Beleid
provincie
Zeeland
1987
RPF/GPV
SGP
PvdA
VVD
PPR/EVP
D'66
CDA
PSP/CPN
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 4 november 1986 Nr. 24028
7
,-*:v 4 »,i«Tf-'
Het toeristisch gebeiiren komt bij vrijwel iedere partij vel aan de orde.
ZIERIKZEE - Met de pro
vinciale statenverkiezin
gen voor de deur is het een
goede zaak, wanneer de be
volking zich inlaat met de
ideeën en beleidsvoorne
mens van de politieke par
tijen. Een unieke gelegen
heid zijn de algemene be
schouwingen. Deze pagina
beoogt hiervan een sum
mier beeld te geven, dat
wellicht aangeeft, aan wel
ke zijde de verschillende
partijen zich bevinden.
Vrijdag 7 november komen
de statenfracties bijeen om
deel te nemen aan de in
houdelijke discussie van
het te voeren beleid in
1987. Deze samenvatting
van de algemene beschou
wingen geeft zeker geen
compleet beeld, maar licht
er per fractie enkele noe
menswaardige standpun
ten uit.
De RPF/GPV-fractie hangt de inlei
ding van haar algemene beschouwin
gen op aan de ingebruikname van de
Stormvloedkering, waarvoor God al
le eer en dank toekomt. De fractie
staat welwillend tegenover de plan
nen omtrent de WOV. Steeds duide
lijk blijkt, dat in het verleden de aan
sluiting van het onderwijs op het
arbeidsbestel heeft gefaald. De frac
tie staat een passender onderwijs
bestel voor. Speciale aandacht is er
voor het jeugdwerk en de hiervoor
aangekondigde rijksbezuinigingen.
Primair ligt de verantwoordelijk
heid bij de ouders", stellen RPF en
GPV. Alternatieve partnerrelaties en
een toenemend aantal echtscheidin
gen brengen jongeren tot vandalisme
en jeugdcriminaliteit. De fractie is de
mening toegedaan, dat steunpunten
voor het jeugdwerk als ZOOS en ZIS
„geheel overbodig" zijn. Net zo min
als de fractie subsidiëring van kerke
lijke organisaties voorstaat, gaat zij
akkoord met de subsidiëring van
vakbondswerk, omkleed met de man
tel van jeugdwerk. Het emancipatie
beleid krijgt ook geen jubel van de
fractie. De beste welzijnswerkers is
naar mening van de RPF/GPV-fractie
nog altijd de moeder in het gezin, die
een nest weet te bouwen waar man en
kinderen zich veilig en behaaglijk
voelen. Als kinderopvang nodig
mocht zijn, dan is hiervoor het parti
culier initiatief. Al is volgens de frac
tie de grimmigheid van de werkloos
heid enigszins verbleekt, men mag er
niet in berusten, dat nog zovelen zon
der een baan zitten. De zoetwater
voorziening op Schouwen-Duiveland
blijft een begerenswaardige zaak.
Het streven daarnaar ondersteunt de
fractie, omdat het kan leiden tot gro
tere variatie van de produkten, waar
door het geheel aan sterkte wint. Er
is waardering voor de PZEM, die de
veiligheid van de kerncentrale scherp
in de gaten houdt. Voor een beter mi
lieubeleid staat de fractie educatie
voor. De jeugd heeft de toekomst, dus
koppel het belang van het milieu aan
het onderwijs. De fractie denkt
voorts aan een meer dynamisch be
leid, dat de waarde van natuurbouw
in het oog heeft. Het opstellen van
landschapsplannen is te bevorderen.
Het is geen verdienste geweest van
het college of de staten, dat Zeeland
het economisch tij heeft meegehad.
Voortdurende aandacht voor de werk
loosheid blijft geboden. De SGP
blijft aandacht vragen voor de verde
ling van beschikbare ruimte voor de
schelpdierencultures en ook wenst de
fractie meer dan scherpe protesten
voor het zoetwater op Schouwen-
Duiveland. De fractie vreest, dat in
het toeristisch beleid van de provin
cie te weinig aandacht is voor andere
dan economische factoren. De gasten
dienen zich naar de regels van het
huis te gedragen. Het komt de SGP
niet erg evenwichtig over, dat ener
zijds gestreefd wordt naar 800.000 be
zoekers voorNeeltje Jans, terwijl an
derzijds 'platte pret' voorkomen
moet worden. „Een terughoudender
beleid staat ons hierbij voor ogen.
Van groot belang daarbij is dat de we
kelijkse rustdag wordt geëerbiedigd
in plaats van aangetast". Kinderop
vang is een modetrend en dient niet
door de provincie gefinancierd te
worden. Natuur en landschap hebben
de aandacht van de SGP, maar een
passend beleid over de gehele linie
ziet de fractie nog niet; geldgebrek is
de reden. De WOV wordt door de frac
tie niet afgewezen. De jaarlijkse toe
voeging aan de reserve VOW dient
daarom structureel te worden. In het
milieubeleid wordt voorbij gegaan
aan „de egoïstische en heerszuchtige
mens als één van de belangrijkste, zo
niet dé belangrijkste oorzaken van
deze problematiek". De fractie ziet de
verschillende vormen van milieuver
ontreiniging graag door de provincie
aangepakt. De verschillende vormen
van grensoverschrijdende vervuiling
baren de SGP-ers zorgen, omdat de
resultaten van de directe contacten en
de besprekingen op regeringsniveau
weinig opvallend zijn. De SGP vraagt
speciale aandacht voor de zwakke re
gio's en de langdurig werklozen. Sti
mulering van bij- en herscholing is
van groot belang. De beoordeling of
kernenergie verantwoord is legt de
fractie (wederom) bij het rijk en wat
de bezuinigingen in de sociaal-
culturele sector betreft heeft de frac
tie zich op het standpunt gesteld, dat
rijksbezuinigingen niet door de lage
re overheden ongedaan mogen wor
den gemaakt. Geen instemming dus
met het provinciale beleid in deze.
Zinspelend op de ingebruikname van
de Stormvloedkering schrijft de
SGP: echte veiligheid is alleen te vin
den in wat genoemd wordt in het bij
belboek de Psalmen.
De PvdA is niet gelukkig met het
invoeren van de schriftelijke behan
deling van de begroting. De politieke
inzichten moeten duidelijk naar vo
ren komen „en de bestuurder die dit
afwijst, zaagt de poten van zijn eigen
stoel door In haar reactie op de
begroting zeggen de socialisten ak
koord te gaan met het opvangen van
de rijkskorting op het sociaal-
cultureel werk. Ook na 1987 zal de
fractie de kortingen op het welzijns
werk omzichtig blijven benaderen.
Hoewel samenvoeging van de beide
Zeeuwse havenschappen een logische
zaak lijkt, verwacht de fractie, dat de
gevolgen verstrekkend zullen zijn en
voor Zeeland zeer nadelig uitvallen
Over de discussie omtrent de vaste
Oeververbinding Westerschelde
spreekt de PvdA met de term 'koude
douche'. Niet alleen de beroepsvaart,
maar ook de pleziervaart, waarvan
de economische betekenis voor Zee
land mede in beschouwing moet wor
den genomen, zou door die verbin
ding ernstig belemmerd kunnen
worden. Ook van economisch belang
is de provinciale energievoorziening,
die in het dunbevolkte Zeeland met
haar dure transportverbindingen
voor alles betaalbaar moet blijven.
Een democratische controle op deze
voorziening achten de sociaal
democraten van essentieel belang.
De Zeeuwse liberalen zijn tegen
lastenverhoging voor de burger en te
gen een niet voldoende onderbouwd
voorstel tot verregaande concentratie
van de waterschappen.^ De VVD
constateert dat ondanks "de sombere
verwachtingen, de provincie niet in
financiële problemen is terecht geko
men. Dit is te danken aan verfijnde
begrotings- en bewakingstechnieken.
De financiële luchtbellen lijken ver
dwenen, maar de vraag is of het zo
blijft. De liberalen houden de vinger
aan de pols. „Graag nodigen wij in
dat verband uw college uit om eens
na te denken over een begrotings
systeem, waarin eerst de financiële
lasten van alle noodzakelijk geachte
taken (inclusief prioriteiten) op een
rijtje worden gezet om pas daarna te
bezien hoeveel geld daar tegenover
staat". De VVD blijft voorstander
van de Westerschelde-oeververbin-
ding en ziet hier belangrijke econo
mische voordelen in. Anders zou het
kunnen liggen met het poldertracé
voor Schouwen-Duiveland, dat de
weg naar de Stormvloedkering bete-
Het belang van recreatie en toerisme
is voor deze provincie niet weg te cij
feren, maar dat wil niet zeggen dat
alles maar kan en mag. Natuur en
landschap mogen niet ondergeschikt
gemaakt worden aan deze economi
sche branche. Voor de PvdA staan
kwaliteitsverbetering en elk-weer-ac-
commodatie voorop, gecombineerd
met een goed promotiebeleid. „Grote
zorg vervult ons door de hier en daar
zeer nonchalante manier, waarop met
de mogelijkheden voor kamperen bij
de boer wordt omgesprongen." De
term verloedering voor het landschap
is voor sommige plaatsen op Walche
ren niet te sterk en de fractie ver
wacht dat het college het rijksbeleid
stringent zal volgen. Wat het onder
wijs betreft is de partij duidelijk. De
landelijke bezuinigingen zullen na
delige effecten op het basisonderwijs
hebben. Voor wat het voortgezet on
derwijs in Zeeland betreft, blijven de
socialisten streven naar het behoud
van de bestaande HBO-opleidingen.
Zeeland helpt Nepal is aardig maar
niet effectief. De fractie denkt meer
aan een organisatie, die toegespitst is
op de bewustwording van de Derde
Wereldproblematiek. Een ondersteu
nend orgaan voor bijvoorbeeld het
onderwijs. Hierbij denkt de fractie
aan het Contactorgaan Ontwikke-
lings Samenwerking, dat met infor-'
matiemateriaal klaar staat voor die
bewustwording.
kent. De provincie is altijd voor ge
weest, maar zonder de financiële con
sequenties te kennen. Nu de
provincie een flinke bijdrage moet
gaan leveren aan het tracé vragen de
liberalen zich af of het geen aanbeve
ling verdient de beslissing te herover
wegen. Zeeland beheert ruim 300 ki
lometer primaire zeewering en het
getijverschil ligt drie keer zo hoog als
in Den Helder. Deze twee constaterin
gen rechtvaardigen het volgens de
VVD, dat het rijk tot een eerlijker
lastenverdeling moet komen. Zee
land schiet er te veel bij in. Dc VVD
ziet niet veel in de notitie Naar een
samenhangend milieubeleid. Het zijn
gedachtenspinsels, die in de praktijk
nauwelijks hanteerbaar zijn. De libe
ralen dragen iets praktisch aan met
het willen verhogen van de incidente
le bijdrage voor de rioleringswerken.
Verdubbelen stelt de fractie. Het
werkgelegenheidsfonds daarentegen
mag van de fractie gehalveerd wor
den, want in haar ogen brengt het
weinig op. Anderen in de provincie
hebben de taken van het fonds lang
zaamaan overgenomen, zoals bijvoor
beeld de Kamer van Koophandel.
Voor 1988 ziet de VVD momenteel een
complete verdwijning van het fonds.
De ïiberalen vragen zich af of de vijf
tien miljoen gulden voor de zoetwa-
terpijp voldoende is en wil hierover
meer informatie. De bezuinigingen
van WVC zijn de VVD 'rauw op het
dak gevallen'. Het voorstel van het
college om als provincie de bezuini
gingen op te vangen heeft de instem
ming van de VVD. In de toekomst
dient de afweging met betrekking tot
deze bezuinigingen bij de Staten te
liggen.
De algemene beschouwingen van
de PPR/EVP-fractie van C. van Wa
terschoot eindigt met de voor deze
partij trieste constatering, dat het
een realistische gedachte is, dat het
voor de PPR opnieuw een hele toer
zal zijn om er na de provinciale ver
kiezingen weer bij te zijn. Desalniet
temin heeft de fractie met haar be
schouwingen wederom een bijdrage
proberen te leveren aan de politieke
discussies. Groot belang hecht de
fractie aan de democratisering.
Openheid en openbaarheid, informa
tie en inspraak hebben een steeds be
langrijker plaats gekregen. Toch
vraagt de fractie zich af of de demo
cratie functioneert. Hierbij verwijst
ze naar de geringe belangstelling
voor inspraakbijeenkomsten. Ze
streeft naar meer doelmatigheid van
bestuur. Inhoudelijk reagerend op
het financiële beleid stelt de
PPR/EVP-fractie, dat het verbazing
wekkend is, dat de provincie acht
miljoen gulden uittrekt voor het her
stel van het provinciehuis. Zinvoller
acht de fractie het geld voor het werk
gelegenheidsfonds, waarvoor zij
open staat en incidenteel wenst te be
kijken of er meer geld nodig is. PPR
en EVP maken zich zorgen over het
sociaal-cultureel werk. „Wij zijn blij,
dat de provincie kortingen, die het
rijk op een naar onze mening laakba
re wijze voor 1987 wil doorvoeren, ten
laste van de provincie wil nemen". De
fractie staat dit beleid voor drie jaar
voor, waarin de betrokken instellin
gen bij zichzelf te raden gaan welke
herstructureringsmogelijkheden er
Minder partijpolitieke inzet en
meer zorg voor de totaliteit zal de
doelmatigheid van het politieke ap
paraat ten goede komen. D'66 is de
mening toegedaan, dat de veiligheid
van Zeeland de bestuurders slapeloze
nachten moet opleveren. Zeeland is
nog lang niet veilig, want er dienen
bijvoorbeeld rampenplannen te ko
men en een coördinatieplan voor de
rampenbestrijding in buitengewone
'omstandigheden. De fractie stelt het
college hier enkele vragen over. Zo
vraagt ze het college of het waar is,
dat na een (psychologische) pauze de
voorbereidingen voor nieuwe kern
centrales weer begonnen zijn. D'66
heeft waardering voor het gevoerde
economische beleid van Zeeland, al
heeft ze wel enkele op- en aanmerkin
gen. Zo staat het voornemen van de
provincie om eventuele rijkskortin
gen voor de infrastructuur zelf op te
vangen in schril contrast met haar
standpunt, dat de problematiek van
de langdurig werklozen een rijks
zaak is. De provincie dient terughou
dend te zijn met steun aan bedrijven,
waar de werkgelegenheid op het spel
staat, want hier heerst de „keiharde
wetmatigheid, dat winst of verlies
mede wordt bepaald door de doelma
tigheid van het bedrijf en de voorkeu
ren van de consument". Wat de werk
loosheid betreft kan de provincie een
signalerende rol vervullen. Meer aan
dacht vraagt de fractie voor de land
bouwers, waarvan circa een kwart
recht heeft op de éénmalige uitke
ring. Wat het milieu betreft stelt de
fractie, dat voorkomen van schade
aanzienlijk goedkoper is, dan het
herstellen van aangerichte schade. In
het verlengde hiervan vindt D'66, dat
het college zich moet verzetten tegen
de opslag van radio-actief afval. De
aangewezen locatie is om verschillen
de redenen ongeschikt. De fractie wil
de wenselijkheid van de WOV in de
discussie betrekken. „Wij zullen een
betaalbare regionale verbinding ze
ker welwillend bekijken, mits ruim
telijk goed ingepast". De fractie gaat
haar te nemen standpunt over de
eventuele fusie van de waterschappen
baseren op a) het feit, dat de water
schappen zeer wel in staat zijn hun
traditionele taken naar behoren te
vervullen en b) het feit, dat het water
kwaliteitsbeheer een zo groot en
breed mogelijk financieel en bestuur
lijk draagvlak vraagt. Recreatie en
toerisme hebben terecht een hoge
prioriteit, het is een schone industrie
en is de vraag wel deze; in hoeverre
moet je recreatie en toerisme stimule
ren? Er dienen duidelijke afspraken
te'komen tussen bedrijfsleven en
overheid wanneer het om de kosten
verdeling gaat. Hoewel D'66 niet
warm loopt voor grootschalige pro
jecten, acht zij Neeltje Jans een goede
locatie.
zijn. De fractie onderschrijft het be
lang van het gescheiden inzamelen
van afval. Naar haar mening kan er
een koppeling gemaakt worden tus
sen dit milieubeleid en het werkgele
genheidsbeleid. PPR/EVP staat kri
tisch ten opzichte van VOW en kern
energie. Wat dit laatste betreft stelt
de fractie, dat uit niets blijkt, dat de
voorstanders van kernenergie iets uit
Tsjernobyl hebben geleerd. „Want
uitbreiding van personeel op de con
trolekamer lost toch, als het erop
aankomt, niets op?". De fractie
vraagt opnieuw aandacht voor alter
natieve energievormen en denkt hier
bij aan een Zeeuws windmolenpark.
Zeeland loopt graag voorop en zou
hiermee een eigen gezicht kunnen la
ten zien.
De christen-democraten hanteren
in hun beschouwing vier kernbegrip
pen: gerechtigheid, gesprejde verant
woordelijkheid, solidariteit en rent
meesterschap. Hiermee komen de
CDA-ers tot de bestrijding van de
werkloosheid als de hoogste priori
teit. Een van de concrete aanpakme-
thoden is de realisering van de vaste
oeververbinding Westerschelde. „De
ellende met de bootdiensten be
vestigt de juistheid van ons stand
punt, dat de reservering voor de VOW
onverkort dient te worden gehand
haafd". De CDA kan de aanzienlijke
reserves in de tertiaire en quartaire
wegensector niet vefklaren, gelet op
de aantoonbare behoefte bij de ver
schillende wegenbeheerders. Hieron
der vallen de waterschappen en het
CDA wenst over de fusie geen voorin
genomen standpunt in te nemen.
„Het definitieve voorstel van het col
lege zal in de fractie op de eigen meri
tes-worden beoordeeld". De christen
democraten hebben veel aandacht
voor het milieu in hun beschouwin
gen. Als burgers springen we met ons
eigen afval uiterst onzorgvuldig om.
Het CDA noemt de problematiek met
de autowrakken en het gescheiden in
zamelen van afval. Een fundamentele
aanpak is dringend nodig en het CDA
hecht hierbij grote waarde aan een
preventief beleid. Bij de provincie is
veel deskundigheid aanwezig en de
lagere overheden kunnen hierop in
spelen. De CDA-fractie voelt er niets
voor om vanwege geldelijk gewin de
mestvaal voor het land te worden en
hiervoor dienen dus normen gesteld
te worden. Wat de recreatie en het toe
risme betreft stelt het CDA, dat ook
het bedrijfsleven een belangrijke bij-
drage'zal moeten leveren. „Gezien de
enorme allure van het project Neeltje
Jans beperken de Staten zich terecht
tot de hoofdlijnen en gaven zij het col
lege maximale bewegingsvrijheid".
En om in de buurt te blijven. Het
zoetwater voor Schouwen-Duiveland
is must en de investering is gerecht
vaardigd gelet op de miljarden voor
het zout houden van de Oosterschel-
de. Voor zover instandhouding en be
vordering van die landbouwkwali-
teit offers vraagt, dient daar een pas
sende honorering van agrariërs te
genover te staan. Het CDA spreekt
haar lof uit over het PZEM-bestuur,
dat haar beleid gericht heeft op de
optimale veiligheid van de kerncen
trale in Borssele. Voor wat het onder
wijs betreft zeggen de christen
democraten, dat de randstedelijke
normen dikwijls funest uitwerken
voor Zeeland, Aandacht van het colle
ge is en blijff geboden. Dat de provin
cie haar aandacht voor de huisvesting
heeft verzwakt is juist. De tijd is rijp
om te verschuiven van realisatie van
woningen naar beheer en onderhoud;
kwaliteitsverbetering.
Volgens de pacifistische/commu
nistische fractie in de provinciale po
litiek neemt het belang van groot
schalige energie-opwekking af bij de
overgang van Zeeland van een
industriële- naar een informatiesa
menleving. Datzelfde geldt voor de
zware fysieke verbindingen. En hier
mee geeft de fractie meteen haar
standpunt weer over de volgens haar
drie belangrijke zaken, die momen
teel in Zeeland spelen. De mogelijke
bouw van een tweede kerncentrale in
Borssele, de vaste oeververbinding
over de Westerschelde en de mogelij
ke uitbouw van Neeltje Jans. De frac
tie keurt in haar algemene beschou
wingen Neeltje Jans niet af, maar
wenst de vinger aan de pols te hou
den. De overgang van het industrie
tijdperk naar de informatiegolf
noemt de fractie „redelijk geslaagd",
maar zij plaatst hierbij kanttekenin
gen vanuit ecologisch oogpunt. Voor
de natuur en het landschap is te wei
nig plaats geweest. Het wordt tijd dat
Zeeland zich tegen de tweede kern
centrale uitspreekt. Wat de opslag
van radio-actief afval betreft, spreekt
de CPN/PSP-fractie van een 'morele
verplichting'. Verantwoordelijkheid
voor nog te produceren afval wenst
zij niet te nemen. De Westerschelde
dient een natuurlijke barrière te blij
ven (geen VOW dus) en twee water
schappen (één boven en één onder dc
Schelde) acht de fractie juist. De poli
tieke partijen zien een sombere tijd
voor het sociaal-cultureel werk. En
datzelfde geldt voor de kunstenaars.
De provincie moet meer geld beschik
baar stellen voor opdrachten aan
beeldende kunstenaars en moet be
ginnende kunstenaars kansen geven.
Verbetering in de economie ziet dc
fractie niet. Aan de hand van enig cij
fermateriaal stelt klein links, dat er
geen enkele reden voor hoera is.
„Slechts afgezet tegen de nog beroer
der landelijke cijfers steekt men
(Zeeland) beter af" en „Het Zeeuws
beleid in deze statenperiode heeft een
gering tot geen effect gehad". PSP en
CPN waarschuwen voor een gedeelde
samenleving, waarin een klein deel
werkzaam zal zijn in de geautomati
seerde produktie, een groot deel mar
ginaal werkzaam als kleine zelfstan
dige, vrijwilligers, sjoemelaars en
andere tussenvormen. Dc fractie be
sluit haar reactie met haar volgende
overtuiging. „Rechtvaardige verde
ling van zeggenschap, inkomen en
kennis is de enige manier om een vol
ledig geautomatiseerde maatschap
pij te houden. Ieder deelt gelijk op in
al onze verworvenheden. Ook in Zee
land!".
4 '41
