'Ik reis als het ware rond
met mijn tas met wijsheid'
h 1
mmmmmmsm
20
allerlei zaken door elkaar heen te
maken krijgt. Zeer veelzijdig werk
waardoor een brede baisis ontstaat".
Na deze ruime ervaring werd Van
Solinge bijna tien jaar geleden, na
een sollicitatieprocedure, door de
koningin benoemd tot
kantonrechter. En sinds dïe tijd
werd hij ook op Schouwem-
Duiveland bekend via zijn zittingen
in Zierikzee. Toch vormt het
behandelen van strafzaken (ook in
Middelburg en Tholen) maar
ongeveer tien procent van zijn totale
werkzaamheden. Het grootste
gedeelte van zijn tijd besteedt de
kantonrechter aan het behandelen
van burgerlijke geschillen waarvan
het geldelijke belang de 5000 gulden
niet te boven gaat. De zogenaamde
civiele zaken. De kantonrechter
moet dan bij een verschil van
mening tussen twee partijen
beslissen wie gelijk heeft.
Verder behandelt de kantonrechter
huur- en arbeidszaken (zonder
geldelijke limiet). Hij voorziet in de
voogdij en het vermogensbeheer
voor minderjarigen. Hij kan een
machtiging afgeven om mensen
zonodig gedwongen in een
psychiatrisch ziekenhuis te laten
opnemen en hij kan een verklaring
van erfrecht of andere stukken
afgeven waarmee mensen zich
kunnen legitimeren. In beginsel
wordt bij een kantonrechter alles op
korte termijn afgehandeld en alleen
door hem recht gesproken.
Een uitzondering op dat laatste
vormen de geschillen in pachtzaken
waarbij het gaat om de huur en
verhuur van grond en boerderijen.
In die gevallen wordt de
kantonrechter geassisteerd door
twee landbouwers die hun
vakkennis inbrengen. Samen
vormen ze de zogenaamde
pachtkamer die in deze gevallen
recht spreekt. „Een jurist weet nu
eenmaal in beginsel weinig van
landbouwzaken en op deze manier
wordt het probleem van twee
kanten belicht en kan er een
evenwichtige beslissing worden
genomen".
Waarschijnlijk kent het publiek de
kantonrechter toch het beste via de
zittingen waarvan de verslagen in
de krant komen. De zogenaamde
behandeling van strafzaken. „Het
betreft meestal overtredingen die
mensen niet met voorbedachten
rade doen. Heel vaak verkeerszaken
zoals parkeerovertredingen, niet
gekeurde auto's en overtredingen
van het rijtijdenbesluit. Wanneer de
boete die ze hiervoor kregen niet
tijdig is betaald 'komt het voor'.
Eigenlijk is het werk waarvoor je
geen rechten hoeft te hebben
gestudeerd. Maar vooral hier op
Schouwen-Duiveland en op Tholen
zitten er ook andere zaken tussen.
Stroperij bijvoorbeeld en het stelen
van oesters. Dat brengt wat
afwisseling in het werk. En dan heb
je nog af en toe een lekkere krent
in de pap. Iemand die met een
surfplank op wielen tegen een auto
knalt bijvoorbeeld. Dat is iets wat
helemaal moet worden uitgezocht
omdat de wetgeving er niet op
berekend is. Dat vind ik een
uitdaging.
Per zitting van het kantongerecht
staan er in totaal zo'n zestig zaken
'op de rol'. Van Solinge neemt ze
tevoren allemaal door en wacht dan
af wie er naar de zitting komen om
aan het proces-verbaal van de
rijkspolitie zijn of haar eigen
verhaal toe te voegen. Op grond
daarvan kan hij besluiten de boete
te verminderen of iemand vrij te
spreken. Uiteraard is de mening
van de officier van justitie die bij
elke strafzakenbehandeling ook
aanwezig is, ook van belang. Als de
verdachte niet de moeite neemt om
te komen wordt hij sowieso bij
verstek veroordeeld tot de boete die
de officier van justitie heeft geëist
voor de overtreding.
„Niet de zaken zelf maar de reacties
van mensen die naar de zitting van
het kantongerecht komen om hun
verhaal te vertellen. Dat maakt het
werk boeiend om te doen. Niet een
advocaat, maar zijzelf vertellen op
hun eigen wijze waarom ze de boete
onterecht vinden. Ze zijn vaak
verontwaardigd, willen hun ei
kwijt. En gaan daarbij soms zover
dat er met deuren wordt gesmeten
en boze woorden vallen. Dat is
typisch iets wat advocaten niet
doen", zegt hij grinnikend.
Van Solinge wil op deze menselijke
reacties ook menselijk reageren.
„Soms pleeg ik sociaal recht. Ik
houd rekening met de mensen als
daar aanleiding voor is. Want ik
weet dat het voor hen heel wat
betekent om hier hun verhaal te
komen vertellen. Ze liggen er soms
tevoren 's nachts van wakker. Doen
hun goede kleren aan en gaan soms
naar de kapper. Mensen kunnen erg
van streek zijn wanneer ze naar hun
mening onterecht zijn bekeurd. Ik
heb in Middelburg eens een
mevrouw meegemaakt die stond te
huilen om een simpele parkeerbon
van een paar tientjes. Dan doe ik
nog wel eens iets omdat ik het
sociale aspect belangrijker vind".
Van Solinge streeft er bij de
zittingen naar om niet alleen te
luisteren naar wat de mensen te
ZIERIKZEE - „Eigenlijk
zou ik in een kraam op de
markt moeten gaan
zitten. Midden tussen de
mensen, want daar hoort
het kantongerecht.
Iedereen die wat kwijt
wil omdat hij vindt dat
hem onrecht wordt
aangedaan is er welkom.
Niet om te zeuren
natuurlijk. Ze moeten
echt wel een verhaal
hebben, want ik bekijk de
zaken vanuit een
juridische achtergrond".
Terwijl buiten op het
Havenplein de Zierikzeese
weekmarkt in volle gang
is, maakt mr W. F. van
Solinge zich in het statige
monumentenpand aan het
Havenpark op voor de
zitting van het
kantongerecht te
Zierikzee.
Al bijna tien jaar is hij
kantonrechter te Middelburg. En
omdat het gebied Schouwen-
Duiveland te klein is voor een eigen
kantongerecht vormt het een van de
twee bijposten waarnaar Van
Solinge enkele keren per maand
afreist. De hoofdmoot van zijn
werkzaamheden ligt in Middelburg
waar het kantongerecht voor
Walcheren en Noord- en Zuid-
Beveland is gevestigd. Behalve in
Zierikzee houdt de Middelburgse
kantonrechter ook eenmaal per
maand zitting in Tholen. Hij blijkt
zeer tevreden met deze gang van
zaken. „In heel Nederland is geen
enkele andere kantonrechter die
twee bijposten heeft. Ik vind dat
heel leuk om te doen omdat het
werk er nog veelzijdiger door
wordt. Ik reis als het ware rond met
mijn tas met wijsheid en kom
overal. Op de verschillende plaatsen
waar zitting wordt gehouden
natuurlijk, maar ook bij de mensen
thuis. Dat gebeurt als ik zelf een
situatie wil zien waar een
overtreding heeft plaatsgevonden.
Dat komt voor wanneer ik dat
nodig acht om meer inzicht in een
zaak te krijgen waarover ik moet
oordelen".
Het werk als kantonrechter op het
platteland is in vergelijking met dat
in een grote stad veel afwisselender,
vindt Van Solinge. „Hier krijg je
met alle voorkomende zaken te
maken. Terwijl het werk van een
kantonrechter in de stad meer
papier- en kantoorwerk omvat.
Daar worden de diverse soorten
zaken vaak onderling verdeeld
zodat de verschillende rechters
steeds met dezelfde onderwerpen te
maken krijgen".
Wanneer Van Solinge, volgens oude
tradities gekleed in zwarte toga met
witte bef, plaatsneemt achter de
tafel in de rechtszaal zit hij daar als
een zogenaamde 'alleensprekende'
rechter. Dat wil zeggen dat een
kantonrechter alle zaken alleen
behandelt en beslist. Kantonrechter
is dan ook een zogenaamde
'eindrang'. Een functie waarin
alleen mensen worden benoemd die
al over een ruime juridische
ervaring beschikken.
Dat was ook bij Van Solinge het
geval. In 1931 werd hij geboren als
kind van een advocatenechtpaar.
„Ik wilde dus geen advocaat
worden, want je wilt toch nooit wat
je ouders doen". Maar na verloop
van tijd leek het hem toch wel een
'spannend' beroep en na zijn studie
rechten werkte de jonge Van
Solinge tien jaar lang als advocaat
in Rotterdam en Deventer. „Tben
kwam ik tot een punt in het leven
waarop ik me steeds meer ging
realiseren dat ik één kant belichtte
van een zaak waaraan meerdere
kanten zaten. De cliënt die je
verdedigt heeft natuurlijk niet
altijd gelijk. Er is ook wat te
zeggen voor de mening van de
tegenpartij. Ik wilde liever op het
midden van de wip zitten om ook
de ander te kunnen geven wat hem
toekwam".
Van Solinge stapte over naar de
rechterlijke macht. Tien jaar was
hij rechter aan de enige
arrondissementsrechtbank die
Zeeland telt, die in Middelburg.
„Het werd Middelburg omdat je
daar, in tegenstelling met grotere
gebieden, vanaf het begin met
vertellen hebben en daar zonodig de
uitspraak op aan te passen. Maar
ook om de mensen tot een ander
inzicht te laten komen als dat nodig
is. „Ik zit daar om de mensen wat
mee te geven. Om ze te laten zien
wat ze verkeerd hebben gedaan of
waarom ze iets op een onjuiste
manier bekijken. Dat gaat niet
altijd even aardig. Het berechten
van strafzaken is vaak schipperen,
een middenweg zoeken. Je moet de
mensen de gelegenheid geven te
zeggen wat ze willen, maar je moet
ook kunnen afkappen in het belang
van de zaak. Ik voel me soms net
zo'n leeuwentemmer met een
zweep".
„De behandeling van strafzaken is
leuk maar het is eigenlijk iets dat
'ik 'erbij doe'. Het is niet te
vergelijken met het berechten van
geschillen, de civiele rechtspraak.
Daarbij leef ik eigenlijk op omdat
er veel meer problemen aan de orde
komen waarvoor ik heb geleerd".
Omdat Van Solinge zowel in
Middelburg, Tholen als Zierikzee
zittingen houdt, zijn hem de
verschillen opgevallen in de manier
waarop mensen uit die
verschillende streken reageren. „In
het algemeen kun je in Walcheren
met de mensen vrij gemakkelijk
praten over de geschillen die
worden behandeld. Ze accepteren
vrij snel wat je zegt zodat het
mogelijk is om op een redelijke
manier je motivatie van de
uitspraak over te brengen".
Op Schouwen-Duiveland wordt Van
Solinge in het algemeen met een
wat andere geaardheid van de
bevolking geconfronteerd. „Ze zijn
hier wat feller. Ze staan meer op
hun strepen, willen hun recht
krijgen. Daarom zijn ze hier ook
niet zo snel geneigd het bij een
uitspraak te laten zitten waar ze het
niet mee eens zijn. Die geaardheid
houdt ook in dat ze wat sneller boos
zijn op mij en op elkaar. Ze geven
meer tegenspel". Van Solinge vindt
deze confrontatie niet erg.
Integendeel. „Voor mij betekent dat
grotere tegenspel een leuke
uitdaging. Het betekent dat ik er
meer voor moet doen. Dat het meer
moeite kost om iemand het gelijk
van een ander te laten inzien".
Volgens de kantonrechter vertoont
de bevolking van Tholen weër een
heel andere geaardheid. „Daar zijn
de mensen veel meer op zichzelf.
Het is moeilijker om contact met ze
te krijgen. Om te doorgronden hoe
ze reageren op mijn uitspraken. Ze
gedragen zich meestal heel correct
op de zittingen maar reageren
minder". Tbch gaat Van Solinge ook
graag naar de zittingen in Tholen.
„Het is duidelijk dat men het daar
erg op prijs stelt om zaken bij de
kantonrechter te brengen want het
opkomstpercentage is altijd erg
hoog".
Dat laatste is ook in Zierikzee het
geval, zij het in iets mindere mate.
In Middelburg laten procentueel
gezien de meeste mensen verstek
gaan bij de behandeling van hun
zaak. Van Solinge bevestigt dat de
zitting van het kantongerecht door
veel mensen wordt gebruikt om hun
ongenoegen te komen afreageren.
„Ze komen eens eventjes klagen
over de gemeente, de politie of de
buren. En daar zit ik ook voor. Het
kantongerecht heeft ook een sociale
functie. Ik begrijp het ook heel
goed. Voor mij is het zaak 5001 die
voorkomt maar voor hen is het zaak
één die zij vreselijk belangrijk
vinden. Daarom krijgt iedereen de
aandacht die hem toekomt. Je kunt
mensen niet afdoen alsof het een
serie broodjes zijn. Daar werken ze
trouwens zelf aan mee door voor
verrassingen te blijven zorgen.
Iedereen reageert anders en dat
maakt het boeiend".
Van Solinge vindt dat hij bepaalde
verplichtingen heeft in de manier
waarop hij met mensen omgaat. „Ik
wil altijd beschikbaar zijn voor als
ze wat willen vragen. Daarom werk
ik mijn administratieve
aangelegenheden tijdens werkdagen
altijd uit op kantoor. Ik zit daar
tussen 8.30 uur en 17.30 uur zodat ik
telefonisch bereikbaar ben als ik
geen zittingen heb". Verder hecht
Van Solinge een grote waarde aan
zijn neutraliteit. „Ik wil zo op de
mensen overkomen dat ze me
vertrouwen maar ik probeer te
voorkomen dat ik iemand te goed
leer kennen die ik moet berechten".
Door de toename van het aantal
wetswinkels en de gratis rechtshulp
is de laatste jaren het aantal
rechtszaken constant toegenomen.
„Je werkt je rot als kantonrechter.
Eigenlijk is mijn werk nooit af.
Altijd ligt er weer iets dat nog
moet. Zaken uitzoeken of geschillen
op schrift leggen. Ik zorg dat het op
tijd af is, maar klaar ben ik nooit.
Want inmiddels ligt er weer nieuw
werk. Het is een constante race om
de golf voor te blijven. Anders
overspoelt hij me".
