NEELTJE JANS
SAMAN BV
4
Burgemeester G. W. van Montfrans-Hartman van Veere:
Neeltje Jans is van ons. Altijd geweest
Hoofdbestuur
ZLM blijft
onverkort
voor
zoetwaterpijp
ZLM somber
gestemd
over gewassen
VEERE - „Neeltje Jans
is van ons. Dat gebied
heeft altijd bij Veere
gehoord". Ze laat er geen
twijfel over bestaan,
burgemeester G. W. van
Montfrans-Hartman van
Veere. Neeltje Jans en de
plannen van architect
Louis van Gasteren
intrigeren en interesseren
haar enorm. Over het
touwtrekken om het
werkeiland: „We willen
toch alle drie, Veere,
Westerschouwen en
Wissenkerke, hetzelfde?
De plannen van Van
Gasteren uitvoeren.
Vergelijk het maar met de
Amerikaanse vlag waar
elke ster voor een staat
staat. In de vlag van
Zeeland komt er ook een
ster bij".
,,Voor ons betekent het een
geweldige uitdaging. Als je bedenkt
dat vroeger op die plaats de
Zeeuwse en Hollandse vloot lag en
dat daar nu een technisch
hoogstandje tot stand is gebracht.
Een verdedigingswerk tegen onze
grootste vijand van vandaag: de zee.
Dat moet je laten zien aan iedereen.
Van Gasteren ziet het met het oog
van een filmer. Zo'n gigantisch
werk. dat moet je niet wegstoppen.
Laat het maar zien".
De gemeente Veere heeft
inmiddels een concept
bestemmingsplan voor Neeltje Jans
opgesteld. Een bestemmingsplan
dat door verschillende leden van de
commissie ruimtelijke ordening van
de gemeente Westerschouwen werd
bestempeld als 'veel te globaal en
vrijblijvend'. Van Montfrans: ,,In
het bestemmingsplan is uitgegaan
van de plannen van Van Gasteren.
Het rijk moet de voorwaarden
scheppen die nodig zijn om het plan
tot uitvoer te brengen. Het
uitvoerend beheer moet in handen
komen van een lichaam waarin de
gemeente is vertegenwoordigd. De
gemeente moet echt nadrukkelijk
bij het beheer betrokken worden.
De provincie streeft daar ook naar".
In een bestemmingsplan wordt
aangegeven wat er binnen een
bepaald gebied op planologisch
gebied allemaal mogelijk is. Een
aanvraag voor iets dat niet in dat
bestemmingsplan past kan alleen
doorgang vinden als de
gemeenteraad er zijn goedkeuring
aan hecht. Op die manier heeft men
grip op de ontwikkelingen in een
bepaald gebied. „Wat dat betreft is
het op Neeltje Jans niet anders dan
in een ander braakliggend gebied.
Maar voor Neeltje Jans zijn heel
specifieke plannen", aldus Van
Montfrans. Het was overigens Van
Montfrans die samen met
gedeputeerde J. B. Ventevogel de
aanzet gaf tot de plannen. Het
tweetal benaderde beeldend
kunstenaar Louis van Gasteren met
het verzoek ideeën te ontwikkelen
voor de totale inrichting van het
werkeiland. Dat verzoek resulteerde
in een uitgebreid boekwerk waarin
Van Gasteren zijn ideeën over wat
er met Neeltje Jans zou moeten
gebeuren uitgebreid uit de doeken
doet. Wat Van Gasteren wil mag
bekend'worden verondersteld: een
thema-park, geconcentreerd rond
het Topshuis, dat in totaal eentiende
van de oppervlakte van het
werkeiland in beslag neemt. De
resterende negen-tiende van het
gebied zou dan de functie van
natuurgebied moeten krijgen.
„Het plan Van Gasteren is nog
niet tot in detail uitgewerkt, en het
is ook de bedoeling dat het
gefaseerd wordt uitgevoerd. En wat
dat betreft heeft het droogleggen
van de pijlerpolder voorrang. Maar
we gaan in het bestemmingsplan uit
van het totale plan", aldus Van
Montfrans. „Het boeiende van het
plan is dat het uitgaat van
concentratie van bebouwing op een
klein gedeelte van het eiland
terwijl de rest van het eiland een
natuurfunctie krijgt. En hoe dat
laatste precies ingevuld moet
worden, daar is nu druk overleg
over gaande. De
natuurbeschermingsorganisaties
hebben nogal positief gereageerd op
de plannen. Men vergadert samen
met Rijkswaterstaat, die voorlopig
het gebied nog beheert. Ik heb zelf
de eerste gesprekken bijgewoond en
ik heb de indruk dat de
samenwerking tussen
Rijkswaterstaat en
natuurbeschermingsorganisaties
goed is".
Thijs Kramer van de Zeeuwse
Milieu Federatie maakte eerder in
deze krant gewag van een unieke
situatie wat betreft het
natuurgebied Neeltje Jans. „Je kunt
nog alle kanten op. Daarom is het
zo belangrijk dat er veel aandacht
wordt besteed aan de inrichting en
het beheer van dat gebied. Men
moet voorwaarden scheppen voor
een goed beheer". Kramer kondigde
eerder ook al aan dat de
natuurbeschermingsorganisaties zelf
met plannen voor dat beheer zouden
komen. Deze plannen nu worden
momenteel besproken.
Uitgangspunt irt de plannen van
Van Gasteren is dat een deel van
het natuurgebied opengesteld dient
te worden voor het publiek terwijl
een ander deel afgeschermd moet
worden. Van Montfrans: „Het
duingebied wordt in ieder geval
afgeschermd. Afgerasterd.
Bovendien wordt het eiland alleen
ontsloten bij het Topshuis. Voor het
gebied dat het meest veraf ligt van
het Topshuis is dus al een
behoorlijke drempel ingebouwd. Ik
verwacht wat dat betreft ook geen
problemen". Uitgangspunt in de
plannen van Van Gasteren is om in
principe de natuur haar gang te
laten gaan. Alleen hier en daar wat
sturen en een handje helpen.
„Rijkwaterstaat doet dat nu al met
het maairegime. Het is nu
braakliggend terrein, maar het is
nu al een heel mooi gebied. Dat
moet zo goed mogelijk beheerd
worden", aldus Van Montfrans.
De plannen van Van Gasteren
vergen een investering van in totaal
131 miljoen gulden. Geen gering
bedrag. Wie gaat dat betalen? De
overheid die bij de bouw van de
Stormvloedkering al werd
geconfronteerd met gigantische
budgetoverschrijdingen? Van
Montfrans heeft er geen concreet
antwoord op. „De overheid moet
voorwaarden scheppen in
bestuurlijke zin. Er wordt nu
gewerkt aan een
bestuursovereenkomst tussen
provincie, rijk en de gemeente
Veere". Van Montfrans lijkt ervan
overtuigd dat het geld er wel zal
komen. „Het hele bedrag hoeft er
tenslotte niet in een keer te komen
want de plannen worden ook
gefaseerd uitgevoerd. We hopen wel
dat zich investeerders voor het plan
in zijn geheel aan zullen melden".
Bedrijven blijken in de praktijk
niet echt te popelen om geld in de
plannen te steken. Al werd
kortgeleden wel bekend dat Ahold
interesse heeft. Maar een
investeerder wil precies weten waar
hij aan toe is. Wil weten of een
investering rendabel is. „Maar als
je nu ziet hoeveel mensen er
dagelijks naar de Delta Expo in het
Tbpshuis komen! Dat loopt als een
trein. De bezoekers kijken hun ogen
uit", aldus Van Montfrans.
Vanaf het prille begin heeft
iedereen geroepen dat Neeltje Jans
geen pretpark mag worden. Velen
hebben ook als hun mening te
kennen gegeven dat
verblijfsrecreatie op Neeltje Jans
niet op zijn plaats is.
Campinghouders en eigenaren van
bungalowparken kijken daar anders
tegenaan. Maar ze lijken weinig
kans te maken om ook op het
werkeiland een bungalowpark of
camping te mogen exploiteren. Van
Montfrans laat er ook geen twijfel
over bestaan. „Dat willen we niet.
Wat wij willen is dat de
dagrecreatie op Neeltje Jans een
ondersteuning gaat vormen voor de
verblijfsrecreatie op Walcheren. En
op Schouwen-Duiveland. Een soort
uitstralingseffect".
Volgens Van Montfrans zal de
openstelling van de weg over de
Stormvloedkering in november voor
Walcheren een veel grotere
verandering teweeg brengen dan
voor Schouwen-Duiveland.
„Schouwen-Duiveland wordt al
door veel toeristen bezocht. Als.de
weg over de Stormvloedkering er is
zal de wisselwerking tussen
Schouwen-Duiveland en Walcheren
groter worden. Mensen zullen
sneller eens een dagje naar
Middelburg gaan. En misschien
gaan veel mensen ook wel een
'rondje Zeeland' doen. Het is de
bedoeling dat als de plannen voor
Neeltje Jans eenmaal gerealiseerd
zijn dat seizoensverlengend gaat
werken. Op die manier kan
misschien ook de vakantiepiek wat
gladgestreken worden. Neeltje Jans
moet ook het visitekaartje van
Nederland worden. Het is tenslotte
een staaltje van waterbouwkunst
dat gezien mag worden. Dat moet je
niet wegstoppen, maar daar moet je
juist de aandacht op vestigen. En
dat is ook steeds het uitgangspunt
van Van Gasteren geweest", aldus
Van Montfrans. Haar werkkamer
aan de Kerkstraat in Veere verraadt
de interesse van Van Montfrans voor
Neeltje Jans. Kaarten, foto's, en ook
een miniatuur van een van de
bouten en moeren die Van Gasteren
op een aantal punten op Neeltje
Jans wil aanbrgqg$p( pm iedereen er
pog eens op attent ,jp, maken dat het.
niet zomaar §epj eü-mtjl is, maar een
kunstmatig eilana aat aangelegd is
om de inwoners van Schouwen-
Duiveland voorgoed te vrijwaren
van ovérstrbÉÖBSgen. Van Montfrans
is ervan overtuigd dat Neeltje Jans
ook op de lange duur
belangstellenden overal vandaan zal
blijven trekken. „Kijk maar naar
de afsluitdijk. Dat is iets waar ook
nog steeds mensen van heinde en
verre een bezoek aan brengen. Je
staat er niet zo bij stil, maar als je
nou bijvoorbeeld kijkt naar de
Veerse Gat-dam. Het is nog maar 25"
jaar geleden dat die gerealiseerd is.
Als je dan het verschil ziet met
zoiets gigantisch als de
Stormvloedkering", j
Van ""Montfrans mélclde hétJ al
eerder., ^Ueep ,^'I ^e.pRëhstgjlipg
van de weg over de
Stormvloedkering zal op Walcheren
veel veranderingen teweeg brengen.
Zij erkent dat het onderzoek naar
de gevolgen daarvan voor zowel
Schouwen-Duiveland als Walcheren
eigenlijk veel te laat van de grond H
is gekomen. Ze wijst de
verantwoordelijkheid daarvoor
resoluut af. „Wat dat betreft ligt de
fout niet bij ons, maar bij het rijk.
Wij hebben keer op keer erop
aangedrongen, maar die signalen
zijn door Den Haag nooit goed
opgepakt". $l§Jiet kalf verdronken
is dempt mqqj^e' put? Feit is in
ieder geval datjtyap Montfrans zich
ernstige zorgen maakt over een
aantal knelpunten. „We voorzien nu
al dat de Veerse Gat-dam de
toenemende verkeersstroom
absoluut niet zal kunnen
verwerken. En daar is nog geen
concreet plan voor, en dat zal er in
1988 ook nog niet zijn", aldus de
Veerse eerste burger. „Eigenlijk
wordt de wegen-infrastructuur
alleen aangepast bij de aanlanding.
Een ander knelpunt is de kruising
bij Vrouwenpolder. Die is ook
absoluut ongeschikt om grote
verkeersstromen te verwerken. Dat
zal ongetwijfeld grote problemen
gaan geven". Van Montfrans
onderkent dat de weg over de
Stormvloedkering een heel
belangrijke verbinding wordt.
Tenslotte moet er voor de
Zeelandbrug nog steeds tol betaald
worden en dat geldt niet voor de
weg overxle Stormvloedkering.
„Door die weg te nemen kun je dus
een aantal hindernissen omzeilen,
en dat zal voor veel mensen
aantrekkelijk zijn", aldus Van
Montfrans.
In een interview met deze krant
zei burgemeester J. L.
Niemantsverdriet-Leenheer van
Westerschouwen indertijd: „Neeltje
Jans en Westerschouwen zijn een
beleidsmatige eenheid. Ze zijn niet
van elkaar los te koppelen". Een
uitspraak die ook uit de mond van
Van Montfrans had kunnen komen.
Zei het met dit verschil dat dan het
woord Westerschouwen vervangen
zou zijn door het woord Veere. Er is
door veel mensen gewikt, maar gs
heeft beschikt. Mits gs niet van
hogerhand op de vingers wordt
getikt laat men het plan om Neeltje
Jans toe te wijzen aan Wissenkerke
varen en wordt het eiland definitief
aan Veere toegewezen en komt
Westerschouwen in het hele verhaal
niet meer voor.
Van Montfrans laat zich niet
verleiden tot uitspraken over de
andere belanghebbende gemeenten.
„Het maakt in principe niet uit
welke gemeente nou Neeltje Jans
tot haar grondgebied'mag rekenen.
In feite krijgt Zeeland er een eiland
bij. Ik vind het zelf een geweldige
uitdaging". Van Montfrans, eenmaal
op dreef, isbijna niet te stuiten in
haar enthousiasme en beschrijft
Neeltje Jans en haar mogelijkheden
in welhaast lyrische bewoordingen.
En straalt, evenals plannenmaker
Van Gasteren, groot optimisme uit
wat betreft de toekomst. Aan haar
zal het niet liggen.
Tbkst: PIET KLEEMANS
Foto's: BAS BOERS
Advertentie
VERWARMINGSSERVICE
Telefoon 01110-12647-13909
EINDHOVEN - De 38 Amerikaanse
Apache-helikopsters die deelnemen
aan de grote Amerikaanse legeroefe-
ning Reforger, krijgen in Nederland
„voor alle zekerheid" een nieuw on
derdeel van de staartrotor voordat ze
doorvliegen naar de Bondsrepubliek
Duitsland voor de NAVO-oefening
„Certain Strike". Hiertoe is besloten
naar aanleiding van een ongeval met
een Apache in de Verenigde Staten.
ZIERIKZEE - Het hoofdbe
stuur van de Zuidelijke Land
bouw Maatschappij (ZLM)
staat op het standpunt, dat de
zoetwatervoorziening voor
Schouwen-Duiveland er moet
komen. Dat daarbij de baten
niet vooraf hard zijn te maken
is voor het bestuur een gege
ven, dat geaccepteerd dient te
worden. Hoewel de regio een
eigen verantwoordelijkheid
heeft in haar besluitvorming
vindt het hoofdbestuur de
zoetwatervoorziening uiterst
belangrijk, zo niet noodzake
lijk.
Dat is een van de resultaten
van de jongste vergadering van
het hoofdbestuur. In haar
standpuntbepaling is het be
stuur uitgegaan van haar visie,
dat zoveel mogelijk bedrijven
een toekomst geboden moet
worden. „Een en ander houdt
in, dat ook de volgende genera-
>'.'.tie bedrijfsgenoten een vol
doende concurrentiepositie
moet kunnen innemen".
Gezien de in Europees ver
band (relatief) kleinschalige
structuur van de bedrijven in
het Zuidwesten en het feit, dat
de zuidwestelijke boer van
huis uit plantenteler is, ligt
(verdere) specialisatie van de
plantaardige produktie voor
de hand. Vandaar - zo stelt de
ZLM - moet de zoetwatervoor
ziening onverkort positief be
oordeeld worden waar dit tech
nisch en financieel haalbaar is.
Vervolg van pagina 1
zijn, maar van een hoop factoren af
hangen, die we niet in de hand heb
ben". Aardappelen zijn dit jaar qua
prijs erg slecht ingezet.
De bieten volgen de proefrooiingen
zouden aan een goede opbrengst ko
men. „Wanneer je zo om je heen
kijkt, krijg je niet de indruk, maar
de cijfers tenderen anders", spreekt
de ZLM. Volgens de CBS-cijfers heeft
Nederland nu 127.000 hectare bieten
en volgens de industrie 130.000 hecta
re. De ZLM vindt het frappant dat
het zoveel scheelt. „Als je de hectares
van de industrie overneemt, dan zou
dit betekenen dat we nogal wat C-
suiker krijgen. We komen dan tot een
produktie van 950.000 ton witsuiker.
Ook weer weinig hoopgegevend", al
dus de voorzitter van de Akkerbouw
commissie, J. C. Geluk.
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Uitgever:
B.V. Drukkerij v/h Lakenman Ocht-
man te Zierikzee.
Directie:
D. L. van 't Leven.
Chef-redactie:
A. van der Wouden
M. Kaat.
Kantoor:
Jannewekken 11, Zierikzee;
postbus 1, 4300 AA Zierikzee;
telefoon: 01110-16551.
Woonhuisaansluitingen:
Advertenties en bezorging (van
18.00 tot 19.00 uur): 01119-1941
Redactie (na 17.30 uur): 01110-14417
èn 01110-12449.
Fotograaf (na 17.30 uur): 01112-1431
Abonnementen:
Per 3 maanden (bij vooruitbetaling)
f 41,00; per jaar f 156,50; losse
nummers f 0,80.
De abonnementsprijzen zijn inclu
sief 6% B.T.W.
Opzeggingen dienen een maand,
voor het einde van de lopende
abonnementsperiode schriftelijk bij
de Zierikzeesche Nieuwsbode ge
meld te worden.
Verschijnt maandag, dinsdag,
donderdag en vrijdag.
Advertentietarieven:
53 cent per mm; „succesjes" (t/m 4
regels) f 6,60.
Contracttarieven op aanvraag.
De advertentieprijzen zijn exclusief
6°'o BT W.
