Elma Knop en Dig Vleugel
krijgen sportprijzen Bruinisse
en 'Actie 88' gaat van start
Bruinisse door tijd veranderd
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE vnidag 1 mei 1987 Nr. 21125
7
als oen soort mascotte koestert, werd
allereerst clubkampioene, vooraleer
zij op de nationale titelstrijd in haar
klasse als tweede eindigde. Tijdens
de Europese kampioenschappen ein
digde de Bruse als derde en de we
reldkampioenschappen in Duitsland
leverden haar een elfde positie op. De
klasseringen gaven haar de zeker
heid, dat zij ook in 1987 weer mag
deelnemen aan de wereldtitelstrijd.
De prestaties van Elma Knop krijgen
nog meer relief, doordat zij de trai
ningen voor haar sport voortdurend
vele kilometers van huis moet bedrij
ven, omdat er in Zeeland geen of nau
welijks mogelijkheden daartoe aan
wezig zijn.
Sportpenning
Dig Vleugel is sinds 19(58 woonach
tig in Bruinisse. Vanaf zijn vestiging
in het vissersdorp was de onderwij
zer volop actief in het verenigingsle
ven. ,,Hij ontpopte zich al snel als een
manusje-van-al les", concludeerde
burgemeester Hekman, voordat hij
Vleugel de sportpenning van ver
dienste uitreikte.
Tot 1985 was Dig Vleugel algeheel
leider van badmintonverenigingNet-
overtnet en van 1970 tot 1980 had hij
zitting in het provinciaal bestuur
van de CJV. Hierin bekleedde hij di
verse functies. In 1979 deed hij zijn
intrede in het bestuur van voetbal
vereniging Bruse Boys. Sinds een
aantal jaren houdt hij zich voorna
melijk bezig met het jeugdvoetbal,
waarvoor hij een van de grootste, zo
niet de grootste Zeeuwse promotor
werd. Om zijn streven het jeugdge-
beuren nog meer op de voorgrond te
krijgen werd Dig Vleugel lid van het
bestuur van de regiocommissie
Schouwen-Duiveland en vandaaruit
belandde hij in de hoofdcommissie
jeugdvoetbal van de afdeling Zee
land van de KNVB, waarin hij mo
menteel drie jaar zitting heeft. Veel
initiatieven met betrekkingtot het
jeugdvoetbalgebeuren in Zeeland
vonden gedurende de voorbije jaren
haar oorsprong bij de Bruse onder
wijzer, die uiterst verdiend de pen
ning van verdienste mocht ontvan
gen.
Iedereen, die Dig Vleugel kent,
weet inmiddels dat hij zijn pogingen
tot verbreiding van het jeugdvoetbal
bekrachtigt met een omvangrijk be
toog. Ook het incasseren van de
sportpenning mocht derhalve dan
ook niet voorbijgaan zonder een - dit
keer korte, maar wel zeer gemeende -
toevoeging van zijn kant. ,,Ik ben bij
zonder blij met deze sportpenning,
maar ik zou nog blijer zijn met een
groot aantal vrijwilligers voor de
Bruse sport", stelde hij. Dat zal in de
toekomst stellig ontonbeerlijk zijn.
Direct na de uitreiking van de sport
prijzen ging de 'Actie 88' van start.
Via de actie gaan negen Bruse vereni
gingen gezamenlijk geld inzamelen
om de inventaris voor de in 1988 te
bouwen sportzaal te bekostigen. Na
mens de werkgroep overhandigde
Aart de Zeeuw een placquette met de
emblemen van de negen deelnemen
de verenigingen aan burgemeester
Hekman. Voetbalvereniging Bruse
Boys, volleybalvereniging Kwiek,
badmintonvereniging Netovertnet,
tennisvereniging De Bru-Tèn, ijsver-
eniging Nooitgedacht, jeugdsoos De
Pul, zwemclub Aquasprint, gymnas
tiekvereniging Kwiek en kracht
sport- en fitnessclub Bru overhandig
den via een van de jongere leden elk
een startbedrag van minimaal hon
derd gulden aan Rabobank-directeur
L. Ottens. „Hiermee willen te ken
nen geven, dat het ons met z'n allen
menens is betreffende de inrichting
van de sportzaal", onderstreepte Aart
de Zeeuw. De bouw voor de aan het
dorpshuis te koppelen sportzaal gaat
in het voorjaar van 1988 van start.
Elma Knop is reeds een aantal ja
ren actief in de fictscrosserij. Zij was
onmiddellijk nadat zij met deze sport,
startte een 'blijver' en manifesteerde
zich het afgelopen jaar niet alleen in
verenigingsverband, maar ook natio
naal, Europees en in wereldverband.
De jeugdige Bruse, die sinds jaar en
dag door het fietscrossleventje gaat
als 't Konijntje, omdat zij dit diertje
Elma Knop werd door de Bruse Sportraad verkozen tot sportvrouw van het
jaar 1980.
BRUINISSE - Traditio
neel werden aan het eind
van de festiviteiten van
Koninginnedag' in Bruinis
se de jaarlijkse sportprij
zen van het vissersdorp
uitgereikt door burge
meester T. C. Hekman. De
jeugdige fietscrosster El
ma Knop werd door de
Bruse Sportraad over het
jaar 1986 verkozen tot
sportvrouw van het jaar en
de sportpenning van ver-
dienst kwam terecht bij
Dig Vleugel, die zich gedu
rende bijna twintig jaar
heeft ingezet voor tal van
sportieve activiteiten in
Bruinisse. Aansluitend aan
de dubbele uitreiking ging
en passant de 'Actie 88' van
start. Negen Bruse vereni
gingen gaan via deze actie
gelden inzamelen voor de
nieuw te bouwen sport
zaal.
vormde kerk was. Jh. de Waal deed
in manufacturen (ellegoed) waar
naast in een van de weinige woonhui
zen schoolmeester P. J. Okkerse
woonde.
De slagerij van Piet van As grensde
aan de schoenmakerij van Marinus
Boone waarnaast weer Kruise woon
de, reiziger en vertegenwoordiger in
manufacturen. Jacob Padmos was
kruidenièr, vrachtrijder en ijsverko
per en dreef z'n zaakje naast Leen de
Koning-van Ree, houder van een ma
nufacturenzaak. Naast het woonhuis
van Joh. Capelle woonde Woutrina
Zoeter, de eerste Bruse inwoner die
met de nieuwe lijkkoets werd begra
ven. Daarnaast het wagenmakersbe-
drijf van J. M. Krijger waar op een
bovenkamer kleermaker Leen West
dorp woonde die ook postbode was.
Daarnaast had Daniël Jumelct, Wol-
fert de Post z'n vader, aan de achter
kant een groentewinkeltje. Jacob de
Ronde, op het hoekje waar Christi-
aan Bolijn nu woont, verkocht klom
pen, snoep en rookwaar. Op het Kerk
plein had jan de Ronde-Roukema een
sigarenhandel en naast hem zat Van
Sehendel die de sigaren maakte.
Daarnaast de nering van Suzanne Ju-
melet die ijs en-zuurballen verkocht.
(Jok het Gasthuis, waar armlastige
mensen uit de gemeenten woonden,
stond op het Kerkplein, naast de par
ticuliere bibliotheek van Joh. de Ko
ning, de grootvader van Joh. de Ko
ning die samen met Jan Jumelet al
zoveel jaren de huidige bibliotheek
runt. Ook hier herhaald de geschiede
nis zich. Verder stond op het Kerk
plein nog de viswinkel Noordzee van
Joh. de Waal-van Stad die ook patat
verkocht en daar 's zaterdagavonds
mee langs de café's ging.
Puinhoop
En dat is alleen nog maar de Korte
Ring en het Kerkplein. Ook de Lange
Ring, voor de oorlog nog aan twee zij
den bebouwd, kende tientallen win
keltjes. Maar dë oorlog kende geen
pardon voor het vredige vissersdorp
De inundatie zorgde er voor dat er na
de oorlog praktisch geen groen meer
was terwijl wekenlang granaatvuur
van de Engelsen in de winter van '44
op '45 (vanaf St. Philipsland) de be
bouwing van de kern van hot dorp in
een verschrikkelijke puinhoop veran
derde. Ook de toen 450 jaar oude Her
vormde kerk bleek onherstelbaar be
schadigd. De stenen uit de gesloopte
kerk zouden zijn gebruikt bij de
restauratie van de Abdij in Middel
burg. De oorlog had hard toegeslagen
in Bru.
In het kader van de wederopbouw
werd zo snel mogelijk begonnen met
het bouwen van huizen om de mensen
die terug kwamen weer een woning te
bezorgen.
De kleinere winkeltjes moesten het
veld ruimen. Schaalvergroting was
het devies. Ook de branche-
vorvreemding speelde daarin een rol,
klompen kon je ook bij de melkman
kopen terwijl een nieuw fenomeen in
de ondernemers wereld z'n intrede
deed, winkelen in het weiland, ofte
wel grote supermarkten net buiten
het dorp. De mens werd mobieler.
Een ander punt is dat bepaalde voor
zieningen uit de kern wegtrokken
naar de rand van het dorp waardoor
het hart nog verder werd ontzield.
Het gemeentehuis, vroeger nog in de
Oudestraat, daarna via Poststraat
naar het zuiden verplaatst in de Mo-
Puinhopen en wederopbouw
Een oud panorama van Bruinisse.
De korte Ring.
lenst raat. Een nieuw postkantoor zou
gebouwd worden tussen firma Bra-
ber en de Hervormde kerk maar en
kele ondernemers waren daar op te
gen omdat het zicht op hun winkel
zou verminderen. En recentelijk nog
werd het VVV-kantoor verplaatst
vanuit de Korte Ring naar de Dreef,
inpandig bij bibliotheek en visserij
museum
Kern verplaatst
De kern van het dorp verplaatste
zich meer naar het gebied rondom de
Molenstraat waar het gemeentehuis,
het Dorpshuis, de Christelijke- en de
Openbare Basisschool (en straks de
bijzondere Christelijke school), het
postkantoor, jeugdsoos De Pul cn de
tennisbanen bevinden. Architecto
nisch goede bouwwerken maar pla
nologisch met verschillende vraagte
kens. Want een jeugdsoos met harde
discomuziek naast een tennisbaan en
een Christelijke school lijkt tegen
strijdig en uit oogmerk van pïteit
lijkt een tennisbaan naast de be
graafplaats ook niet de beste plaats.
Maar het zijn historisch gegroeide
BRUINISSE - „In het hart bloeit het leven, in het hart
is de muziek der wereld", zei de Spaanse dichter Marti
nez Sierra aan het begin van deze eeuw. Ook het hart van
een dorp of stad moet kloppen, niet alleen van levenslust
en bedrijvigheid, maar ook bouwkundig in een estheti
sche vormgeving. Als sociale ontmoetingsplaats en win
kelcentrum herkenbaar voor autochtoon en bezoeker.
Dat kloppende hart van een plaats is een ideaal-situatie
waar Bruinisse helaas niet meer aan voldoet. Wereldoor
log II schoot een verwoestende pijl in het zo sfeervolle
hart van Bruinisse.
klopt" hebben enkele Bruënarern op
een wandbord staan onder het ge
meentehuis welke toen nog in de
Poststraat gevestigd was. Maar het
werkelijke hart van de vissersplaats
klopte toen aan de haven en in het
verlengde daarvan de dorpskern Lan
ge en Korte Ring en Kerkplein, met
de tussenliggende Oudestraat. De|
Korte Ring begon met de bakkerij an
nex café van Gabriël Padmos, Hen
drik Roukema dreef een manufactu
renzaak terwijl Hein Okkerse
fietsenmaker was (eerder Willemse
en M. en J. de Waal). Jo Huibers was
waterfitter en ook de eerste erkende
elect riciën.
Bruinisse, ontstaan in 1467 door het
indijken van de schorren die grens
den aan Duiveland (vandaar de vroe
gere naam Oostduiveland), groeide
op tot een welvarend dorp. De stich
ting van het dorp en de inpoldering
werden bewerkstelligd door Philips
de Goede, de vader van de oorlogs
zuchtige Karei de Stoute. Maar de
daadwerkelijke bouw werd uitge
voerd (gefinancierd) door Adolf van
Kleef die gehuwd was met Anna van
Bourgondië. Zoals gebruikelijk in die
dagen werd een straat aangelegd van
af de haven naar de kerk met aan
weerszijden huizen, de huidige Ou
destraat. In 1470 kreeg men van de
abt van Middelburg, heer Jan van 's-
Gravesande, toestemming om een
kerk te bouwen. Ondanks rampen,
zoals in 1570 de St. Felixvloed en oor
logen, de Spaanse furie teisterde heel
Schouwen-Duiveland nadat ze lo
pend bij laag water het Zijpe waren
overgestoken, breidde het dorp zich
in de loop der eeuwen uit. Landbouw
(o.m. meekrapteelt) en visserij (oes
ters en mosselen) brachten welvaart
en dat uitte zich onder andere in de
bouw van twee molens, een bierbrou
werij, een pottenbakkerij en fraaie
huizen.
Bedrijvigheid
De haven, als het ware één geheel
vormend met het dorp, kende grote
bedrijvigheid door de visserij, de
beurtvaart en het aanvoeren van
bouwmaterialen en afvoeren van
landbouwprodukten. Maar vooral
was tot voor de Tweede Wereldoorlog
het aantal neringdoenden groot. Het
Kerkplein, de Lange en Korte Ring
was één groot winkelcentrum. Wie
aan een van die straten een raam had
richtte dat in als etalage en had een
winkeltje waar vaak niet meer dan
één produkt werd verkocht, zoals pol
kabroeken of klompen.
„Waar het hart van Bruinisse
Daarnaast had Koos Haeck-
Vijverberg een grote (voor die tijd)
kruidenierswinkel die weer aansloot
op het timmermansbedrijf van H. L.
Schilperoort. Het meel- en grutters
bedrijf van Lambertus de Waal leun
de tegen het pand van Joh. Le Due,
fototgraaf, drukker en verkoper van
ansichten en rookwaar. Op de andere
hoek de smederij van Piet Meerman,
later overgenomen door Hendrik
Braber. Aan de andere kant van de
Korte Ring was Marinus Okkerse
kleermaker en barbier en vormde te
vens een belangrijk punt van samen
komst voor de jeugd. Daarnaast zat
Thomas van Peer, vrachtrijder op
Zierikzee en bezat Hendrik Hooger-
werf-v. d. Bos een klein winkeltje in
groente en levensmiddelen die hij
met een kruiwagen langs de boerde
rijen ventte, tot in Sirjansland toe.
Daarnaast had Clement den Engels
man een logement en klein cafeetje
wat weer werd opgevolgd door de
scheerwinkel van Dingeman van Po-
pering die tevens koster van de Her
bouwplaatsen die slechts mot een
groot stuk kapitaalsvernietiging ver
plaatst zouden kunnen worden. Daar
wordt straks dc sportzaal nog aan
toegevoegd. Ook het op Delta hoogte
brengen van de dijk langs het dorp
heeft en zekere inbreuk gepleegd
Voor die ingrepen was do haven on
verbrekelijk verbonden met het dorp.
De Oudestraat liep als het ware tot in
de haven. Nu is daar een zware dijk
voor gekomen en is het bedrijvige ha
ven gebeuren meer gescheiden van
het dorpsleven. Maar Bru zou Bru
niet zijn of tegenslag en ramp sterkt
juist het gevoel tot het krommen der
ruggen om samen tot een sterker ge
heel en wederopbouw te komen. Mis
schien dat het plan tot herinrichting
van de kom (het nog steeds warm
kloppende hart) een stukje kan reali
seren om te komen tot gezellig cen
trum waar het prettig wonen en win
kelen is voor bevolking en
bezoekende gast. „Het ligt in 's men
sen aard, het oude te beminnen, en
wil hij ooit met het nieuwe op goede
voet komen, dan moet men hem niet
te veel van het oude ontnemen", is een
spreuk van Raupach cn die geldt ze
ker voor de vissersplaats Bruinisse
JAAP HUIZER
