Statenverkiezingen 1987 op Schouwen-Duiveland
Zierikzee
Brouwershaven
Westerschouwen
Duiveland
Middenschouwen
Bruinisse
5
Prov. stat. 1987
Prov. stat. 1987
Percentage 1987
Percentage 1987
Gemeenteraad 1986
Gemeenteraad 1986
Percentage 1986
Percentage 1986
Tweede Kamer 1986
Tweede Kamer 1986
Percentage 1986
Percentage 1986
Prov. stat. 1987
Prov. stat. 1987
Percentage 1987
Percentage 1987
Gemeenteraad 1986
Gemeenteraad 1986
Percentage 1986
Percentage 1986
Tweede Kamer 1986
Tweede Kamer 1986
Percentage 1986
Percentage 1986
Prov. stat. 1987
Prov. stat. 1987
Percentage 1987
Percentage 1987
Gemeenteraad 1986
Gemeenteraad 1986
Percentage 1986
Percentage 1986
Tweede Kamer 1986
Tweede Kamer 1986
Percentage 1986
Percentage 1986
Inwoners Schouwen-Duiveland
weer trouw naar de stembus
Verkiezing
De eerste
commentaren
van media
Toelichting
op cijfers
Gekozen
kandidaten
Zeeland
Zeeuwse
Staten
gekozen
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 19 maart 1987 Nr. 24102
CDA
PvdA I
VVD
SGP
D'66
RPF/GPV
PPR
PSP/CPN
TOTAAL j
CDA
PvdA
VVD
SGP
D'66
RPF/GPV
PPR
PSP/CPN
TOTAAL
1555
1980
912
240
281
225
93
75
5361
348
826
499
63
145
103
34
26
2044
29,0
36,9
17,0
4,5
5,2
4,2
1,7
1,4
Opkomslperc
73,2
17,0
40,4
24,4
3,1
7,1
5,0
1,7
1,3
Opkomslperc.
74,4
1639
2405
1147
R.U
471
5662
333
1011
681
207
R.U
2238
28,9
42,5
20,3
8,3
Opkomslpeic
77,8
14,9
45,3
30,5
9,3
Opkomslperc
81,8
1436
2108
1372
208
238
233
65
126
5908
319
871
710
69
101
119
27
36
2292
24,8
35,7
23,2
3,5
4,0
4,0
1,1
2,1
Opkomslperc
85,1
13,9
38,0
31,0
3,0
4,4
5,2
1,2
1,6
Opkomslperc
87,9
CDA
PvdA
VVD
SGP
D'66
RPF/GPV
PPR
PSP/CPN
TOTAAL j
CDA
PvdA
VVD
SGP
D'66
RPF/GPV
PPR
PSP/CPN
TOTAAL
842
864
989
152
170
87
56
19
3179
596
786
476
890
130
108
19
16
3021
26,4
27,2
31,1
.4,9
5,3
2,7
1,8
0,03
Opkomslperc.
75,98
19,7
26,0
15,8
29,5
4,3
3,6
0,6
0,5
Opkomslperc
80,4
840
1634
1146
R.U
318
3338
585
892
648
1025
R.U
3150
25,2
31,0
34,3
9,5
Opkomslperc
81,2
18,6
28,3
20,6
32,5
Opkomslperc
83,15
1339
1168
1284
148
206
124
43
27
4391
792
907
578
855
118
125
8
22
3438
30,5
26,6
29,2
3,4
4,7
2,8
1,0
0,6
Opkomslperc.
107
23,0
26,4
16,8
24,9
3,4
3,6
0,2
0,6
Opkomslperc
91,2
CDA
PvdA
VVD
SGP
D'66
RPF/GPV
PPR
PSP/CPN
TOTAAL
CDA
PvdA
VVD
SGP
D'66
RPF/GPV
PPR
PSP/CPN
TOTAAL
469
339
281
162
51
79
14
1
1396
457
447
306
369
63
78
25
3
1748
33,6
24,3
20,1
11,6
3,7
5,7
1,0
0
Opkomslperc
75
26,1
25,3
17,5
21,1
3,6
4,5
1,4
0,2
Opkomslperc
76,0
451
402
453
246
R.U
1552
403
v/d velde
505
518
448
R.U
1874
29,1
25,9
29,2
15,8
Opkomslperc
82,5
21,5
27,0
27,6
23,9
Opkomslperc
81,3
478
345
428
123
47
97
12
15
1568
642
535
401
360
65
60
11
10
2110
30,5
22,0
27,3
7,8
3,0
6,2
0,8
0,9
Opkomslperc.
88,1
30,4
25,4
19,0
17,1
3,1
2,9
0,5
0,4
Opkomslperc
91,3
Het commentaar had moeten be
ginnen met ,,De verkiezingskoorts is
gewekenmaar is er eigenlijk wel
sprake geweest van een koorts? Lan
delijk gezien mag gesproken worden
van een saaie verkiezing, waarbij
niet één partij schokkende verande
ringen heeft mogen accepteren of
moeten slikken. De één levert wat
stemmen in, de ander wint wat. En
dat eerste geldt dan voor de grote
drie. PvdA, CDA en VVD hebben
klappen gekregen, die bij een Ka
merverkiezing drastische gevolgen
hadden gehad. De PvdA won op pro
vinciaal vlak echter vier zetels. Dat
zegt toch wel iets. Het lijkt erop, als
of de Nederlandse kiezer iets anders
wil in Den Haag. Geen revolutionai
re veranderingen weliswaar, maar
de tendens is er. Het voert in dit ka
der te ver om de cijfers op Schouwen-
Duiveland te evalueren. Dat gebeurt
al in de afzonderlijke verhalen, maar
er is een aantal zaken aan te geven.
Vergeleken met de laatste gemeente
raadsverkiezingen kan geconclu
deerd worden, dat de PvdA-stem-
mers van vorig jaar in groten getale
een alternatief kiezen als die zich
aandient. In de lokale politiek ko
men klein-linkse partijen niet voor,
waardoor de PvdA de stemmen erbij
kreeg. Maar nu bij de provinciale
verkiezingen blijken fracties als
PPR, CPN en PSP stemmen in te ne
men van de socialisten. Een ander
opvallend gegeven is, dat klein-'
rechts bij de jongste verkiezingen
hier en daar (behoorlijk) heeft moe
ten inleveren. In Zierikzee, Wester-
schouwen en Bruinisse bijvoorbeeld
heeft klein-rechts moeten inleveren,
terwijl in Middenschouwen weer een
winst werd geboekt, door de grote
belangstelling voor de SGP. Nog
maals. over de linie geen schrikba
rende veranderingen (zo die schrik
barend zouden zijn).
Schouwen-Duiveland mag daarnaast
best een beetje tevreden zijn over de
opkomst. De provinciale staten
verkiezingen behoren nu éénmaal
niet tot de grootste liefhebberijen
van de bevolking, maar het voorma
lige eiland scoort niet slecht. Lande
lijk ligt het opkomstpercentage la
ger. Of hiermee ook gezegd is, dat de
belangstelling voor de provinciale
politiek redelijk groot genoemd mag
worden, is vooralsnog de vraag. De
Zeeuwse politiek heeft de komende
vier jaar heel wat beslissingen te ne
men. Gedacht kan worden aan de
Westerschelde Oever Verbinding,
Neeltje Jans, de Zeelandbrug enzo
voort. Allen die een stem hebben uit
gebracht kunnen tevreden zijn over
die keuze. Zij hebben meegedacht
over de toekomst van de provincie
Zeeland en dat is een goede zaak. De
provincie krijgt steeds meer te ver
tellengaat steeds vaker het beleid
bepalen en kan stimulerende poli
tiek bedrijven ten bate van de werk
gelegenheid, de gezondheidszorg, het
onderwijs en het milieu. Als meest
opvallend gegeven moet gezegd wor
den, dat de verbinding CPN/PSP uit
de staten is verdwenen. En dat is
voor het politieke debat jammer.
Kleine partijen, zowel aan linkse als
rechtse zijde houden de grote partij
en levend. De landelijke tendens, die
eèn winst geeft voor klein-links
heeft in Zeeland niet doorgezet.
Hiermee is toch een groot aantal
stemmers teleurgesteld. Voor hen
geen vertegenwoordiger in de pro
vinciale staten en dat werkt de ver
vreemding van diezelfde politiek in
de hand. De uitslagen van de verkie
zingen worden veelal vergeleken
met de gemeenteraadsverkiezingen
en/of de Tweede kamerverkiezin
gen. Dat geeft een aardig beeld, maar
geen volledig. Immers, de absolute
opkomstcijfers variëren en de partij
enkeuze is groter, waardoor een en
ander een vertekend beeld kan ge
ven.
AvdW
ZIERIKZEE - Traditiegetrouw
weer enkele commentaren van de
grote bladen in het land, zoals die
door het ANP zijn aangedragen. De
lijst is vanzelfsprekend niet com-
pleeet.
Voor de regeringscoalitie is de uit
slag, ook al ging het niet om Kamer-
verkieizingen, teleurstellend. WD
en CDA betalen hiermee kennelijk de
tol voor het doorvoeren van impopu
laire bezuinigingsmaatregelen, die
overigens onontkoombaar waren om
de economie weer in het rechte spoor
te krijgen, aldus de Telegraaf.
De regeringspartijen CDA en VVD
hebben bij de statenverkiezingen van
woensdag duidelijk terrein verloren,
aldus het commentaar van het Alge
meen Dagblad (AD) en de krant
noemt het opvallend dat de PvdA
daar niet van heeft geprofiteerd. De
grote winnaars zijn de kleine linkse
partijen, die bij de Kamerverkiezin
gen van vorig jaar bijna van de kaart
werden geveegd.
Onder de kop ,,trek naar links"
schrijft de Gelderlander dat vooral
de VVD met deze uitslag voor een
zwaar dilemma staat. Het is nu niet
meer vol te houden dat doorgaan op
de huidige weg nog ooit betere resul
taten voor deze partij kan opleveren.
De VVD heeft immers verloren aan
opnieuw regeringspartner CDA en
het CDA heeft dit keer verloren aan
de PvdA, zoals een analyse van de
kiezersstromen duidelijk maakt.
Het Noordhollands Dagblad con
cludeert in zijn commentaar op de
uitslag van de statenverkiezingen dat
er een opleving gaande is van de klei
ne partijen. Opmerkelijk is dat het
CDA resistenter blijkt tegen de aan
trekkingskracht van de fundamenta
listische Christelijke partijtjes. Dat
is wellicht de belangrijkste ontwik
keling in de Nederlandse politiek.
Het dagblad Trouw trekt als alge-
meneconclusie uit deze Statenverkie
zingen dat het tweede kabinet-
Lubbers niet echt omstreden is: „De
PvdA heeft de kiezers niet in verlei
ding kunnen brengen een avontuurtje
te wagen", aldus het commentaar van
deze krant.
De verkiezingen hebben toch een
verrassing opgeleverd. De rege
ringspartijen zouden hun meerder
heid hebben verloren indien er voor
de Tweede Kamer was gestemd, aldus
het commentaar in het Vrije Volk.
De uitslag is vooral voor het CDA
een bittere teleurstelling. De VVD
had tenslotte al met verlies rekening
gehouden. Maar het CDA achtte zien
onverwinnelijk en liet dat ook voort
durend blijken. Het is daarom goed
dat de kiezer de arrogantie van de
macht heeft teruggewezen.
Vervolg van pagina 1
maakt toch wel gebruik van dat
recht. ,,Ja, ik ga meestal stemmen. Je
hebt een voorkeur voor een bepaalde
partij hé. Nee ik heb me niet echt in
de provinciale politiek verdiept. Het
zijn gestudeerde mensen die dat doen
en wij zijn niet zo gestudeerd".
Burgemeester
In het Dorpshuis van Nieuwerkerk
worden de stemlustigen begeleid
door een vrolijk achtergrondmuziek
je van de volksdansgroep die in de
aangrenzende zaal aan het oefenen is.
„Feija moet me iedere keer vasthou
den want.ik wil er steeds naar toe",
grapt M. Braam, raadslid voor de
SGP/RPF in de gemeenteraad van
Duiveland die voor de eerste maal
achter de tafel in het stembureau zit.
Ook zijn partijlid K. Hendrikse doet
zijn eendagsbaan met plezier maar
hij had eigenlijk verwacht op de mid
delste stoel te zitten. ,,In januari
ZIERIKZEE - Het stemcij-
fer-overzicht behoeft een klei
ne uitleg. Aan de Tweede Ka
merverkiezingen en de ge
meenteraadsverkiezingen heb
ben partijen deelgenomen, die
niet vertegenwoordigd zijn
binnen provinciale staten. Die
partijen zijn buiten de verge
lijking gehouden ten behoeve
van de overzichtelijkheid. An
dere partijen - klein links en
klein rechts - zijn voor de sta
tenverkiezingen lijstverbin-
dingen aangegaan, die niet al
tijd overeen komen met de
verbindingen op lokaal en na
tionaal niveau. Waar mogelijk
zijn de stemmen bij elkaar ge
teld van die partijen, waarbij
die mogelijkheid bestond.
dacht ik al met de verkiezingen zal de
nieuwe burgemeester er wel bij zijn".
In plaats daarvan nejemt nu Feija
Koster-Plug, ambtenaar op de secre
tarie, de honneurs waar. En zo lukt
het ook.
Braam: „We doen net of we zelf de
burgemeester zijn. Je moet toch wat
hè". Tijdens het gesprek druppelen
achter elkaar door de kiezers binnen.
„Als iedereen komt zijn het er 765".
Hoewel ook in Nieuwerkerk over het
algemeen trouwe kiezers wonen, ver
wacht natuurlijk niemand dat dat
zal gebeuren. Om 10.45 uur waren er
160 stemmen, 21 procent van het to
taal, uitgebracht. Voor provinciale
statenverkiezingen een redelijke op
komst, vindt Hendrikse. „Vier jaar
geleden was het ook maar minne
tjes".
Een van de kiezers is de 87-jarige C.
van de Marei uit Nieuwerkerk. Met
zijn pet op schuifelt hij opgewekt in
de richting van de drie stemhokjes
om het rode potloot te hanteren. „Zo
lang mijn benen het niet begeven ga
ik. Het is een gewoonte hè", aldus de
bejaarde die zich ook niet heeft ver
diept in de provinciale politiek. Hoe
wel er vrij veel ouderen onder de kie
zers in de ochtenduren zijn hoeft de
bemanning van het stembureau in
geen enkel geval in actie te komen om
te helpen. „Iedereen weet wat hij
moet doen".
Verkiezingen voor de provinciale
staten op Schouwen-Duiveland. Voor
vele mensen meer een kwestie van
stemtraditie dan een bewuste keuze
voor of een afwijzing van de provin
ciale politiek van de afgelopen vier
jaar. Dat is de indruk die men krijgt
na een rondrit langs enkele stembu
reaus. Maar ook dat de meeste men
sen het geen straf vinden om te gaan
kiezen of een stembureau te beman
nen. Het lijkt een welkom verzetje in
de dagelijkse sleur. Een positief bij
komend verschijnsel want natuur
lijk heeft iedereen die gaat stemmen
daar toch ook even bewust over nage
dacht.
CDA (15) nrs.1 t/m
15
PvdA (14) nrs. ...21 t/m
34
VVD 8) nrs. ...41 t/m
48
SGP 5) nrs; ...56 t/m
60
D'66 2) nrs64 en
65
RPF/GPV 2) nrs70 en
71
PPR 1) nrs
74
PSP/CPN (-)
SP (-)
(Zetels 47 zetels)
MIDDELBURG - De Partij van de
Arbeid heeft evenals in de andere
provincies in Zeeland een grote
winst geboekt. Dit is mede te danken
aan de zeer slechte resultaten van
1982, toen toenmalig minister-presi
dent Joop den Uyl met een impopu
laire maatregel voor het ziekengeld
kwam. De FNV zette zich toen onder
leiding van voorzitter Wim Kok af te
gen de socialistische partij.
Maar de fractie is weer terug en
landelijk gezien heeft ze er 97 zetels
bijgekregen. Het CDA is ondanks een
kleine terugloop in het aantal stem
mers in Zeeland geen statenzetel
kwijtgeraakt. De liberalen daarente
gen moeten er twee inleveren. Ook
opvallend is het verlies van I zetel
voor de Zeeuwse Democraten '66. De
ze partij heeft zich landelijk verste
vigd. Dat geldt ook voor CPN/PSP.
Landelijk heeft de partij winst ge
boekt, maar in Zeeland moet Hans
Dupré als enige vertegenwoordiger
van deze lijstverbinding de staten
zaal verlaten. De overige partijen in
de Zeeuwse Staten zijn gelijk geble
ven. In de verhouding tussen links en
rechts lijkt er dus slechts een margi
nale winst te zijn voor links; twee ze
tels.
