Uiengroothandel Van Dijk dicht
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 3 september 1987 Nr. 24194
9
Het is geen bedrijf waar de werknemers naar de directie stappen om
te vragen hoe dat zit
SIRJANSLAND - Het
onverwachte nieuws dat de
uiengroothandel H. van
Dijk en Zonen, die sinds
1962 is gevestigd aan de La-
geweg te Sirjansland, de
deuren zal sluiten was in
Sirjansland het gesprek
van de dag. „Vanmorgen
toen ik naar de bakker
ging werd er gelijk druk
over gepraat", vertelt J.
van Dijk-Nelissen uit Sir
jansland. Zij is de echtge
note van een van de werk
nemers die maandagmid
dag als een donderslag bij
heldere hemel van de direc
tie kregen te horen dat zij
vanaf de volgende dag niet
meer hoefden te komen
werken omdat het bedrijf
zal worden gesloten. Met
zijn bijna veertig collega's
hoorde C. H. van Dijk („Ik
ben geen familie hoor") in
de kantine hoe directeur C.
de Wit vertelde dat de di
rectie en raad van commis
sarissen van de bv land- en
tuinbouwprodukten H.
van Dijk en Zonen hebben
besloten collectief ontslag
aan te vragen voor de
werknemers. Omdat het,
door verschillende tegen
vallende omstandigheden
in de landbouw en de uien-
teelt in het bijzonder, niet
langer mogelijk blijkt het
bedrijf rendabel voort te
zetten.
Omstandigheden als de slechte
oogst in 1985 en een ernstige schim
melaantasting in 1986 zorgen voor
forse verliezen omdat daardoor tij
dens het bewaren en sorteren van de
uien in het bedrijf grote hoeveelhe
den uien verloren gingen. Bovendien
kregen volgens de directie de Neder
landse uien een slechte naam. Daar
door gaf men in het buitenland steeds
vaker de voorkeur aan uien uit lan
den als Spanje, Frankrijk, Portugal
en Polen. Pogingen om via een geza
menlijke aanpak met andere uienbe-
drijven betere rassen, een verbete
ring van de teelt, de oogst en de
bewaartechnieken te bewerkstelligen
zijn volgens een persbericht van de
directie gestrand. Veertig werkne
mers, met achter zich veertig gezin
nen die voor het grootste deel in de
gemeente Duiveland wonen, trekken
aan hét kortste eind.
C. H. van Dijk is 34 jaar en heeft
twee kinderen van 7 en 3 jaar oud.
Zes jaar lang werkte hij dagelijks in
het grote gebouw tegenover zijn wo
ning in Sirjansland waar jaarlijks 25
a 30.000 ton uien op grootte en kwali
teit werden gesorteerd. Een beetje be-
duust maar toch nuchter zit hij thuis
tijdens zijn ongevraagde vrije dag en
kijkt terug op de gebeurtenis die
maandagmiddag zijn leven een on
verwachte wending gaf.
,,Nee, er waren helemaal geen ge
ruchten. Natuurlijk wist iedereen al
een poos dat het moeilijk ging in de
landbouw. Maar hier had nooit ie
mand op gerekend. Het kwam hele
maal onverwachts. We hadden ge
woon gewerkt maandag toen we om
vier uur 's middags in de kantine
werden geroepen. Daar was directeur
De Wit uit Delft en de financieel di
recteur en die deelden ons mee dat
het bedrijf ging sluiten omdat het an
ders teveel geld ging kosten. Ze som
den op hoe dat kwam en we kregen
allemaal een brief waarop stond dat
sorteren van uien op kwaliteit zeer
arbeidsintensief is en dus veel geld
kost. Tferwijl door de slechte
oogstomstandigheden in 1985 en een
schimmelaantasting in 1986 heel veel
uien verloren gingen tijdens het be
waren en sorteren".
Volgens Van Dijk kwamen er op de
mededeling weinig reacties van de
personeelsleden. ,,Ik geloof dat ie
dereen te overvallen was om te reage
ren. Je weet wel dat het slecht gaat en
dan denk je wel eens dat er misschien
een keer een aantal mensen weg zal
moeten. Maar ik had nooit verwacht
dat ze zouden sluiten. Niemand zei
wat, ook niet tegen elkaar. Alleen
mijn collega uit Bruinisse die een
jaar geleden hier is komen werken
vanuit Zeeuws-Vlaanderen nadat hij
daar alles had opgegeven toonde eni
ge emotie. Maar je weet niet hoe te
reageren omdat je niet weet of je ie
mand de schuld moet geven".
Een dag later is Van Dijk wel van
mening dat de directie het personeel
beter op de hoogte had moeten hou
den van de verslechterende situatie
op het bedrijf. ,,We2ijn gewoon slecht*
geïnformeerd. Misschien hadden we
met wat meer overleg ook een steen
tje bij kunnen dragen om het bedrijf
te behouden. En in ieder geval zou het
wat gemakkelijker te aanvaarden
zijn geweest als de mensen wat beter
waren voorbereid. Ik denk dat nu een
heleboel mensen het er moeilijk mee
hebben".
Van Dijk is met zijn 34 jaar een van
de 'oudste van de groep jongeren' die
werd ontslagen. Ongeveer de helft
van de veertig werknemers is volgens
hem rond de vijftig jaar oud. „En in
het hoogseizoen werd het personeel
uitgebreid met een aantal 'losse
krachten'. Een paar maanden geleden
liepen we nog met zo'n zeventig
tachtig man rond", herinnert de ont
slagen werknemer zich verbaasd.
„Misschien komt het ook omdat het
bedrijf een onderdeel is van een gro
ter bedrijf. Als het zelfstandig was
geweest hadden ze misschien wat
meer moeite gedaan om het toch te
behouden".
Van Dijk was bij het uienbedrijf
werkzaam in het onderhoud en de re
paratie van machines. Daarnaast be
diende hij een heftruck waarmee de
vrachtauto's werden geladen en ge
lost. Hij omschrijft de werksfeer
waarin hij zes jaar lang zijn dagelijks
brood verdiende als 'zakelijk'. „Ie
dereen kwam om te werken en ging 's
avonds weer weg. Ja, ik kende na
tuurlijk de mensen waar ik mee aan
de machines werkte. Er was wel een
hechte onderlinge band met de mon
teurs maar van de rest wist ik soms
niet eens de naam. Het waren alle
maal aparte groepen die onderling en
met de directie weinig contact had
den Nee, er was geen ondernemings
raad, geen personeelsvereniging. Het
was geen bedrijf waar de werkne
mers even gezamenlijk naar boven
gingen om aan de directie te vragen:
hoe zit dat? Alles ging zakelijk. Tot
de manier waarop ze ons hebben af
geschreven toe".
Ondanks deze vaststelling blijft
Van Dijk de situatie nuchter bekij
ken. „De zaken liggen nu eenmaal zo.
Daar wil ik niet sentimenteel over
doen. Ik zal ander werk moeten zoe
ken. Het zal niet gemakkelijk zijn om
in deze omgeving wat te vinden maar
ik heb mijn handen en mijn hoofd bij
me. Ik ben bereid om alles aan te pak
ken". Van Dijk heeft naar zijn zeggen
nooit een 'echt vak' geleerd. Na het
behalen van zijn MULO en HBS-di-
ploma ging hij indertijd zijn vader
helpen. Die woonde in Sirjansland
maar had een horecabedrijf in Rot
terdam. „Iben dat niet meer ging heb
ik zelf gevraagd of ik bij Van Dijk
kon komen. Dat was het dichtste in
de buurt en ik dacht als ik hier voor
lopig maar terecht.kan. Maar ik ben
er gebleven".
Evenals de meeste andere werkne
mers van het uienbedrijf was Van
Dijk geen lid van een vakbond. „Dat
komt waarschijnlijk omdat ik nooit
problemen heb gehad", zegt hij pein
zend. „Het is net als met de Wegen
wacht hè. Je wordt pas lid als je met
pech langs de weg staat". Toch heeft
hij er geen spijt van. „Ik weet niet of
een vakbond wat aan de situatie had
kunnen veranderen. Je moet er toch
zelf achteraan gaan bij problemen".
Districtsbestuurder van de
dienstenbond CNV, R. Vlietman uit
Eindhoven, bevestigt dat maar wei
nig werknemers van het bedrijf lid
waren van de vakbond. „Anders wa
ren we wel eerder geïnformeerd neem
ik aan". Nu kwam ook bij de bond het
bericht van de sluiting van het uien-
sorteerbedrijfjzeer onverwachts. „Wij
werden maandagochtend gebeld door
de directie van het bedrijf. Dat ze al
een tijd met verlies draaiden. Geen
eigen vermogen meer hadden en
daarom hadden besloten alle activi
teiten te stoppen en collectief ontslag
aan te vragen. Of we de middag van
dezelfde dag maar even langs wilden
komen. Dat kon natuurlijk nooit op
zo'n korte termijn. Wij hebben ten
slotte ook onze agenda's met afspra
ken waar we aan vast zitten. Het
kwam meer over als een mededeling
dan als een vraag om hulp". Vlietman
acht het dan ook niet zinvol om met
de directie te zoeken naar mogelijk
heden om het bedrijf nog voort te zet
ten. „Als ze het zelf niet zien zitten
houdt het op".
Wel zal de bond de financiële stuk
ken van het bedrijf bekijken. Met het"
doel de werknemers in elk geval tot
het einde van het jaar (maand rust
plus de opzegtermijn) te verzekeren
van de uitbetaling van hun salaris.
„Als'Van Dijk bv niet aan die ver
plichting kan voldoen moet faillisse
ment worden aangevraagd. Dan
wordt de salarisbetaling overgeno
men door de bedrijfsvereniging.
Maar de directie heeft toegezegd zijn
uiterste best te doen om alle verplich
tingen jegens personeel en leveran
ciers na te komen. Ze willen keurig li
quideren".
Een intentie die ook blijkt uit het
persbericht dat de directie van het ui
enbedrijf maandag naar de diverse
kranten stuurde. Directeur C. H. R.
Klink is echter niet bereid daar ook
maar éen woord achtergrondinforma
tie aan toe te voegen. „Ik wens geen
commentaar te geven". Het telefoon
nummer van de hoofddirectie in
Delft die het persbericht uitgaf en
een klik van de telefoonhaak is de
reactie op het verzoek om een ge
sprek.
„Een vervelende en ingrijpende
zaak voor Duiveland in het algemeen
en Sirjansland in het bijzonder", om
schrijft de burgemeester van Duive
land A. Bergshoeff het opheffen van
het bedrijf. „Het heeft mogelijk ook
consequenties voor de landbouw
wanneer zo'n groot bedrijf verdwijnt
want zoiets grijpt dieper in dan me
nigeen denkt".
Bergshoeff zegt „heel correct"
daags voor de daadwerkelijke ontsla
gen door het bedrijf te zijn geïnfor
meerd. Uit overleg van b en w bleek
volgens hem dat de gemeente aan dit
specifieke bedrijf niet veel kan doen
zodat geen directe actie is te verwach
ten van de gemeente Duiveland. Wel
zal men blijven uitzien naar vervan
gende arbeidsmogelijkheden. Bergs
hoeff ziet dat vooral in het aantrek
ken van nieuwe ondernemers en hen
helpen bij hun start. „Zo hebben we
onlangs de prijzen van het Ooster-
landse -industrieterrein verlaagd in
de hoop dat dat ondernemers trekt".
Een van de mensen die voor de taak
komt te staan om zo mogelijk een an
dere baan te vinden voor de veertig
ontslagen werknemers is de plaats
vervangend directeur van het ar
beidsbureau Goes P. Maass. Hij was
het die dinsdagochtend werd bena
derd door de directie van Van Dijk bv
en Zonen over de voorgenomen liqui
datie van het bedrijf en met de collec
tieve ontslagaanvrage voor de werk
nemers. „Het is zeker twee a drie jaar
geleden dat op Schouwen-Duiveland
een dergelijk massaal ontslag
plaastsvond. Het is jammer. Het is
nooit leuk als een bedrijf moet slui
ten. Maar het is natuurlijk bekend
dat het al jaren slecht ging in de uien-
sector. En zo'n bedrijf is sterk afhan
kelijk van de weerssituatie. Wellicht
dat ze daardoor wat later met het be
richt kwamen".
Maass betreurt de sluiting vooral
ook omdat het bedrijf werk bood aan
een aantal laaggeschoolde perso
neelsleden. „Het is altijd moeilijk
daarvoor ander werk te vinden". Tbch
denkt hij wel een aantal van de veer
tig ontslagen werknemers onder de
pannen te kunnen brengen bij bedrij
ven op Schouwen-Duiveland. „Ja, ik
denk dat dat voor een aantal mensen
wel zal lukken", aldus Maass. Tijdens
de collectieve ontslagprodedure zal
een onderzoek worden ingesteld naar
de functies en leeftijden van de werk
nemers. Dit met het doel hen zo goed
mogelijk te begeleiden bij het zoeken
naar een nieuwe baan.
Ontslagen werknemer Van Dijk
blijft voorlopig optimistisch. „Ik ben
er niet zo kapot van. Echt niet. Het is
niet leuk natuurlijk, maar ik zal er
geen drama's van maken. _Ik heb het
idee dat ik wel wat anders vind. Ik
ben natuurlijk 34 jaar. Dat is een leef
tijd waarop ze je niet zo makkelijk
meer in dienst nemen. Maar ik ben
wel bereid alles aan te pakken. Ook
werk dat lichamelijk zwaar is. Dit
werk bij Van Dijk was wat dat betreft
ook niet altijd even prettig, in het
stof en zo". Het liefste wil Van Dijk
iets in de verkoop of administratief
werk doen.
En als het helemaal niet lukt zijn
zijn vrouw en hij ook nog bereid de
rollen om te wisselen. Want mevrouw
Van Dijk heeft een part-time baan in
de kantine van de tomatenkas aan de
Dillingsdijk te Bruinisse. Een zuster
bedrijf van Van Dijk uienhandel.
„Maar dat doen we alleen als het niet
anders kan want ik houd niet zo van
stofzuigen", aldus Van Dijk.
Voorlopig heeft hij alle tijd om zich
aan zijn hobby te wijden. Voetbal
trainer bij de sportvereniging Renes-
se. „Ja, ik train de eerste vier seniore
nelftallen en begeleid de trainers van
de jeugdelftallen. Voetballen doe ik
erg graag. Het is een manier om mijn
agressie af te reageren. Dat heb ik nu
vooral nodig om niet bij de pakken te
gaan neerzitten".
Tbkst: MARIJKE VAEL
