Expositie over de Torah door
Stichting Synagoge Middelburg
Actieweek joden en christenen
NBM en
Amstelland
willen
samengaan
CFO buigt
zich over
werk
gelegenheids
ontwikkeling
Politie rolt
heroïnelijn op
Achtjarige
jongen
mishandeld
ZIERIKZF.F.SCHE NIEUWSBODE Donderdag 19 mei 1988 Nr. 24338
5
Tot en met 20 juni in Zeeuwse Bibliotheek
MIDDELBURG - De Zeeuwse Bibliotheek te Middel
burg herbergt tot en met 20 juni een door de Stichting
Synagoge Middelburg georganiseerde tentoonstelling
die is gewijd aan de Torah, de vijf boeken van Mózes of
de eerste van het Oude Testament (Genesis tot en met
Deuteronomium), met het geheel van schriftelijke en
mondelinge overleveringen die zijn geënt en gebaseerd
op deze leer. De tentoonstelling toont een aantal bijzon
dere en boeiende voorwerpen en boeken die alle te ma
ken hebben met de joodse eredienst en die steeds weer
zijn gericht op de Torah welke Israël eeuwenlang in tij
den van rust en van verdrukking heeft begeleid en tot
richtsnoer is geweest.
De Torah was de norm voor het da
gelijks leven en eveneens voor de ont
moeting met anderen, voor de dia
loog. Zij bracht enerzijds een
scheiding tussen Israël en de volke
ren, maar zij heeft anderzijds de cul
tuur van die volkeren - kunst, taal,
recht, wetgeving - in vaak belang
rijke mate beïnvloed.
De tentoonstelling in de Zeeuwse
Bibliotheek kon worden ingericht
met de hulp en medewerking van het
Joods Historisch Museum in Amster
dam en de Bibliotheca Rosenthalia-
na, die uit hun rijke verzameling be
langrijke stukken beschikbaar stel
den. Ook enkele particulieren lever
den een aandeel.
Uit het Joods museum zijn afkom
stig een exemplaar van de Torah-rol
zelf en een Torah-mantel (die de rol
beschermt), een jad, een aanwijs-
handje waarmee de Torah-rol wordt
gelezen, en een Torah-kroon, die vaak
de rol versiert.
Een tweede Torah-mantel die ten
toon is gesteld is oorspronkelijk af
komstig uit Zierikzee en is later in de
Middelburgse synagoge gebruikt. Zij
is eigendom van de joodse gemeente
Zeeland. Uit particulier bezit (H. Co-
sijn, Middelburg) zijn de siertorens
die eveneens soms boven de Torah-rol
worden gebruikt. Te zien is voorts
een voorhang voor de ark waarin de
Torah-rollen worden bewaard.
Boekvorm
Van de Torah in boekvorm zijn ver
schillende exemplaren uit verleden
en heden, in diverse vormen en afme
tingen, voorhanden. Bijzonder inte
ressant is het in 1726 in Amsterdam
in het Portugees gedrukte exemplaar
met lezingen naar aanleiding van of
betrekking hebbend op delbrah, met
een groot aantal fraai ingekleurde ge
graveerde titelbladen. Behalve hier
van kan men kennis nemen van een
aantal commentaren op de Torah, de
Rashibijbel zonder en met Neder
landse vertaling (1984) van het Ned.
Israëlitisch Kerkgenootschap. Van
het NIK is er ook een moderne uitga
ve met Nederlandse vertaling van
Dasberg.
Met de Talmoed - een verzameling
commentaren en leefregels die uit de
Torah zijn afgeleid - kan de bezoeker
op de tentoonstelling eveneens ken
nis maken. Centraal staat de Mishna
(omstreeks 200), met daar omheen de
Gemara (circa 500) en latere commen
taren. Er is een Talmoes-uitgave uit
Rusland. Van grote historische bete
kenis is de eerste in Amsterdam ge
drukte en uit 1645 daterende Benve-
nistc-talmoed, die ongecensureerd
mocht worden uitgegeven. Van het
NIK is er verder een moderne Tal-
moeduitgave in het Nederlands.
Naast de Talmoed zijn er in de loop
van de tijd andere gezaghebbende
commentaren ontstaan. Tot de be
langrijkste behoort ongetwijfeld de
Shoelchan Aroech van Joseph Caro
uit omstreeks 1600. Die is, met enke
le andere uit de 17e en 18e eeuw date
rende commentaren, op de tentoon
stelling te zien.
Uit particulier bezit zijn nog enke
le oude en nieuwe uitgaven aanwezig
van gebedenboeken voor Grote Ver
zoendag en het joodse nieuwjaar. Bij
zondere vermelding verdienen de in
1760 op perkament kleurrijk gecalli-
grafeerde Tier* .Woorden of Tien Ge
boden.
Foto's
Afzonderlijk onderdeel van de ten
toonstelling is de collectie foto's die
de bekende fotograaf en Israëlkenner
Richard H. Stern heeft vervaardigd
over de Sinaï en Israël. Stern, in 1910
in Berlijn geboren, is in 1933 in Am
sterdam gaan wonen. In 1948 is hij tot
Nederlander genaturaliseerd nadat
hij tijdens de Tweede Wereldoorlog
belangrijk illegaal werk had ver
richt. Stern heeft zich vanaf het begin
van de jaren zeventig ontwikkeld tot
een vermaard professioneel foto-
1 graaf, die vele fotoreportages, foto
boeken en fototentoonstellingen op
zijn naam heeft staan. Al vele jaren
houdt Stern dia-lezingen over alle as
pecten van Israël en joods leven voor
gezelschappen in Nederland en
Duitsland. Hij wil daarmee een bij
drage leveren tot een verbetering van
de verstandhouding tussen joden en
christenen en verzoening tussen Duit
sers en joden.
DEN HAAG - Minister Korthals Al-
tes van justitie heeft in Rijswijk het
winkeldiefstalpreventie-centrum van
de Nederlandse Veiligheidsdienst ge
opend. Het is een volgens deze orga
nisatie absoluut uniek opleidings- en
trainingscentrum voor (nieuwe) me
dewerkers van de veiligheidsdienst,
voor winkelpersoneel en voor politie
personeel uit Den Haag en omstre
ken. In het preventie-centrum, dat in
nauwe samenwerking met het be
drijfsleven tot stand is gekomen,
staan volledig ingerichte vestigingen
van grootwinkelbedrijven.
AMSTERDAM - Het bouwconcern
NBM en branchegenoot Amstelland
Beheer voeren besprekingen over sa
mengaan. NBM wil door het uitgeven
van nieuwe aandelen het volledige
aandelenkapitaal van Amstelland
verrwerven. Als dit plan doorgaat
ontstaat een breed bouwconcern met
een jaaromzet van ongeveer 1,7 mil
jard en ruim 5.0ÓQ werknemers.
NBM maakte bekend, dat het in de
bedoeling ligt dat de bedrijven van
beide concerns hun activiteiten zelf
standig zullen voortzetten. Verwacht
wordt dat de fusie geen nadelige ge
volgen zal hebben voor de werkgele
genheid en de onderhandelingen voor
1 juli zijn afgerond.
ZIERIKZEE - De actiebijeenkomst van de Christelijke Stichting voor Hulp Qan Gewetensvervolgden in het
Hervormd Kerkcentrum te Zierikzee heeft zo'n dertig belangstellenden getrokken. In tegenstelling tot vo
rig jaar een kleine zeventig mensen minder. Werkgroeplid Janny van Beveren schrijft dit deels toe aan het
tijdstip. Werd de actieweek vorig jaar in maart gehouden, dfze keer was het mei. De belangstelling voor de
joden en christenen, die vervolgd ivorden. was van de bezoekers erg groot. Naast ds N. de Boo. sprak ook
Frank Damen. Gesproken werd ondermeer over de zogenaamde Wallenburg-werkgroep. Wallenburg - een
Zweedse geleerde - heeft in de Tweede Wereldoorlog duizenden joden aan een paspoort geholpen. Volgens
de Russen zou deze geleerde inmiddels overleden zijn. Anderen twijfelen daaraan. J'anneke Slagter heeft
twee keer gezongen en stands van de CSHG-afdeling en het zogenaamde Rode Kruis van Israel gaven de aan
wezigen de nodige informatie. De actieweek duurt tot zaterdag 21 mei.
ZIERIKZEE - Mede naar
aanleiding van de discussie
binnen de' CFO-afdeling
ScïiöuWën-Gost heeft* het
bestuur van de CFO-Dis-
triktsraad Zeeland de pro
blematiek rond de zorgelij
ke werkgelegenheidsont
wikkeling in Zeeland, met
name in de niet-commer-
ciële dienstverlening, be
sproken. CFO staat voor
Christelijke Federatie
Overheidspersoneel.
Het bestuur stelt vast dat het rap
port van de Provincie Zeeland en de
Vereniging van-Zeeuwse Gemeenten
over het verlies aan werkgelegenheid
ten gevolge van de „afslankingsope-
ïdtie" bij het rijk, slechts een cijfer
matig inzicht, geeft in de negatieve
ontwikkelingen in die sector, te we
ten aan aantoonbaar verlies - op
grond van feiten en plannen - van
ruim 11%. van de arbeidsplaatsen in
die sector in de periode 1982-1990 (te
gen een afslanking van 3,5% voor
de totale rijksdienst in dezelfde pe
riode).
Het bestuur acht het een gemis dat
niet gepoogd is een totaal-beeld te
schetsen van de ongunstige werkgele
genheidsontwikkeling in de Zeeuwse
kwartaire sector. Immers, ook in de
subsidie-sector (onder andere de ge
hele gezondheidszorg) en bij de locale
overheden zijn reeds tal van arbeids
plaatsen verloren gegaan. Ook de
toekomstverwachting biedt hier geen
gunstig perspectief, gelet op de kabi
netsplannen voor verdergaande be
zuinigingen en de nog komende nega
tieve effecten van in uitvoering zijnde
plannen, onder andere in dc gezond
heids- en bejaardenzorg. Volgens het
bestuur zou deze totale ontwikkeling
in de kwartaire sector ertoe kunnen
leiden dat de relatief gunstige Zeeuw
se werkgelegenheidspositie uit het
verleden over een paar jaar ook wer
kelijk tot het verleden behoort.
Gestegen
De situatie Schouwen-Duiveland,
waar de werkloosheid in enkele jaren
is gestegen van ver onder tot boven
het landelijk gemiddelde, zou dan
voor heel Zeeland het beeld worden.
Om dit ..spookbeeld" te voorkomen,
zullen de Zeeuwse overheden samen
een eigen beleid dienen te ontwikke
len, op basis waarvan ook steun van
de centrale overheid - algemeen en/of
projectmatig - kan worden gevraagd.
Het eerdergenoemde rapport en het
daaraan door de Zeeuwse overheden
gekoppelde verzoek om compensatie
voor de relatief erg hoge afbraak van
werkgelegenheid bij Zeeuwse Rijks
diensten, maakt door de beperkte in
valshoek onvoldoende hard dat het
gaat om een reëel Zeeuws werkgele
genheidsprobleem in de komende ja
ren. Politiek Den Haag kan het daar
door opvatten als slechts een signaal
dat Zeeland niet meer rijksplaatsen
kwijt wil dan het gemiddelde, om
zich - zeker in een tijd dat compensa
tie voor de ene regio ten koste gaat
van andere - vervolgens te herinneren
dat Zeeland in het verleden door met
name het Delta-plan toeh wel bevoor
deeld is gewecst(?).
DEN HAAG - Minister Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat is bereid
om in de verzelfstandigingswetten
voor de PTT vast te leggen dat de
staat te allen tijde moet kunnen be
schikken over de meerderheid van de
stemmen in de aandeelhoudersverga
dering van PTT Nederland BV. Zij
komt daarmee tegemoet aan PvdA en
CDA. Smit-Kroes gaat in feite nog
wat verder dan was voorgesteld door
de PvdA'er Van Gelder en zijn CDA-
collega Koetje, Die eisten woensdag
dat de staat altijd minstens 51 pro
cent van de aandelen PTT in porte
feuille zou houden.
AMSTERDAM - De Amsterdamse
jeugd- en'zedenpolitie heeft onlangs
getracht een serie verkrachtingen in
het Rembrandtpark op te lossen door
daar zo nu en dan 's avonds en 's
nachts twee vrouwelijke agenten als
lokvogel in te zetten. Deze in ons land
voor zover bekend nooit eerder toege
paste methode is na een week of ze
ven gestopt omdat zij niet succesvol
bleek. Woordvoerder K. Wilting van
de politie in Amsterdam bevestigde
dit na een publikatie hierover in het
weekblad Aktueel.
AMSTERDAM - De Amsterdamse
politie denkt met de arrestatie van
zestien verdachten en het in beslag
nemen van 73 kilo heroïne een be
langrijke Turkse heroïnelijn te heb
ben opgerold. De totale waarde van
de in beslag genomen heroïne is ruim
10 miljoen gulden, aldus de politie.
De kern van de heroïne-lijn werd
gevormd door de familie H. uit Am
sterdam. ,,Het gezin leidde een strak
ke organisatie van drugstransporten
vanuit het Turkse Gaziantep naar
West-Europa, en met name naar Am
sterdam", aldus de politie.
De hele familie werd in de nacht
van maandag op dinsdag gear
resteerd. Behalve heroïne nam de po
litie vijf vuurwapens, waaronder een
pistoolmitrailleur in beslag. De 51-
jarige vader van het gezin wordt in
ternationaal gezocht, ondermeer in
Turkije voor handel in verdovende
middelen en het ontsnappen uit de
gevangenis. De 37-jarige broer van de
vader was in 1980 betrokken bij een
schietpartij op de Amsterdamse Sin
gel waarbij een politieman werd
doodgeschoten.
ALMERE - In het Pampushof, een
bos in Almere, is door voorbijgan
gers een 8-jarige jongen uit Almere
aangetroffen die seksueel misbruikt
en mishandeld bleek te zijn. Hij had
ook diverse steek- en snijwonden
over het hele lichaam. Hij is met ern
stige verwondingen opgenomen in
het ziekenhuis, zo deelde de politie
donderdag mee.
In de loop van woensdagavond
meldde zich aan een politiebureau
een 29-jarige inwoner uit Harder
wijk, die verklaarde in Almere een
kind te hebben mishandeld. Daarop
is de man aangehouden en overge
bracht naar het hoofdbureau van po
litie. Hij is ingesloten en inmiddels in
verzekerde bewaring gesteld, aldus
politiewoordvoerder H. Rutte, In het
belang van het nog lopende onder
zoek kan de politie nog geen verdere
mededelingen doen.
Onlangs kwam in Almere een ande
re ontuehtzaak aan het licht met kin
deren in de leeftijd van één tot veer
tien jaar. Hiervoor is een inwoner uit
Almere aangehouden die een vertrou
wensrelatie onderhield met de gedu
peerde kinderen.
