streeknieuws
landbouw
Natuur in
Westhoek
De Zwarte Zee en Piet van Roon:
tussen de realiteit en de kunst
Statiegeld
voor blik
voorbarig
Krijgers
woordenboek
Mijmeringen langs de waterkant...
Uitbreiding
parkeer
gelegenheid
Haringvlietplein
Secretaris KNLC
RESERVE BEZORG(ST)ER
k
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdas 8 december 11187 Nr. 24249
7
Z1ER1KZEE - Een statiegeldsy-
steem voor frisdrank- en bierblikjes
zal er wel niet zo snel komen. Dat
zeggen de Vereniging Milieudefensie
en Konsumenten Kontakt (KK) in
een reactie op de door een vertegen
woordiger van de - nog op te richten
- firma Holland Blikretour BV geda
ne uitlatingen als zouden er op korte
termijn in winkels blikjes geretour
neerd kunnen worden.
Beide organisaties noemen de uit
latingen van directeur J. A. Verbove
over een op handen zijnde statiegeld
voor blikjes rijkelijk voorbarig. Ver
bove verwachtte een verschuiving
van vertind staal voor blikjes naar
aluminium omdat aluminium beter
te hergebruiken is. Volgens Milieude
fensie en KK is aluminium een
uiterst energieverspillend produkt.
K bepaalde letter die alles met
kosters te maken heeft
KACHEL verwarmingstoestel ten
bate van kerkgangers waarvoor de
koster in het verleden voor dag en
dauw moest opstaan om hem aan
te krijgen
KANSEL plaats om spraakwater te
brengen
KAUWEN mondbeweging die kerk
gangers tijdens de preek maken,
zie ook bij 'kerkafvaV -en
'kerkvoer'
KENNIS wat iemand weet, bijvoor
beeld Krijger spreekt met kennis
van zaken' betekent 'Krijger ver
telt van alles aan toeristen over
zijn kerk'
KERK 1) afkorting van Krijgers ei
gen Rijk van de Koster 2) bedehuis
waarvan de koster elke vierkante
meter kent
KERKAFVAL 1) kerkverlating 2)
resten van pepermunt, drop,
snoep, hoestbonbons en andere
lekkernijen. Zie ook bij 'kauwen'
en kerkvoer
KERKCENTRUM deel van de kerk
dat niet tot het rijk des Krijgers
behoort
KERKDEUR deur die geopend en ge
sloten wordt door de man die als
eerste komt en als laatste vertrekt
KERKDIENAAR koster Krijger
KERKGANGER iemand die zich on
der het gezag van de koster heeft te
stellen
KERKORGANIST bespeler van het
kerkorgel, niet te verwarren met
'een man ie niet eens uit z'n hoofd
kan spelen en een dikke tas met
boeken nodig heeft om te kunnen
spelen' (Krijgeriaans)
KERKORGEL kerkelijk muziekin
strument waarop de door de koster
opgehangen psalmen en gezangen
worden gespeeld
KERKVOER King Pepermunt, Red
Band drop, hartjes, hoestbonbons
en ander eetgerei, zie ook bij 'kau
wen' en kerkafval'
KERKVOOGDIj voorbijgaande ba
zen van een blijvende koster
KERSTBOOM boom die naalden in
de kerk achterlaat
KERK, DE KLEINE -, bedehuis in
Zierikzee, ingeklemd tussen twee
winkels en twee parkeerplaatsen
KLAAS U bedoelt dominee Hen-
drikse?
KLAGEN uiting van personen die
hun beklag doen. Voorbeelden
'Koster, het is te koud, te warm te
kort, te lang. Het is te hard, te
zacht, het tocht enz.
KLETSEN geliefde bezigheid van
kerkgangers tijdens het orgelspel
KLOK ook wel 'kerkklok'. Door
kosters bespeeld, elektrisch aange
dreven muziekinstrument dat ten
doel heeft mensente wekken, resp.
op te wekken
KLOP klop op de schouder, teken
van waardering en bemoediging
die ook een koster weieens nodig
heeft
KNORREN bepaald geluid dat
kosters maken wanneer het hen
niet naar de zin is
KIJK beginwoord van een vaste uit
drukking. Krijgeriaans: 'Kijk es
hier, meneer, U moet het me maar
niet kwalijk nemen...'
KOFFIE verrukkelijke drank die
door de koster wordt klaarge
maakt voor organisten die inge
klemd zitten tussen recht- en vrij
zinnige diensten
KOSTER kerkbewaarder die tegelij
kertijd knecht en een beetje ko
ning is. Meervoudsvorm bestaat
niet, er is maar één
KOSTER, DE BOZE-, figuur die ont
staat wanneer de kosterswetten
overtreden worden. Voorbeelden:
1) het ongevraagd orgel spelen
door een toerist 2) het roken bij het
kerkorgel 3) de rommel achterla
ten zonder op te ruimen 4) iets on
gevraagd doen
KOSTER, DE IDEALE-, man of
vrouw die nog geboren moet wor
den
KOSTER, OUD-, koster die met pen
sioen is gegaan. Wordt vanwege
zijn vele kerkdiensten (drie per
zondag) ook wel een 'Vrome Drees-
man' genoemd
KOSTERIJ De Cranestraat 7
KOSTUUM eerbiedwaardig zwart
kostersgewaad in welks zakken de
briefjes voor de organist zich be
vinden
KOU 1) temperatuur waarin 's win
ters in de kerk gewerkt wordt 2)
'zich in de kou voelen staan' gevoel
dat kan ontstaan bij mensen die
hun werk hebben neergelegd, kan
voorkomen worden
KRITIEK iets wat elke predikant,
koster of organist weieens ont
vangt
KRIJGER 1) krijgsman die zijn kerk-
land bewaakt en verdedigt, gezeg
de: 'krijgertje spelen' betekent
'met gezag optreden' 2), kerkdie
naar die zijn kerk intents liefhad
3) een onvergetelijke koster
MARZAS
BRUINISSE - Sommige beslissingen of gebeurtenissen in de kinderjaren
kunnen bepalend zijn voor de verdere levensloop. Lopen als het ware als een ro
de draad door het levensverhaal van zo iemand en vormen de grondslag daaruit.
Die rode draad is ook terug te vinden in het leven van Piet van Roon uit Bruinis-
se. Als 15-jarige wilde hij al dolgraag gaan varen maar omdat z'n ouders dat nog
te jong vonden heeft hij eerst twee jaar gewerkt op een modelbouwbedrijf in
Slikkerveer. Maar de drang naar het zilte nat bleef torenhoog overeind en op 17-
jarige leeftijd bevoer hij de wereldzeeën.
De twee jaar opleiding in de mo
dellenbouw nam Van Roon als
nuttige bagage mee door het le
ven, want bijna al z'n vrije tijd
steekt hij in het bouwen van
scheepsmodellen. Prachtige werk
stukken tot in de perfectie nage
bouwd. Het begon bij Piet van
Roon zoals bij zoveel jeugdigen
met een klomp met een zeiltje. Z'n
moeder stimuleerde hem om ver
der te gaan met knutselen en zo
bouwde hij al op de lagere school
een houten model van de Zwarte
Zee van Leen Smit, niet vermoe
dende dat hij daar later op zou va
ren, de beroemde Zwarte Zee 3 on
der de legendarische kapitein
Theun Vet. Spectaculaire'bergin
gen, loodzware transporten over
de wereldzeeën en op volle kracht
opstomen naar schepen in moei
lijkheden om daar als eerste aan
te kunnen vast maken.
Want de concurrentie lag op de
loer. „Inderdaad vind je de eerste
bergingen spectaculair maar in de
loop van de jaren slijt dat wel",
vertelt Van Roon relativerend. In
die beginjaren kwam er van mo
delbouwen nog niet zoveel omdat
hij een hut deelde met vijf ande
ren. Toch bouwde hij toen al een
verbeterde Zwarte Zee. Maar het
pronkstuk, de Zwarte Zee 3 in „ge-
vechtspak", kwam in 1983 van z'n
hand en staat thans te bewonderen
in het Nationaal Sleepvaart Mu
seum in Maassluis. Een prachtig
model van de Zwarte Zee van 1933.
Het toont het schip zoals het er be
gin 1943 moest hebben uitgezien,
volgens een foto genomen in de
Westafrikaanse haven Freetown,
na aankomst daar van het 36.000
tons Admirality-droogdok XXIV
dat door de Zwai-te Zee, tezamen
met twee Engelse sleepboten van
uit New Orleans was overge
bracht.
Informatie
Het model, op schaal 1 100,
kwam mede tot stand op grond
van waardevolle informatie van
een technisch tekenaar en de heer
G. Kwak die in de oorlog machi
nist was op de Zwarte Zee. Tijdens
de oorlog werd de beroemde sle
per beschadigd door een bom die
vlak naast het schip ontplofte
voor de kust van het Engelse Fal
mouth. In 1953 was diezelfde
Zwa2'te Zee betrokken bij het
transport van de caissons die bij
Ouwerkerk werden gebruikt om
de gaten in de dijk te dichten na de
stormramp van 1 februari. Hij
heeft toen nog enkele malen in de
vluchthaven van Zijpe gelegen.
Varen en bouwen, het wisselde
elkaar af en vulde elkaar aan bij
Piet van Roon. Na tien jaar op de
wilde vaart vond de inmiddels ge
trouwde Van Roon het welletjes
op 's wereldzeeën. Als vrijgezel
was het prachtig om een reisje te
krijgen naar India en dan daar
weer om te zien naar een volgend
karwei maar als getrouwd man is
dat anders. Nu vaart hij op de
Steenbank, een Europoortboot
van Smit die mammoettankers
assisteert bij het in- en uitvaren
van de Europoort. Een leven met
meer regelmaat want naast de
week aan boord staat daar tegen
over de vrije week.
Maar als die jaren bleef hij bou
wen. Hij is nu bezig aan bouw-
nummer 180, het motorjacht Ne
pos van de familie Smit uit
Kinderdijk. En uiteraard bouwde
hij de Zwarte Zee 4 uit 1963 nadat
de Zwarte Zee 3 in de jaren '60
werd gesloopt wat nog steeds als
een dramatisch dieptepunt in de
zeesleepvaart wordt ervaren. Ver
der bouwde hij de zeeslepers Gel
derland en Amsterdam van Wijs
muller en van de Maasbank en
Steenbank waarop hij nu zelf
vaart. Maar ook een half-afzink-
baar olie-platform of de Thklift-
bokken verrijzen op schaal van
zijn hand. Modellen die over heel
de wereld worden tentoongesteld.
Zoals de bok Magnus 3 die mo
menteel in Bahrein aan de Perzi
sche Golf staat en waarvan het
origineel vorig jaar werd bescho
ten door Iran. Een introductie
model van een sleepboot die in Ne
derland besteld zou worden staat
in Moskou en zo heeft Piet van
Roon uit Bru nogal wat buiten
landse contacten. „Een uit de
hand gelopen hobby" noemt Van
Roon z'n bouwdrift. „Het is voor
mij zaak om met zo simpel moge
lijk materiaal en gereedschap een
zo mooi mogelijk resultaat te be
reiken". Op zaterdag 12 december
is de fervente scheepsbouwer met
twee modellen van de Zwarte Zee
(1933 en 1963) te zien op de grote
Hobbybeurs in het Dorpshuis van
Bruinisse.
ZIERIKZEE - De aanleg van een
parkeerterrein in Zierikzee aan het
Haringvlietplein noodzaakt tot een
bijstelling van het bestemmingsplan
voor het Haringvlietplein. Dit
bijstellen komt donderdag 10 decem
ber ter sprake in de hoorzitting die in
de trouwzaal van het stadhuis wordt
gehouden. Aanvang 19.30 uur.
Het bestaande bestemmingsplan
richt zich op het scheppen van bouw
mogelijkheden voor bedrijven en in
stellingen die in wezen in de binnen
stad thuishoren, maar waarvoor daar
geen ruimte beschikbaar is. Reeds
eerder werd in de commissie ruimte
lijke ordening de wens geuit om daar
ook een openbaar parkeerterrein aan
te leggen.
9
Hiervoor is echter wel een wijzi
ging van het bestemmingsplan nodig.
Het herziene plan heeft dezelfde uit
gangspunten als het huidige plan. De
enige wijziging is de omvang van het
gebied met de bestemming bijzonde
re voorzieningen. Dit is vergroot voor
het aanleggen van een centrale par
keergelegenheid met vijftig parkeer
plaatsen en de nog uit te geven bouw
terreinen. Voor dat doel is het gebied
waarvoor het bestemmingsplan geldt
naar de oost- en noordzijde wat uitge
breid.
ZIERIKZEE
ANBO
De Algemene* Nederlandse Bond
voor Ouderen (ANBO) houdt donder
dag 10 december in haar eigen onder
komen te Zierikzee een spelmiddag,
waar een ieder welkom is. Een en an
der begint om 14.00 uur en omvat on
dermeer kaarten, het spel Mens erger
je niet en sjoelen. Dit laatste spel
maakt deel uit van de competitie
voor de regionale Seniorenmiddag.
BURGH-HAAMSTEDE
Adventviering
Dinsdagavond 15 december komt
de afdeling Burgh-Haamstede van de
NCVB bijeen voor de adventviering,
samen met de Gereformeerde vrou
wenvereniging. Voor de pauze staan
samenzang, meditatie, declamatie en
pianospel op het programma. Na de
pauze wordt een toneelstuk opge
voerd door enkele dames van de Ne
derlandse Vereniging van Huisvrou
wen. De adventviering begint om
19.45 uur en wordt gehouden in een
zaal van de Gereformeerde kerk.
BRUINISSE
Bevolkingsverloop
Bevolkingsverloop over november
1987 in de gemeente Bruinisse: gebo
ren: Elizabeth en Jessica Veth. Over
leden: Jozina van Gilst (95), Geertrui-
da Verwijs ev Verkammen (92) en
Hendrika van der Weele wv de Brui
ne (90). Christiaan Helbers en Mathil
da H. Weijenberg traden in het huwe
lijk.
MIDDELBURG
Cor Knops
De beeldend kunstenaar Cor Knops
exposeert in de periode van zaterdag
2 januari tot en met 13 februari een
aantal werkstukken in de expositie
ruimte van de Kunstuitleen, Kui
perspoort 22 in Middelburg. Deze ex
positieruimte is van dinsdag tot en
met zaterdag tussen 13.00 en 17.00 uur
en donderdagavond van 19.00 en 21.00
uur voor het publiek toegankelijk.
Cor Knops heeft voor zijn werkstuk
ken de driehoek als uitgangspunt ge
nomen. Deze figuur wordt gebruikt
als een venster om door te kijken.
Knops beschouwt de driehoek als een
symbool van tijdloze geometrie, dat
vele variatiemogelijkheden kent.
Hoewel het centrale thema de drie
hoek is zijn alle schilderijen anders,
echter met dien verstande dat er wel
een overeenkomst is door een steeds
terugkerend detail.
RIJSWIJK
Vergadering produktschap
Donderdag 17 december vergadert
het Produktschap voor Vis en Vispro-
dukten in Rijswijk. Op de agenda het
visserijbeleid voor 1988. Aan de orde
komt ook de nota Knel tussen macht
en onmacht. Verder ter tafel komen:
wijzigingsverordeningen schelpdier
sector, ontwerpretributieverordening
mosselveiling, instelling mosselpro
motiefonds, ontwerpverordening zui-
verheidseisen schelpdieren, ontwerp
mosselveilingsverordening, ontwerp
verordening tot wijziging van de hef
fingsverordening en het uitvoerings
besluit heffing mosselfonds.
ZIERIKZEE - Jan Brinkman, (33)
Rotterdammer van geboorte en sinds
1979 werkzaam bij het Kon. Ned.
Landbouw comité als beleidsmede
werker grondgebruik en milieu,
wordt in 1988 Algemeen secretaris
van het KNLC. In 1986 voltooide
Brinkman zijn studie rechten aan de
Erasmus Universiteit te Rotterdam.
Brinkman is opvolger van G. Strui
kenkamp die met VUT gaat. Plaats
vervangend secretaris van het KNLC
wordt de Fries Adam Jaarsma.
Wij vragen voor direkt
voor de bezorging van de „Zierikzeesche Nieuwsbode".
Leeftijd 16 jaar, brommer vereist.
Aanmelden „Zierikzeesche Nieuwsbode", Jannewekken 11,
Zierikzee, tel. 01110-16551.