BROOD UIT HET WATER
Siperkov
in Veere
Handhekeldorsmachine nieuwe
aanwinst van landbouwmuseum
Actief leven redders Burghsluis
Geen krant
ontvangen?
Chinese onder
nemers doen
„aantrekkelijk"
bod op
Oriëntal Palace
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 4 augustus 1988 Nr. 24381
5
Heeft u per abuis geen krant
ontvangen of is het tijdstip van
bezorging wellicht ongebruike
lijk, belt u dan nog dezelfde
dag met de Zierikzeesche
Nieuwsbode.
Door de vakantieperiode is
er een aantal wisselingen in de
bezorging. Hierdoor bestaat de
mogelijkheid, dat de bezorging
niet zo verloopt als u gewend
bent. U kunt dagelijks tot 18.00
uur bellen naar het kantoor:
01110 - 16551
en tussen 18.00 - 19.00 uur met
01119 -1941
PUTTEN - De groep Chinese onder
nemers die op de veiling van het
Oriëntal Palace in Breukelen niet te
gen het bod van restaurantketen Van
der Valk op kon, komen met een
nieuw bod dat voor Van der Valk
„zeer aantrekkelijk" is. Dit heeft de
woordvoerder van de Chinese onder
nemers, E. Greven uit Putten be
vestigd.
„Het wachten is nu op de terug
komst van big boss G. van der Valk
uit Amerika, die blijkbaar de enige is
die hierover gaat", aldus Greven. Met
andere familieleden heeft hij wel
contact gehad over het nieuwe bod,
maar daar nog geen reactie op gekre
gen. Greven wil niet zeggen hoe hoog
het bod is, maar noemt het zeker aan
trekkelijk voor Van der Valk gezien
de hoogte van het bedrag en het alter
natief dat Van der Valk nog heeft
voor de bouw van een hotel/restau
rant in de omgeving. Volgens Greven
heeft het concern in de nabije omge
ving van Breukelen nog een moge
lijkheid tot grondaankoop waar een
geheel nieuw complex gebouwd zou
kunnen worden „zonder al het gedoe
van investeringen in de verbouwing
van Oriëntal Palace".
De groep Chinese ondernemers is
er volgens Greven enorm op gebrand
om Oriëntal Palace te kopen omdat
dit „het visitekaartje van de Ooster
se wereld in Europa is". Het zou vol
gens hem een degradatie van het Chi
nese restaurant wezen in Nederland
betekenen als het zou verdwijnen. De
groep is echter verre van eensgezind
over de prijs die ervoor betaald moet
worden. Door het gebrek aan eensge
zindheid kon Greven naar zij zeggen
op de veiling dan ook niet met een ho
ger bod komen. „Vlak voor de veiling
besloten ze het maximale bod te laten
zakken van 16 miljoen naar 12,5 mil
joen. Afgelopen zondag heb ik echter
opnieuw iedereen bij elkaar gehad en
zijn ze het eens geworden over een
nieuw bod". Er hebben 2ich inmid
dels ook meer Chinese ondernemers
verenigd dan bij de veiling het geval
was. „Ik ben begonnen met zes man.
Hoeveel het er nu zijn kan ik niet zeg
gen, maar ik kan een flinke vuist ma
ken. Ik wacht nu op een reactie van
Van der Valk.
Vrijdag- 5 augustus
Nederland 1
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden
15.30 uur Holiday Island, Australi
sche serie. Afl. 19.
16.20 uur Matlock, Amerikaanse se
rie.
17.10 uur Alvin en z'n boefjes, teken
filmserie.
17.30 uur Journaal
17.40 uur KRO's Tekenfilmfestival.
18.00 uur De Freggels, poppenserie.
18.25 uur De kleur van goud, Austra
lische serie.
19.00 uur Journaal
19.18 uur De mysterieuze vreemde
ling, Amerikaanse serie.
20.15 uur De terugkeer van de sol-
daar, Amerikaanse speelfilm uit
1982.
21.50 uur Brandpunt, actualiteitenru
briek
22.30 uur Journaal
22.40 uur Nog is Polen niet verloren,
8-delige documentaire-serie over de
geschiedenis van het Poolse volk.
23.30 uur Westbound, Amerikaanse
western uit 1959 van Budd Boetti-
cher.
Nederland 2
13.00 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden
15.30 uur Heathcliff Co, tekenfilm.
15.55 uur Mask, tekenfilmserie.
16.15 uur TROS way of life magazine,
informatief magazine. v
17.00 uur Derrick, misdaadserie.
18.00 uur Dusty, 12-delige Australi
sche jeugdserie. Afl. 6.
18.25 uur James Last in Holland, met
als gaste Berdien Stenberg. Herh.
18.50 uur Jan, Jans en de kinderen,
tekenfilmserie. Herh.
18.55 uur De Fabeltjeskrant.
19.00 uur De dieren van Afrika, na
tuurserie.
19.22 uur De kip en het ei, comedyse
rie. Herh.
20.00 uur Journaal
20.29 uur Te land, ter zee en in de
lucht, vanuit de Efteling in Kaats
heuvel een nieuwe spelshow. Thema:
Tbbbedansen.
21.30 uur TROS TV show op reis,
compilatie van de tv-show gepresen
teerd door Ivo Niehe.
22.25 uur Jongbloed en Joosten, live
programma met hoogtepunten uit het
nieuws.
22.55 uur 75 Jaar Las Vegas, showpro
gramma rond het 75-jarig bestaan
van Las Vegas.
23.45 uur Journaal
Nederland 3
09.00,13.00 en 18.30 uur Nieuws voor
doven en slechthorenden
18.45 uur Sesamstraat
19.00 uur Catweazle, Engelse jeugd
serie.
19.25 uur Cinemakkie, kinderpro
gramma waarin je lachend alles te
weten komt over het maken van
films.
20.00 uur Journaal.
20.29 uur Avondvoorstelling: Zuster
Angelica, opera van Puccini.
21.25 uur Bernstein dirigeert Schu
mann (3).
22.15 uur Hans van Manen's Trois
Gnossiennes, pas-de-deux van Hans
van Manen.
22.30 uur Journaal
22.40 uur Studie sport, voetbaltoer
nooi Rotterdam, Amsterdam.
23.30 uur Nieuws voor doven en
slechthorenden
BRT 1
16.00 uur De verovering van het Wes
ten, 14-delige Amerikaanse serie.
#Afl. 10. Herh.
17.55 uur Nieuws.
18.00 uur Tik Tak, kinderserie. Afl.
37. Herh.
18.05 uur Plons, Plons en de page
gaai. Herh.
18.10 uur De smurfen, tekenfilmserie
naar de verhalen van de Belgische
striptekenaar Peyo.
18.35 uur Elektron, magazine.
19.15 uur Uitzending door derden,
programma van de Liberale TV- en
Radio-Omroep.
19.40 uur Mededelingen en program
ma-overzicht.
19.45 uur Nieuws.
20.10 uur Weerbericht.
20.20 uur Bobby Deerfield, Ameri
kaanse speelfilm uit 1977 van Sydney
Pollack.
22.20 uur Nieuws.
Aansl. Paardenkoersen.
22.40 uur Filmportret: John Cleese,
gesprek van Melvyn Bragg met John
Cleese over diens leven en carrière.
23.30 uur Coda: Existenz, van An-
dries Dhoeve.
BRT 2
Geen uitzending.
heep violiste bij het Gewestelijke
orkest, speelt de zigeunerin, ter
wijl Kees van Rossum tekent voor
de piano. Balkankreten zijn Leen-
dert Kortekaas toegedicht.
De soms hartstochtelijke volks
liederen liggen goed in het gehoor.
Zigeuners hebben de felle muziek
uit Roemenië, de romantische uit
Hongarije, de zwaarmoedige uit
Rusland en de typisch Weense me
lodieën voorzien van een eigen
klankkleur. Het orkest Siperkov
slaagt er in dit op eigen wijze te
vertolken.
Opvolger van de dorsvlegel
DREISCHOR - Een handhekeldorsmachine. dat is de
officiële benaming van de nieuwe aanwinst van het land
bouwmuseum in Dreischor. Donderdag werd het oude
landbouwwerktuig na de restauratie afgeleverd aan de
Mr. P. Moggestraat in Dreischor waar het landbouwmu
seum gevestigd is. „Het is in feite de opvolger van de
dorsvlegel", aldus landbouwer/schrijver P. Boot. Hoe
oud de machine precies is, is niet bekend. „Ik denk dat
hij zo van rond de eeuwwisseling stamt", aldus W. van
der Werf, beheerder van het landbouwmuseum.
Van der Werf diept een reclamefol
der uit 1892 op waarin verschillende
'nieuwe' landbouwwerktuigen aan
geprezen worden. De handhekel
dorsmachine is één van die nieuwe
werktuigen en werd blijkens de fol
ders in 1892 te koop aangeboden voor
de prijs van 85 gulden. „Zoowel ge
schikt voor mankracht als voor
paardkracht", wordt in de folder nog
als bijzonderheid vermeld.
Zwaar
Wat precies het voordeel van de
handhekeldorsmachine boven de
dorsvleugel was is niet geheel duide
lijk. „De grotere boeren koppelden
een dergelijke machine aan een
rosmolen en dan deed het paard het
zware werk. Maar de kleinere boeren
bedienden de handhekeldorsmachine
gewoon met de hand", aldus Boot. In
zijn boek Het plattelandsleven op
Schouwen-Duiveland beschrijft hij
hoe een en ander in zijn werk ging.
Volgens Boot was de handdorsma
chine tot ver in de vorige eeuw zeer
geliefd. „Maar moest men aan deze
machine draaien dan was het wel aan
te bevelen om 's ochtends een groot
stuk spek te eten, want het was be
paald geen licht werk".
Behalve van een rosmolen, waarbij
een paard steeds rondjes moest lo
pen, werd in de vorige eeuw ook ge
bruik gemaakt van een treemolen,
een apparaat dat bestond uit een
ronddraaiende band van houten
balkjes. Velen gaven echter de voor
keur aan het gebruik van een rosmo
len. Het was voor het paard aangena
mer, al was het wel zaak om het paard
zo regelmatig mogelijk te laten lo
pen.
Verbeteringen
Bij het domen gaat het erom het
graan uit de aar te slaan. Voordat de
handhekeldorsmachine op de markt
kwam deed men dat met een dorsvle-
ger. In de handhekeldorsmachine
werden het graan aan de ene zijde in
gevoerd en kwam via een houten bak
op een metalen rol, bezet met ijzeren
punten, terecht. Door aan twee flink
uit de kluiten gewassen slingers te
draaien werd de rol in beweging ge
bracht en werd het graan als het ware
gemangeld tussen de ijzeren punten
op de rol en ijzeren punten bovenin de
machine.
Aan de andere kant van de machi
ne kwam zowel het losgeslagen graan
als het stro weer naar buiten. Het
was dan zaak om het stro en het
graan van elkaar te schieden. Er was
nog geen sprake van een markt-
schoon produkt.
Het stro werd samengebonden. De
aren werden gezeefd of met de wan
molen schoongemaakt. In eerste in
stantie werd naast de handhekel
dorsmachine een zoegenaamd wind
molen gebruikt. Later kwamen er
dorsmachines met ingebouwde zeven
en een windmolen om het graan van
het kaf te ontdoen. De windmolen
wordt', in sterk gemoderniseerde
vorm overigens nog steeds gebruikt
in combines.
Plonskarn
Behalve de handhekeldorsmachine
is er in de afgelopen tijd nog een
nieuw werktuig aan de verzameling
van het Dreischorse landbouwmu
seum toegevoegd: een plonskarn. Een
apparaat bestaande uit een staande
ton waarin een ronde plank met gaat
jes middels een hefboom op en neer
bewogen wordt.
Dergelijke apparaten zijn op
Schouwen-Duiveland tot ongeveer
1945 in gebruik geweest. Boot:
„Daarna werd alle melk naar melk
fabriek De Duif in Nieuwerkerk ge
bracht".
En natuurlijk is er in het land
bouwmuseum nog veel meer te zien.
Want naast een flinke verzameling
oude landbouwwerktuigen is er bijr,
voorbeeld ook een compleet ingerich
te 'keuken'. En in vlasdorp Dreischor
ontbreekt uiteraard ook een aparte
vlasafdeling niet.
SNEEK - In Sneek heeft van 5 tot
en met 11 augustus de 53e Sneekweek
plaats. Hoogtepunt van de activititen
in deze zeil week vormt de vrijdag
waarop de week wordt geopend. In
het voorprogramma dat om ca. 19.00
uur bij de waterpoort van start gaat
kunnen bezoekers o.a. parachutsprin-
gen verwachten. Verder is er een dan-
soptreden voor het stadhuis, terwijl
de grote vlootshow om ca. 22.00 uur
begint.
■0:0 0 0 0 0 0 0 0W 0 0:0 :0 00 0 0 0
73 Door FENAND VAN DEN OEVER
„Zo kreeg op die grauw najaarsdag
het leven kleur en perspectief. Ik
dacht: deze dingen moest ik u eens
zeggen. De moeilijkheden waarmede
het bedrijf nu worstelt en die soms zo
benauwend groot zijn, komen in een
ander licht. Er mag veel kapotgaan,
er zal veel veranderen, niets staat
stil, eeuwig woelt en worstelt hier al
les. Doch wat blijft en zich thans ver
heft is het beeld niet van een, maar
van dè visser! Wonderlijk is het, dat
altijd weer, bij iedere generatie, kin
deren geboren worden, die opwassen
tot man en die het wisselvalligste al
ler bestaansmogelijkheden aangrij
pen en visser worden. In wier bloed
de zee klokt en die met heel de inzet
van -hun wezen jagen achter de vis.
Die leven omdat er léven onder water
is. Ja, dan hebben vissers en boeren
toch machtig veel gemeen. De boer
buigt zich over de aarde en met zweet
en zorg vecht hij tegen onkruid en te
genslag, voor een gaaf gewas. De vis
ser buigt zich - wie zal ooit ten volle
zijn zorgen peilen? - over het water.
Op hoop van zegen geldt voor aarde
en zeeën. Op zo'n late dag in het jaar
- en zeker ook nu op deze heerlijke
Vlaggetjesdag - willen de dingen wei
eens boven het vlakke alledaagse uit
komen. En dat zij heerschappij heb
ben over de vissen der zee zei
Gods stem in het paradijs. Welnu,
kwijten de vissers zich dan niet van
een goddelijke opdracht? Ja. zie het
zo. God zelf is uw meester. Hij is de
schipper aller schippers. Hij is de
God der vissers, de Schepper der vis
sen Beste vrienden. Ik kan u niet
allen persoonlijk komen groeten. Met
dit woord geef ik u als het ware de
hand. Het ga u wel. God, die de visser
riep, vare met u. Mannen, de zegen en
gezondheid
Tben speelde het orgel en het ont
roerde de tedere ziel van de devote
vissers zeer: Mijn ziel is immers stil
tot God
De vloot van Vlaardingen vlagde.
Het was vlaggetjesdag. Onder tien,
soms meer doeken in alle kleuren lag
iedere logger voor de kant. 't Was één
grote bonte kleurenpracht, die klep
perde en klapperde tot de zon onder
ging.
Niemand bleeft thuis. De ouden,
die niet meer gaan konden, werden
gereden. De kinderen draafden hun
ouders vooruit. Van her en der kwam
het bekijks.
Met de neus tegen de. kant gedrukt
lagen de schepen. Aan elke lijn hing
een lap. De kluiverbomen staken als
gestrekte armen ver over de wal uit.
Het volk wandelde bij vloeiend tij er
verrukt onderdoor. Zó zouden de
schepen het gehele jaar niet meer lig
gen. Enkele uren buitengaats en de
stalen sloepen zouden roestvlekken
laten zien, de naden van de eiken
schepen zouden openspringen. Groe
zelig werd dan alles. De zee spoelde
de gloed weg. Nu was alles bedekt,
.zoals het jaar. dat komen ging, be
dekt was. Het koper glom, de masten
glommen, het tuig hing gloednieuw.
Alles glinsterde. De groene rompen
van de schepen wierpen, door een
milde zon, banen smaragd op het rim
pelig waterdek. Dat rimpelig water-
dek weerspiegelde weelderig in de
glanzende schepenlijven. Soms leek
het wel alsof ze het zilver voor het op
scheppen hadden. De zon, het water,
de wind, het touw. de schepen, het
tuig, de vlaggen, ze voerden met el
kaar een schoon blij sprookje op,
waarvan men nooit genoeg kreeg.
Het volk ging erheen; 's morgens, 's
middags, 's avonds. Het gunde zich
nauwelijks rust voor de maaltijd.
Vooral de mannen. Zij zagen telkens
weer iets nieuws en disten elkaar al
tijd andere, nog wonderlijker verha
len op, over haringteelten zo rijk, zo
geweldig, dat een gewoon mens ze
niet navertellen kon. Maar ze pro
beerden het toch en er werd ge
luisterd en stiekum gingen ze met de
verwachting naar huis, dat de komen
de teelt alles nog overtreffen zou. En
wanneer zij oud waren, zouden zij
vertellen over hün teelten, hün suc
cessen Tbtdat de zon werd toege
dekt door de avond en de stuurlui de
vlaggen streken. Dan was het bonte
spel voorbij. Maar de mannen maak
ten nog een kuiertje langs de sche
pen, ze bleven praten, próten ovèr De
Wisselvalligheid, De Goede Verwach
ting, de Onbestendigheid en al die
andere
(wordt vervolgd)
VEERE - Het vermaarde
Zigeuner- en schramlorkest Siper
kov verzorgt zaterdag 20 augustus
een concert in de Grote kerk van
Veere. Het concert begint om 20.00
uur en staat onder muzikale lei
ding van Gregorowitz Siperkov.
Voor het derde achtereenvolgen
de jaar treedt het orkest op in Vee-
re. Het orkest komt uit Delft. De
primarius is prof. dr. ir. F. H.
Kreuger, die op vlotte wijze de no
dige toelichting geeft aan het pu
bliek. Mevrouw Van Oosten, voor-
Het zigeunerorkest Siperkov.
De gerestaureerde machine.
BURGHSLUIS - De red
dingsboot van de
KZHMRS uit Burghsluis
heeft sinds de oprichting
van de organisatie - 163
jaar geleden - 181 geslaag
de reddingsoperaties uit
gevoerd, waarbij 838 men
sen werden gered. In 1987
zijn er veertien reddingso
peraties uitgevoerd, waar
bij veertig mensen werden
gered. Onder hen bevonden
zich Nederlanders, Duit
sers, Belgen en Engelsen.
Een en ander blijkt uit het jaar
verslag 1987 van de Koninklijke Zuid-
Hollandsche Maatschappij tot Red
ding van Schipbreukelingen. De red
dingsboot Koningin Beatrix in
Burghsluis maakt onderdeel uit van
deze organisatie. Uit het jaarverslag
blijkt dat het team van schipper I.
Breen (met M. K. Overbeeke, M. L. J.
Muste, F. M. van Oeveren, R G. Stray-
er, P. F. Koppenaal en per 1 augustus
1987 K. Groenveld. I. W. Nortieren L.
C. Scheers) behoorlijk wat te doen
heeft gehad.
Meest opvallende prestatie - zo
blijkt uit het jaarverslag - is verricht
op 30 juli, toen er zes Nederlanders
gered werden van het schip Yell. Op
andere momenten werden er onder
vier Engelsen, vier Belgen en drie
Nederlanders gered.
Accenten
Accenten zijn er vorig jaar gelegd
bij de aanzienlijk sterkere stroming
in de nabijheid van de Stormvloedke
ring; sterker dan voorzien. Recrean
ten moeten uit de buurt gehouden
worden. Voor dit doel werden lijnen
aan de binnen- en buitenzijde van de
kering aangebracht en in een eerder
stadium markeringsboeien.
table aangeschaft, die aan de
binnenzijde is gestaioneerd. De red
dingsmaatschappij levert de beman
ning van de boot.
Op bijgevoegde overzicht
(bron:jaarverslag) is een schematisch
beeld gegeven van de posten van de
reddingsmaatschappij en de daarbij
behorende schepen.
De reddingsstations van de KZHMRS.
„Zo'n lijn aan de binnenkant zou
zinloos zijn zonder reddingsboot, die
te hulp kan snellen. De Koningin
Beatrix-operationcel aan de buiten
zijde kan daar gestrande mensen te
hulp schieten. Aan de binnenzijde le
verde dit een probleem op", aldus het
jaarverslag. In overleg met de red
dingsmaatschappij heeft Rijkswa
terstaat een zogenaamde rigid infla-
