Gemeente Veere koestert haar Maximiliaan-beker 'Ik wil wel eerlijk blijven. Ik ben niet van plan voortaan politieke uitspraken te doen' WATERSTANDEN - Identiteit aangespoelde lijken bekend Opstarten kerncentrale Borssele vertraagd 2 J. M. Geluk uit Noordgouwe in provinciaal bestuur NOORDGOUWE - J. M. Geluk. Landbouwer, 36 jaar oud en geboren en getogen in Noordgouwe. Hij is een van de drie mensen op Schouwen-Duiveland die via de pro vincial e statenverkiezingen vorige week in het provin ciaal bestuur belandden. Voor de regio een vooruitgang van 300 procent want de afgelopen vier jaar telde het provinciale bestuur geen enkel statenlid dat afkomstig was van Schouwen-Duiveland. Behalve Geluk, die in de VVD-fractie van de staten komt, weten ook de SGP-er G. R, J. van Heukelom uit Nieuwerkerk en mevrouw L. Nederhoed-Zijlstra (CDA) uit Zierikzee zich voor de ko mende vier jaar verzekerd van een zetel in de provinciale staten. ven gewoon doorgaan. Ik neem het politieke werk erbij". Naar aanlei ding van gesprekken met andere sta tenleden verwacht hij dat hem dat 25 a 30 uur per week gaat kosten. ,,Ik moet gewoon wat harder werken en 's avonds wat later naar bed", zegt hij laconiek op de vraag hoe hij dat wil doen. ,,Het is een kwestie van organi seren en management. Een geluk is dat het politieke werk vaak op ande re tijden is dan mijn andere werk zaamheden". De liberale gedachte die via de VVD naar voren komt is wat Geluk het meeste aantrekt in die partij. ,,Dat spreekt mij aan. Toen ik voor het eerst ging stemmen heb ik een be wuste keus gemaakt. Het heeft na tuurlijk ook te maken met een be paalde beroepssfeer waar je inzit. Ik zou mij nooit tot die andere partijen aangetrokken voelen". Geluk is van mening dat de acht kandidaten die nu voor de VVD in het provinciaal bestuur komen een goede regionale spreiding over Zeeland hebben. Ze komen allemaal uit een ander ge deelte van Zeeland. „Dat is heel be langrijk hoewel ook in dit geval na tuurlijk kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit. Als je in het provin- „Ik was wel wat verbaasd dat ik zo ver naar boven schoot op de kandida tenlijst", herinnert Geluk zich. Maar volgens hem heeft dat alles te maken met het feit dat L. Becu uit Zierikzee, die in het verleden acht jaar in de sta ten zat, zich wegens zijn leeftijd te rugtrok als kandidaat. Geluk, die sinds één jaar lid is van de VVD- afdeling Brouwershaven, werd dooi de Kamercentrale Zeeland van de WD, die de kandidatenlijst vaststel de, op de zevende plaats gezet. De WD verloor twee zetels en viel daar mee terug van tien naar acht. Maar zelfs dat hield voor Geluk in dat hij was gekozen. Harder werken „Ik voel me al jarenlang aange trokken door de VVD. Maar ik had andere besognes die preveleerden. Ik wil nu wat meer tijd vrij maken voor het politieke werk". Geluk doelt daarmee op zijn vice-voorzitterschap van Cebeco Zuidwest en de kring Schouwen-Duiveland van Cebeco. Verder is hij hoofdingeland van het waterschap en uiteraard heeft hij zijn werk op zijn landbouwbedrijf nabij Schuddebeurs. „Al die dingen blij- ciaal bestuur zit ben je verplicht je ook in de problemen van andere ge bieden van Zeeland te verdiepen. Ik zit daar niet alleen voor de belangen van Schouwen-Duiveland. Maar ik ben natuurlijk wel makkelijker aan spreekbaar voor mensen uit dit ge bied". Het zegt Geluk weinig dat hij na een jaar lidmaatschap van een plaatselijke VVV-afdeling al over stapt naar het provinciaal bestuur. „Er hangt veel meer af van iemands betrokkenheid dan van zulke cijfer tjes". Geluk die zich naar aanleiding van zijn waarschijnlijke verkiezing al en kele maanden in de provinciale poli tieke zaken verdiept, heeft niet direct speciale zaken op het oog die hij wil trachten te verwezenlijken. „Zo werkt dat niet. Het is belangrijk dat de provinciale bestuurders goed na denken over de situatie in Zeeland. Het is een kwestie van goed afwegen en zoeken. Wij hebben tenslotte een prachtige provincie, daarom moeten we hem goed besturen". Hij verwacht dat in de komende periode onder an dere de recreatie aan de orde zal ko men en de gevolgen van de druk die op de landbouw wordt uitgeoefend via de EG. Minder kosten „De prijzen van landbouwproduk- ten worden steeds verder terugge schroefd. Daardoor worden de land bouwers genoodzaakt om met minder kosten (minder beroepskrachten, meer machines) een gelijke produk- tie te verwezelijken. Extensivering heet dat met een moeilijk woord. Na tuurlijk kan het provinciaal bestuur aan de oorzaak niet zoveel doen maar wij zullen wel worden geconfron teerd met de gevolgen". Volgens Ge luk kunnen die bestaan uit het weg vallen van werk in de landbouw waardoor kleine dorpen verder ont volken met alle gevolgen vandien. En verder zullen de boeren proberen an dere gewassen te gaan telen die een Het kersverse statenlid Geluk uit Noordgouwe. beter rendement hebben. Dat kan weer gevolgen hebben voor de ruim telijke ordening omdat in het kader van het landschapsbeheer mogelijk andere regels opgesteld moeten wor den. „Ik acht discussies over deze on derwerpen in de toekomst niet uitge sloten", zegt Geluk diplomatiek. Hij is overigens niet van plan om zich door de belangstelling van de pers, waarmee hij in de toekomst meer zal worden geconfronteerd, anders uit te laten dan voorheen. „Ik wil wél eer lijk blijven. Ik ben niet van plan voortaan 'politieke uitspraken' te doen. Het nieuwe statenlid vindt het jammer dat er bij de mensen over het algemeen zo weinig betrokkenheid bestaat met de provinciale politiek. „De landelijke en gemeentelijke po litiek krijgt meestal wel voldoende aandacht in de media. Maar de pro vinciale staten schieten er wel eens bij in. Dat is vaak de ver van mijn bed show". Hij is desondanks vol goede moed betreffende zijn nieuwe taak. „Het lijkt me wel leuk werk". Geluk denkt dat zijn ervaring op be stuurlijk gebied in de landbouwor ganisatie en coöperatie hem best van pas zal komen. „Maar het is natuur lijk moeilijk te zeggen of dat vol doende is. Besturen met politieke partijen ligt toch wat anders, dat geeft weer een heel nieuw facet". Op 20 april aanstaande maakt Geluk voor het eerst zijn opwachting in de Abdij te Middelburg. MIDDELBURG - De Provin ciale Zeeuwse Energie Maat schappij (PZEM) wacht nog steeds op groen licht om de kerncentrale Borssele weer in bedrijf te nemen. De toestem ming door minister De Graaf van sociale zaken bleef ook maandag nog achterwege. Een tegenvaller voor de PZEM om dat, zoals voorzitter W. Don van de Raad van Bestuur reeds afgelopen vrijdag verklaarde tijdens een aandeelhouders vergadering, de PZEM er tech nisch gezien klaar voor is. De aanbevelingen van het In ternationaal Atoomenergie- Agentschap (IAEA) zijn vol gens de PZEM opgevolgd. Een woordvoerder van de PZEM heeft goede hoop dat de toe stemming spoedig komt: „We wachten met spanning dat ogenblik af. Maar mogelijk heeft de Kern Fysische Dienst (KFD) in Den Haag wat meer tijd nodig voor bestudering van IAEA-rapport". Een woordvoerster van het ministerie van sociale zaken, waaronder de Kern Fysische Dienst valt, zei desgevraagd dat de KFD momenteel onder zoekt of de maatregelen die zijn aanbevolen door een com missie van deskundigen van het IAEA, door de PZEM zijn genomen. Dat onderzoek zal „spoedig" worden afgerond", aldus de woordvoerster. Zeeuwse plaats 'kent' problemen Hilversum VEERE - Het eventueel ingrijpen van minister Brink man (cultuur) tot het ongedaan maken van een mogelijke verkoop (door Hilversum) van Mondriaan's „Compositie met twee lijnen" lijkt een herhaling van een gebeurtenis uit het verleden. In 1881 en in 1884 hebben twee achter eenvolgende ministers van binnenlandse zaken, jhr. mr. W. Six en mr. J. Heemskerk, de verkoop van een stukje nationaal kunstbezit weten te voorkomen. Het betrof hier geen schilderij en beslist geen vroege Mondriaan, maar een aan de Bevelandse gemeente Veere geschonken vergulde zilveren drinkbeker. Ook voor de lezers van de Zierikzeesche Nieuwsbode wellicht een interessant ver haal. ROTTERDAM - Er dreigen sta kingsacties in de graansector van de Rotterdamse haven (850 werkne mers). Bijna tweehonderd leden van de Vervoersbond FNV hebben beslo ten actie te voeren, indien de werkge vers een eindbod van de bond voor een nieuwe CAO, waarover het over leg onlangs vastliep, niet accepteren. Die beker was het stadje geschon ken door Maximiliaan van Bourgon- dië, stadhouder van Holland, Utrecht, Friesland en Zeeland, admi raal en onder meer heer en eerste markies van Veere. In deze stad en ook in Vlissingen en „in nog meer plaatsjes" oefende hij heerlijke rech ten uit, zo wijzen de geschiedboeken uit. Oorspronkelijk was de beker in het bezit van een naamgenoot, te we ten Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren. Deze laatste is in onze ge schiedenis vooral bekend gebleven als de (eerste) schoonvader van Wil lem van. Oranje. Diens eerste vrouw immers was Anna van Buren, de dochter van de graaf. Maar terug naar Veere. In de ge schiedboeken van het plaatsje wordt verhaald dat Maximiliaan van Bour- gondië in 1551 „aan zijne stad dien beker present gaf". Het waarom van de vorstelijke gift wordt duidelijk uit de schenkingsbrief: de beker wordt Veere geschonken „om de goede affec tie die wij onze stad en gemeente Vee re toedragen". Maximiliaan van Buren op zijn beurt had de beker gekregen van nie- Tijden en standen volgens getijdetafel Deltadienst t.o.v. NAP. Oosterscheldemond Bruinisse Wemeldinge Springtij: 31 maart Actuele informatie over afwijkingen: 01110-17056 Datum Hoogwater Laagwater tijd stand tijd stand 25 maart 05.35 -124 12.15 113 18.45 -114 26 maart 01.00 91 07.15 -136 13.40 131 20.15 -120 25 maart 10.55 110 04.30 -116 23.45 86 17.45 -107 26 maart 06.00 -130 12.00 132 18.35 -113 25 maart 05.55 -137 12.50 129 19.00 -128 26 maart 01.30 106 07.30 -150 14.10 149 20.30 -134 25 maart 05.40 -133 12.20 125 18.50 -123 26 maart 01.05 103 07.15 -146 13.45 145 20.10 -128 mand minder dan keizer Karei V. Dat gebeurde in 1546. De bokaal, die om schreven wordt als een beroemd voor werp, herinnert aan enkele wapenfei ten uit het leven van de graaf en toont de wapens van Maximiliaan van Bourgondië en (op het deksel) van Maximiliaan van Egmond. Op het deksel troont de oorlogsgod Mars en op zijn schild is (in latere jaren) het wapen van de gemeente Veere aange bracht. De tot tweemaal toe verhinderde verkoop van de beker werd Veere in gegeven door grote geldzorgen. Voor het eerst is van een mogelijke ver koop sprake in 1881. De raad besluit „den beker door den stad ten ge schenke ontvangen op den meest voordelige wijze te verkoopen". Vooral in het buitenland (Amerika) bestaat daarvoor grote belangstel ling. De opbrengst van de beker wil de men rentegevend beleggen. De verkoop van de bokaal werd nodig geoordeeld „met het oog op de be hoeften det gemeente en de voortdu rende afnemende krachten van het merendeel der ingezetenen tot het dragen der belastingen, vanwege de gemeente geheven wordende". Veere blijkt in die dagen in volko men (financieel) verval te zijn ge raakt, Van wat eens een welvarende gemeente was is het stadje aan het Veerse Meer geworden tot „een bouw val, die niet eens het schilderachtige, het treffende, het grootse van een bouwval bezit". Gelukkig - zo leert een stadsgidsje - is in het einde van de negentiende eeuw tweemaal de uitvoering van plannen van het gemeentebestuur om dit historische stuk naar Amerika te verkopen, door de regering voorko men. Beide raadsbesluiten tot ver koop van de beker worden eerst ge schorst en later door de Kroon vernietigd. De rijksoverheid noemt de verkoop in strijd met het alge meen belang, zelfs „in hoge mate in strijd daarmee". Overweging daarbij is, dat de beker „een gedenkstuk van geschiedkundige waarde is en aan de gemeente Veere alleen gegeven om hem te bewaren tot-blijvende gedach tenis aan den vorst, die haar schonk". Verkoop Een eventuele verkoop zou ook in strijd zijn geweest met de opvattin gen van Maximiliaan van Bourgon dië, de gulle gever. Dat blijkt uit de schenkingsbrief: zij (de burgemees ters van Veere) zullen deze „kop" be waren uit liefde en herinnering aan ons tot eeuwige gedachtenisse, op het stadhuis van Veere, in de stadskist. Zij zullen de „kop" bij gelegenheid gebruiken, maar mogen hem nimmer verkoopen, verplaatsen of belasten, op generlei wijze, in wat voor moeilij ke omstandigheden de stad ook zou geraken". Als (in 1886) in de Tweede Kamer voorstellen tot verhoging van de plaatselijke belastingen op tarwe en gedistilleerd in Veere aan de orde zijn wordt teruggegrepen op de mogelijke verkoop van de bokaal. Het is de libe rale afgevaardigde mr. A. J. W. Farn- combe Sanders die stelling neemt te gen de twee vemietigingsbesluiten. Het komt mij voor, dat die verkoop zeer ten onrechte wordt belet, zo zegt hij. Farncombe Sanders meent, dat Veere door de regering „in het onge luk wordt gehouden" en dat de Zeeuwse gemeente „best uit de veele nooden zou gered kunnen worden in dien het haar vergund ware den be kenden beker te verkoopen". Beide vemietigingsbesluiten horen on losmakelijk bij elkaar, zo meent hij. „Die twee besluiten zijn met onver breekbare banden aan elkander ver bonden, zij zijn een paar Siamesche tweelingen, waarvan alleen de eene toevallig drie jaren later is geboren dan de andere". Bij minister Heemskerk krijgt hij geen voet aan de grond. „Had de re gering", zo houdt deze de Kamer voor, ,den verkoop toegestaan, dan zou er wellicht een kreet van veront waardiging zijn aangeheven door hen, die in kunstschatten belang stellen. Men zou bij voorbeeld gaan vreezen dat Haarlem zijn Frans Hal- sen zou verkoopen, en welk eene ver ontwaardiging zou zulk een daad niet opwekken?", zo vraagt hij zich af. In het debat ontvouwt Farncombe Sanders kritiek op zowel de persoon van Maximiliaan van Bourgondië („toch altijd geleefd van den hoogen boom af") en op de beker („voor de geschiedenis van geen betekenis en ook geen monument van Nederlandse kunst"). Met nog een ander kamerlid bepleit hij plaatsing van de beker, door hem aangeduid als „een voor werp van pronk en weelde" in het Rijksmuseum in Amsterdam. „Wie iets heeft aan den beker als hij ten eeuwige dage te Veere moet blij ven", zo meende Farncombe Sanders tijdens het kamerdebat. Het ant woord op die vraag komt van me vrouw G. W. van Montfrans-Hart- man, thans burgemeester van Veere. Zij is als eerste burger de eerst ver antwoordelijke voor de beker, een - zo zegt zij - nationaal pronkstuk in een juweel van een stadhuis. Voor herha ling van de gebeurtenissen uit 1881 en 1884 behoeft, wat haar betreft, niet te worden gevreesd. Voor de burgemees ter gaat het bekende „driemaal is scheepsrecht" in dit geval beslist niet op. „Neen, absoluut niet", zo verze kert zij spontaan als haar gevraagd wordt naar een mogelijke derde po ging tot verkoop van de bokaal. Het erfgoed, zo zet mevrouw Van Mont- frans uiteen, weegt voor de gemeente Veere buitengewoon zwaar. Ook on derstreept zij dat de (plaatselijke) overheid gehouden is de bokaal te be waren en te behoeden om het erfstuk aan de volgende generaties te kunnen overdragen. „Kop" De beker (in de zomermaanden nog steeds te bezichtigen) wordt bij hoge uitzondering ook nog gebruikt. Als daartoe wordt overgegaan is dat in overeenstemming met de opvattingen van Maximiliaan van Bourgondië. Zij zullen, zo heeft hij in de schenkings brief van 1 februari 1551 laten vast leggen, de „kop" bij gelegenheid ge bruiken. Dat gebeurt dan bij bezoe ken van koningin Beatrix aan Veere, die ook markiezin van Veere is. Voor het laatst werd de bokaal als drink beker gehanteerd in 1981, precies een eeuw nadat Veere voor de eerste maal een (vergeefse) poging deed de bokaal van de hand te doen. Omzichtig wordt de beker dan uit de kluis en uit de zware, leren toe- draal gehaald. Die foedraal op zich is al een fors stuk geschiedenis en draagt een berijmde bede: Bewaar, o Heer de stad ter Veer voor storm en wind - hoog water vloed dat zij niet meer komt in de neer want Gij alleen zijt ons behoud. VLISSINGEN - De drie lijken die zaterdag op het strand van Walche ren aanspoelden zij geïdentificeerd. De slachtoffers waren opvarenden van de Engelse veerboot „Herald of Free Enterprise" die op 6 maart bij Zeebrugge kapseisde. Het zijn drie Engelse vrouwen. Een van hen werk te als stewardess op de veerboot, al dus een woordvoerder van de rijks politie te Middelburg. De rijkspolitie in Zeeland blijft nog de hele week patrouilleren langs de Walcherse kust. Na elke vloed zal het strand worden afgezocht naar mo gelijk meerdere slachtoffers. Het bergingsbedrijf Smit-Thk hoopt - zoals het er nu uitziet - vrij dag de veerboot recht te kunnen trek ken. Dan zullen de stoffelijke over schotten die nog in de veerboot liggen, worden geborgen. Daarna worden alle openingen afgegrendeld en het water uit de veerboot ge pompt De identificatie van de slachtoffers zal zo veel mogelijk door de Belgi sche autoriteiten worden gedaan. Pas in uiterste noodzaak zal daarbij de hulp van familieleden worden inge roepen. De lijken zijn na drie weken in het water te hebben gelegen in ver regaande staat van ontbinding. Zaterdag 14 tot en met zaterdag 28 maart Burgh-Haamstede De Bewaerschole. Expositie Ineke Ot- te, maandag tot en met zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur. Dinsdag 24 maart Zierikzee Gracht weg. Vergadering Beatrix- school. 15.30 uur. Raadszaal stadhuis. Hoorzitting jeugdnota. 19.00 uur. Burgh-Haamstede De Schutse. NVvH over stenen en mi neralen. 14.00 uur. Gemeentehuis. Vergadering commis sie gemeentelijke financiën. 19.30 uur. Bruinisse NH-Verenigingsgebouw. Ledenverga dering Helpt Elkander. 18.00 uur. Kelder Dorpshuis. Bijeenkomst i.v.m. brandweerjubileum. 19.30 uur. Restaurant Storm. Algemene leden vergadering VVV. 20.00 uur. Goes Prins van Oranje. Ledenvergadering VARA. 19.30 uur. Prins van Oranje. Bijeenkomst van de Vereniging tot behoud van Natuur monumenten. 20.00 uur. Woensdag 25 maart Zierikzee Volkstuincomplex Van Veenlaan. Boomplantdag. 8.30 uur. Scharendijke Gemeentehuis. Openbare gemeente- raars vergadering. 19.30 uur. Noordgouwe Hotel-restaurant Van der Weijde. Laatste seizoensvergadering Regio naal Agrarisch Kontakt. 20.00 uur. Oosterland Bezoek ds Kerstenhuis en Tweede Ka mer door leden SGS Schouwen-Dui veland. Bruinisse Nederlandse Hervormd Verenigings gebouw. Verkoping ten bate van De Schutse (verstandelijk gehandicap- ten). 14.00-20.00 uur. Goes Zaal Oosterkerk. Vergadering Con fessionele Vereniging. 19.30 uur. Donderdag 26 maart Zierikzee Jan Wouter v. d. Doelschool. Ouder avond met jeugdmusical. 19.30 uur. Aan Balie 3. Bijeenkomst CDA-vrou- wenberaad. 20.00 uur. Renesse Wapen van Renesse. Voorjaarsverga dering VW. Aanvang 20.00 uur. Nieuwerkerk Gemeentehuis. Openbare raadsver gadering. 20.00 uur. Vrijdag 27 maart Zierikzee Graanbeurs. Propaganda-avond FNV. 19.30 uur. Jan Wouter v. d. Doelschool. Ouder avond met jeugdmusical. 19.30 uur. Vierschaar stadhuis. Concert Demi- ankwintet. 20.00 uur. Huis van Nassau. Wereldhandelsspel buurtvereniging de Hoop. 20.00 uur. Scharendijke Nederlands Hervormde kerk. Koor- en samenzangavond door Sursum Corda. 19.45 uur. Renesse Vroonweg 44. Inleiding over status en beroepscode Nederlandse architect door mr G. Ph. Brokx. 16.00 uur. Zaterdag 28 maart Zierikzee Concertzaal. Uitvoering Kunst en Eer m.m.v. Adonai en Muziekschool. 20.00 uur. Lutherse kerk. Concert Veluwse Can- torij. 20.00 uur. Brogum. Optreden Monaco Blues Band. 22.00 uur. Noordwelle Straofeest. Keuring versierde paar den 12.30 uur. Om 19.00 uur prijsuit reiking en aansluitend dorpsfeest. Dorpshuis. Verkoop Welfare-artike len. 13.30-16.30 uur. Ellemect/Scharendijke Oud papier ophalen door sportver eniging ZSC. Vanaf 9.30 uur. Dreischor Dorpshuis. Dans- cn muziekshow. 20.00 uur. Oosterland Kern Oosterland. Ophalen overtolli ge artikelen voor rommelmarkt Her vormde Gemeente. Vanaf 9.30 uur. Goes De Hollandse Hoeve. Bijeenkomst voor alleenstaanden tot 45 jaar. 21.00 uur. Zondag 29 maart Burgh-Haamstede Wandeling Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland door Zeepe duingebied. Vertrek 14.00 uur vanaf driesprong Moolweg-Vertonweg-in- gang Duinoord. De Burght. Concert Veluwse Kanto- rij. Aanvang 16.00 uur. Maandag 30 maart Haamstede Beatrixschool. Rode Kruis-vergade- ring afdeling Schouwen. 20.00 uur. Woensdag 1 april Zierikzee ANBO-gebouw. Themabijeenkomst werkgroep Uitkeringsgerechtigden (WAO, AOW, VUT) Schouwen-Duive land. 14.30 uur.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1987 | | pagina 1