Het verleden blootgelegd
streeknieuws
De avonturen van een bunzingjager
Leerlingen van ZDASG
waren in West-Berlijn
LOODGIETERSBEDRIJF
DEURLOO B.V.
4
Maritiem
Museum
in trek
Proefvaart
ZIERIKZEE - Wat doe je in je
vakantie wanneer het weer
niet bepaald uitnodigt voor
een dagje bos of strand? In zo'n
geval biedt het bezoeken van
een museum uitkomst. Die me
ning bleken vorige week tij
dens de herfstvakantie heel
wat mensen toegedaan.
Met name de eerste dagen
van deze korte vakantie bleek
het Maritiem Museum in Zie
rikzee een grote trekpleister te
zijn. In totaal 1263 bezoekers
(waarvan 1143 betalende) pas
seerden de balie in het Graven
steen om daarmee een duik te
nemen in het maritieme verle
den van Zierikzee. Een aan
zienlijke stijging in vergelij
king met het topjaar '87, toen
in de herstvakantie 951 bezoe
kers werden geteld.
Tijdens werkzaamheden Driekoningenlaan
ZIERIKZEE - Zo af en toe als de mens aan het graven slaat, licht moedertje aarde
een tipje van haar historische sluier op. Deze keer deed ze dat in de Driekoningenlaan
in Zierikzee, waar de afgelopen week driftig werd gewerkt om de bewoners van een
nieuwe riolering en een opgekalefaterd wegdek te voorzien. Door een technische on
volkomenheid is onderstaand artikel maandag onvolledig afgedrukt.
SCHOU WEN-DUIVEL AND
Jantje Beton
Een helpend handje voor onze Jan
tje. Om die helpende en vooral ook fi
nanciële hand voor Jantje Beton te
bieden, wordt in de week van 7 tot 13
november de jaarlijkse nationale
jeugdcollecte gehouden. In zo'n ze
venhonderd plaatsen, waaronder ook
een aantal op Schouwen-Duiveland
gaan in die week een legertje jeugdi
ge collectanten op pad om geld in te
zamelen.. Dat geld komt deels ten goe
de aan groepen en verenigingen die
aan deze collecte meewerken. Zo
doende pikt het jeugd- en jongeren
werk in deze regio een graantje uit^
deze nationale Jantje Beton actie
mee. De andere helft komt in de „lan
delijke pot" terecht. Hieruit worden
renteloze leningen en startbijdragen
verstrekt aan nieuwe- en verbouw
projecten van allerlei jeugdgroepe-
ringen en andere voorzieningen voor
jongeren.
ZIERIKZEE
Interkerkelijke werkgroep
Op initiatief van de Interkerkelijke
Werkgroep Zierikzee wordt op zon
dag 30 oktober een kerkdienst gehou
den in de Gereformeerde kerk aan de
Sint-Domusstraat. Voorganger is ds
K. Hendrikse uit Zierikzee. Organist
is Theo Faber en verder verleent het
Gereformeerd kerkkoor onder lei
ding van Mar van der Veer medewer
king aan de dienst. Het thema van de
bijennkomst is verzoening. Voor de
jongste kinderen is in het gebouw een
chrèche. De dienst begint om 17.00
uur en de collecte is voor de Vliegen
de dokters.
Puzzeltocht
Op initiatief van het Nederlands
Het verleden blootgelegd.
Uit de zandweg waarin de straat
was veranderd kwam een stuk bui
tenmuur van het vroegere Driekonin
genklooster aan de oppervlakte. Een
ontdekking, zo blijkt uit de woorden
van de heer P. R. M. van der Sneppen,
één van de bewoners uit deze straat.
Want hoewel reeds eerder een stuk
fundering van dit vroegere nonnen
klooster aan het daglicht kwam was
het tot nu toe onbekend dat onder het
wegdek een stuk buitenmuur yan dit
klooster dat omstreeks 1430 werd ge
bouwd, schuilging.
Of die ontdekking nu veel bij
draagt aan de kennis over dit kloos
ter valt te betwijfelen. De bewoon-
instituut voor Volksontwikkeling en-
natuurvriendenwerk wordt op zon
dag 6 november een puzzeltocht ge
houden in Zierikzee. Aan het evene
ment kunnen zowel leden als niet-le-
den van de vereniging deelnemen. De
speurtocht begint om 13.30 uur bij
restaurant Concordia. Het instituut
houdt verder een keer in de twee
maanden een koffie-ochtend in Goes.
De eerstvolgende is op zondag 20 no
vember in.de Legerdiek aan de West-
wal.
BRUINISSE
Jeugd en geloof
In'de laatst gehouden ledenverga
dering van de Nederlandse Christen-
vrouwenbond afdeling Bruinisse
hield M. J. Rouw uit Ouwerkerk een
lezing over de opgroeiende jeugd en
geloof. Mevrouw Neele heette ieder
een welkom en er werd gezongen Ps.
42 3. Daarna las ze de verzen 23-27
van Lukas 9 aan de hand van welk
Bijbelhoofdstuk ze een meditatie
hield 'Winnen of verliezen' genaamd.
Er werd een korte huishoudelijke
agenda afgewerkt. Na de pauze intro
duceerde Rouw z'n lezing 'Opgroeien
de jeugd en geloof'. Allereerst maak
te hij een leeftijdsindeling tussen de
jeugd, namelijk die tot 12 jaar waar
zich over het algemeen geen moeilijk
heden voordoen. In de jeugd van 12
tot ongeveer 25 jaar maakte de spre
ker een verdeling naar kerkelijke en
onkerkelijke jeugd, waarbij vooral
de kerkelijke jeugd werd belicht.
Rouw stelde dat geloof een levens
houding is. De ouderen moeten pro
beren hoe de jeugd hierin inzicht
moet krijgen. De ouderen moeten
zichzelf hierbij blootgeven. De jeugd
heeft niet zoveel problemen. De oude
ren hebben meestal de problemen,
van welke aard dan'ook. De jeugd
presenteert zich dan ook' dikwijls-.;
door de oudere de spiegel van zichzelf
voor te houden. Een pasklaar ant
woord voor deze problematiek had de
heer Rouw ook niet, maar wel dat ou-,
deren zich positiever zouden moeten
opstellen tegenover de jeugd en er
van uit mogen en moeten gaan dat er
hoop is en dat God niet los laat wat
Zijn hand begon. Spreker sloot de
avond met gebed af.
OOSTERSCHELDE
Palingvisser vast
De palingvisser W. K. S. uit Zierik-
sters van dit klooster, de Reguliere
Kannunikanessen van Sint Augusti-
nus leefden als lid van een contem
platieve orde een zeer teruggetrok
ken leven. Wat zich daar achter de
dikke kloostermuren voltrok drong
niet of nauwelijks tot de buitenwe
reld door. In dat kalme bestaan
kwam in 1572 een drastische omme
keer, zoals uit het verhaal van Van
der Sneppen blijkt.
Tben Zierikzee in 1572 door de Wa
tergeuzen werd ingenomen beteken
de dat de oorlog aan het katholi
cisme. De zusters werden verjaagd en
het klooster kwam leeg te staan. Vier
jaar later, toen Mondragon na een
heldhaftig verzet van de Zierikzeeë-
naren zijn intrek in de stad nam,
kreeg het klooster een andere functie.
Alle kloosters werden zonder pardon
gesloopt om zodoende de dijkgaten te
dichten.
Blijkbaar waren niet alle stenen
van de kloostermuur nodig, want eer
der reeds kwamen er restanten van
dit bolwerk van katholicisme aan de
oppervlakte. Het heeft echter weinig
opgeleverd, want zoals Van der Snep
pen aanneemt zal ook dit klooster in
de vier jaar dat het leegstond wel ten
prooi zijn gevallen aan plunderaars
en rovers. Geen fraaie herinneringen
aan het „rijke roomsche leven" van
weleer maar een paar scherven en
half bordje van Chinees porselein,
dat is alles waarmee amateur-archeo
loog Van der Sneppen het moet doen.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
SCHUDDEBEURS -TEL. 01110-16255
YERSEKE - Zaterdag 22 oktober
werd op de Oosterschelde de proef
vaart gehouden van de nieuwe YE 82
Maatje van Liere van de firma C. P.
en K. J. van IJsseldijk uit Yerseke.
De nieuwe kotter is gebouwd om te
fungeren zowel in de mosselvisserij
als in de oestervisserij. De verwate-
ringsinstallatie kan worden gebruikt
als bassin voor de oesters. Maar ook
voor de mosselen die uit het schip
over boord moeten. Ook een oester
sorteerder behoort bij de uitrusting
van het schip dat 1200 tonnen mosse
len kan laden. Het nieuwe schip is ge
bouwd door firma Gebroeders Kooi
man in Zwijndrecht. Het schip meet
34 x 9 meter. De diepgang is slechts 65
cm.
Berlijn herinnert sterk aan de tijd tussen
1940 en 1945
ZIERIKZEE - Ruim vijftig leerlingen van de Zeeuwse
Dag en Avond Scholen Gemeenschap (ZDASG) met Duits
in hun pakket bezochten in de herfstvakantie de voorma
lige Duitse hoofdstad West-Berlijn. Uit hun reisverslag
blijkt dat zij daarbij sterk werden geconfronteerd met
de periode van de Tweede Wereldoorlog.
zee kwam eind vorige week in moei
lijkheden op de Oosterschelde maar
de opsporings- en reddingsactie die
op touw gezet was kon onverrichter-
zake terug keren. Schipper S. zou met
de ZZ 18 van Wemeldinge naar de
thuishaven Zierikzee varen in de
avonduren. Maar toen het schip na
een uur nog niet binnen was werd
alarm geslagen. De RWS 88 en de red
dingsboot Koningin Beatrix werden
geactiveerd om het scheepje op te
sporen. Dat bleek uiteindelijk niet
nodig. De schipper was door het
slechte zicht vast gevaren en kon na
vele uren zelf los komen en de haven
van Zierikzee binnen lopen.
Kotter lek
De kokkelvisser TH 27 kwam vrij
dagavond op de Oosterschelde in de
Hammen in moeilijkheden. De kotter
voer over z'n eigen uitstaande anker
heen en kreeg lekkage in de voor-
piek. Dat dreigde zulke ernstige vor
men aan te nemen dat ijlings iemand
in de sloep sprong om in Burghsluis
hulp te halen terwijl de rest van de
bemanning de kotter op een zand
plaat zette. De Koningin Beatrix
sleepte de kotter naar Burghsluis.
„Het is merkwaardig zoals deze
stad de buitenlander regelmatig her
innert aan de tijd tussen 1933 en 1945,
maar in het bijzonder aan die tussen
1940 en 1945", aldus het verslag. De
reis werd georganiseerd en geleid
door leraar Duits, J. Ubachs. Op het
programma stond een aantal uitstap
jes in West-Berlijn en omgeving
waaraan men op basis van vrijwillig
heid kon deelnemen. Men bezocht het
Olympisch stadion, de Wannsee en
het kasteel Charlottenburg. Te voet
bezocht men de wijk Kreutzberg en
het Rijksdaggebouw waar een ten
toonstelling over de laatste tweehon
derd jaar Duitse geschiedenis te zien
Verplicht besteden
Ook bracht men een bezoek aan een
tentoonstelling over moderne kunst
in de Martin Gropius Bau en het mu
seum voor Verkeer en Techniek. In
kleine groepjes werd Oost-Berlijn be
zocht. Het moeilijkste was om hier
binnen te komen. Zo blijkt uit het
reisverslag. „Het passeren van 'de
muur' kostte ongeveer een uur aan
formaliteiten. Zoals het uitschrijven
van een dagvisum, het verplicht aan
schaffen van 25 Oostduitse Marken
(die verplicht moeten worden be
steed) en het drie keer tonen van een
paspoort. De muur was aan de weste
lijke zijde overvloedig bespoten met
graffity en aan de oostelijke zijde
maagdelijk wit".
Het besteden van de 25 Mark bleek
bijna evenveel moeite te kosten als
het passeren van de muur. Kleding
was drie tot vier keer zo duur als in
het westen en horeca-gelegenheden
konden alleen op afspraak worden
bezocht. Men kocht klassieke gram
mofoonplaten die in Oost-Berlijn
goedkoop bleken te zijn, evenals boe
ken.
De passage van de de muur terug
naar West-Berlijn bleek in een half
uur mogelijk. Vlak bij het punt waar
buitenlandse toeristen mogen passe
ren, Checkpoint Charly, bezocht men
het museum Haus am Checkpoint
Charly. Daar was documentatie en fo
tomateriaal te zien over het oprichten
van de muur en een aantal vervoers
middelen en tunnels waarmee men in
het recente verleden pogingen deed
om de muur illegaal te passeren.
ZIERIKZEE - Het was in de tijd dat iedereen nog op
klompen liep en de huidig-e N59 tussen de Oude Dijk
naar de Pleisterplaats nog Bosweg heette, dat dit ver
haal zich op een boerenhoeve aan de rand van Oosterland
afspeelde. Het verhaal van de koeienvoerder die met het
vangen van een bunzing een centje bij wilde verdienen.
Weten dat er een bunzing rondloopt
is echter nog wel iets anders dan een
bunzing vangen. De val met een ei als
lokaas heeft geen resultaat en ook het
advies van zijn vriend om een klem te
zetten levert niets op. Te langen leste
probeert de koeienvoerder het met de
ingewanden van een haan, iets waar
op bunzings dol zijn, zo beweerde
men.
De andere dag is er geen twijfel
meer mogelijk: wanneer De Vin de
deurklink van het berghok naar be
neden drukt hoort hij een hevig gesis
en geblaas van de in de val gelopen
bunzing. Een knaap van een beest is
het, sissend en blazend van woede. In
zijn eentje de klus klaren gaat niet,
daarom roept de koeienvoerder de
paardeknecht erbij.
Die weet raad; rond de val wordt
een zak gespannen, waarna de klep
van de val geopend wordt en de bun
zing in de zak komt. Dat valt niet
mee, het in het nauw gedreven beest
gaat tekeer als een wilde: probeert de
beide mannen te bijten waar hij kan.
Tegen twee boerenknechten lijkt het
dier niet op te kunnen. De val gaat in
de zak, de klep wordt geopend en
dan...plons, via een gat in de zak her
vindt het dier zijn vrijheid.
In die tijd waren daar in de polder
van Oosterland heel wat percelen op
schietend hakhout: elzen en iepen,
die waren aangeplant voor het ge
bruik in het boerenbedrijf om de per
celen af te bakenen en door de mos
selkwekers op de Grevelingen. In één
van die bossen in de nabijheid van
Sirjansland lag een verroeste klem-
met brede, dichtgeklapte tanden als
tastbaar bewijs dat er op die plaats,
behalve hazen, konijnen, fazanten en
patrijzen ook ratten, wezels en bun
zingen zaten. Die bunzingen waren
zeldzaam, want wanneer een mens
zo'n rover zag dan werd hij onherroe
pelijk en zonder pardon uitgeroeid.
Val
Dat uitroeien was een kunst apart,
getuige de inspanningen die een koei
envoerder op een hofstede aan de
rand van Oosterland in de jaren der
tig moest doen om een bunzingfami
lie in de val te lokken. Bij het voeren
van de kalveren hoorde hij in het
rommelhok een verdacht geluid. Rat
ten, schoot er door zijn hoofd heen,
want die zaten overal, vooral langs de
slootkanten rond de boerderij.
Bunzing
Een spiedende blik in het rommel
hok leverde echter een andere visie
op: de prenten in het zand waren niet
die van een rat maar van een bunzing.
Dat betekende een ramp voor de
boer: niets was meer veilig: kippen
niet, jonge hanen en katten niet en
jonge vogels evenmin. „Misschien
kreeg hij wel een extraatje van de
boer en anders was er altijd nog geld
te maken van het velletje en zou ook
de jachtopziener wel een paar dub
beltjes betalen als hij de bunzing te
pakken kon krijgen" prakkizeerde
koeienvoerder De Vin.
Nest
De bunzings laten zich de eerstko
mende tijd niet meer zien. Tbtdat er
op zekere dag stro nodig is. De stro-
klamp blijkt een voorraadje lege ei-
erdoppen, twee dode kraaien, een do
de duif, twee dode kippen, dode
ratten, muizen en vogeltjes, kortom
alles wat een bunzing graag lust te
bevatten. Ondertussen doen heel wat
verhalen over de bunzing de ronde.
Het voorjaar breekt aan, tijd voor
de grote schoonmaak. Ook de schu
ren moeten eraan geloven. De Vin
doet het deze keer graag, in de hoop
de geheimzinnige bunzing op het
spoor te komen. En dan op een gege
ven moment ziet hij 'm op de richels
van de spaanplaat, daar loopt het
beest zonder dat hij zijn belager op
merkt naar een klein hoopje hooi, dat
overgebleven is van vorig jaar. Dat is
het dus, waar het beest zich schuil
houdt, flitst het door De Vin héén,
die uit het bergje hooi het gepiep van
jonge bunzings hoort.
Nu moet het lukken om de bunzing
familie te vangen. Met nog zo'n vijf
andere arbeiders, allen gewapend
met een riek of hooivork wordt de
aanval op de bunzingfamilie ge
opend: het hooi wordt door de zes
mannen verwijderd en zie daar: de
bunzing komt tevoorschijn, niet
schuw en angstig, maar driest komt
hij recht op de mannen af.
De oudste knecht geeft het beest
een fikse klap met zijn hooivork.
Woedend springt het dier op om ver
volgens in het hooi te verdwijnen. De
tweede bunzing komt tevoorschijn
om even zo snel weer in het hooi on
der te duiken. De mannen gaan door.
Dan loopt op een afstandje van zo'n
meter of tien de eerste bunzing met
iets in zijn bek weg. Het zestal valt
het beest aan, een regen van klappen
daalt op zijn kop. Zo erg dat hij de
jonge bunzing die hij in zijn bek heeft
laat vallen.
Voor medelijden is geen plaats.
Bunzings zijn als de grootste rovers
van het platteland immers de vijan
den van de landman. De jonge bun
zing wordt in een mand op de dors
vloer gezet. Als De Vin kort daarna
weer bij de mand komt is deze leeg.
Het jong is door zijn moeder uit de
mand gesleept en ligt nu onder de
kribbe in een hoek van de stal.
Een boerderij uit het begin van deze eeuw in de polder van Oosterland.
De ploeg mannen zoekt in het hooi
verder naar het nest. Een verschrik
kelijke stank wijst erop dat ze er
dicht bij zijn. Wanneer ze op het nest
stuiten blijken er nog vijf jonge pie
pende en kermende bunzings in te zit
ten. De oude bunzing komt op dat ge
piep en gekerm tevoorschijn om zijn
kroost te beschermen. Het beest wil
in de mand springen, maar krijgt een
klap met een hooivork, waardoor het
beest op de vlucht staat om vervol
gens weer een paar keer terug te ke
ren naar zijn in nood verkerende
kroost.
Tbch slagen de mannen er niet in
om het beest te raken. De enige oplos
sing is het inschakelen van een hond.
Het duurt even voordat de oude bun
zing weer opdoemt, hij heeft wellicht
geroken dat er een hond in de buurt
is. Op het gepiep van de jonge bun
zings komt hij echter weer tevoor
schijn. Deze keer wordt het hem
noodlottig.
Gevecht
Het hondje springt vanachter een
muurtje op de bunzing af, die luid
schreeuwt. De bunzing is verloren.
De hond, gedreven door zijn jachtin
stinct bijt de kippendief in de nek,
schudt hem heen en weer, werpt hem
in de hoogte en maakt met de nodige
beten een eind aan het leven van de
bunzing. Bij de jachtopziener wordt
als bewijs van dit drama een afgesne
den poot gebracht, die zestig cent op
brengt.
Nog- een bunzing
Nu is er nog een bunzing die gevan
gen moet worden. Met een val waarin
de jonge bunzings als lokaas dienen
moet dat lukken. Die jonkies zijn
echter niet meer te vinden. De oude
heeft ze opgegeten. Waarom? Komt
dit meer voor wellicht. Opnieuw
wordt de truc met de zak toegepast en
opnieuw gaat de in het nauw ge
brachte bunzing hevig te keer. Deze
keer wordt niet de fout gemaakt om
een zak met gat erin te gebruiken. De
bunzing kan nu niet aan zijn lot van
verdrinking voorkomen, waardoor
opnieuw zestig cent wordt geïncas
seerd. Alzo eindigt het bunzingver-
haal dat een paar dagen het onder
werp van gesprek was in Oosterland.
S. A. Jumelet AZ.
