Geen kruisraketten
Laadcombinatie weggezakt
installatiebedrijf
WATERSTANDEN
2
Ook Schouwen-Duiveland volgde discussie actief
ZIERIKZEE - In de afgelopen jaren heeft ook een deel
van Schouwen-Duiveland zich laten horen in de discussie
omtrent de wenselijkheid van kruisraketten in Woens-
drecht. Een groep pakte de bus en bezocht de landelijke
demonstratie, anderen weer hielden vredesdiensten en
spraken over de consequenties van de nucleaire uitvin
ding. Volgende week gaat een kleine Zierikzeese delega
tie met Wings of Peace naar Washington om een glimp op
te vangen van een historisch moment. Aanleiding voor
de Nieuwsbode om de meest actuele gebeurtenissen nog-
eens op een rijtje te zetten.
pens naar de schroothoop verwezen",
aldus een woordvoerder.
Grote zorg
Een grote zorg voor het IKV vormt
nu de vraag welke conclusies uit het
akkoord worden getrokken. „Het
mag niet worden opgevat als een mi
litair verlies dat met behulp van an
dere kernwapens of versterking van
de conventionele bewapening moet
worden opgevangen". Ook verbete
ring van de militaire samenwerking
tussen de Bondsrepubliek en Frank
rijk vormt volgens het IKV zo'n ver-
Ook eilandelijk protest. (Archief, foto: Joop van Houdt.)
Vanaf 8 december, de dag waarop
president Reagan en partijleider
Gorbatsjov in Washington het ak
koord over de middellange-
afstandsraketten (INF) onderteke
nen, zullen de Verenigde Staten geen
nieuwe raketten meer plaatsen en
zullen de werkzaamheden in Woens-
drecht worden stilgelegd. Dit hebben
minister Van den Broek en zijn Ame
rikaanse collega Géorge Shultz in
Brussel meegedeeld. De Amerikaan
se bewindsman bracht zijn NAVO-
collega's verslag uit over het INF-
akkoord dat hij met de Sovjet
minister van buitenlandse zaken She
vardnadze had bereikt.
Minister Van den Broek verwacht
dat de regering zeker niet later dan
medio volgende maand, wanneer de
Tweede Kamer het NAVO-deel van de
begrotingen van de ministeries van
buitenlandse zaken en defensie be
handelt, zal bekendmaken wat zij
heeft besloten over de atoomtaken
van de Nederlandse strijdkrachten.
Toen de regering akkoord ging, met
de plaatsing van 48 Amerikaanse
kruisraketten bij Woensdrecht be
sloot zij tevens de atoomtaken van de
Orion en de F-16 te beëindigen. Waar
schijnlijk omstreeks januari zal de
regering de Tweede Kamer drie ver
dragsteksten voorleggen, die ver
band houden met het INF-akkoord.
De eerste heeft betrekking op de op
zegging van het Nederlandse-
Amerikaanse plaatsingsverdrag, de
tweede betreft een uitwisseling van
nota's tussen Nederland en de Sovje
tunie over Sovjet-inspecties bij
Woensdrecht en de derde gaat over
het akkoord van de vijf Westeuropese
plaatsingslanden en de Verenigde
Staten, dat inspectie mogelijk moet
maken.
Nieuwe taak
Over een nieuwe taak voor Woens
drecht - een zaak die voornamelijk
defensie aangaat - is nog geen beslis
sing genomen, zo deelde minister Van
den Broek mee. Uit zijn woorden viel
op te maken, dat hiermee zal worden
gewacht tot het INF-akkoord door de
Amerikaanse senaat is bekrachtigd.
Minister Shultz zei er stellig van uit
te gaan dat de senatoren het verdrag
zullen ratificeren. Wanneer het ver
drag - naar men verwacht tegen april
of mei - is bekrachtigd, wordt begon
nen met 'het weghalen en vernietigen
van de Amerikaanse raketten in de
Bondsrepubliek, Italië, het Verenigd
Koninkrijk en België, de Sovjet
raketten in de Sovjetunie zelf, Oosf-
Duitsland en Tsjechoslowakije, en
met het onklaar maken van de bases.
Gedurende de drie jaar die hier
voor zijn uitgetrokken zullen beide
partijen per jaar elk twintig inspec
ties mogen uitvoeren, om na te gaan
of de bepalingen van het verdrag in
derdaad worden nageleefd. In een
daaropvolgende periode van vijf jaar
mogen beide partijen elk vijftien in
specties per jaar uitvoeren, en in een
tweede periode van vijf jaar tenslot
te tien. Overeengekomen is dat gedu
rende een jaar niet meer dan de helft
van de inspecties in een enkel land
mag plaatsvinden.
Volgens minister Shultz zijn aan
Westerse zijde circa 350 middellange-
afstandsraketten geplaatst, en heeft
de Sovjet-Unie raketten met in totaal
1.500 kernkoppen opgesteld. Daar
naast zijn er dan nog aan Westerse zij
de reserve-atoomkoppen en
raketten, en systemen die gereed zijn
voor plaatsing. Minister Shultz wei
gerde te zeggen om hoeveel raketten
en atoomkoppen het hier gaat, en
herinnerde er slechts aan dat het
NAVO-dubbelbesluit van december
1979 voorziet in de plaatsing van 572
kruis- en pershing li-raketten. De 72
verouderde, in de Bondsrepubliek op
gestelde Pershing Il-raketten vallen
formeel niet onder het INF-akkoord
maar zullen wel verdwijnen.
Het Interkerkelijk Vredesberaad
(IKV) is „heel verheugd" over het
„historische akkoord" over de ver
wijdering van alle middellange af
standwapens uit Europa, waardoor
de bouw van Woensdrecht wordt
stopgezet. „Het gaat dan misschien
nog maar om een klein deel van de
kernbewapening, maar voor het eerst
wordt nu een hele generatie kernwa-
keerde conclusie. Het akkoord moet
worden aangegrepen om een nieuwe
politiek te formuleren, vindt het vre
desberaad. Daarbij zou moeten wor
den geprofiteerd van de veranderin
gen in de Sovjetunie door nieuwe
relaties op te bouwen en de militaire
confrontatie af te breken. „Op naai
de volgende nul-optie. En daarvoor
hebben de regeringen in Oost en West
de steun en de druk van cle bevolking
nodig", aldus de IKV-woord voerder.
„Een belangrijke stap in de goede
richting", vindt het Interkerkelijk
Comité tweezijdige ontwapening van
het akkoord over de verwijdering van
de middellange afstandswapens en
het nieuws dat de bouw van Woens
drecht wordt stopgezet. Volgens het
comité moet „op deze voet worden
doorgegaan", maar mag de veiligheid
daarbij niet uit het oog worden verlo
ren. „De doelstelling van het
marxistische-communistische stelsel
blijft tenslotte overheersing van de
hele wereld", aldus N. de Jong, direc
teur van het ICTO-bureau.
Grote zorg van het ICTO blijft het
overwicht van het Warschaupact op
conventioneel gebied.
De Raad van Kerken in Nederland
is „ongelooflijk blij" met het feit dat
de kruisrakettenbasis in Woens
drecht niet wordt afgebouwd. „We
hebben ontzettend geijverd tegen de
plaatsing van kruisraketten. Veel
kerkelijke mensen hebben ook gede
monstreerd bij Woensdrecht", aldus
dr. W. R. van der Zee, secretaris van
de raad. „Nu verder op de weg van
ontwapening", vindt hij. „Einddoel
blijft tenslotte alle kernwapens de
wereld uit, om te beginnen uit Neder
land".
De bestaande contracten voor
bouwwerkzaamheden op de vliegba
sis Woensdreclit worden in ieder ge
val afgebouwd. „Wij bouwen geen
ruïnes", aldus een woordvoerder van
het ministerie van defensie in Den
Haag in reactie op mededelingen van
minister Van den Broek (buitenland
se zaken) en zijn Amerikaanse colle
ga Shultz in Brussel dat de bouw
werkzaamheden in Woensdrecht na 8
december worden stilgelegd.
Of een aantal geplande vluchten
naar Woensdrecht met Amerikaans
materieel in verband met de voorbe
reidingen voor de plaatsing van
kruisvluchtwapens nog doorgaan is
bij het ministerie niet bekend.
In oktober nog landde een Ameri
kaans transportvliegtuig C5-Galaxy
op Woensdrecht met materieel ter on
dersteuning en training van de Ame
rikaanse kruisvluehtwapen-eenheid,
de 486 Tactical Missile Wing. Het
vliegtuig bracht voornamelijk aggre
gaten, test- en simulatie-apparatuur
en commando- en verbindingsvoer
tuigen.
In een brief aan de Tweede Kamer
schreef minister Van Eekelen toen
dat de vluchten met de Galaxy pas
sen in de normale voorbereidingen
die in het voor Woensdrecht vast
gestelde tijdschema zijn voorzien. In
middels is voor een bedrag van 246
miljoen gulden aan projecten in
Woensdrecht aanbesteed die nage
noeg zijn afgebouwd. Daarvan is 112
miljoen gulden voor rekening van de
Verenigde Staten, 50 miljoen gulden
voor Nederland en 84 miljoen gulden
voor de NAVO. Nog niet aanbesteed is
een bedrag van 119 miljoen gulden.
VVD-kamerlid Bolkestein vindt
het voor de hand liggend dat minister
Van den Broek (buitenlandse zaken)
van mening is dat de bouw van de
kruisrakettenbasis op vliegveld
Woensdrecht op 8 december wordt
stilgelegd.
Hij houdt niet langer vast aan de
VVD-vens om de bouw pas te staken,
wanneer het wapenakkoord door het
Amerikaanse congres is goedge
keurd. „Ik vind het niet zo belang
rijk, nu er een overeenkomst tussen
de VS en de Sovjetunie is en - naar ik
uit de pers vernomen heb - de basis in
essentie gereed is".
Aarts (CDA) reageerde ook met in
stemming op het standpunt van Van
den Broek. Volgens hem zal de Ame
rikaanse president geen verdrag te
kenen, waarvan hij denkt dat het con
gres het niet zal ratificeren. Aarts
had er begrip voor dat de VS geen
geld in het water willen smijten.
Over de atoomtaken van de Orion
en de F-16 wilde Aarts zich nog niet
uitlaten. „De regering zal nu met een
voorstel moeten komen. De CDA-
fractie zal dit op zijn merites beoor
delen", aldus Aarts.
Ter Beek (PvdA) reageerde schou
derophalend op de mededeling van
Van den Broek. Het standpunt van
zijn partij wordt door de uitspraak
van Van den Broek niet beïnvloed.
Dat standpunt zal overigens volgende
week nader uiteengezet worden in
een te verschijnen defensie-nota. D'66
reageerde verheugd op het feit dat
het kabinet duidelijk stelling heeft
genomen wat betreft het tijdstip
waarop de bouw wordt gestaakt.
Burgemeester mr. J. de Leeuw van
Woensdrecht reageerde „niet echt
verrast" op de berichten uit Brussel
dat op 8 december de bouw op Woens
drecht bevroren wordt. Uit eerder
overleg met Den Haag heeft hij overi
gens begrepen dat de reeds gestarte
bouwwerken wel voltooid worden
maar dat geen nieuwe meer gestart
worden, hetgeen door het ministerie
van defensie bevestigd is. De burge-
meester is erg blij dat er overeen
stemming is bereikt tussen de VS en
de Sovjetunie. „Het is een kleine stap
op de lange weg in de goede richting.
Ontwapening is internationaal een
uitermate goede zaak. Deze overeen
komst geeft hoop op nog meer be
langrijke stappen in de toekomst".
Geld
Het niet doorgaan van de plaatsing
van kruisvluchtwapens op de basis
Woensdrecht zal de gemeente overi
gens wel geld gaan kosten. Aan ge
derfde leges voor al wel of nog niet
uitgegeven bouwvergunningen zal
het de gemeente in ieder geval een
half miljoen gulden gaan kosten.
„Maar dat is slechts een kleinigheid
vergeleken bij de grote belangen die
op het spel staan", vindt de burge-
Advertentie
weekend
servicedienst
Telefoon (01110) 16255
meester. Verder heeft het zware werk
verkeer over de Woensdrechtse wegen
voor tonnen schade aangericht het
geen nu voor rekening van de Woens
drechtse gemeentekas komt.
Een Woensdrechtse vredesactivist
was ook opgetogen over het bereikte
akkoord. Maar de vredesactivisten
zullen pas een feestje bouwen als de
bouw ook daadwerkelijk geheel stil
ligt, zo deelde hij mee.
De Westbrabantse plaatsen Bergen
op Zoom en Roosendaal, in welke ge
meenten elk tweehonderd woningen
voor de Amerikaanse militairen van
de vliegbasis Woensdrecht zouden
worden gebouwd, ondervinden nau
welijks financiële gevolgen van het
niet doorgaan van deze bouw.
Bergen op Zoom heeft hooguit
ambtelijke kosten van voorbereiding
gemaakt, aldus een woordvoerder
van de gemeente. In die plaats be
sloot de raad in principe twee loca
ties ter beschikking te stellen voor de
bouw van de tweehonderd woningen.
Eén locatie was al in handen van de
fensie, terwijl de andere, het
Juvenaats-terrein, eigendom is van
de gemeente. Defensie heeft echter
die grond van de gemeente Bergen op
Zoom nog niet aangekocht. De raad
formuleerde enige tijd geleden twee
randvoorwaarden: de twee Ameri
kaanse wijken moeten openbaar ge
bied en vrij toegankelijk blijven en
de waardevolle natuurgebieden moe
ten gehandhaafd blijven. In opdracht
van defensie is enige maanden gele
den een stedebouwkundig bureau
aan de slag gegaan om een plan te
maken, waarin aan die randvoor
waarden werd voldaan.
Dit plan is echter nog steeds niet
aan de gemeente van Bergen op Zoom
overhandigd.
De voorlichter van Bergen op Zoom
verwacht dat nu weer de oorspronke
lijke plannen van de gemeente om op
het Juvenaats-terrein woningen voor
Nederlanders te bouwen, uit de ijs
kast worden gehaald. Daar verdwe
nen die plannen in toen bleek dat er
voor tweehonderd Amerikaanse ge
zinnen huizen moesten komen.
In Roosendaal is de situatie niet
veel anders. De grond waarop de wo
ningen voor Amerikaanse militairen
moesten komen, was al eerder door
de gemeente aangekocht voor wo
ningbouw. „Nu zullen dat net als in
de oorspronkelijke opzet, huizen voor
Nederlanders worden", aldus de Roo-
sendaalse gemeentevoorlichter.
MANILA - Minstens 361 mensen
hebben het leven verloren bij de tro
pische cycloon Nina die woensdag de
Filipijnen trof. De meeste slachtof
fers vielen in het zuidoosten van het
eiland Luzon, waar een reusachtige
vloedgolf alles op haar weg mee
sleurde. De schade is enorm. Er zijn
tienduizenden daklozen en veel men
sen worden nog vermist.
DEN HAAG - De snelheidsgrens op
een groot deel van de Nederlandse
autosnelwegen wordt 120 kilometer.
Zoals het er nu naar uitziet worden de
drie betrokken ministers Smit (ver
keer), Nijpels (milieubeheer) en Kort
hals Altes (justitie) het daarover eens
in de ministerraad. Het kabinet be
slist ook over de datum van invoe
ring.
AMSTERDAM - De persraad heeft
minister Brinkman (cultuur) geadvi
seerd maatregelen te nemen om het
Persmuseum in Amsterdam te behou
den. De Persraad is een adviesorgaan
van het ministerie van WVC. Het
Persmuseum kondigde onlangs aan
niet meer in staat te zijn haar unieke
collectie oude kranten en periodie
ken te behouden en verkoop van het
bezit te overwegen.
Tijden en standen volgens getijdetafel Deltadienst t.o.v. NAP.
Oosterscheldemond
Philipsdam West
Wemeldinge
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
28 november
08.35
120
02.20
- 100
21.30
149
14.50
- 144
29 november
09.45
112
03.40
- 93
22.45
146
16.10
- 143
30 november
10.55
114
05.00
- 94
23.55
148
17.30
- 147
28 november
07.35
112
01.30
- 88
20.20
142
13.45
-133
29 november
08.40
105
02.50
- 82
21.35
138
15.00
- 130
30 november
09.50
105
04.30
- 82
22.30
142
17.05
- 134
28 november
08.55
130
02.30
-109
21.40
162
14.50
-155
29 november
09.55
124
03.40
-101
22.50
159
16.05
-151
30 november
11.10
127
05.00
- 100
17.30
-153
28 november
08.50
138
02.25
-112
21.35
166
14.55
-156
29 november
09.55
129
03.40
-105
22.50
163
16.10
- 154
30 november
11.10
130
05.00
- 105
17.30
-157
Doodtij: 30 november
Actuele informatie over afwijkingen: 01110-17056
ZIER1KZEE - Deze week is de Wat er maatschappij Zuid-West Nederland in de Nieuwe Booqerdstruat in Z ierikzec be
gonnen met het vervangen van de hoofdwaterleiding in die straat. Dat het werk niet altijd op rolletjes loopt blijkt
wel uit bovenstaande foto. Een laadcombinatie die werd gebruikt werd voor het graafwerk zakte weg en er moest
een ander voertuig aait te pas komen om de laadcombinatie weer op het droge te trekken. Naast de hoofdaansluiting
worden in de Nieuwe Boogerdstraat ook alle huisaansluitingen vernieuwd.
Tot en met 5 december
Middelburg
Expositie Jon van de Riet. Expositie
ruimte Kunstuitleen. Dagelijks van
13.00 tot 17.00 uur en op donderdag
ook van 19.00 tot 21.00 uur.
Tot en met 15 december
Zierikzee
De Stolpe. Expositie VBOK. Tijdens
openingsuren bibliotheek.
Tot en met vrijdag 27 november
Zierikzee
Recreatiezaal Corneliastichting. Ver
koop handwerk. 14.00 uur.
November/december
Neeltje Jans
In ir. J. W. Topshuis (Delta expo).
Overzichtsexpositie Jos Brouwers.
Vrijdag 27 november
Zierikzee
Foyer Mondragon. Vergadering Stad
en Lande. 19.30 uur.
Burgh-Haamstede
De Schutse. Uitvoering gemengd
zangkoor Nu met Hope en Excelsior.
19.45 uur.
De Burght. Films Nicolai en Night
Crossing. Respectievelijk om 19.30 en
22.30 uur.
Dreischor
Café De Drie Schapen. Algemene le
denvergadering hengelsportvereni
ging Dreischor. 20.00 uur.
Ouwerkerk
Café Steilööre. Vergadering IJsclub
Ouwerkerk. 20.00 uur.
Bruinisse
Dorpshuis. Vogeltentoonstelling. Van
19.30 tot 22.30 uur.
Zaterdag 28 november
Zierikzee
Verkoop oliebollen door Kunst en
Eer.
De Graanbeurs. Computerdag. 10.00
tot 15.30 uur.
Gasthuiskerk. Laatste bijeenkomst
in serie Een lied van oord tot oord.
19.00 uur.
Lutherse Kerk. Advent-concert Zie-
rikzees Kamerkoor. 20.30 uur.
Brogum. Optreden the Malcolms.
22.00 uur.
Burgh-Haamstede
De Schutse. Kinderfeest plus trek
king zegels. 14.00 uur.
Renesse
Inzamelen oud papier door Luctor et
Emergo. 08.30 uur.
Dorpshuis. Eenakters door Op Drift.
20.00 uur.
Brouwershaven
Tonnenmagazijn. Play-backshow.
20.00 uur.
Dreischor
Dorpshuis. Feestmiddag bejaarden-
soos met toneel en muziek. 14.00 uur.
Noordgouwe
Dorpshuis. Intocht en Sinterklaas
feest. 13.30 uur.
Nieuwerkerk
Oud papier ophalen. Vanaf 9.30 uur.
Bruinisse
Dorpshuis. Vogeltentoonstelling De
Nachtegaal. Van 14.00-22.30 uur.
Middelburg
De Hoeksteen. Slotmanifestatie Wa
terputten Burkina-Fasso. 14.00 uur.
Goes
Slot Ostende. Dans- en ontmoetings
avond Kapasi. 21.00 uur.
Yerseke
Dorpshuis De Zaete. Algemene leden
vergadering Het Zeeuwse Kruis.
10.00 uur.
Heinkenszand
De Stenge. Jongerenmarkt. Van 12.00
tot 24.00 uur.
Zondag 29 november
Zierikzee
Gereformeerde kerk. Cantatedienst.
18.30 uur.
Renesse
Dorpshuis. Evangelisatiebijeen
komst Leger des Heils. 17.00 uur.
Maandag 30 november
Zierikzee
Huis van Nassau. Vergadering Ver
enigingsraad Beter Wonen. 19.30 uur.
Raadzaal van het stadhuis. Commis
sievergadering publieke werken.
19.30 uur.
Haamstede
Gemeentehuis. Gemeenteraadsverga
dering. 19.30 uur.
Dinsdag 1 december
Zierikzee
Huis van Nassau. Bijeenkomst Ver
eniging Oudleerlingen Tuinbouw-
wintercursussen. 20.00 uur.
Raadzaal van hot stadhuis. Commis
sievergadering onderwijs. 20.00 uur.
Burgh-Haamstede
Bezoek van afdeling Burgh-Haamste
de van NCVB aan afdeling Kamper
land, vertrek vanaf de Gereformeer
de kerk in Haamstede, om 13.00 uur.
Woensdag 2 december
Zierikzee
De Lichtboei. Surprisemiddag. 13.30
tot 15.30 uur.
Hervormd Kerkcentrum (ingang
naast Albert Heijn). Bejaardenbij
eenkomst NCVB. 14.30 uur.
Donderdag 3 december
Burgh-Haamstede
Gemeentehuis. Vergadering commis
sie welzijn. 19.30 uur.
Zaterdag 5 december
Burgh-Haamstede
Hotel Bom. Trekking zegels Onder
nemersvereniging. 14.30 uur
