Windenergie voor
kleinverbruikers
Collega's huldigen Geleijnse
met een serie wandtekeningen
Ministers nemen maatregelen
voor bescherming van Rijn
agenda
WATERSTANDEN
'Geest van Tsjernobyl'
bezet kerncentrale
Tsjernobyl
woord
van het jaar
Twee doden
ongeval Brielle
2
In Zeeland
MIDDELBURG - Kleinverbruikers van elektriciteit in
Zeeland kunnen in de loop van 1987 windenergie gaan
gebruiken. Dit is het gevolg van een contract dat tussen
de Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij (PZEM)
en de onlangs opgerichte Coöperatieve Vereniging Zeeu-
wind is gesloten. Dit hebben Zeeuwind en PZEM bekend
gemaakt. Het is voor het eerst in Nederland dat op deze
man-ier de mogelijkheid wordt geschapen voor een ren
dabele windenergie-toepassing.
Er zijn in ons land weliswaar circa
vijftien molencoöperaties actief op
het gebied van windenergie, maar de
ze hebben nooit goede structurele re
gelingen met de energiebedrijven
kunnen treffen.
De vereniging in Zeeland streeft er
naar om volgend jaar een tot drie
windmolens in gebruik te nemen.
Elk met een capaciteit van 70 kilo
watt. Daarmee kunnen zij 750 kilo
watt leveren per aansluiting, dat is 25
procent van het gemiddeld jaarlijks
energieverbruik van de Zeeuwse ge
zinnen.
Per molen kunnen 200 tot 300 klein
verbruikers worden bediend. Afhan
kelijk van de belangstelling denkt
Zeeuwind het aantal molens in de
toekomst verder uit te breiden.
Lid
Om het project tot stand te brengen
kunnen particulieren lid worden van
WIESBADEN - Het woord van het
jaar 1986 in de Bondsrepubliek is
voor het genootschap voor Duitse
taal („Gesellschaft fur Deutsche
Sprache"), een plaatsnaam in de
Sovjet-Unie die voor mei bijna nie
mand kende: Tsjernobyl. De stad
waar zich de ramp met de kernreactor
voordeed plaatste zich volgens de
taalkundigen in Wiesbaden met ge
mak eerste onder de populairste
woorden van '86.
Er zijn ook begrippen van afgeleid
als ,,Tsjerno-wyhl" en „Tsjerno-
Basel" en uitdrukkingen als ,,Im
Jahr eins nach Tschernobyl".
Woord van het jaar in de DDR wa
ren de Engelse afkortingen CAD
(Computer Aided Desigh) en CAM
(Computer Aided Manufacturing),
die in de Oostduitse pers een belang
rijke rol speelden in verbindingen als
,C AD/CAM-losung", ,CAD/CAM-ar-
beitsstation" en „CAD/CAM-vorha-
ben"
Zeeuwind. De investering die nodig
is bedraagt 750 gulden per gezin.
Kleine bedrijven en instellingen wor
den afhankelijk van de grootte van
hun elektrische installatie in hun me
terkast gelijkgesteld met een tot vijf
gezinnen.
De door de windmolens geprodu
ceerde stroom wordt aan de PZEM ge
leverd. Die betaalt 750 kilowatt
windstroom per Zeeuwind-lid terug
aan de Vereniging tegen het kleinver
bruikers-dagtarief, momenteel 17,5
cent. Voor de extra geproduceerde
stroom wordt een tarief van zes cent
gehanteerd.
Waar de windmolens precies zullen
komen te staan is nog niet bekend.
Wel wordt gedacht aan een lokatie
bij Bath op Zuid-Beveland. Volgens
Jan de Vries van Zeeuwind is het niet
ondenkbaar dat de vereniging zal
gaan samenwerken met anderen. Ge
dacht wordt daarbij aan de gemeente
Hontenisse waar eerder initiatieven
werden genomen om te komen tot de
oprichting van een windmolenpro
ject.
De Vereniging Organisatie voor
Duurzame Energie (ODE) heeft aan
de PZEM de Snelle Ambtelijke Mo-
lenprijs" uitgereikt voor heb instel
len van een speciaal tarief voor wind-
molenstroom. De prijs, een 'gouden'
ventilator, werd al eerder uitgereikt
aan onder meer de gemeentebesturen
van Den Helder, Schiedam en Haar
lem.
Jöe-ODE heeft de onderscheiding
ingesteld voor instellingen die be
langrijke initiatieven nemen voor de
ontwikkeling van windenergie in Ne
derland. De ambtelijke molens draai
den in Zeeland volgens de ODE in dit
geval zeer snel. Twee maanden na het
verzoek van de Vereniging Zeeuwind
om een speciaal tarief werd dit door
de raad van bestuur van PZEM ak
koord bevonden.
NOORDWIJKERHOUT - De 21-
jarige H. M. Kerkvliet uit Noordwij-
kerhout is door een verkeersongeval
in haar woonplaats om het leven ge
komen. Volgens de politie raakte de
auto waarin het slachtoffer meereed
door nog onbekende oorzaak van de
weg en kwam tegen een boom terecht.
J. J. Geleijnse onthult hier enkele tekeningen, die zijti dagelijkse bedrijvigheid symboliseren.
BURGHSLUIS - Met een serie wandtekeningen waar
op de veelzijdige activiteiten van Jaap Geleijnse werden
uitgebeeld gaven de collega's van de jubilerende weg- en
waterbouwer uiting aan hun affectie en waardering. Dat
gebeurde tijdens een bijeenkomst in het Topshuis op het
werkeiland Neeltje Jans ter ere van het feit dat de weg
en waterbouwer 25 jaar in dienst is bij Rijkswaterstaat.
,,Een lange tijd", vond zijn directe
chef, het hoofd van de Dienstkring
Deltakust ing. H. Verhey. ,,In het al
gemeen is het voor iemands ontwik
keling niet zo goed om 25 jaar achter
een in dienst te zijn bij hetzelfde
bedrijf omdat men dan te eenzijdig
wordt." Bij waterstaat vond hij dat
echter niet opgaan omdat daar zoveel
variatie is dat van langdurig hetzelf
de werk doen geen sprake is. ,,Het is
bij ons de opeenvolging van bijzon
derheden die je bij de tijd houden.
Drijven op ervaring is er niet bij."
Hij schetste zijn collega als een
man met een enorm werktempo die
gewend is eerlijk en recht, voor zijn
raap te zeggen waar het,'op staat.
„Meestal bevalt dat goed maar soms
werkt het ook averechts". Hij loofde
de grote capaciteiten waarover de ju
bilaris beschikt. „Hij pakt de proble
men vol aan om ze op zijn manier op
te lossen", aldus Verhey. Hij zei dui
delijk te merken aan de hele houding
van de jubilaris dat deze zijn werk
heerlijk vindt.
Hij gaf een overzicht van de taken
die de jubilaris in de loop der jaren
verrichtte en diens veelzijdige vrije
tijdsbesteding. Als cadeau kreeg Ge
leijnse een tas met daarin het woor
denboek De Zeeuwse dialecten aan
geboden. En tenslotte mocht de jubi
laris de serie tekeningen onthullen.
Hoewel Geleijnse de voorgaande
nacht met enkele collega's in touw
was geweest in verband met het slui
ten van de schuiven door het springtij
en de storm stond hij nog fit op het
spreekgestoelte. „Het was een heer
lijke sfeer. We hebben op een zeer ple
zierige wijze gewerjct. Om 2.30 uur
stond het water op 2.64 meter en om
4.30 uur was de eerste echte sluiting
een feit. De waterstand was toen 2.73
meter".
Het steeds opletten op de appara
tuur die de waterstand aangaf herin
nerde hem aan het begin van zijn
loopbaan bij Rijkswaterstaat toen hij
eens vijftien uur achter elkaar bij een
peilschaal zat om elke vijf minuten
de waterstand te noteren. Na twee
jaar voorbereiding waarin de dienst
kring Zierikzee overging in de dienst
kring Deltakust zal deze afdeling
vanaf een januari aanstaande het be
heer van de Stormvloedkering op
zich nemen.
„We staan met de nieuwe ploeg in
de startblokken om de zaken waar te
maken", aldus Geleijnse. Hij had er
alle vertrouwen in dat het ook zal
lukken. Verder sprak hij de hoop uit
dat er in de toekomst wat meer tijd
zal komen voor persoonlijke contac
ten tussen het personeel onderling.
„Want dat mis ik toch wel wat", aldus
de jubilaris die om die reden ook bij
zonder blij was met de bijeenkomst
waarop zijn collega's op informele
wijze bij elkaar konden zijn.
Water schoon in 2000
ROTTERDAM - Verbetering van de veiligheidsvoorzie
ningen bij de produktie en opslag van chemische stoffen
langs de Rijn, een meer doelmatige alarmregeling voor
ongelukken op het rivierwater, versnelde uitvoering van
de twee Rijnverdragen over het zout en chemische stof
fen, een spoedige afdoening van de eisen tot schadever
goeding voor de recente giflozingen op de Rijn en een
schone rivier in het jaar 2000. Dit zijn de belangrijkste
punten van overeenstemming op de ministerconferentie
van de Rijnoeverstaten, die vrijdag in Rotterdam werd
gehouden.
De bewindslieden besloten .voorts
tot een diepgaand onderzoek naar het
ongeluk bij de chemische onderne
ming Sandoz in Bazel waardoor de
Rijn enkele weken geleden ernstig
werd verontreinigd.
Een ander besluit betreft de opstel
ling van een zogenoemd thermisch
verdrag. Deze overeenkomst, waar
mee voorkomen moet worden dat het
water van de Rijn verder wordt opge
warmd door geloosd koelwater van
elektriciteitscentrales, dient zo spoe
dig mogelijk tot stand te komen.
Het uit 1976 daterende chemiever-
drag, met de uitvoering waarvan nog
weinig vooruitgang is geboekt, moet
op korte termijn volledig worden uit
gevoerd om een einde te maken aan
de lozingen van de zogenoemde
zwarte-lijst-stoffen. Dit zijn voor het
milieu en de volksgezondheid scha
delijke stoffen, waarvan de lozing
uiteindelijk geheel stopgezet moet
worden.
Ook het even oude zoutverdrag.
met de uitvoering waarvan Frankrijk
5 januari een begin maakt, moet zo
snel mogelijk volledig worden uitge
voerd. Dit betekent dat 60 kilogram
per seconde zout dat de Kalimijnen
nu nog op de Rijn lozen, opgeslagen
moet worden.
De ministers hebben afgesproken
dat zij elkaar zullen waarschuwen,
als zich op de Rijn een catastrofe
voordoet. Het personeel van de
alarmstations langs de rivier krijgt
nieuwe instructies en de apparatuur
zal worden verbeterd. Het waarschu
wingssysteem zal naar de binnenwa
teren in het Rijnstroomgebied uitge
breid worden. Voor 1988 moet een
internationaal alarmplan worden
opgesteld.
President Egli van Zwitserland
zegde toe dat zijn regering alle eisen
tot schadevergoeding voor het onge
val bij Sandoz zal verzamelen en zal
zorgen voor een zo snel mogelijke af
Tijden en standen volgens getijdctafel Deltadienst t.o.v. NAP.
Oosterscheldemond
Bruinisse
Wemeldinge
Datum
Hoogwater
Laagwater
tijd
stand
tijd
stand
23 december
07.35
115
01.50
- 95
20.20
125
14.10
-129
23 december
06.20
118
00.10
- 88
18.45
132
12.35
-125
23 december
08.15
132
02.05
-108
20.55
143
14.30
-143
23 december
07.45
131
01.50
-105
20.35
141
14.15
-139
Doodtij: 26 december
Actuele informatie over afwijkingen: 01110-7056
doening door de Zwitserse onderne
ming. Sandoz heeft laten weten be
reid te zijn de eisen tot schadever
goeding snel af te handelen. Op lange
termijn willen de bewindslieden er
voor zorgen dat hogere diersoorten
rond de eeuwwisseling weer in de
Rijn kunnen leven. Daarvoor zal een
actieprogramma worden opgesteld.
De ministers zullen in de tweede
helft van mei 1987 opnieuw bijeen ko-
Geen inspectie
Het voorstel van minister Nijpels
van milieubeheer chemische bedrij
ven te laten inspecteren op hun mi
lieuveiligheid door een onafhankelij
ke internationale groep van deskun
digen, kon op de ministersconferen
tie geen algemene instemming vin
den. West-Duitsland en Zwitserland
voelden weinig voor controle van bui
tenaf.
Tot grote verbazing van minister
Nijpels bleek Frankrijk wel bereid
internationale inspectiedeskundigen
toe te laten. De overige landen zegden
wel toe de gegevens van nationale
controle bij de chemische onderne
mingen te rapporteren aan de inter
nationale Rijncommissie. Op grond
van deze informatie zal dit orgaan
aanbevelingen doen.
De bewindsman maakt op de mi
nisterbijeenkomst melding van de re
sultaten van het onderzoek, dat hij
onlangs heeft laten uitvoeren ondei
bedrijven in het Rijnmondgebied
naar de veiligheidsvoorzieningen. De
brandveiligheid is redelijk, maar ei
zijn volgens de minister nog enkele
tekortkomingen in de voorzieningen
die bedrijven hebben getroffen tei
bescherming van het milieu. Zowel
de afvoer van bluswater als de be
scherming van de bodem is onvol
doende geregeld.
Het veiligheidsonderzoek in het
Rijnmondgebied zal worden uitge
breid naar andere bedrijven in het
land. Op grond van de resultaten van
dit algehele onderzoek zal de rege
ring voor februari volgend jaar voor
stellen doen ter verbetering van de
veiligheidsvoorzieningen.
Minister Smit-Kroes van verkeer
en waterstaat toonde zich na afloop
van de conferentie tevreden over de
bereikte resultaten. Zij wees onder
meer op de opdracht, die de bewinds
lieden aan de internationale Rijn
commissie hebben gegeven een actie
programma op te stellen voor de
schoonmaak van de rivier voor het
einde van deze eeuw. Dit concrete
programma met een kostenbereke
ning erbij zal op de eerst volgende
ministersconferentie in mei in
Frankrijk aan de bewindslieden
worden voorgelegd.
De acht Nederlandse milieu
organisaties die het afgelopen week
einde deelnamen aan de Rijnacties
langs de Rijn, waren teleurgesteld
over de resultaten van de ministers-
bijeenkomst. Volgens hen is vrijwel
geen enkele eis uit het pakket dat de
milieu-organisaties vorige week had
den aangeboden aan de ministers
Smit-Kroes en Nijpels, door de geza
menlijke milieuministers van de
Rijnoverstaten ingewilligd.
Volgens een woordvoerder van
Greenpeace, een van de deelnemende
milieu-organisaties, is geen overeen
stemming bereikt over een openbare,
internationale inventarisatie van lo
zingen van milieugevaarlijke stoffen.
Evenmin werden afspraken gemaakt
over sancties bij illegale lozingen of
overtredingen van lozingsvergunnin
gen.
Vage afspraken
De milieu-organisaties missen
eveneens een effectieve internationa
le controle op de produktie, verwer
king en opslag van milieugevaarlijke
chemische stoffen. De bevoegdheden
van de internationale Rijncommissie
zijn niet uitgebreid. Tenslotte zijn er
geen concrete en nader uitgewerkte
afspraken gemaakt over een verdere
invulling van de zwarte lijst van mi
lieugevaarlijke stoffen.
„In het verleden is al talloze malen
gebleken dat vage afspraken en be
loften zoals nu ook weer zijn gedaan
volstrekt ontoereikend zijn om een
einde te maken aan de lozingen van
giftige stoffen", aldus een verklaring
van de milieu-organisaties, Behalve
Greenpeace zijn dat de Stichting Na
tuur en Milieu, Reinwater, de werk
groep Noordzee, de Vereniging tot Be
houd van het IJsselmeer, Milieude
fensie, de Vereniging tot Behoud van
de Waddenzee en de actie Strohalm.
De voorzitter van de Stichting
Reinwater, mr Jessurun D'Oliveira,
heeft weinig hoopvolle verwachtin
gen van de inspanningen van de
Rijnoverstaten voor een verbetering
van de kwaliteit van het Rijnwater.
Hi ziet grote moeilijkheden als deze
landen met hun maatregelen verder
gaan dan de Europese Gemeenschap
in haar richtlijnen voor de kwaliteit
van het oppervlaktewater. „Op die
manier krijgen we het Europa van de
twee snelheden, die mettertijd met
elkaar zullen botsen", aldus de voor
zitter. Hij is bang dat economische
factoren en valse concurrentiever
houdingen een belangrijke storende
rol zullen gaan spelen in het interna
tionale Rijn-overleg.
DEN BURG De 69-jarige C. de
Porto-Boom uit Oudeschild is bij het
oversteken van de Schilderweg bij
Den Burg op ftaar fiets door een per
sonenauto gegrepen en op slag ge
dood.
BRIELLE - De 36-jarige mevrouw
C. E. van Oord-Bakkers en haar 8-
jarige dochter Sandra uit Helle-
voetsluis, die vrijdag door een auto
ongeluk in de gemeente Brielle,
zwaar gewond raakten, zijn het afge
lopen weekeinde in een ziekenhuis
overleden. De politie heeft dit be
kend gemaakt.
De vader van het gezin waartoe het
tweetal behoorde, de 37-jarige J. H.
van Oord, was vrijdag al op de plaats
van het ongeval om het leven geko
men. Een 12-jarige dochter is nog
steeds zwaar gewond.
De vier kwamen met hun auto op
de Kanaaldijk frontaal in botsing
met een bestelwagen, die vermoede
lijk door een rukwind op de verkeer
de rijbaan terecht was gekomen. De
bestuurder van de bestelauto raakte
licht gewond.
Woensdag 10 december t/m
zaterdag 3 januari
Zierikzee
Bibliotheek. Expositie Sahel, Beel
den zonder grenzen.
Maandag 22 december
Zierikzee
Stadhuis. Raadsvergadering Zierik
zee. 19.30 uur.
Dinsdag 23 december
Burgh-Haamstede
De Schutse. Kerstmiddag NvVH,
Westerschouwen. 14.00 uur.
Woensdag 24 december
Zierikzee
Gasthuiskerk. Interkerkelijke volks-
kerstzangdienst. 19.30 uur.
Burgh-Haamstede
Christelijk cultureel centrum De
Burght. Kerstconcert Daniël Wayen-
berg. 15.30 uur.
Haamstede
Hervormde kerk. Kerstavond viering.
22.00 uur.
Brouwershaven
Grote of Sint Nicolaaskerk. Kerst
zang. 19.00 uur.
Donderdag 25 december
Zierikzee
Jeugdsoos Brogum. Kerst-popcon
cert. Vanaf 15.00 uur.
Sint Willibrorduskerk. Kerstviering
door en voor kinderen. 15.30 uur.
Vrijdag 26 december
Zierikzee
Jeugdsoos Brogum. Kerst-popcon
cert. Vanaf 15.00 uur.
Burgh-Haamstede
De Burght. Film Bambi. 15.30 uur.
Noordgouwe
Start bij Autobedrijf Akkerdaas.
Puzzelrit m.a.c. Sparta. Inschrijven
vanaf 13.00 uur, starten tot 14.00 uur.
Zaterdag 27 december
Zierikzee
Jeugdsoos Brogum. Optreden Mr Re-
view. 22.00 uur.
Dinsdag 30 december
Bruinisse
Hotel Storm. Vergadering van de af
deling Schouwen-Duiveland van
„Schuttevaer". 20.00 uur.
Donderdag 1 januari
Burgh-Haamstede
De Burght. Opening serie culturele
activiteiten. 13.00 uur.
De Burght. Culturele manifestatie.
13.00 tot 23.00 uur.
Vrijdag 2 januari
Zierikzee
Graanbeurs Huis van Nassau.
Nieuwjaarsbal met The Crabtown
Three. 20.30 uur.
Maandag 5 januari
Scharendijke
Ribesstraat 22. Opening nieuw on
derkomen peuterspeelzaal. 09.30 uur.
Dinsdag 6 januari
Zierikzee
Huis van Nassau. Nieuwjaarsrecep
tie NBvP. 10.00 tot 11.30 uur.
Huis van Nassau. Bijeenkomst Ver
eniging Bedrijfsvoorlichting. 19.30
uur.
Donderdag 8 januari
Zierikzee
Huis van Nassau. Beurs Landbouw
en Handel. 19.00 uur.
Maandag 12 januari
Middelburg
Schouwburg. Nieuwjaarsreceptie
Kamer van Koophandel. 16.00 uur.
BORSSELE - Een groep van ongeveer dertig mensen, lid van de actie
groep 'De geest van Tsjernobyl', heeft zich zondagmorgen vastgeketend
aan de hekken bij de koelwater in- en uitlaat van de kerncentrale in
Borsscle aan de Westerscheldc. De groep protesteert daarmee tegen het
kernenergieprogramma van de Nederlandse overheid. In een pamflet
eisen de actievoerders onmiddellijke sluiting van de twee kerncentra
les in Nederland en stopzetting van alle overhcidsplanncn met betrek
king tot kernenergie.
De actie van zondagmorgen is
volgens de actievoerders bedoeld
als voorschot op de grote protest
demonstraties tegen kernenergie
die op 24, 25 en 26 april volgend
jaar zullen worden gehouden.
De Provinciale Zeeuwse Ener
giemaatschappij (PZEM) heeft in
verband met de bezetting van de
koelwater in- en uitlaatgebouwen
extra bewaking van de kerncen
trale laten aanrukken en heeft de
hekken voor de kerncentrale her
metisch afgesloten.
De politie heeft laten weten de
actievoerders te zullen verwijde
ren. Volgens de PZEM heeft de be
zetting geen invloed op de be
drijfsvoering van de kern en
conventionele centrales in Borssc
le.
De groep heeft de actie rond het
middaguur vrijwillig hccindigd.
De groep wist op drie plaatsen het
terrein van de Provinciale Zeeuw
se Energiemaatschappij te Bors
scle binnen te komen. Een deel
bezette de koelwatcrinlaat aan de
Westerscheldc, anderen slaagden
erin op olicopslagtanks te klim
men en spandoeken op te hangen
met leuzen tegen kernenergie.
De woordvoerster van het actie
comité Frederique Schopenhauer
zei dat de groep had willen aanto
nen dat het met de beveiliging van
de kerncentrale in Borssele in fei
te droevig gesteld is. En dat iedere
k waad wil lende op het terrein bin
nen zou kunnen komen.
De voorzitter van de raad van
bestuur van de Provinciale
Zeeuwse Energiemaatschappij. W.
Don, die ter plaatse aanwezig was,
ontkende deze beschuldiging. De
actievoerders zijn uitsluitend op
het terrein van de conventionele
centrale geweest, zei hij. Het is
niet mogelijk om ook het terrein
van de kerncentrale op te komen.
Dat is hier dan ook niet gebeurd.
De Rijkspolitie in Zeeland, die
wel aanwezig was, heeft niet tegen
de actievoerders opgetreden. Ze
konden na beëindiging van hun
actie het strijdtoneel ongehinderd
verlaten.
