BROOD UIT HET WATER
Kozakken-zang- in Zierikzee
berichten
Bekwame goudsmid aan lager wal
Si
üêf!
Mf\mm
Nieuwe
ambassadeur
in Oslo
Ondernemers
positief over
verlaging BTW
4
DEN HAAG - Drs. F. M. L. Baron
van Geen, momenteel ambassadeur
te Islamabad, zal naar verwachting
binnenkort worden benoemd tot am
bassadeur te Oslo, zo heeft het minis
terie van buitenlandse zaken in Den
Haag meegedeeld.
Baron van Geen volgt mr. N. van
Dijl op, die met pensioen is gegaan.
Voordat hij in 1984 tot ambassadeur
in Pakistan werd benoemd, heeft Ba
ron van Geen (55) posten bekleed in
Bonn, Brussel, Tbkio en Parijs.
DEN HAAG - De Nederlandse
werkgeversorganisaties staan posi
tief tegenover een verlaging van het
BTW-tarief, zo laten VNO, NCW,
KNOV en NCOV desgevraagd weten.
Minister Ruding (financiën) stelde
een BTW-verlaging serieus te willen
bekijken, in het kader van de begro
tingsvoorbereiding voor 1989.
Het Nederlands Christelijk Werk
geversverbond pleit voor een verla
ging van het hoge tarief van 20 naar
bijvoorbeeld 18 procent of zoveel
meer als mogelijk. Het verbond vindt
dat het mes aan meerdere kanten
snijdt: de verlaging draagt bij aan
een koopkrachtbehoud en/of
verbetering, het zwarte circuit wordt
ermee teruggedrongen en de verla
ging levert een bijdrage aan de fiscale
harmonisatie in Europa, aan de voor
avond van het wegvallen van de bin
nengrenzen (1992).
Het NCW voelt niets voor het over
hevelen van diensten van het hoge
naar het lage (zes procents) tarief.
Met name in het midden - en kleinbe
drijf (KNOV en NCOV) wordt een
gunstige uitwerking van zo'n overhe
veling verwacht. Het NCW vreest
echter een oeverloze discussie over de
vraag welke diensten nu wel en wel
ke niet onder het lage tarief terecht
moeten komen. Bovendien staat het
haaks op de fiscale eenwording van
Europa, aangezien in andere EG-
landen de diensten een hoog tarief
kennen.
Dinsdag-16 augustus
Nederland 1
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
15.30 uur James Herriot, Engelse se
rie: Afl. 12.
16.21 uur Kerkepad. Afl. 7.
16.47 uur Haantje de voorste, Duitse
jeugdserie. Afl. 3. Herh.
17.21 uur Kijk, zo zit je in elkaar, te
kenfilmserie.
17.30 uur Journaal.
17.40 uur De Stuntels, tekenfilmse
rie.
17.46 uur Ja, Natuurlijk extra, na
tuurprogramma.
18.21 uur Kerkepad. Afl. 7. Herh.
19.00 uur Journaal.
19.18 uur Kanaal 13, Nederlandse
jeugdserie. Herh.
19.42 uur Niet te geloven, Ameri
kaanse comedyserie.
20.06 uur Murder she wrote, Ameri
kaanse detectiveserie.
21.19 uur Hier en nu, actualiteitenru
briek.
22.07 uur Dertien persoonlijke ont
moetingen. Vanavond: lt. Kol. Boss-
hardt uit Amsterdam.
22.30 uur Journaal.
22.40 uur Geloof in actie, documen
taire over het werk van Marcel Quar-
tel voor het Leger des Heils in Zaïre.
Herh.
Nederland 2
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
15.30 uur Knokke Star Festival 1988,
optreden van Peter Douglas en De
Meisjes tijden het Knokke Star Festi
val 1988.
16.12 uur Tweestrijd, Amerikaanse
speelfilm.
18.10 uur Eten uit eigen tuin, tuinier-
tips.
18.25 uur Kijkt TV, populair weten
schappelijk programma.
18.55 uur De Fabeltjeskrant.
19.00 uur Bassie en Adriaan en het
geheim van de schatkaart, serie.
19.25 uur Alles of niets, spelprogram-
ma gepresenteerd door Wim- Bos
boom.
20.00 uur Journaal.
20.29 uur De TROS Way of Life Show,
spelshow vanaf de Efteling gepresen
teerd door Ron Brandsteden Deze
week kandidaten uit Overijssel.
22.10 uur TROS Aktua, actualiteiten
magazine.
22.40 uur Van de koele meren des
doods, 4-delige serie uit 1982.
23.35 uur Journaal.
Nederland 3
09.00, 13.00, 18.30 uur Nieuws voor
doven en slechthorenden
18.45 uur Sesamstraat.
19.00 uur Catweazle, Engelse jeugd
serie.
19.25 uur Cinemakkie, kinderpro
gramma waarin je lachend alles te
weten komt over het maken van
films.
20.00 uur Journaal.
20.29 uur Van gewest tot gewest.
21.06 uur Jazz in de Meervaart (1).
21.30 uur Tweegezicht, documentaire
serie over het leven van eeneiige
tweelingen. Afl. 1.
22.30 uur Journaal.
22.40 uur Republikeinse conventie in
Amerika,
23.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden.
BRT 1
16.00 uur Columbo, Amerikaanse tv-
film.
17.55 uur Nieuws.
18.00 uur Tik Tak, animatieserie. Afl.
48. Herh.
18.05 uur Pim en Pam, kleuterserie
van Louis Contrijn naar de verhalen
van Bruno van den Meerschaut. Afl.:
7.
18.20 uur De kleinste zwerver, (The
littlest hobo), 18-delige Canadese
jeugdserie waarin een Duitse scheper
de hoofdrol speel. Afl. 10.
18.45 uur Het koninkrijk van de ijs
beer, 3-delige Britse documentaire se
rie over de zoektocht naar ijsberen en
andere dieren rond de Noordpool.
19.40 uur Lotto-winnaars, medede
lingen en programma-overzicht.
19.45 uur Nieuws.
20.10 uur Kunst-zaken.
20.20 uur De kliniek (The limbo con
nection), zesdelige Britse thrillerse
rie van Robert Tronson naar een ver
haal van Derry Quinn. Afl. 6. Herh.
20.45 uur Rond Daniël, showpro
gramma met Daniël van Avermaet
vanuit Bredene.
21.50 uur Uitzending door derden,
programma van de Liberale TV- en
Radio-Omroep.
22.40 uur De Vereffenaar, Ameri
kaanse serie.
22.30 uur Nieuws.
22.55 uur Coda: Gentle and agressive
tunes, van G. Dekerpel, uitgevoerd
door het Belgische Klarinettenkwar-
tet.
BRT 2
Geen uitzending.
OVERVEEN - Een grote uitslaande
brand heeft een villa aan de Zeeweg
in Overveen (gemeente Bloemendaal)
grotendeels in de as gelegd. De scha
de bedraagt volgens een woordvoer
der van de brandweer ongeveer een
miljoen gulden. Niemand raakte ge
wond. De villa, die aan de rand van
het nationale park Kennemerduinen
ligt, werd gebruikt als pension voor
buitenlandse vakantiegangers. De
oorzaak van de brand is nog onbe
kend.
CAÏRO - Egyptische veilig
heidstroepen zetten traangas in bij
nieuwe botsingen met honderden
Moslim-extremisten in de buitenwijk
Ain Shams van Cairo. De paramili
taire politie schoot volgens getuigen
in de lucht om de met stenen gooien
de betogers uit elkaar te jagen. Bij de
ongeregeldheden is ten minste een
dode gevallen en raakten 22 mensen
gewond, onder wie drie politie
agenten, zo heeft de veiligheidspoli
tie gemeld.
BRUSSEL - In Oostende is een
Britse soldaat doodgeschoten. Dit
heeft de politie in Brugge bekendge
maakt. Het verboden Ierse Republi
keinse leger IRA heeft later de ver
antwoordelijkheid voor de aanslag
opgeëist. De 38-jarige militair, Ri
chard Heakin, werd door twee man
nen van dichtbij doodgeschoten toen
hij in zijn auto stond te wachten bij
een verkeerslicht in Oostende. Hij
was van de Bondsrepubliek op weg
naar Groot-Brittannië.
ZIERIKZEE - De Luther
se kerk was tot aan de nok
toe gevuld met belangstel
lenden, die niets wilden
missen van het concert dat
gegeven werd door Der ori
ginal Wolga Kosaken. Het
kleine kerkje in Zierikzee,
dat normaal aan zo'n hon
derd personen plaats
biedt, telde tijdens het op
treden 125 mensen.
De zeven kozakken maken een toer
ter gelegenheid van het duizendjarig
Christendom in Rusland. Een optre
den in Zierikzee is dan ook opmerke
lijk. Maar een terechte keuze, want de
belangstelling was zogezegd groot.
Mevrouw Den Engelsen uit Renesse -
in de regio bekend als ikonen-maak-
ster - had haar ikonen beschikbaar
gesteld om de kerk sfeervol in te rich
ten. Meest opvallend was het Chris
tus drieluik op het altaar.
Even waanden de aanwezigen zich
in de Sovjet-Unie. De kozakken wa
ren in authentieke kledij gestoken en
de muziek was meer dan goed. Het
streven van de Wolga Kozakken is de
Slavische muziek in ere te houden. In
veel kerken is de muziek verdwenen
en dreigt in de vergetelheid te raken.
Optredens van de Wolga Kozakken
zijn zo imponerend, dat ze die verge
telheid kunnen tegenhouden.
Na diverse nummers sloot het koor
kerkelijk af met Ik bid U aan o macht
der liefde en het Vater unser. Op het
verzoek van de Kozakken om na ker
kelijke nummers niet te klappen
werd vanzelfsprekend gehoor gege
ven door de aanwezigen.
Der original Wolga Kosaken trokken veel belangstelling.
Anthonis van der Willig(h)engeboren te Zierikzee in 1591
ZIERIKZEE - Het welvarende Zierikzee was van de veertiende eeuw af een
geliefde vestigingsplaats voor goud- en zilversmeden. Hun kunstambacht kon
floreren temidden van een kapitaalkrachtige burgerij. Van sommige edelsme
den kennen we slechts de naam dankzij de Zierikzeese poorterboeken, die een
periode van 1302 tot 1810 bestrijken.
Pas in de zestiende eeuw begin
nen de gegevens ruimer te vloeien.
De maatschappelijke positie van
de goud- en zilversmeden was over
het algemeen goed tot zeer goed te
noemen. Enkelen kwamen van el
ders, maar een aantal van hen
stamde uit een familie, die reeds
een of meer generaties aldaar had
den gewerkt en gewoond.
Tot laatstgenoemde categorie
behoort Anthonis van der Wil-
lig(h)en, die in 1591 in Zierikzee
werd geboren en gedoopt op 21
april van dat jaar. Hij was de zoon
van de alom geachte goudsmid
Pieter Hermansz (Van der Willi
gen), een man van grote reputatie
en welstand. Anthonis, die nader
hand als goudsmid en graveur in
het voetspoor van zijn vader trad
en zo te zien een glanzende toe
komst voor zich had, zou zich ech
ter niet op gelijke wijze kunnen
handhaven, maar raakte aan lager
wal
'Import'
Evenals in de tegenwoordige
tijd woonde er in het zestiende
eeuwse Zierikzee ook 'import'.
Dat willen zeggen een groep inwo
ners, die lang of kort geleden van
elders was gekomen. Wilden zij in
een of ander ambacht de kost ver
dienen dan was het noodzakelijk
om het poorter- of burgerrecht van
de stad te verwerven en lid te wor
den van een gilde. Een goed voor
beeld van deze gang van zaken le
verde de uit Bergen op Zoom
geboortige Pieter Hermansz, die
zich in 1572 als poorter van Zierik
zee liet inschrijven.
Het is bekend dat hij aan de Ou
de Haven het huis De Druyve be
woonde en zich in betrekkelijk
korte tijd in zijn nieuwe woon
plaats een uitstekende reputatie
wist te verwerven: op 28 mei 1575
werd hij deken van het Zierikzee
se goudsmidsgilde terwijl hij op 5
september 1580 door gecommi-
teerde raden van Zeeland als wis
selaar te Zierikzee werd be
noemd. ,,Hij was dus voor dien
tijd een man van gewicht, daarbij
niet onbemiddeld want hij kocht
in 1596 voor 500 gulden aan zijn
zoon Herman Pieterse, die ook
goudsmid was, een huis staande
op de dam"(Marie de Man). Eer
vol was de opdracht, die hij kreeg
van het stadsbestuur om een vijf
tal gouden gedenkpenningen te
leveren ter herinnering aan het
Spaanse beleg van Zierikzee in de
jaren 1575 en 1576.
Behalve zoon Herman werd nog
een andere zoon genaamd Antho
nis geboren, zich later noemende
Van der Willig(h)en, goud- en zil
versmid te Zierikzee. Laatstge
noemde ontpopte zich als een
uitermate kundig graveur. Hij ver
vaardigde een fraaie voorstelling
van het ontbrekende deel vap de
Sint Lievens Monstertoren. Enke
le afdrukken van deze gravure
zijn bewaard gebleven alsmede de
originele door hem gegraveerde
koperplaten, drie in getal.
Anthonis van der Willig(h)en
trouwde op 17 januari 1617 met
Grietje van den Houte, dochter
van de goudsmid Nicolaas Dirkse
van den Houte. Het jonge echtpaar
vestigde zich in de Meelstraat niet
ver van het stadhuis in het karak
teristieke huis Roomen. Dit pand
dat twintig jaar geleden bijna op
instorten stond, kon gelukkig in
1972/73 worden gerestaureerd. De
toekomst zag er dus zonnig uit,
echter door verschillende oorza
ken die niet allemaal bekend zijn,
keei'de het tij in ongunstige zin.
Nog in 1622 was Anthonis van der
Willig(h)en in Zierikzee tot luite
nant bij een der compagnieën van
de plaatselijke schutterij aan
gesteld.
Vrij spoedig daarna moest het
hem in financieel opzicht minder
goed zijn gegaan, althans het ge
zin nam het besluit zich elders te
vestigen. In 1630 duikt hij op in 's-
Gravenhage. Aldaar vroeg en
kreeg hij octrooi tot het slaan en
doen uitgeven van een gedenkpen
ning ter gelegenheid van de over
winningen van Frederik Hendrik.
Gevangen
Toch ziet Zeeland hem nog een
keer terug en wel in het jaar 1634.
Zijn ster is inmiddels verbleekt.
Sterker nog, de voormalige Zie
rikzeese goudsmid en graveur is
duidelijk aan lager wal geraakt.
Wegens de vervaardiging van val
se rijksdaalders, door hem zelf op
Walcheren in roulatie gebracht,
werd hij in hechtenis genomen. In
genoemd jaar bevond Anthonis
zich onvrijwillig in de gevangen
toren van Vlissingen. Hoe het hem
verder is vergaan vermeldt de
historie niet, maar er zijn geen
aanwijzingen dat voor hem nader
hand nog eerherstel was wegge
legd.
Wiebe Keikes
feL *-T fr» -.4
W- - v' *r 1 yrfrv'TKy.,* .'-'' 1
Gravure door Anthonis van der Willig(h)en te Zierikzee (1619).
WEERT - De 33-jarige mevrouw E.
B. N. H. Schreurs is in haar woning in
Weert vermoord. Volgens de politie
van Weert zijn er aanwijzingen dat de
vrouw is gewurgd. Het onderzoek
naar de juiste doodsoorzaak en naar
de dader wordt nog voortgezet. Bu-
'rèn hebben de vrouw, die alleen
woonde, omstreeks elf uur zaterdag
ochtend nog gezien Naar aanleiding
van een ruzie in haar appartement
waarschuwden zij de familie van de
vrouw, die haar dood in haar woning
aantroffen.
TEHERAN - De eerste Britse diplo
maat die sinds ruim een jaar Iran be
zoekt, heeft zijn eerste besprekingen
met hoge fuctionarissen „nuttig" ge
noemd. David Reddaway verklaarde
voor zijn vertrek uit Londen dat hij
hoopt vooruitgang te boeken naar de
vrijlating van de westerse gijzelaars
in Libanon, onder wie de Anglicaan
se gezant Terry Waite.
Advertentie
INSTALLATIEBEDRIJF
Veemarkt Leiden
LEIDEN, 15-8. Slachtrunderen:
(per kg geslacht gewicht).
Aanvoer 911, waarvan 200 stieren.
Dikbillen extra kw. 8,50-/ 13,00;
stieren le kwal. 7,25-ƒ 8,00; 2e kw.
6,30-/ 7,25; vaarzen le kw. 7,40-
8,30; 2e kw. 6,50-ƒ 7,40; koeien le
kw. 7,35-/ 8,20, 2e kw. 6,55-/ 7,35,
3e kw. 5,95-/ 6,55; worstkoeien
5,50-/ 6,10.
Stieren: handel redelijk, prijzen ge
lijk; koeien: handel redelijk, prijzen
hoger.
Slachtschapen- en lammeren (per
kg geslacht gewicht).
Aanvoer 143. Schapen 4,50-/ 6,50;
zuiglammeren 9,00-/ 10,50.
Schapen- en lammeren (per stuk).
Schapen 160-f 200, zuiglammeren
170-220.
Schapen: handel redelijk, prijzen
gelijk; lammeren: handel redelijk,
prijzen gelijk.
Totale aanvoer 1054 stuks.
Paardenmarkt Utrecht
UTRECHT, 15-8. Op de paarden
markt in Utrecht 2ijn maandag 126
dieren aangevoerd.
De prijzen luidden als volgt per
stuk: Luxe paarden 2750-/ 3450; ou
de paarden 1900-/ 2850; 3-jarige
1875-/ 2900; 2-jarige 1475-f 2450;
veulens 650-ƒ 1300; hitten 700-
1625; slachtpony's 450-f 1150;
Shetlanders 350-/ 650.
Prijzen per kg: Oude slachtpaarden
4,30-f 6,20 en jonge slachtpaarden
4,50-/ 6,15.
De handel was rustig en de prijzen
prijshoudend.
Maashaven, 13-8 van Rotterdam naar
Bremen
Nedlloyd Amsterdam, 14-8 te Lobito
Nedlloyd Delft, 14-8 van Rotterdam
naar Ptkelang
Nedlloyd Neerlandia, 14-8 van Leha-
vre naar Liverpool
Gulf Spirit, 14-8 190 zw Fastnet naar
Savannah
Nedlloyd Amsterdam, 14-8 te Lobito
Nedlloyd Delft, 14-8 van Rotterdam
naar Ptkelang
Nedlloyd Neerlandia, 14-8 van Leha-
vre naar Liverpool
Pacific Tulip, 14-8 66 n Recife naar Be-
lem
79
Met Gerrit Krab klopte hij in de na
nacht de wacht. Hij vond Gerrit een
fijne makker, zo rauw en cru hij was.
Ze spraken nog over wat Gerrit had
zitten vertellen. Daarna stond Arend-
Michiel erover na te denken, dat het
allemaal dikwijls zo anderi ging dan
een mens zich voorstelde. Hij hpd ge
droomd, dat ze hem de haringkoning
noemden en uitgerekend: nü ma
troos, dón stuurman, lóter schipper.
Wie weet hoe anders het ging! Mis
schien haalde hij de reis wel nooit.
Maar aan dat laatste wilde hij niet.
Nóóit!
De bries hield aan. Ze logden een
etmóal lang zeven mijl. De Wisselval
ligheid holde naar Shetland. Ze had
den acht dagen nodig om de visgron
den te halen.
Voorin vonden ze dat prachtig.
Maar Arend-Michiel rekende uit, dat
ze met stoom, evenals de Engelsen, al
drie nachten hadden kunnen vis
sen
16
Twaalf uur, helder zicht.
Wijnand Hoogendijk schoot de zon,
mat de hemel, loodde de grond. Tben
sprak hij: „We hebben de zestig".
Ze waren er.
Arend-Michiel van Roon stond aan
dek en hij keek over de watervlakte
uit. Zij verrukte hem. De golven
spoelden aan, de golven spoelden
weg. Tien keer was hij hier denkelijk
reeds geweest, honderden keren
hoopte hij nog te komen in deze enor
me wijdheid beoosten de Hebriden.
Door FENAND VAN DEN OEVER
De Noordzee is groot, op de zestig is
zij het grootst. Daar ontmoeten
oceaan en zee elkaar. De scholen
maatjesharing zwemmen erheen om
bruiloft te vieren en de vissers wer
pen er hun netten. Op hoop van ze-*
gen, van vader op zoon, van geslacht
op geslacht. En ze vertellen erover
aan de wal: dóór is de Zee, daar is het
groot. Wie niet op de zestig is ge
weest, is geen Zeeman.
Nu stond Arend-Michiel er weer.
Hij weet: het kan hier spoken. De
wilde driften, aangewakkerd door de
westenwinden, die over de Orkaden
aanjakkeren, kunnen van deze ruim
te een hel maken. Dan is het fijn,
wanneer er maats in de buurt zijn.
Maar voor de rest begeert iedere vis
serman de zee voor zichzelf.
Arend-Michiel keek in het rond:
water links, water rechts, water over
al. Van horizon tot horizon. Zo is het
overal buiten, maar hier is het an
ders. Nergens imponeerde de zee hem
zoals op deze breedtegraad. En hij
zag geen pluim rook, er was zelfs
geen zeil, geen mast. Hèel die ruimte
lag open voor de Wisselvalligheid.
Hij was er blij om, hij keek het water
aan. Het was donkergroen en langs
de boorden dreef wier. Ze gingen dus
maar opscheppen, er was niemand,
die mceschepte. Ze waren alleen. De
ze hele zee leek wel voor hen be
stemd.
Wijnand Hoogendijk stond een
ogenblik bij hem. Ze roemden eens
gezind het kouwetje, de zee. wier
kleur hun bar aanstond. Het duurde
natuurlijk niet lang. Weldra voer de
oude onrust, die Wijnand altijd over
viel, wanneer hij de visgronden na
derde, weer in hem.
Alles was klaar, wat belette hem
om hier zijn want nat te maken.
Na het middagbakkie hesen ze de
vlaggen. Dat betekende voor de om
standers: houdt ons in de gaten, we
gaan aan-schot. Het was wèt, nodig
was het niet. Zeker nu niet, want deze
plek leek wel door Wijnand Hoogen
dijk gepacht.
Het volk stond aan dek: de opste
kers (de mannen die de breels en jo
nen aan de reep binden) op de plecht,
de wantstaanders op de krebben, de
reepschieter zat boven het reepruim.
Wijnand Hoogendijk had het roer. Zo
hadden ze allemaal hun vaste plaats.
Tijdens de uitreis had het volk Wij
nand Hoogendijk opvallend weinig
gezien. Hij had, wanneer Dij boven
kwam, vrijwel niet gesproken. Maar
nu was hij weer de oude. Hij keek in
het rond en monsterde zijn tuig met
strenge blik. Daar had hij wel even
tijd voor nodig, want niets deed hij zo
secuur.
Tben vroeg hij: „Alle volk klaar?"
„Joe", werd geantwoord.
En meteen daarop: „Dan de boel
maar te water, op hoop van ze
gen
De lappen waren gereefd, in
eend're vaart gleed De Wisselvallig
heid door het water De eerste joon
ging overboord, meteen volgden de
netten. Aan de reep (dik touw, dat al
le netten geleidt) sloeg men tijdig op
de muizen (merken op de reep) een
seizing (touw, dat de netten met de
reep verbindt) en soms een breel.
(wordt vervolgd)
