Stichting Promotie Schouwen-Duiveland
bleek niet levensvatbaar
Regionale
aanpak
beleid
werk
gelegenheid
gewenst
zeeHand
veilig
Em
i
10
ZIERIKZEE - Het was
echt een beetje feest toen
in de bovenzaal van restau
rant Mondragon en....daar
was toen ook best een beet
je reden voor: Een groep
horeca-ondernemers op
Schouwen-Duiveland had
elkaar (eindelijk) gevon
den in het initiatief te ko
men tot oprichting van de
Stichting Promotie Schou
wen-Duiveland. Zij hadden
zelfs geld op tafel gekregen
voor folders en ander pro
motiemateriaal en voor het
aanstellen van een
parttime-dame, die het al
lemaal moest gaan waar
maken. Reden genoeg der
halve om in een stemmige
ambiance omlijst met een
drankje en een hapje het
waarom van dit initiatief
de buitenwereld kenbaar
te maken. Nou was dat
waarom overigens niet zo
ingewikkeld: Trachten als
horeca eens meer profijt te
gaan trekken van al die
duizenden bezoekers aan
het informatiecentrum op
het werkeiland Neeltje
Jans.
N. J. W. van der Zivan
'Mondragor^eigenaar Niek van der
Zwan maakte zich al lange tijd druk
over het feit, dat horden mensen linea
recta naar dat werkeiland togen, er
de waterbouwkundige wonderen
aanschouwden en vervolgens de rest
van Zeeland indoken, zonder op
Schouwen-Duiveland ook maar een
glaasje prik te gebruiken.
Daar moest verandering in komen
vond Van der Zwan en - zoals wel va
ker gebeurt in zijn ideerijke brein -
groeide er een plan, voor de uitwer
king waarvoor hij zich intensief in
zette.
Doel
Hij had een duidelijk doel voor
ogen: Meer mensen op het eiland hou
den, maar om dat te bereiken moes
ten horeca-ondernemers, volgens
hem ook een steentje bijdragen: meer
service en een beter produkt leveren.
Wat Van der Zwan betrof, behoefde
het initiatief overigens niet beperkt
te blijven tot de horeca. Hij streefde
juist naar een brede opzet. Immers
ook de middenstand zou een graantje
kunnen meepikken. ,,Na een maal
tijd in een horeca-etablissement,
trekt zo'n gezelschap toch ook even de
stad in", aldus Van der Zwan.
De door hem beoogde brede opzet
bleek echter niet haalbaar. ,,Tot op
de dag van vandaag zien de meesten
de noodzaak van een gezamenlijke
promotionele aanpak niet in", stelt
hij wat geërgerd vast. Overigens
weet Van der Zwan ook wel, dat im
pulsen in het hoogseizoen niet zo
dringend zijn, maar in de winterperi
ode constateert hij problemen voor
mensen, die op Schouwen-Duiveland
wat activiteit zoeken. ,,In feite kan
men dan toch nergens terecht, er is
amper een VVV-kantoor open, waar
men wat informatie kan inwinnen".
Het uiteindelijke resultaat van zijn
inspanningen tot oprichting van de
Stichting Promotie Schouwen-Duive
land was het samengaan van vijfen
twintig horeca-ondernemers. Zij
zorgden voor een beginkapitaaltje,
zoals gezegd voor de financiering van
foldermateriaal en de honorering van
een parttime-kracht. Met die midde
len moest den volke kond worden ge
daan van het feit, dat er op Schou
wen-Duiveland nog meer te beleven
was dan bezichtiging van de Storm
vloedkering in aanbouw.
Uitwerking
Ongetwijfeld waren de bedoelin
gen goed, maar de uitwerking heeft -
eigenlijk - niet aan de verwachtingen
beantwoord. Wellicht was de opzet te
kleinschalig, misschien was de aan
pak niet agressief genoeg, of....waren
de verwachtingen doodeenvoudig te
hoog gesteld en had men tevreden
moeten zijn met elk groepje, dat toe
vallig wel in een regionaal horeca-
etablissement een hapje gebruikte.
Het functioneren van de Stichting
Promotie Schouwen-Duiveland - om
diverse redenen nooit zo soepel lo
pend - ging na verloop van tijd steeds
stroever. De huur van kantoorruimte
in het VVV-kantoor te Zierikzee
ZIERIKZEE - Had men
op Schouwen-Duiveland
ten behoeve van de werkge
legenheid niet wat beter
gebruik moeten maken
van de effecten van de
Oosterscheldewerken? Een
terloopse vraag aan het
slot van een gesprekje met
de heer A. P. van der Hulle,
directeur van het Arbeids-
buro Zierikzee over de in
vloeden van die Ooster
scheldewerken op de regio
nale werkgelegenheid. Een
vraagje echter, dat hem
even rechtop in zijn stoel
doet gaan zitten. Op het ge
bied van stimulering der
regionale werkgelegenheid
valt er volgens hem im
mers inderdaad nog wel
wat te doen. Ten slotte kun
je wel blijven zielzuchten
over een slechte infrastruc
tuur, maar daar zijn die
ruim achthonderd werklo
zen op Schouwen-Duive
land natuurlijk niet echt
mee gediend. Zeker niet
als intussen instanties als
de Zierikzeese vestiging
van de Provinciale Water
staat, de Technische Dienst
PTT en (misschien) ook de
plaatselijke vestiging van
het KNMI bijna geruisloos
wegvloeien. Niet dat daar
honderden arbeidsplaat
sen mee zijn gemoeid,
maar wat weg is, is weg
en in een kleinschalig ge
bied als Schouwen-Duive
land zou je elke arbeids
plaats toch als één moeten
beschouwen. Zou je je ook
eendrachtig moeten inzet
ten voor het verwerven of
althans voor het behouden
daarvan.
A. P. van der Hulle
Waarmee niet gezegd wil worden,
dat de zes gemeentebesturen op
Schouwen-Duiveland zich niet in
spannen voor de regionale werkgele
genheid, alleen aan dat 'eendrachtig'
ontbreekt het weieens een beetje.
Soms - niet zo vaak - wordt er weieens
een poging gedaan op te roepen tot
meer samenwerking op dit gebied,
maar volgens sommige collegeleden
is dat heel moeilijk, want...je kunt
immers geen eensluidende afspraken
maken over grondprijzen en dergelij
ke, hoewel....
Borden
Wie van de Westhoek naar Bruinis-
se rijdt, kan aan de hand van borden
constateren, dat de gemeenten Wes-
terschouwen, Zierikzee, Dui'veland
en Bruinisse alle industriegrond te
koop hebben. Zoiets moet je kenbaar
maken en dat doen de gemeenten dan
ook, allemaal voor zich. Men is im
mers best doordrongen van het feit,
dat de regionale werkgelegenheid
wat stimulering verdient.
Daarom immers ook worden de ge
meentelijke industriegronden door
middel van prijsverlagingen in de
'uitverkoop' gegooid. Daarom im
mers ook worden er fraaie brochures
gepresenteerd over mogelijkheden
voor bedrijfsvestiging en over het
grote voorzieningenniveau in Zierik
zee. Daarom immers ook werd door
de gemeente Westerschouwen een
werkgelegenheidsfonds gevormd en
volgt Zierikzee dat voorbeeld be
scheiden door de 25.000,— van het
voordelig saldo Stichting Economi
sche Ontwikkeling Zeeland te
bestemmen vooreen dergelijke reser
ve.
Er kan derhalve niet worden ge
zegd. dat op het gebied van werkge-
lcgcnheidsbevordering niets wordt
gedaan. Alleen....het gebeurt niet
eendrachtig en dat is wellicht jam
mer, want zo groot is Schouwen-
Duiveland niet en bedrijfsvestiging
in Bruinisse zou best ook welecns po
sitieve resultaten in Burgh kunnen
hebben, al was het maar in de vorm
van één enkele arbeidsplaats.
Van der Hulle zou het toejuichen
als er een regionale aanpak van het
werkgelegenheidsbeleid tot stand
zou komen. Hij weet zich in dat
standpunt gesteund door instanties
als de Intergemeentelijke Sociale
Dienst en het Werkloosheidsproject
Schouwen-Duiveland. Wellicht kan
van deze zijden dan ook een gezamen
lijk initiatief verwacht worden, om
de regionale gemeehtebesturen eens
op dat eendrachtige spoor te zetten.
Stichten van een gezamenlijk fonds,
wellicht zelfs financiering van een ac
quisiteur voor alle gemeenten, zou
den voorbeelden kunnen zijn. Een
rapport in die richting presenteren
aan de Vereniging van B. W. en S. zou
misschien resultaat kunnen hebben.
Er wordt wel immer beweerd, dat de
ze club geen officiële status heeft,
maar dat daar toch heel wat beleids
zaken worden voorgekookt is alom
bekend.
Eigenlijk had men zelfs van die zij
de een slagvaardig optreden mogen
verwachten wat betreft de invloeden
op Schouwen-Duiveland van de af
loop der Oosterscheldewerken. De
opdracht daar een studie naar te ver
richten, kwam echter van de Junior
Kamer, die er zijn eerste bestaanslus-
trum gestalte mee gaf.
Het valt mee
Belangrijke conclusie, die Jeanette
Kullberg en Marlies Nijs, twee stu
dentes van het Geografisch Instituut
van de Rijksuniversiteit in Utrecht
daarin trokken, was dat de te ver
wachten werkloosheidsinvloeden
zouden meevallen. Een toename van
258 werklozen op Schouwen-Duive
land was wel niet niks, maar toch
veel minder dan aanvankelijk werd
gevreesd.
De resultaten van een intern onder
zoek op het Arbeidsburo te Zierikzee
komen daar in grote lijnen mee over
een. Uit een overzichtstaatje betref
fende de ontwikkeling van het Dos-
bouw-personeel blijkt dat het aantal
werknemers tussen 31-12-85 en 1-8-
1986 van 1115 werknemers is gedaald
tot 290. Van die 1115 werknemers was
289^ woonachtig in het rayon Zierik
zee.
Het aantal ex-Dosbouwwerknc-
mers, dat zich tussen mei 1985 en
augustus 1986 bij het Arbeidsburo
Zierikzee liet inschrijven, bedroeg
circa 120. Het aantal ex-Dosbouw-
werknemers dat zich tussen juli 1985
en augustus 1986 liet uitschrijven be
droeg ongeveer 75. Per 1 augustus dit
jaar stonden nog 75 ex-
Dosbouwwerknemers ingeschreven
bij het Arbeidsburo Zierikzee.
De grootste problemen bestaan er,
volgens Van der Hulle voor de werk
loos geworden groep ongeschoold
personeel en voor vrouwen, die werk
zaam waren in de administratieve
sector of taken in kantine en dergelij
ke verrichtten. Voor hen is nauwe
lijks vervangende werkgelegenheid
beschikbaar. Dit in tegenstelling tot
gespecialiseerde werknemers in de
bouw, die bij Dosbouw bovendien een
alleszins redelijke honorering ont
vingen.
De bouwsector Vormt, volgens Van
der Hulle een aparte categorie, waar
in vacante arbeidsplaatsen vaak 'via,
via' bekend worden gemaakt en ver
vuld kunnen worden. Ook dat geldt
in de eerste plaats voor gespeciali
seerde bouwvakkers. Velen van hen
hebben - met de voltooiing van de
Stormvloedkering in zicht - met suc
ces getracht een werkkring elders te
vinden.
Individueel
Hoewel de cijfers dan in eerste op
zicht blijken mee te vallen, zijn er
ook gevallen, waarin mensen knap in
de problemen zouden kunnen raken,
meent Van der Hulle en hij noemt als
voorbeeld een vijftigjarige, gezond
van lijf en leden, die met inzet bij de
bouw der Stormvloedkering betrok
ken was. Voor zo iemand zal het moei
lijk zijn vervangende werkgelegen
heid te vinden. De bouwsector is
immers ook zeer afhankelijk van een
aantal economische omstandigheden.
Om daadwerkelijk iets te kunnen
doen voor genoemde groepen, denkt
Van der Hulle dan ook aan scho
lingsmogelijkheden om de concur
rentiepositie in de slag om banen te
kunnen verbeteren. Verder zou ook
de rijksoverheid wellicht iets kunnen
doen in de vorm van terugploegmaat-
regelen, maar dan wel in de onge
schoolde sfeer, want daar liggen de
meeste problemen.
werd een te zware financiële be
lasting en ook het in dienst hebben
van een eigen parttime-medewerk
ster bleek te hoog gegrepen. Het geld
der deelnemers kwam bovendien ook
niet meer zo soepel op tafel. Enige
moeite bleek men bijvoorbeeld ook
te hebben met de afdracht van 10%
provisie op elke reservering van een
groep Neeltje Jans bezoekers. Met
medewerking van het VVV-kantoor
te Renesse en de aldaar werkzaam
zijnde informatrices werden nog wel
enige tijd promotionele pogingen on
dernomen, maar langzaamaan bloed
de de stichting toch dood.
Van der Zwan betreurt dat. Hij
vindt ook, dat de provinciale VVV
Schouwen-Duiveland lange tijd een
beetje heeft weggeschoven ten gunste
van de rest van Zeeland. Een situatie
waar, volgens hem, de laatste tijd wat
verbetering in komt.
„Maar.nu is er toch wat angst
voor de toekomst", constateert Van
der Zwan. Hoe wordt het straks in
1987 als de dammenweg gereed is?
Komt Schouwen-Duiveland dan in
derdaad in de vergeten hoek te lig
gen? Aan de bar en in de wandelgan
gen doen nogal wat indianenverhalen
daarover de ronde. Soms klinkt het
ook heel gewichtig om op grond van
die verwachte toekomstige ontwik
kelingen een plan te lanceren, zoals
in gelederen van de Zierikzeese On
dernemers Centrale geschiedde.
Overigens kun je je natuurlijk af
vragen of de vingeroefeningen van
het buro Kort en Verton betreffende
- overigens bijzonder aardig ogende -
aanpassingen van de Zierikzeese bin
nenstad, nou hét passende antwoord
moeten vormen op die toekomstige
ontwikkelingen. Afvloeiing van
koopkracht naar Midden-Zeeland zal
immers niet alleen te voorkomen zijn
met het nog moeizamer bereikbaar
maken van Schouwen-Duivelands
koopcentrum. Daar zal toch min
stens een gedegen promotie- en ver
koopbeleid aan ten grondslag moe
ten liggen en of de bereidheid tot
samenwerking ende capaciteiten
daarvoor aanwezig zijn, zal in de toe
komst moeten blijken.
Van der Zwan, inmiddels nog niet
moe van zijn goed bedoelde inspan
ningen in deze richting, heeft samen
met enkele andere horeca
ondernemers in de regio, reeds weer
twee gesprekken gevoerd over deze
materie met mr. R. de Blij van de Ka
mer van Koophandel, in een poging
binnen afzienbare tijd eens duidelijk
op papier te krijgen hoe het commer
ciële klimaat op Schouwen-
Duiveland zich na afloop van de
Oosterscheldewerken gaat ontwikke
len.
Van der Zwan stelt zich daarbij
voor, dat er op dit punt studie ver
richt zou moeten worden door de Ka
mer van Koophandel in samenwer
king met organisaties als KNOV,
Horeca Nederland, Horecaf, Recron
en Provinciale VVV. Misschien zou
uit de resultaten van zo'n onderzoek
ook kunnen blijken, dat de sombere
verwachtingen niet uitkomen en dat
er zelfs positieve impulsen op
Schouwen-Duiveland te verwachten
zijn met het gereedkomen van de Phi-
lipsdam.
Prematuur
Mr. De Blij laat, desgevraagd, ech
ter weten, dat de plannen voor het
doen van een dergelijk onderzoek
nog wel zeer prematuur zijn. Tot nu
toe zijn daarover alleen oriënterende
gesprekken gevoerd en op de vraag
hoe een en ander gefinancierd gaat
worden, moet ook nog een antwoord
komen.
Zaterdag 4 oktober: dc officiële in
gebruikstelling van dc Stormvloed
kering. „Mensen, doe iets", luidde
vorig jaar reeds het advies van over
koepelende organisaties aan horeca
ondernemers: Speel met een aardig
initiatief in op die hoogtijdag, waar
op Schouwen-Duiveland breeduit in
de picture zal staan.
Binnen dc horeca is dat er niet van
gekomen. Wellicht doordat dc onder
nemers net een druk seizoen achter
de rug hebben, veronderstelt Van der
Zwan, die evenals velen van zijn col
lega's zijn bedrijf voor het weekend
rond die 4e oktober toch bomvol ge
boekt weet.
De Zierikzeese Ondernemers Cen
trale is wel gekomen met een aardige
geste: Onder het kooppubliek op
Schouwen-Duiveland zullen op die
vierde oktober 1250 zakken mosselen
worden uitgedeeld, vanuit een spe
ciale ZOC-mosselkraam op het Ha
venplein. Je kunt zo'n dag immers
niet zomaar voorbij laten gaan.
Tekst: Ali Pankow
