringend
vereist om de kosten van schade aan het milieu en die
van het opruimen van wrakken en de vrijgekomen che
micaliën te kunnen verhalen.
Dit werd vastgesteld op een door
TNO georganiseerde internationale
bijeenkomst van deskundigen, die
deze week in Amsterdam wordt ge
houden. Deze eerste conferentie over
dit onderwerp wordt gesteund door
het ministerie van verkeer en water
staat, het Deense milieu-ministerie
en de Internationale Maritieme Orga
nisatie (IMO). Ook de Europese Ge
meenschap, dinsdag vertegenwoor
digd door mr. L. J. Brinkhorst,
directeur-generaal milieu van de ge
meenschap in Brussel, droeg finan
cieel bij aan de organisatie van de
conferentie.
In zijn toespraak onderstreepte
Brinkhorst het belang van preventie
ve maatregelen om de bevolking te
beschermen tegen ongelukken met
het vervoer van chemische stoffen.
Uit allerlei statistieken blijkt dat
het risico van het transport van che
micaliën oyer zee volgens de deskun
digen niet mag worden onderschat. In
de afgelopen dertig jaar hebben zich
over de gehele wereld 15.000 ongel uk
ken met gevaarlijke chemische stof
fen voorgedaan. Bijna de helft daar
van gebeurde tijdens het vervoer
ervan. In 20 procent van de ongeluk
ken bij de verscheping van chemica
liën lopen mensen letsel op, terwijl in
10 procent daarvan mensenlevens te
betreuren zijn.
Ongelukken
Het aantal ongelukken met sche
pen die chemische stoffen vervoeren,
bedraagt gemiddeld tweehonderd
per jaar, waarvan 10 procent langs de
Nederlandse kust. Dit zal volgens de
deskundigen de komende jaren ver
der toenemen omdat het vervoer van
chemische stoffen over zee een steeds
grotere omvang krijgt. Het transport
neemt jaarlijks met gemiddeld 5 pro
cent toe. Het afgelopen jaar ging on
geveer 100 miljoen ton gevaarlijke
stoffen per zeeschip van de ene naar
de andere haven. Rond de eeuwwisse-'
ling zal deze hoeveelheid bijna ver
dubbelen tot 195 miljoen ton per jaar.
De wereldtankvloot is de afgelopen
tien jaar uitgegroeid tot bijna negen
honderd schepen die alleen chemica
liën vervoeren, en 550 vaartuigen die
zowel oliën als chemische stoffen
transporteren. Over het algemeen
zijn de met moderne apparatuur uit
geruste chemietankers betrekkelijk
veilig. Met die soort vaartuigen doen
zich zelden ongelukken voor.
Het gevaarlijkst is het transport
van in vaten en dergelijke verpakte
chemicaliën, die over het algemeen
met gewone vrachtschepen worden
vervoerd. In verband met de veilig
heid voor het schip en de bemanning
staan de vaten meestal op het dek. In
noodsituaties gaat deze lading»dan
ook als eerste overboord. De vaten
met giftige inhoud vormen in dat ge
val een grote bedreiging voor het zee
milieu en de kustbevolking. De ber
ging kost dikwijls veel moeite en
geld.
In veel gevallen kunnen de kosten
niet worden verhaald. Daarom pleit
te men op de conferentie in Amster
dam voor een internationale aanspra
kelijkheidsregeling. Vervoerders van
Het schap vindt het beleid uit Den
Haag te weinig gericht op het voort
bestaan van een zo groot mogelijk
deel van de sector. Hoewel het visse
rijbedrijfsleven de noodzaak van een
forse sanering erkent, verwerpt hij
de door overheid en parlement geko
zen 'meest eenvoudige formule': sane
ring van een maximaal aantal pk's
van de kottervloot (160.000 pk) en
strenge controle van de naleving van
de regels.
Het Produktschap pleit voor een
genuanceerder aanpak en wil voors
hands niet meer dan 95.000 pk uit de
vaart nemen, zodat meer werkgele
genheid behouden blijf$ en onnodige
Tijden en standen volgens getijdetafel Deltadienst t.o.v. N.A.P.
Zierikzee
Oosterscheldemond
Philipsdam West
Wemeldinge
Doodtij: 18 november
Actuele informatie over afwijkingen: 01184-15600
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tij<d
stand
18 november
09.45
111
03.40
- 96
22.55
146
16.15
-138
18 november
08.55
104
02.50
- 84
21.40
139
15.05
-125
18 november
10.00
124
03.45
-104
22.50
159
16.05
-146
18 november
10.00
126
03.45
-106
22.55
162
16.15
-149
chemicaliën zouden moeten worden
verplicht zich te verzekeren tegen de
gevolgen van ongelukken voor het
milieu en de bergings- en schoon-
maakoperaties door het betrokken
land. De meeste ongelukken doen
zich namelijk voor in en nabij de ha
vens en langs de kusten.
In gevallen waar de internationale
aansprakelijkheidsregeling niet
voorziet, zal geput moeten kunnen
worden uit een in te stellen internati
onaal fonds, gevoed door de chemi
sche industrie. „Tot nu toe heeft de in
dustrie zich niet erg enthousiast
getoond voor een dergelijke rege-'
ling", aldus prof. R. Cleton van het
ministerie van justitie, tevens hoogle
raar in de transportwetgeling aan de
Erasmusuniversiteit in Rotterdam.
Hij waarschuwde de chemische in
dustrie mee te werken, omdat anders
de nationale regeringen tot actie zul
len overgaan. Dit is volgens hem niet
in het belang van het internationale
transport van en de handel in chemi
caliën. „De risico's van het vervoer
van chemische stoffen kunnen niet
langer worden ontkend", aldus de
hoogleraar.
ZIERIKZEE/BRUINISSE - Het visserijbedrijfsleven vindt het overheids
beleid ten aanzien van de visserijsector niet constructief genoeg. Dat blijkt
uit het rapport 'In de mist' van het Produktschap voor Vis en Visserijproduk-
ten, dat aan minister Braks (visserij) en de Tweede Kamer is aangeboden. Het
bedrijfsleven zelf meent 'opbouwend mee te werken aan het beleid', door zich
te verzetten tegen illegale aanvoer en het vangen van ondermaatse vis en mee
te betalen aan vlootsanering.
1e en 3e maandag van de maand
Burgh-Haamstede
Rayonbureau rijkspolitie. Spreekuur
van 19.00-21.00 uur.
Scharendijke
Rayonbureau rijkspolitie. Spreekuur
van 19.00-21.00 uur.
Brouwershaven
Rayonbureau rijkspolitie. Spreekuur
van 19.00-21.00 uur.
2e en 4e maandag van de maand
Nieuwerkerk
Rayonbureau rijkspolitie. Spreekuur
van 19.00-21.00 uur.
1e en 3e donderdag
van de maand
Bruinisse
Rayonbureau rijkspolitie. Spreekuur
van 19.00-21.00 uur.
2e en 4e vrijdag van de maand
Renesse
Rayonbureau rijkspolitie. Spreekuur
van 19.00-21.00 uur.
Maandag
Vaartuigen RP 5 en RVB 109 (te be
luisteren over marifoon kanaal 10).
Bereikbaar van 10.00-16.00 uur, tel.
01677-3147. Bij geen gehoor automati
sche doorschakeling naar groepsbu-
reau Willemstad of meldkamer Dor
drecht.
grote kapitaalvernietiging kan wor
den voorkomen.
Het aantal aanmeldingen voor de
saneringsregeling is zeer beperkt,
waardoor de nakoming van de ver
plichting tegenover de Europese
Commissie ('Brussel') in gevaar
komt. Ongewijzigd beleid zou daar
om de geloofwaardigheid van de
overheid, en bij gebrek aan onvol
doende druk vanuit de Kamer ook
van het parlement aantasten, aldus
het schap.
Hij wijst erop dat met name de fis
cale regelgeving rond de sane
ringspremie (waar de visserijsector
ook aan meebetaalt) een rem is op de
sanering. Er vloeit een groter bedrag
in de staatskas terug, dan de staat
zelf bijdraagt. Aanpassing is hier ab
soluut noodzakelijk om de sanering
te doen slagen, en daardoor het span
ningsveld tussen overcapaciteit en
vangstquota te doen verminderen,
zegt het schap.
De sector pleit voor een meer ge
concentreerde controle op vissers die
geen of onvoldoende visrechten bezit
ten. De speciale maandelijkse rechts
zittingen tegen overtreders die minis
ter Braks voorstelt, juicht het schap
toe. Het constateert dat er nu geluk
kig van een hardere aanpak van justi
tie sprake lijkt te zijn.
UTRECHT - De vakcentrale FNV
heeft het overleg opgeschort met
overheid en werkgevers in een werk
groep die praat over het plaatsen van
langdurig werklozen. De FNV is te
leurgesteld over de houding van de
werkgevers in dat overleg en vreest
dat de gesprekken niets opleveren.
Bruinisse
Openbare bibliotheek De Zaete.
10.00-12.00 en 18.30-20.30 uur.
Strip-o-theek (in De Zaete).
18.30-19.30 uur.
Iedere woensdag
Zierikzee
Openbare bibliotheek De Stolpe.
14.00-17.00 uur.
Burgh-Haamstede
Openbare bibliotheek De Schutse.
13.30-16.30 uur.
Bruinisse
Openbare bibliotheek De Zaete.
14.00-17.00 uur.
Donderdag
Zierikzee
Openbare bibliotheek De Stolpe.
9.30-12.00, 14.00-17.00 en 18.30-20.00
uur.
Nieuwerkerk
Bibliotheek Rehoboth. 18.30-19.15
uur.
Zaterdag 19 november
en zondag 20 november
Zierikzee f
Dokter W. Bontkes, Zierikzee, tel.
(01110) 12280, neemt waar voor
dokter Van Geer, dokter Visser,
dokter Sleegers en dokter Da-
niëls.
Spreekuur voor dringende gevallen
zaterdag- en zondagmorgen van 11.00-
11.30 uur, Touwbaan 20.
Westhoek, Brouwershaven
Dokter L. A. M. Bruel, „De Waag",
Markt Brouwershaven, tel.
(01119) 1280, neemt waar voor
dokter Flach, dokter Stenger
en dokter Van Beek-Verbeek.
De weekenddienst loopt van vrijdag
middag 18.00 uur tot maandagmor
gen 08.00 uur. Voor spoedgevallen is
er spreekuur van 11.30-12.00 uur en
van 16.30-17.00 uur, zowel op zaterdag
als zondag. Buiten spreekuurtijden
alleen dringende gevallen.
Bruinisse, Oosterland, Nieuwerkerk
Dokter A. M. Dorrestein en dokter C.
Pet, Dorpsweg 5, Bruinisse, tel.
(01113) 1280, nemen waar voor
dokter V^n den Berg en dokter
Speelman.
Tandarts D. H. de Kup, Vroonweg 4,
Haamstede, tel. (01115) 1359
neemt waar voor geheel Schou-
wen-Duiveland.
De weekenddienst bestaat uit twee
.spreekuren voor spoedgevallen na
melijk van zaterdag- en zondagmid
dag van 16.30-17.00 üur.
Wijkverpleging
Voor dringende hulpvragen is de
dienstdoende wijkverpleegkundige
(7 x 24 uur) te bereiken via het tele
foonnummer 01184-14444.
Dierenarts Wondergem, Zonnemaire,
tel. (01112) 1880, heeft dienst
voor Schouwen-Duiveland.
Vrijdag
Zierikzee
Openbare bibliotheek De Stolpe.
14.00-17.00 uur.
Burgh-Haamstede
Openbare bibliotheek De Schutse.
10.00-12.00 en 19.00-21.00 uur.
Brouwershaven
Gemeenschapsruimte. Nutsbiblio-
theek. 19.30-20.30 uu^
Bruinisse
Openbare bibliotheek De Zaete.
14.00-17.00 en 18.30-20.30 uur.
Zaterdag
Zierikzee
Openbare bibliotheek De Stolpe.
9.30-12.00 uur.
Maandag
Zierikzee
Openbare bibliotheek De' Stolpe.
14.00-17.00 en 18.30-20.00 uur.
Burgh-Haamstede
Openbare bibliotheek De Schutse.
13.30-16.30 en 19.00-21.00 uur.
Dinsdag
Burgh-Haamstede
Openbare bibliotheek De Schutse.
13.30-16.30 uur.
Apotheek C. C. H. Verschuren, Zie
rikzee, Dam 18 is op zaterdag
geopend van 9.00-12.30 uur en
van 16.30-17.30 uur. Op zondag
van 12.00-12.30 uur en van
18.00-18.30 uur.
Bel voor noodgevallen alarmcentrum
Noord- en Midden-Zeeland, tel.
(01184) 14444.
Gehandicapten adviesbureau Zee
land. Contactadres C. A. M. Jong-
mans, De Kure 1, Burgh-Haamstede.
Tel. (01115) 3077.
Nederlandse Multiple Sclerose, afde
ling Schouwen-Duiveland. Contacta
dres Laura v. d. Zande, Kapelleweg 4,
Nieuwerkerk. Tel. (01110) 15017.
Hodgin-contactgrocp, contact-adres
Elly Gebraad, Oude Moolweg 36, Re-
nesse. Tel. (01116) 1602.
Niet gewenst zwanger? Bel voor hulp
aan moeder en kind Werkgroep „Laat
Leven Schouwen-Duiveland", tel.
(01114) 2423 of landelijke dienstencen
trum VBOK (033) 620244.
Buro Rechtshulp te Zierikzee. Iedere
dinsdagmiddag van 14.15-16.15 uur
spreekuur in het pand van het Leger
des Heils (Poststraat 37). Iedereen
kan terecht voor gratis juridisch ad
vies en toewijzing van een advocaat.
AV P-Informatie- en klachtenburo
over de gezondheidszorg, tel. 01100-
31594, op dinsdagmorgen van 9.00 tot
12.00 uur en op donderdagavond van
18.00 tot 21.00 uur.
Begeleidingsgroep Borstkankerpa-
tiënten, tel. 01110-12142 of 01115-2384.
Voor hulp algemeen maatschappelijk
werk buiten kantooruren, ingeval
van acute noodsituaties: tel. 01110-
13184.
Landelijke Incontinentie Vereniging.
Contactadressen: Jeanne van de Ber
ge, tel. 01110-14228 en Marry Born, tel.
01114-2603.
Humanistische Uitvaartbegeleiding
(afscheidswoord bij crematie of be
grafenis). Jacob Roggeveenhuis, tel.
01180-14251.
Nederlandse Patiënten Vereniging
afd. Schouwen-Duiveland. Vertrou-
wcnstelefoon: 01110-14024 en 01110-
16594.
Donderdag 17 november
Zierikzee
Regentenkamer Burgerweeshuis. Ba
zaar vrouwenvereniging Tbsselscha-
de. 10.30 tot 15.30 uur.
Christelijke Gereformeerde kerk.
Statenlid Van Dijk spreekt voor RPF.
19.30 uur.
Kerkwerve
In gebouw Reinigingsdienst aan de
Ring. Openbare bestuursvergadering
(begrotingsvergadering) Reinigings
dienst Schouwen-Duiveland. 15.00
uur.
Burgh-Haamstede
Gereformeerde kerk. Bezinnings-
avönd Confessioneel Gereformeerd
Beraad Zeeland. 19.30 uur.
Bruinisse
N.H. verenigingsgebouw. Jaarverga
dering NCVB. 18.30 uur.
Vrijdag 18 november
Zierikzee
De Driehoek aan Kerkhof nz. Post-
duivententoonstelling van PV Zie-
rick. Geopend van 15.00 tot 23.00 uur.
Concertzaal. Hoffmann's Vertellin
gen van Jacques Offenbach door Goe-
se Operette Vereniging. 20.00 uur.
Brouwershaven
Tonnenmagazijn. Algemene leden
vergadering PvdA. 20.00 uur.
Dreischor
In het Plaetsenhuys. Verkoop Welfare
Rode Kruis. Van 14.00 tot 16.00 uur.
Ouwerkerk
Dorpshuis. Feestavond jubileum
Nieuw Leven. 20.00 uur.
Bruinisse
Singel 5. Verkoop Derde Wereld-p ro-
dukten. Van 10.00 tot 16.00 uur.
Goes
In 't Beest. Voorstelling Tropenjaren
voorZDASG. 21.00 uur.
Zaterdag 19 november
Serooskerke
Dorpshuis. Feestavond Dorpsge
meenschap. 19.30 uur.
Renésse
Ophalen oud papier. Vanaf 08.30 uur.
Slot Moermond. Slotfeest Junior Ka
mer. 20.00 uur.
Ellemeet
Dorpshuis. Blijspel toneelvereniging
Ellemeet. 19.30 uur.
Zonnemaire
Groene Kruisgebouw. Verkoop Welfa
re Rode Kruis. Van 10.00 tot 12.00 uur
en 13.00 tot 15.00 uur.
Ouwerkerk
Door het dorp. Rondgang muziekver
eniging Nieuw Leven. 14.00 uur.
Dorpshuis. Expositie 70 jaar Nieuw
Leven. 14.00 tot 17.00 uur.
Maandag 21 november
Zierikzee
Huis van Nassau. Vergadering Phila-
telica. 20.00 uur.
Brouwershaven
Groene Kruisgebouw. Verkoop Welfa
re Rode Kruis. Van 14.00 tot 16.00 uur.
Stadhuis. Gemeenteraadsvergade
ring. 19.30 uur.
Dinsdag 22 november
Scharendijke
Zaaltje Gereformeerde kerk. Schrijf-
avond Amnesty International. Van
19.00 tot 21.00 uur.
Nieuwerkerk
Gereformeerde kerk, zaaltje Bad
huisstraat. Schrijfavond Amnesty In
ternational. Van 19.00 tot 21.00 uur.
Oosterland
Oosterhof. Mosselavond van de Plat
telandsvrouwen. 19.30 uur.
Hervormde kerk, consistorie. Schrijf
avond Amnesty International. Van
20.00 tot 21.00 uur.
Woensdag 23 november
Zierikzee
In eigen onderkomen. Vergadering
UW. 09.30 uur. v
Hervormd Kerkcentrum. Ouderen-
bijeenkomst NCVB. 14.30 uur.
Burgh-Haamstede
Gemeentehuis. Vergadering commis
sie algemene en bestuurlijke zaken.
16.00 uur.
Oosterland
Dorpshuis Oosterhof. Verkoping. Van
13.30 tot 16.00 uur.
Bruinisse
Leeszaal openbare bibliotheek.
Schrijfavond Amnesty International.
Van 19.00 tot 21.00 uur.
Donderdag 24 november
Zierikzee
Zaal Christelijke Gereformeerde
kerk. Algemene ledenvergadering
Kruisvereniging Schouwen-Duive
land. 19.30 uur.
Zonnemaire
Dorpshuis. Lezing over dichter Nij-
hoff, Nederlandse Bond van Platte
landsvrouwen Noordgouwe e.o. 13.30
Vrijdag 25 november
Zierikzee
Huis van Nassau. Regionale vogel
tentoonstelling Vogelvereniging
Zang en Kleur. 19.30-22.30 uur.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
