'Prijskaartje van gegarandeerd
voedselaanbod op bord van boer'
Begrijpelijke informatie in
brochure wonen voor ouderen
K*p/staart-
b*tsing met
zfven auto's
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Renesse moet
weer familie
badplaats
worden
Surfplank
gestolen
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dondbrdag 28 juli 1988 Nr. 24377
Eilandelijk ZLM-voorzitter Val Gastel over positie akkerbouw
ZIERIKZEE - Dat het slecht gaat mtt de Nederlandse akkerbouw is alom bekend.
De diverse belangenorganisaties hebb n (tot vervelens toe) aan de bel getrokken en
vooralsnog met weinig zichtbaar effect Volgens de Schouwen-Duivelandse voorzitter
van de Zuidelijke Landbouw Maatschappij, L. J. van Gastel, gaat het momenteel niet
zozeer slecht met de boer zelf, maar eerder met zijn toekomst. „De boeren weten niet
goed wat ze moeten doen. En dat gekt ook voor de bestuurders", aldus Van Gastel.
Voor hem staat het buiten kijf, dat ei in ieder geval iéts moet gebeuren.
Een imposante boerderij met een flibl stuk land zegt nog niets over het inkomen van de boer.
Het is overigens nog niet voor ie
dereen een vanzelfsprekendheid, dat
het de Nederlandse en daarmee i
Schouwen-Duivelandse boeren slecht1
gaat. De vaak riant ogende schuren
en boerderijen op tientallen hectares
grond doen nu niet meteen vermoe
den, dat het daar wonende gezin mat
rondkomen van een minimum inip-
men. ,,En toch is het zo, dat eendere
van alle akkerbouwers beneden /et
modale inkomen verdient. Je Wnt
wel vijftig hectare grond hèben,
maar wat kun je daarmee? Dat t de
vraag, die vandaag de dag speet1'-
weet nog dat mijn vader een kwartje
voor zijn tarwe kreeg, terwijl er op
de wereldmarkt wel veertig cent
voor gegeven werd. Dat bepaalde de
regering en terecht, want het aanbod
was na de oorlog erg gering". Maar
nu zijn het volgens de ZLM-er en zelf
agrariër Van Gastel weer de boeren
die de prijs betalen.
Met name 1987 is een bijzonder
slecht jaar geweest voor de Neder
landse akkerbouw. Volgens het Land
bouw Economisch Instituut was het
gemiddeld jaarinkomen voor de Ne
derlandse boer 17.000 gulden. ,,En
het LEI is uitgegaan van de akker
bouw op pachtbasis. Voor de eigena
ren is het nog slechter uitgevallen".
Menig boer heeft dan ook aanspraak
kunnen maken op een éénmalige uit
kering van het rijk. Een stukje bij
stand dus voor de bewoners van die
zo imposante boerderijen op vele
tientallen hectaren grond. In de ogen
van die boeren terecht een op zijn
zachtst gezegd vreemde situatie.
,,Als het dit jaar en volgend jaar
weer zo slecht gaat, dan weet ik het
nog niet. Dan komen er veel boeren in
grote problemen. Maar anderzijds
moet je dat inkomen van vorig jaar
natuurlijk over een termijn van vijf
tot tien jaar zien. Dan geeft het een
ander beeld". Maar dat het slecht
gaat, daaraan twijfelt Van Gastel
geen seconde. Met name de boeren,
die zware financieringen hebben lo
pen hebben het zwaar te verduren en
ook de jonge boeren, die net het be
drijf van vader hebben overgenomen.
,,Maar dat geldt natuurlijk ook voor
een beginnend winkelier. Die heeft
nog geen rugdekking".
Hoe verder?
,,Ik hoor het mensen zichzelf nogal-
eens afvragen van Wat moet ik nu
verder? En daar zitten ook jonge kna
pen tussen. Zeker als je voor een be
drijfsovername staat, dan wordt het
moeilijk om een keuze te maken".
Van Gastel ontkent niet, dat er boe
ren zijn die hierdoor in psychische
problemen komen.
Boeren, die zelf eigenaar van hun
land zijn, zouden een stuk van het be
drijf kunnen verkopen. „Maar dan
eet je je bedrijf op en dat is ook niet
de weg. Het is trouwens zo, dat boe
ren die het bedrijf van hun vadêr
hebben overgenomen niet zo gemak
kelijk verkopen. Wat je eventueel
wel zou kunnen doen is van een be
drijf met veertig hectare grond er
tien hectare van verkopen en de
winst direct weer steken in verbete
ring van het dan wat kleinere be
drijf. Je ziet nogaleens, dat er over
gestapt wordt op kassen. Dan eet je
je bedrijf niet op, maar kies je voor
een andere bedrijfsvoering".
De landbouwers zijn in een tijd
perk beland, dat ze iets moeten doen.
Er wordt uitgekeken naar andere
teelten. Van Gastel noemt de land
bouwers op Schouwen-Duiveland
teelt-technisch zeer capabel en ook
als ondernemer doen ze het goed.
,En zij woonden nog lang en gelukkig
ZIERIKZEE - ,,En zij woonden nog lang en geluk
kig Het is niet het geijkte einde van een sprookje,
maar de titel van een onlangs verschenen brochure over
wonen voor en door ouderen. Dit boekwerkje dat door de
Zeeuwse Raad voor Ouderen is uitgegeven is niet alleen
een handige informatiebron voor zelfstandig wonende
ouderen vanaf vijftig jaar, maar ook voor bestuurders,
architecten en woningbouwcorporaties, kortom voor al
len die op de een of andere manier te maken hebben met
ouderenhuis vesting
Investeringen
Een aantal boeren (ook in p regio)
van midden vijftig breien^r lang
zaam een eind aan en zien ivesterin-
gen niet meer zitten. Voor f boeren,
die hun grond in pacht hAben, zieti
het er al niet veel optimisischer uit.
„Deze laatste groep hee/ geen noe
menswaardig eigen kapi/al en moet
het na de pensionering1dus stellen
met een gewoon AO Wie". Volgens
Van Gastel een sombe vooruitzicht
voor de hardwerkend^oeren.
Somber
En zo somber warA de vooruitzich
ten kort na de oorlc/allesbehalve. In
dertijd was er een^nstig tekort aan
voedsel in Europa/0 de boeren moes
ten hierin verAdering brengen.
„Daar staat nid iedereen bij stil,
maar vandaag l/bben we een gega
randeerd voedslpakket in Europa.
Daar hangt een/rijskaartje aan en ik
zeg niet dat klein is. Gelukkig
maar, dat we en gegarandeerd voed
selaanbod hepen van hoge kwali
teit, maar ik And niet dat de kosten
op de schoud/s van de boeren mogen
komen".
Van Gast* is ervan overtuigd, dat
de boeren i vroeger tijden uit eigen
zak hebbe meebetaald aan het op
bouwen vA het voedselaanbod. „Ik
Een aparte brochure over wonen
voor ouderen. Wellicht dat niet ieder
een gelijk de noodzaak ervan inziet.
Iedereen, of je nu jong of oud bent
woont graag comfortabel. Tbch zijn er
verschillende redenen aan te geven
waarom de huisvesting van ouderen
extra aandacht verdient.
In de eerste plaats neemt de groep
ouderen snel in omvang toe. Waren er
in '78 in Zeeland nog 81.634 vijftig
plussers, in '87 waren dat er al 88.946.
Aangenomen wordt dat dit aantal in
het jaar tweeduizend opgelopen zal
zijn tot 94.452. Daarnaast zijn er nog
andere ontwikkelingen die die extra
aandacht rechtvaardigen. Ook de
emancipatie van de oudere speelt
hierbij een rol. De tijd dat er over de
hoofden van de ouderen heen werd
beslist over zaken die hen raken lijkt
voorbij te zijn. De gemiddelde oudere
heeft niet alleen een hoger oplei
dingsniveau dan een jaar of tien gele
den, maar is ook meer geïnteresseerd
om mee te praten over voor hem rele
vante zaken.
Zelfstandig
Het gewijzigde beleid van de rijks
overheid speelt ook een rol hierbij.
Het groeiend aantal ouderen en de
beperktere geldmiddelen hebben de
overheid ertoe bewogen om op zaken
als bejaardenoorden of verpleeghui
zen te beknibbelen door ouderen er
toe te bewegen om zo lang mogelijk
zelfstandig te blijven. Eventueel met
hulpverlening thuis.
Aanpassing
Dat langer zelfstandig blijven wo
nen heeft uiteraard ook consequen
ties voor het huisvestingsbeleid. Zo
moeten er voldoende woningen zijn
voor ouderen waarin deze niet gehin
derd worden door allerlei obstakels
en zwaar onderhoud. Bij het maken
van bouwplannen zouden ouderen
dan ook betrokken moeten worden.
„Het moet niet zo zijn dat er voor ou
deren wordt gebouwd, maar met ou
deren" zo geeft deze brochure de idea
le situatie aan.
Om ouderen de helpende hand te
bieden bij deze betrokkenheid geeft
de brochure En ze woonden nog lang
en gelukkig... een aantal handige tips
over punten in en rond de woning die
aandacht verdienen. Zo wijst de bro
chure erop dat er bij het ouder wor
den geleidelijk aan een wat andere
leefsituatie ontstaat. Niet alleen
heeft de oudere meer vrije tijd tot
zijn beschikking om zich bezig te
houden met hobby's maar treedt er in
de contacten met de buitenwereld een
verandering op. De werkkring valt
vaak weg en de familie- en kennis
senkring wordt bij het klimmen der
jaren geleidelijk aan kleiner. Daar
voor in de plaats zoeken nogal wat
ouderen contact middels een hobby
club of vrijwilligerswerk.
Omgeving
Goede huisvesting is niet alleen een
kwestie van een gemakkelijk te on
derhouden en praktisch ingericht
huis. Ook de ligging van de woning
ten opzichte van voorzieningen als
winkels, het postkantoor en de bank,
het station of de bushalte zijn belang
rijke aandachtspunten evenals de
aanwezigheid van een goede straat
verlichting, voldoende zebrapaden en
een egaal trottoir.
Ook in de woning zelf kunnen vrij
simpele aanpassingen de woning ge
schikt maken voor bewoning door
„Maar het is moeilijk om te bepalen
welke gewassen geteeld moeten gaan
worden. Dat kunnen de boeren niet
zeggen en de bestuurders ook niet.
Wat wij wel zeggen is, dat je niet ver
der kunt gaan als de grootouders".
En de automatisering heeft danook
toegeslagen in de landbouw. Wie
denkt dat er nog een emmer aan het
koeien melken te pas komt, heeft het
mis. Maar die haast verplichte koers
wijziging kost geld en daaraan ont
breekt het momenteel veel boeren.
En de banken bieden weinig soelaas
aan de onzekere landbouwwereld. De
ZLM heeft de minister overigens on
langs gevraagd een bedrag van vele
miljoenen guldens extra te geven
voor die vernieuwingen. Vooralsnog
is er geen antwoord.
Braak
Een maatregel, die nu wel inge
voerd lijkt te gaan worden is het
braak leggen van grond. Boeren krij
gen een vrijwel evengroot bedrag
voor het braakleggen van grond als
voor het gewas dat er anders op ge
teeld zou worden. Dat moet een prik
kel zijn. Hierdoor kan de produktie
afgeremd worden, waardoor het ver
stoorde evenwicht tussen vraag en
aanbod hersteld wordt. Dat kan al
leen de prijs maar ten goede komen.
Nog steeds sombere berichten dus
vanuit de landbouw, al lijkt Van Gas
tel zijn optimisme niet verloren te
hebben. „Ik las toevallig deze week
dat het weer beter gaat met de Ameri
kaanse boeren. En daar ging het drie
jaar geleden erg slecht mee. Zo zie je
maar, dat er altijd wel weer iets ver
andert. Er komen best wel weer bete
re tij den,-'maar daaraan moeten we
wel met z'n alleiyberken".
ZLM-voorzitter L. J. van Gastel er
kent de sombere vooruitzichten voor
de landbouw.
een oudere en rolstoelgebruiker. Veel
ouderen vinden een woning met één
slaapkamer, zoals veel bejaardenwo
ningen dat hebben te klein. Een extra
kamer die als logeerkamer en hobby
kamer dienst kan doen staat bij heel
wat ouderen hoog op het verlanglijst
je.
Het pad naar de woning toe moet
breed genoeg zijn voor een rolstoel
(1,20 meter), hetgeen ook geldt voor
de deuren. Trappen dienen niet al te
steil te zijn en moeten bij voorkeur
aan beide zijden voorzien zijn van
een leuning. Een drempelloze woning
mag dan wellicht het ideaal zijn, het
levert de oudere en/of slecht ter been
zijnde 's winters ook koude voeten op
doordat het ontbreken van een drem
pel bij de voordeur vaak tocht veroor
zaakt. Om dit te voorkomen doet de
brochure dan ook de suggestie om
een afgeronde drempel bij de voor
deur te plaatsen.
Zo geeft „En zij woonden nog lang
en gelukkig" nog een scala van tips
om zo lang en comfortabel mogelijk
te blijven wonen. Niet alleen voor de
oudere maar ook voor de rolstoelge
bruiker. Het betreft hier stuk voor
stuk kleine details die architecten
nogal eens over het hoofd zien. Zoals
te hoog opgehangen keukenkastjes
en te hoge deurkrukken. Via deze
handreiking kunnen ouderen de he
ren architecten, bestuurders en de
woningbouwcorporaties op dergelij
ke details attenderen. De brochure
En zij woonden nog lang en gelukkig
is tegen een kleine vergoeding ver
krijgbaar bij mevrouw J. Labuch van
de Zeeuwse Raad voor Ouderen in
Middelburg.
5RUINISSE - Aan de Rijks-
xtg 18 richting Zierikzee, voor
<j brug bij Bruinisse, vond
yoensdag 27 juli een kop/
taart-botsing plaats, waarbij
;even auto's betrokken waren.
N. H. van S. uit Oosterhout
/reed richting Zierikzee. J. J. H.
van H. uit Oirschot hield niet
zo veel afstand achter S. waar
over de weg te overzien was en
om zodanig tijdig te stoppen
l toen S. voor de brug remde,
omdat die open stond. Van H.
reed dan ook tegen de achter
zijde van S. Voorts hield C. J. B.
uit Dordrecht niet voldoende
afstand en reed tegen Van H.
De achterop komende perso
nenauto. Van L. uit Steenber
gen, hield wel voldoende af-
:tand en bracht zijn auto tijdig
tot stilstand in verband met de
ainrijding voor hem. Zo ook R.
J.van de S. uit Rucphen en C.
vai der K. uit Valburg. A. M.
vai V. zou dat te laat hebben
geien en klapte op de auto van
Vat der K., die daarna weer op
de uto van Van de S. kwam te
zittn en die weer op de auto
van Van L. botste.
Nu er steeds meer ouderen komen die langer zelfstandig blijven is het zaak om bij het opstellen van woningbouwpro
gramma's daarmee rekening te houden. Een voorbeeld hiervan zijn de onlangs gebouwde aanpasbare woningen in
Zierikzee.
Uitgever:
B.V. Drukkerij v/h Lakenman Ocht-
man te Zierikzee.
Directie:
D. L. van 't Leven.
Chef-redactie:
A. van der Wouden
Kantoor:
Jannewekken 11, Zierikzee;
postbus 1, 4300 AA Zierikzee;
telefoon; 01110-16551.
Telefax 01110-14315.
Woonhuisaansluitingen:
Advertenties en bezorging (van
18.00 tot 19.00 uur): 01119-1941
Redactie (na 17.30 uur): 01110-14417
of 01110-12449.
Fotograaf (na 17.30 uur): 01110-16706
Abonnementen:
Per 3 maanden (bij vooruitbetaling)
t 42,25; per jaar f 161,20; losse
nummers 1 0,80.
De abonnementsprijzen zijn inclu
sief 6% B.T.W.
Opzeggingen dienen een maand,
voor bet einde van de lopende
abonnementsperiode schriftelijk bij
de Zierikzeesche Nieuwsbode ge
meld te worden.
Verschijnt maandag, dinsdag,
donderdag en vrijdag.
Advertentietarieven:
58 cent per mm; ..succesjes" (t/m 4
regels) 6.60.
Contracttarieven op aanvraag.
De advertentieprijzen zijn exclusief
6% B.T.W.
Vervolg van pagina 1
dreigen te verliezen bij buitensporig
gedrag. „Vaak zijn deze jongens actief
bij sportscholen bijvoorbeeld. Bij de
gerenommeerde scholen wordt de
jongens de toegang ontzegd als het
vechten in de praktijk wordt toege
past. Thuis houden ze zich dan ook
meestal nogal rustig. Nou, laat zo'n
sportschool in Renesse eens een de
monstratie geven bijvoorbeeld". Dé
criminoloog verwacht, dat deze groep
dan geconfronteerd wordt men hun
sociale kader, waardoor het negatieve
gedrag ingedamd kan worden. Ook
gebeurt het nu al, dat Renesse onder
steuning krijgt van twee Rotterdam
se politiemannen, die bij de rand
stad-bezoekers bekend zijn.
Fractie
Maar het kan niet vaak genoeg ge
zegd worden, dat die harde kern
slechts een fractie van het totaal uit
maakt. De recreatie-criminaliteit
moet met name toegedicht worden
aan een brede groep jongeren. Jonge
ren, die zonder verkeerde bedoelin
gen op vakantie gaan, maar door bij
voorbeeld groepsvorming en alcohol
gebruik toch in de fout gaan. Ligt er
voor de harde kern een taak voor de
politie, die tweede veel grotere groep
kan door een goed gemeentelijk be
leid worden aanpakt.
Deze groep gedraagt zich namelijk
anders bij een goede sociale controle.
Als het publiek van Renesse meer ou
deren zou tellen, dan kan de crimina
liteit afnemen. In de gemeente is mo
menteel Geert van Herwijnen actief
bezig met het organiseren van tal van
activiteiten voor deze grote groep.
„Het is belangrijk dat mensen we
ten, dat er iets te beleven valt in Re
nesse. Er moet een patroon in zitten.
Voor veel ouders is het belangrijk te
weten of er op de vakantiebestem
ming iets te beleven is voor hun kin
deren. Door hier een patroon in te
brengen, kan het imago verbeterd
worden".
Overigens heeft niet alleen de ge
meente baat bij een gemêleerd pu
bliek voor Renesse. Zelfs de discothe
ken, hebben er belang bij. De" jonge
ren van 14 tot en met 21 jaar hebben
tegenwoordig low-budget-vakanties.
Met andere woorden, ze besteden niet
veel. Discotheekeigenaren moeten re
gelmatig behoorlijke investeringen
plegen. Alleen al uit economisch oog
punt kan het voor enkele van hen zin
vol zijn om over te schakelen.
RENESSE - Aan de Zeeanemoon-
weg in Renesse is woensdag 27 juli
van de auto van N. C. in 't V. een surf
plank gestolen met een aantal aan
verwante artikelen. De auto stond
geparkeerd in een parkeerhaven.
De diefstal heeft tussen 21.00 en
23.30 uur plaats gevonden. De surf
plank is wit met oranje gekleurd.
Daarbij hebben de dieven een blauw
zeil, een giek en een imperiaal mee
genomen. De schade bedraagt
2.900,-.
