'Met boerenpaarden werken was
altijd mijn lust en mijn leven'
Prijswinnaar naar Parijs
El
Ouwerkerker Lukus houdt herinnering aan vroeger levend met het
maken van boerenwagens
Voor 13.000
gulden aan
apparatuur
gestolen
Uitwijk
manoeuvre
veroorzaakt
aanrijding
Vergunning
Spiegeltent
ingeperkt
na klachten
Dieven laten
oog vallen op
radiocas
setterecorders
Drie auto's
beschadigd
bij een
aanrijding
na alcohol
gebruik
Veel
fietsen
gestolen
Door het
rode licht
gereden
4
OUWERKERK - Ruim zestig jaar geleden begon A. P. Lukus uit Ouwerkerk als
twaalf jarige jongen te werken als landbouwersknecht. Werk dat hij bleef doen tot na
zijn zestigste. Hoewel het leven als boerenknecht in vroeger jaren zwaar en soms hard
was, bewaart de nu 72-jarige Ouwerkerker goede herinneringen aan die tijd. Vooral
aan de omgang met de Belgische boerenpaarden die tot de Tweede Wereldoorlog on
misbaar waren bij het bewerken van het land. Lukus houdt zijn herinneringen daar
aan levend door het op schaal namaken van de boerenwagens en werktuigen die vroe
ger werden gebruikt bij het bewerken van het land met behulp van paarden.
Met he_t op schaal namaken van boerenwagens houdt A. P. Lukas uit Ouwerkerk de herinnering aan vroeger levend.
Vooral in de wintermaanden is hij
te vinden in het schuurtje achter zijn
huis waar hij met uiterste precisie de
veewagens, boerenwagens, përrewep-
karren, vrachtkarren, rolblokken en
bak/sieepcombinaties namaakt die
vroeger op elk boerenbedrijf op
Schouwen-Duiveland waren te vin
den. Tot in de kleinste details, want
dat is een absolute voorwaarde voor
Lukus. Zijn werkstukken moeten er
precies zo uitzien als dat vroeger in
werkelijkheid ook het geval was. Een
werkelijkheid die in zijn geheugen
gegrift staat.
In evenwicht
„Het is zulk mooi werk. Ik doe het
graag. Als ik ermee bezig ben schiet
mij "weer van - allés te binnen van
vroéger. Mijn vader was ook landbou
wersknecht. Ik was nog maar eén
klein jongetje toen hij mij al meenam
naar het land. Dan mocht ik .tussen
de benen van mijn vader zitten om de
sleper waarop hij stond beter .in even
wicht te houden. Die sleper werd, ge
bruikt om het land te egaliseren. Hét
was een onderdeel van de bak/sleep-
combinatie bestaande uit een
bakslee, een sleper en een eg. Dat was
allës wat een boer heel vroeger had
om het land te! bewerken".
„En de paarden natuurlijk. Van die
brede Belgische paarden. Die waren
zo zacht en kalm van karakter. Je
kon er alles mee doen, aan de staart
of oren trekken. Ze werden nooit
kwaad. Ik heb altijd met paarden ge
werkt. Hét was mijn lust en mijn le
ven. 's Morgens om vier uur ging ik
ze uit de wei halen. Dan kregen ze
eten en om vijf uur, als ik zelf ook
had gegeten, werden ze ingespannen
om het land te gaan bewerken". Uit
de verhalen van Lukus blijkt dat zo'n
werkdag doorliep tot zes uur 's
avonds. Voor de 'paardeknechten
kwam er nog een staartje achteraan.
„Om acht uur ging ik de paarden nog
een keer voeren en daarna naar de
wei brengen".
Het was voor Lukus een grote over
gang toen na de Tweede Wereldoorlog
de mechanisatie in de landbouw op
gang kwam en na de ramp in 1953 na
genoeg alle paarden in de landbouw
verdwenen waren. „Dat vond ik heel
erg". De tijd van vroeger liet hem
nooit meer los. Vooral nadat hij was
gepensioneerd. „Ik verveelde me na
dat ik was gestopt met werken. In een
.boek met oude ansichten van vroeger
zag ik de paarden en ouwejaarse boe
renwagens en daar ging ik over prak
kiseren. Tben heb ik in Zierikzee een
model gekocht van zo'n wagen. In het
begin was het mooi, maar ik zag er
steeds meer dingen aan die vroeger
anders waren. Die niet klopten".
Lukus ging aan de slag om dat te
verbeteren. Hij veranderde onderde
len en maakte er ontbrekende details
bij. Maar hij kreeg het niet naar zijn
zin. „De kleuren waren niet goed en
de wielen waren te grof". Dat werd
het begin van zijn hobby. Samen met
zijn zoon Leen Lukus maakte hij aan
de hand van modellen in boeken de
eerste tekeningetjes en kartonnen
mallen. Na maandenlange gezamen
lijke arbeid was de eerste Schouwen-
Duivelandse boerenwagen gereed.
„Vooral in het begin ging het niet al
tijd even goed. Maar als het tegenzat
hield ik even op".
Voor zoon Leen is het bij die eerste
wagens gebleven. „Eén wagenmaker
in huis is wel genoeg". Maar vader
Lukus had zijn hobby gevonden. In
-v de loop van.de jaren maakte hij in to-
taal zo'n tachtig werkstukken. Vee-
wagens, melkwagentjes, perrewep-
karren, vrachtkarren en rolblokken,
rolkarren en boerenwagens. Hij gaf
zijn werkstukken weg of verkocht ze.
„Ze staan nu al het hele land door".
Over ieder model weet hij van alles
'te vertellen. De vrachtkar bijvoor
beeld. „Vroeger hadden de mensen
'geen fietsen en auto's en door het
werk hadden ze helemaal geen tijd
pm naar Zierikzee te gaan. Daarom
had ieder dorp zijn bodedienst. Van
uit Ouwerkerk ging de bode iedere
dinsdag, donderdag en zaterdag naar
Zierikzee. Dan kon je zeggen wat je
nodig had. Een kilo spek, kolen of
manufacturen. Dat bracht hij dan
mee. Met deze vrachtkar met paarden
ervoor". De perrewepkarren werden
gebruikt om de grond te vervoeren
die uit de sloten kwam na het delven
en de boerenwagens voor het vervoer
/van landbouwprodukten van het
land naar de schuur.
Sneller
Lukus is niet gauw uitgepraat over
•zijn hobby en de herinneringen die
A daaraan vast zitten. „Ik ben het niet
gauw moe.'Ik doe het dolgraag. Het
gaat nu ook veel sneller dan in het be
gin omdat ik inmiddels van elk mo
del mallen heb gemaakt. In mijn
schuurtje zit een raam dat langs de
weg uitkomt. Dat is mijn etalage. En
ik heb ook op de jaarmarkt gestaan
om geld voor het onderhoud van de
kerk te verzamelen. Vaak krijg ik he
le leuke reacties van de mensen. Dan
willen ze weten waarvoor de karren
vroeger werden gebruikt. Nee, verve
len doe ik me niet meer".
TILBURG - Verlaging'van het bru
to minimumloon kan de werkloos
heid aanzienlijk doen dalen. Dat kan,
afhankelijk van de omvang van de
daling, oplopen tot enkele tientallen
procenten. Dat is een van de bevin
dingen in het rapport „minimumlo
nen en werkloosheid in Nederland"
van het Economisch Instituut Tilburg
(EITjJjdpt in opdracht van het ministe
rie y^ii 'sociale zaken en werkgelegen
heid^ opgesteld.
ZIERIKZEE - In de nacht van dins-,
dag op woensdag werd bij een in
braak in het bedrijfskantoor van de
Zierikzeesche Houthandel aan de
Vissersdijk te Zierikzee voor een to
tale waarde van 13.000 gulden aan
apparatuur gestolen.
Namens het bedrijf deed S. van K.
uit Goès aangifte van de diefstal. De
dieven drongen in de nacht van dins
dag op woensdag het kantoor binnen
door het forceren van een deur. Zij na
men een elektrische typemachine, de
faxapparatuur, een kopieermachine
en twee rekenmachines mee. De tota
le waarde van al deze spullen be
draagt ongeveer 13.000 gulden.
OOSTERLAND - Bij een aanrij
ding op de Rijksweg N-59 nabij res
taurant De Blauwe Keet werden
twee personenauto's zo zwaar be
schadigd dat zij moesten worden
weggesleept. Het ongeluk gebeurde
woensdag om ongeveer 20.00 uur.
J. Ie G. uit Bruinisse rtféd Ih de rich
ting Zierikzee toen hij werd verrast
door J.'T. uit Ridderkerk die met zijn
persoriènauto vanaf een parkeer
plaats de weg wilde oprijden. Er van
uitgaahde dat de Ridderkerker inder
daad de weg op kwam maakte J. Ie G.
een uitwijkmanoeuvre. Maar J. T.
bleef toch staan zodat een aanrijding
'het gevolg was. Beide voertuigen
werden zwaar beschadigd wegge
sleept. Er waren geen persoonlijke'
verwondingen.
ZIERIKZEE
Circus
Circus Holiday komt komende pe
riode op diverse locaties in de regio
voorstellingen verzorgen. Maandag
18 en dinsdag 19 juli is Renesse aan de
beurt. De tent wordt opgeslagen aan
de Stoofweg/Mauritsweg, waar beide
dagen om 16.00 uur en 20.00 uur een
voorstelling begint. Zierikzee is za
terdag 23 juli aan de beurt. De tent
staat aan de Laan van St Hilai-
re/Scheldestraat (wederom 16.00 uur
en 20.00 uur). De laatste voorstelling
op Schouwen-Duiveland is zondag 24
juli bij manage de Korenbloem te
Bruinisse (16.00 uur en 20.00 uur).
Boekenmarkt
Korfbalvereniging All Ready
houdt zaterdag 16 juli een boeken
markt onder de Beuze te Zierikzee.
De verkoop start om 08.30 uur.
Benoeming
Oud-inwoner van Zierikzee, dr A.
K. Constandse is tijdens een Congres
van de European Society for Rural
Sociology te Bologna gekozen tot pre
sident van deze organisatie. Con
standse werd in Zierikzee geboren op
13 juli 1929. Hij werkt over de gehele
wereld, maar deze benoeming heeft
betrekking op het Europese deel.
Constandse is hoofd afdeling sociaal
en economisch onderzoek bij de
Rijksdienst voor de IJsselmeerpol-
ders te Lelystad. De organisatie,
waarvan hij momenteel president is,
houdt zich bezig met het in cultuur
brengen of bewoonbaar maken van
nieuwe gebieden en strekbn; van plat
teland en stad.
Jongerenwerk
Het Zeeuws Servicebureau voor
Jeugd- en jongerenwerk en het
Zeeuws popoverleg zijn begonnen
met een inventarisatie van Zeeuwse
popgroepen ten behoeve van de vier
de editie van het Popinfoboek. Het is
de bedoeling dit popboek medio
augustus te laten verschijnen. Tbnein-
de ook deze editie zo compleet moge
lijk te maken, worden nieuwe pop
groepen gevraagd, die nog geen
contact hebben gehad met het Ser
vicebureau om dit alsnog te doen.
Dat kan telefonisch via 01180-23475.
OOSTERLAND
Opbrengst collecte
Epilepsie-bestrijding
De collecte ten bate van de Epilep
sie-bestrijding De macht van het klei
ne heeft in Oosterland 1085,55 gulden
opgebracht. De organisatie dankt ge
vers en collectanten.
BRUINISSE
Epilepsie
De collecte ten bate van de
epilepsie-bestrijding heeft in Brui
nisse 1222,60 opgebracht. Gevers en
collectanten worden bedankt.
MIDDELBURG
Stofmetingen
Op de vijf zogenaamde totaal-stof
meetpunten in Zeeland zijn in de pe
riode 86-87 de Amerikaanse normen
voor totaal-stof niet overschreden.
Dit blijkt uit een rapportage van de
provinciale waterstaat. Deze dienst
voert in Zeeland stofmetingen uit op
plaatsen waar verhoogde stofconcen-
traties in de buitenlucht zijn te ver
wachten. Er staan meetpunten in Sas
van Gent, Tbrneuzen (op twee plaat
sen), Sluiskil en Borssele. Op het
meetpunt Borssele wordt tevens fijn-
stof gemeten: de stofdeeltjes met een
diameter kleiner dan 10 micrometer
oftewel de inhaleerbare fractie. Ook
voor het fijn-stof is de Amerikaanse
norm niet overschreden. Wel is er op
één dag een hogere concentratie ge
meten dan de Amerikaanse norm
voor het daggemiddelde. Zowel voor
fijn- als totaal-stof zijn in Nederland
nog geen kwaliteitsnormen geformu
leerd. Naar verwachting zal nog dit
jaar voor fijn-stof een criteria-
document gereed komen. In 1987 is de
provinciale waterstaat begonnen met
het analyseren van de samenstelling
van het stof. Dit geeft een duidelijker
beeld van de herkomst. In de volgen
de rapportage wordt hierop inge
gaan.
Subsidie
Drie basisscholen in Tbrneuzen en
één in Axel hebben van het dagelijks
bestuur van de provincie subsidie ge
kregen in de kosten van leermateri
aal voor kinderen van Turkse af
komst. Het gaat om materiaal voor
onderwijs in de eigen taal en cultuur.
Van het geld kunnen boeken op het
gebied van onder meer taal en aard
rijkskunde worden aangeschaft,
maar ook een landkaart van Turkije.
De stuurgroep intercultureel onder
wijsproject in Ibrneuzen krijgt een
subsidie van bijna zesduizend gul
den. Dit voor het opzetten van het
programma 1988-89, waarbij weder
zijds begrip wordt gevraagd van Ne
derlandse en buitenlandse leerlingen
in het voortgezet onderwijs. Scholen
voor voortgezet onderwijs in Tërneu-
zen en Axel doen - evenals vorig jaar
- aan het nieuwe project mee. Gedepu
teerde staten gaan ervan uit, dat de
twee gemeentebesturen ook een deel
van de kosten voor hun rekening ne
men. Er resteert nog een kostenpost
in dat verband van ruim vierduizend
gulden.
Vervolg van pagina 1
meter plaatsen zodat we het geluid
kunnen terugschakelen als die meter
aangeeft dat dat nodig is. En we heb
ben het dagelijks bestuur van de ge
meente voorgesteld om ons vergun
ning te geven om tot 12.00 uur open te
blijven".
Als op die manier geen overeen
stemming bereikt kan worden, kan
Renesse het nostalgische spiegelpa-
leis als bijzondere attractie verder
vergeten volgens De Bie. „Dan zijn
we weg. En veel eerder dan was ge
pland. Het was voor ons een experi
ment om naar Renesse te komen. Dat
gebeurde mede op verzoek van het
platform van overheidsinstellingen
dat het onderzoek naar de oorzaken
van de criminaliteit in Renesse liet
uitvoeren. Men wil daar nu op diver
se manieren op inspelen. Onder ande
re door meer voorzieningen voor het
hele gezin te creëren. Dat is de reden
dat we hier zijn. Door de houding van
de gemeente wordt dat experiment
nu onmogelijk gemaakt".
Afwijzing
Chef algemene zaken van de ge
meente Westerschouwen S. Meerhof
vertelde desgevraagd dat het compro
misvoorstel van Frans de Bie is be
sproken door het college van b en w.
„Men heeft besloten het verzoek af te
wijzen uit vrees voor verdere geluids
overlast van de Spiegeltent. Er is na
melijk gebleken dat er op tijdstippen
dat de tent open is toch behoorlijk
wat geluid is. De Spiegeltent is in Re
nesse geplaatst om bij te dragen aan
een andere sfeer. Als de tent zelf een
bron van ergernis wordt schiet hij na
tuurlijk zijn doel voorbij".
Advertentie
IllIWi
BROUWERSHAVEN - De familie Hakkenbrak uit Melissant heeft de eerste prijs gewonnen in de loterij,
die georganiseerd werd door de organisatie van de Brouwse Dag in samenwerking met de Algemene sport
vereniging Brouwershaven. Rabobank-kantoorhouder F. Slager reikte de familie het 'weekendje Parijs'uit.
Hij deed ait in bijzijn van mevrouw J. van der Have (namens de gemeente), Mattie Bakker (WV Brouwers
haven) en mevrouw Van Beveren (namens de ASV). Inmiddels hebben alle prijswinnaars bericht ontvangen.
INSTALLATIEBEDRIJF
JtaF3*» mm* m W a
SCHUDDEBEURS - TEL. 0W0-1625S
ZIERIKZEE - Leden van het die
vengilde hebben in de nacht van
maandag op dinsdag hun oog laten
vallen op een drietal radiocassettere
corders.
H. R uit Krefeld en K. F. uit Celle
(Duitsland), die hun auto op het par
keerterrein aan de Hogeweg in
Haamstede hadden geparkeerd con
stateerden dat lieden met grijpgrage
handen hun auto onder handen had
den genomen. Beiden misten bij te
rugkeer hun radiocassetterecorder.
Beide apparaten hebben een waarde
van zo'n 2000 Duitse Marken.
Op het parkeerterrein aan Den Os-
se (Brouwershaven) overkwam F. uit
Mönchengladbach hetzelfde. Ook bij
hem was een portierruit ingeslagen
ten einde de radiocassetterecorder
met een waarde van 1200 Duitse Mar
ken mee te kunnen nemen.
ZIERIKZEE - Drie personen
auto's werden beschadigd bij
een aanrijding maandagavond
op de Varremarkt te Zierikzee.
De rijkspolitie legde W. H. uit
Zierikzee een rijverbod op na
dat uit een bloedproef bleek
dat hij met teveel alcohol op
achter het stuur had gezeten.
W. H. kwam met zijn perso
nenauto aanrijden vanuit de
richting Balie en zou ter hoogte
van het huis van dierenarts
Bergsma een uitwijkmanoeu
vre voor een tegenligger heb
ben gemaakt. Hij botste daar
bij tegen de personenauto van
J. O. uit Zierikzee die voor het
huis van de dierenarts stond
geparkeerd. Deze auto schoot
weer door tegen de personen
auto van mevrouw M. B. uit
Ouwerkerk die daarachter ge
parkeerd stond en licht werd
beschadigd. De voertuigen van
W. H. en J. O werden aan de lin
kervoorzijde ingedeukt. De
auto van W. H. bleek daarbij zo
zwaar beschadigd dat hij
moest worden weggesleept. Bij
de afwerking van het ongeval
stelde de politie vast dat hij te
veel had gedronken waarna
hem een rijverbod werd opge
legd.
ZIERIKZEE/RENESSE - Het aan
tal diefstallen van fietsen en brom
fietsen neemt de laatste tijd weer
toe. Regelmatig komen bij de Rijks
politie Schouwen-Duiveland meldin
gen binnen van mensen wiens rijwiel
is 'verdwenen'.
De laatste dagen was het ook weer
raak. In korte tijd noteerde de politie
vier fietsendiefstallen in de West
hoek en drie in Zierikzee. Ook werd
in Zierikzee een bromfiets gestolen.
ZIERIKZEE Vanmorgen
(donderdag) om 7.40 uur vond
op het met verkeerslichten be
veiligde kruispunt de Tol bij
Zierikzee een aanrijding
plaats waarbij mejuffrouw E.
H. uit Nieuwerkerk zodanig
werd verwond dat zij per am
bulance werd overgebracht
naar het Rode Kruisziekrn-
huis.
Mejuffrouw E. H. reed over
de parallelweg naast de Rijks
weg N-59 in de richting Zierik
zee. Tben zij bij het kruispunt
de hoofdrijbaan van de N-59
overstak om in de richting van
de Zeelandbrug te gaan werd
zij geschept door een personen
auto. Dit voertuig werd be
stuurd door J. de G. uit de ge
meente Middenschouwen. Vol
gens de rijkspolitie is het onge
luk gebeurd doordat of E. H. of
J. de G. door het rode stoplicht
is gereden. Zij verzoekt daar
om getuigen die het ongeluk
hebben zien gebeuren contact
op te nemen om hierover meer
duidelijkheid te krijgen. ïble-
foon 01110-14055. De verwon
dingen van mejuffrouw E. H.
bleken mee te vallen want zij
mocht na onderzoek en behan
deling in het ziekenhuis naar
huis.
